Βαρίκα Ελένη
Varíka Eléni
Η Ελένη Βαρίκα γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales και στο Πανεπιστήμιο Paris 7. Από το 1991 είναι καθηγήτρια στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Παρίσι VIII, όπου διδάσκει διανοητική και πολιτική ιστορία και Πολιτική Θεωρία και ερευνήτρια στο Centre Nationale de Recherche Scientifique. Δίδαξε στην έδρα Suzanne Tessier του Universite Libre των Βρυξελλών και στο Πανεπιστήμιο της Λοζάνης. Υπήρξε επισκέπτρια καθηγήτρια στο European University Institute, στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, καθώς και σε πανεπιστήμια των Η.Π.Α. (Portland State University, Harvard και Columbia) και της Βραζιλίας (Campinas και USP). Έχει μεταφράσει μεταξύ άλλων έργα του Μπέκετ και του Ζορζ Μπατάιγ. Άρθρα και βιβλία της σχετικά με την ιστορία του φεμινισμού, το φύλο στην πολιτική θεωρία, τη γενεαλογία των κοινωνικών ιεραρχιών στις κοινωνικές και επιστημονικές πρακτικές της νεωτερικότητας έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Στα ελληνικά κυκλοφορούν τα βιβλία της "Με διαφορετικό πρόσωπο: φύλο, διαφορά και οικουμενικότητα", εκδ. Κατάρτι, 2000 και "Η εξέγερση των κυριών. Η γένεση μιας φεμινιστικής συνείδησης στην Ελλάδα, 1833-1907", εκδ. Κατάρτι, 2007.
Οι απόβλητοι του κόσμου. Μορφές του Παρία
Βαρίκα Ελένη
Πλέθρον (2013)
Ο παρίας είναι μια εξαιρετικά αποκαλυπτική λέξη-ταξιδευτής. Λένε ότι κατάγεται από την Ινδία, ότι επινοήθηκε εκεί τον 16ο αιώνα, από στρατιωτικούς, ιεραπόστολους και λόγιους. Δύο αιώνες αργότερα θα επιστρέψει και θα εξαπλωθεί στον ευρωπαϊκό χώρο. Για τους φιλόσοφους του Διαφωτισμού οι μακρινές ιεραρχικές δομές είναι πρόσχημα, για να στηλιτεύσουν τις εγχώριες τυραννίες. Ο λόγος περί του άλλου είναι ένας λόγος περί εαυτού. Όμως στη Δύση που απελευθερώνεται η χειραφέτηση δεν ισχύει για όλους. Ο παρίας αναδύεται ως ο αγνοημένος της πρόσφατης διακήρυξης των ανθρωπίνων δικαιωμ...
Η εξέγερση των κυριών
Βαρίκα Ελένη
Εκδόσεις Παπαζήση (2011)
Η "Εξέγερση των Κυριών" ακολουθεί τα ίχνη μιας κατηγορίας γυναικών μέσα στην οποία αναπτύχθηκε, για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα, μια φεμινιστική συνείδηση. Εξετάζει τις κοινωνικές συνθήκες της ζωής των Ελληνίδων των μεσαίων στρωμάτων, έτσι όπως διαμορφώνονται στα αστικά κέντρα τον 19ο αιώνα, και ιδιαίτερα στην Αθήνα. Διερευνά τους τρόπους με τους οποίους οι γυναίκες των στρωμάτων αυτών προσπάθησαν να υπερβούν ή να ανατρέψουν τους εξαναγκασμούς της κοινωνικής τους θέσης, πώς επωφελήθηκαν από τον εξευρωπαϊσμό και από τις αντιφάσεις της νέας οργάνωσης των κοινωνικών σχέ...
Για μια πολιτική γραμματική του φύλου
Βαρίκα Ελένη
Πλέθρον (2009)
Ποια αναγνωστικά φίλτρα διαθέτουμε προκειμένου να σκεφτούμε τη διαφορά των φύλων; Τι είναι το φύλο; Ποιες είναι οι αφετηριακές θεωρητικές προϋποθέσεις και αρχές του; Σε ποια σημεία η έννοια φύλο μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τις λογικές αποκλεισμού των γυναικών σε νεωτερικές κοινωνίες που ευαγγελίζονται αρχές με καθολική ισχύ; Εφόσον ο βιολογικός ντετερμινισμός έχει ξεπεραστεί, σε τι εδράζεται η συγκρότηση των έμφυλων κατηγοριών με όρους κοινωνικών σχέσεων και εξουσίας; Είναι δυνατόν να διατυπωθεί με οικουμενικούς όρους η μοναδική εμπειρία που έχει από τον κόσμο ένα "...
Πολιτική, κοινωνία, πολίτες
Συλλογικό έργο
Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (2007)
Περιέχονται τα κείμενα: - Παναγιώτης Καφετζής, Θωμάς Μαλούτας, Ιωάννα Τσίγκανου, "Εισαγωγή: Η Ευρωπαϊκή Κοινωνική Έρευνα (ESS) και η ελληνική πραγματικότητα" - Παναγιώτης Καφετζής, "Ένα νέο παράδειγμα συγκριτικής πολιτικής και κοινωνιολογίας" - Γιάννης Βούλγαρης, "Η Ελλάδα στον καθρέφτη της Ευρώπης. Εθνικές-πολιτισμικές τάσεις και παγκοσμιοποίηση". - Θωμάς Μαλούτας, Μάρω Παντελίδου - Μαλούτα, Ελένη Βαρίκα , Κύρκος Δοξιάδης, Γιώργος Κανδύλης, "Η απόρριψη του "άλλου" ως τρόπος αντιμετώπισης της ετερότητας. Επεξεργασία δεδομένων της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Έρευνας για την...
Η εξέγερση των κυριών
Βαρίκα Ελένη
Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος - Ιστορικό Αρχείο (1987)
Η συγγραφέας εξετάζει τις συνθήκες ζωής των γυναικών των μεσαίων στρωμάτων στα αστικά κέντρα του νεοελληνικού κράτους, και ιδιαίτερα στην Αθήνα, στη διάρκεια του 19ου αιώνα. Αναλύει επίσης τη γένεση και την εξέλιξη της φεμινιστικής συνείδησης στην Ελλάδα, έτσι όπως εκφράζεται στην "Εφημερίδα των Κυριών" που εξέδιδε η Καλλιρρόη Παρέν.