Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Οπωσδήποτε η φιλοσοφία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε ανεπανάληπτα στην αρχαία Ελλάδα. Οι ιδέες, οι μεγάλες ιδέες δε δημιουργούνται από το μηδέν. Κυοφορούνται αργά, επιφαίνονται ιστορικά υπό διάφορα λογικά σχήματα, προϋποθέτουν γλωσσικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι στα οποία στηρίζονται, τουλάχιστον μέχρι να αρχίσουν να διαμορφώνονται και να εξελίσσονται. Με υπόβαθρο τη μυθυκοθρησκευτική παράδοση της αρχαίας Ελλάδας και μέσα σε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που ευνοούσαν την έρευνα, γεννήθηκε η αρχαία ελληνική φιλοσοφική σκέψη, της οποίας η μεσαιωνική, αναγεννησιακή και ύστερη...

Οπωσδήποτε η φιλοσοφία γεννήθηκε και αναπτύχθηκε ανεπανάληπτα στην αρχαία Ελλάδα. Οι ιδέες, οι μεγάλες ιδέες δε δημιουργούνται από το μηδέν. Κυοφορούνται αργά, επιφαίνονται ιστορικά υπό διάφορα λογικά σχήματα, προϋποθέτουν γλωσσικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι στα οποία στηρίζονται, τουλάχιστον μέχρι να αρχίσουν να διαμορφώνονται και να εξελίσσονται. Με υπόβαθρο τη μυθυκοθρησκευτική παράδοση της αρχαίας Ελλάδας και μέσα σε πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που ευνοούσαν την έρευνα, γεννήθηκε η αρχαία ελληνική φιλοσοφική σκέψη, της οποίας η μεσαιωνική, αναγεννησιακή και ύστερη...

Ένα πρωτότυπο και χαριτωμένο ανάγνωσμα το οποίο προέρχεται απ' τη μαγική γραφίδα μαθητών του Τρίτου Ευρωπαϊκού Σχολείου Βρυξελλών (Ελληνικό τμήμα), προκαλεί τόσο με το περιεχόμενό του, όσο και με τον τρόπο γραφής του. Πείθει για το δυναμισμό και για την ελληνομάθεια των Ελλήνων της διασποράς και καλεί τους αναγνώστες, μικρούς και μεγάλους να απολαύσουν στιγμές χάρματος, μαγείας και γοητείας με τις έξοχε λογοτεχνικές περιγραφές και σκηνογραφίες του... Σπάνιο και αποκαλυπτικό βιβλίο...

Η διανθρώπινη μέριμνα και μάλιστα ως φιλοσοφική προσπάθεια αποτόλμησε και αποτολμάει με αιώνιο σφρίγος και αδιάπτωτη εμμονή και επιμονή να διακαθορίσει τους όρους γνώση και αλήθεια για να τους συσχετίσει στη συνέχεια... Μέγας αγών, όπως θα έλεγε ο θείος Πλάτων, μεγάλο πεπρωμένο και μέγιστη τιμή για το ανθρώπινο. Στις σελίδες αυτού του βιβλίου ο συγγραφέας προσπαθεί να δείξει τις μεγάλες πανανθρώπινες και διαπολιτισμικές σταθερές οι οποίες καταστέφθηκαν από το φιλοσοφικό μόχθο και φωτίζουν με το ιλαρό τους φως το μέγα πρόβλημα και μάλιστα υπό το φως των ανοιχτών διαστάσεω...

Aν συγκρίνει κανένας τους ορισμούς της μεταφυσικής με τις αντιλήψεις για το απόλυτο, διακρίνει πως οι φιλόσοφοι συμφωνούν μεταξύ τους και μάλιστα παρά τις φανερές διαφοροποιήσεις τους ως προς το ότι διακρίνουν δυο βαθιά διαφορετικούς τρόπους γνώσης ενός πράγματος. Ο πρώτος τρόπος οδηγεί στην περιστροφή γύρω απ' το οριζόμενο πράγμα, ενώ ο δεύτερος εισάγει στο ίδιο το πράγμα. Ο πρώτος εξαρτάται απ' το σημείο στο οποίο τοποθετούμαστε και απ' τα σύμβολα με τα οποία εκφραζόμαστε. Ο δεύτερος δεν έχει "τόπο" και δε στηρίζεται σε κανένα σύμβολο, θα λέγαμε πως η πρώτη γνώση σταματά...

Οποιαδήποτε όμως μεγάλη φιλοσοφική θεώρηση κι αν εξετάσουμε, διακρίνουμε στο βάθος τη μεγαλειώδη μέριμνα του ανθρώπου, το ρήγμα και κυρίως τη νέα θεώρηση η οποία διαψεύδει την αβασάνιστη γνώμη, τη δοξασία, την πλάνη. Δεν είναι δυνατό να μην κομίζει κάτι το ένσοφο, να μην πλοηγεί σε κόσμους των οποίων η μαγεία είναι αναμφισβήτητη. Κάθε φιλοσοφία είναι έτσι θραύσμα σοφίας που προσφέρει όλο και νέα εναύσματα. Τις στιγμές της γονιμοποίησης του απορητικού θαυμασμού η ψυχή του φιλοσόφου, και κάθε ανθρώπου επομένως ο οποίος προσπαθεί να φιλοσοφήσει, βλέπει το φαίνεσθαί της να ανασ...

Ένα ανθρώπινο πνεύμα ή πρόσωπο δε γίνεται αντιληπτό με την αίσθηση χωρίς να είναι μια ιδέα· όταν επομένως βλέπουμε το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και τις κινήσεις ενός ανθρώπου, συλλαμβάνουμε μόνο μερικές αισθήσεις ή ιδέες που αναδύθηκαν στη σκέψη μας. Αυτές, με το να εκτίθενται στη θέασή μας σε κατά περιπτώσεις διαφορετικές δέσμες, χρησιμεύουν στο να διακρίνουν μέσα μας την ύπαρξη δημιουργημένων και πεπερασμένων πνευμάτων, όπως εμείς οι ίδιοι. Από αυτό είναι σαφές πως δε βλέπουμε έναν άνθρωπο -αν με τον όρο άνθρωπος εννοείται ό,τι ζει, κινείται, αντιλαμβάνεται και σκέπτετα...

Ένα ανθρώπινο πνεύμα ή πρόσωπο δε γίνεται αντιληπτό με την αίσθηση χωρίς να είναι μια ιδέα· όταν επομένως βλέπουμε το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και τις κινήσεις ενός ανθρώπου, συλλαμβάνουμε μόνο μερικές αισθήσεις ή ιδέες που αναδύθηκαν στη σκέψη μας. Αυτές, με το να εκτίθενται στη θέασή μας σε κατά περιπτώσεις διαφορετικές δέσμες, χρησιμεύουν στο να διακρίνουν μέσα μας την ύπαρξη δημιουργημένων και πεπερασμένων πνευμάτων, όπως εμείς οι ίδιοι. Από αυτό είναι σαφές πως δε βλέπουμε έναν άνθρωπο -αν με τον όρο άνθρωπος εννοείται ό,τι ζει, κινείται, αντιλαμβάνεται και σκέπτετα...

Τριάντα χρόνια μετά τη συγγραφή τους και εικοσιοκτώ μετά τη δημοσίευσή τους, τα "Μεταφυσική θεμέλια της μυστικής" γνωρίζουν τη δεύτερη έκδοσή τους και αυτό χάρη στην επίμονη θέληση του φίλου, συνεργάτη, λογίου και εραστή του καλού βιβλίου, κυρίου Ζώη Μπενάρδου, των εκδόσεων "Δρόμων". Τον ευχαριστώ θερμά. Είχαν προηγηθεί νεανικά κείμενα και βιβλία, ακολούθησαν και άλλα πολλά, μαρτυρίες άπαυστης φιλοσοφικής μέριμνας και ακλινούς αναζήτησης. Είναι φυσικό να επήλθαν διαφοροποιήσεις με το διαρκές άνοιγμα στις πηγές της φιλοσοφικής και της πνευματικής γενικότερα δημιουργίας, αλλ...

Οι όροι του Descartes που αναφέρονται στην αδιάλυτη ενότητα του Εγώ ως σκεπτομένου και του Είναι σημαίνουν ότι αυτή η ενότητα περιέχεται και είναι δεδομένη στην απλή ενόραση, ότι επομένως είναι το πρώτο πράγμα, η αρχή, ότι δηλαδή είναι πιο βέβαιο και το πιο σαφές, σε σημείο που κανένας σκεπτικισμός δε θα μπορούσε να μη το δεχθεί. Αυτοί οι όροι είναι τόσο κατηγορηματικοί και τόσο σαφείς που οι νεώτερες διατυπώσεις δε συνιστούν παρά ανώφελες επαναλήψεις τους... Hegel

Αν η νοσταλγία είναι τροφή της κοσμικής ψυχής που γίνεται συγκεκριμένη με τον άνθρωπο και με τις νοσταλγικές του αναπολήσεις, επικαλούμενη μάλιστα το περιδέραιο της παγκόσμιας μούσας για να καλλύνει τις ατελεύτητες εκζητήσεις της με τις παραδείσιες περιγραφές της, ο νόστος είναι πάντα φιλοσοφικός και συνιστά τη δημιουργική έκρηξη των ουτοπικών και συμβολικών τοπίων κάθε νοσταλγού. Μόνο με τη φιλοσοφική επιστροφή (νόστο) ο άνθρωπος αναψηλαφεί δημιουργικά τις μύχιες εκζητήσεις της νοσταλγίας και δείχνει πώς η εστία, η περιπλάνηση, η αγυρτεία, όπως μας τις δίδαξαν τα μεγάλα π...

Ο ασφαλέστερος γενικός χαρακτηρισμός της ευρωπαϊκής φιλοσοφικής παράδοσης συνίσταται στο ότι είναι μια σειρά από υποσημειώσεις στον Πλάτωνα... διακηρύσσοντας την πίστη μου ότι η γραμμή της σκέψης μου σε αυτές τις διαλέξεις είναι πλατωνική, δεν κάνω τίποτε περισσότερο παρά να εκφράζω την ελπίδα πως εμπίπτουν στην ευρωπαϊκή παράδοση. ... Ο περιορισμός του Θεού είναι η αγαθότητά του. Τηρεί το βάθος του ως πραγματική οντότητα με την αρμονία του ως αξιολόγηση. Δεν είναι αλήθεια ότι ο Θεός είναι άπειρος από κάθε άποψη. Αν ήταν, θα ήταν εξίσου κακός όπως και καλός. Θα ήταν επίσης...

Οι όμορφες στιγμές της ζωής μάς προσφέρουν μυστικά τα οποία η λογοτεχνία προσπαθεί να περιγράψει, να τα στολίσει όχι με εντυπωσιακά και φαντασμαγορικά φορέματα, αλλά με εκείνες τις αλησμόνητες εμπειρίες που θα μείνουν συγκινητικά στη μνήμη μας και θα καθοδηγούν δημιουργικά τη φαντασία μας σε όλες τις φάσεις της ζωής μας. Ένας μεγάλος ποιητής είπε πως το παιδί είναι ο πατέρας του ανθρώπου. Όμορφος λόγος που ηχεί ως πρόκληση με αποδέκτες τόσο τα παιδιά και τους εφήβους, όσο και τους μεγάλους. Γι' αυτό οι σελίδες αυτού του βιβλίου απευθύνονται στους φίλους της ανθρώπινης ομορφ...

Το θεμέλιο του κόσμου επομένως δε βρίσκεται κάπου έξω μας ούτε κάπου μέσα μας, δεν εντοπίζεται σε κανένα τόπο. Τόπος, πραγματικός τόπος των αισθητών του κόσμου μας είναι το θεμέλιο του, το άτοπο, το ουτοπικό, στο ριζικό νόημα των όρων. Δεν εντοπίζεται, αλλά ενέχει τη δύναμη κάθε εντοπισμού και, αν λάβουμε υπόψη μας πως κάθε εντοπισμός είναι συνεχώς μεταβαλλόμενος, βεβαιωνόμαστε ως προς κάτι: Το θεμέλιο του κόσμου μας εντοπίζει αιώνια, άπαυστα, τον κόσμο στις επιμέρους διεκφράσεις του και αυτό σημαίνει πως είναι το είναι κάθε επιμέρους διέκφρασης, η θετικότητα κάθε θετικότητ...

Διαπιστώνουμε πως σε όλη τη φύση, σα σε θαύμα οργάνωσης, πραγματώνονται οι μεταφυσικοί νόμοι της αιτίας, της δύναμης, της δράσης και πως αυτοί οι νόμοι υπερισχύουν των καθαρά γεωμετρικών νόμων της ύλης... Προκύπτει πως ο κόσμος δεν είναι μόνο μια απόλυτα θαυμαστή μηχανή, αλλά και στο μέτρο που συνίσταται από πνεύματα, η καλύτερη Πολιτεία, εκείνη η οποία κατανέμει τη μεγαλύτερη δυνατή ευτυχία και χαρά... Στα αιώνια πράγματα, παρόλο που δεν έχουν αιτία ύπαρξης, οφείλουμε να διακρίνουμε τον σκοπό ο οποίος για τα άφθαρτα πράγματα είναι ουσία ή αναγκαιότητα, ενώ για την ακολουθί...

Η ηθική κερματίζει τα νοητά είδωλα και καθιστά τους όρους άτμητο, άφθαρτο, αδιάστατο, αναντιπαράστατο θετικότατους, πεμπτουσία κοινωνίας στην ενότητα. Ήδη και η αγάπη που αγγέλλεται ως οικουμενική συμπάθεια καθοράται ως καθαρότητα, ως απέραντη οντολογική διαφάνεια του ηθικού, ως απόλυτο πλήρωμα το οποίο θραύεται υπό μορφές καθαρότητας, δεκτικότητας, προσφοράς, θυσίας. Να γιατί αυξάνεται όποιος κατεδαφίζει το ειδωλικό του εγώ, όποιος τρέφεται προσφερόμενος. Μόνο ηθικά ο άνθρωπος αναγνωρίζεται στη γνησιότητά του. Ο όρος ηθική, βεβαρυμένος από χρησιμοθηρικές και ευδαιμονιστ...

Ο G. E. Moore αποτελεί σημαντική φιλοσοφική προσωπικότητα του εικοστού αιώνα και ανήκει στους θεμελιωτές της αναλυτικής φιλοσοφίας, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια διαμόρφωσής της. Το έργο του το οποίο είναι σχετικά περιορισμένο σε έκταση διακρίνεται για την καθαρότητα των θέσεών του και για τον καθαρό του προσανατολισμό σε νέες αναζητήσεις της φιλοσοφικής έρευνας, μακριά από ιδεαλιστικά, εμπειριστικά, εγωμονιστικά ή και σχετικιστικά και σκεπτικιστικά προηγούμενα. Ορθώνει διαμέσου της γλωσσικής ανάλυσης τη γνώση ως συνειδητή πράξη του υποκειμένου με αμετάθετη αφετηρία την π...

Ο Contillac, υποτάσσοντας την ψυχολογία στο λογικό σχήμα το οποίο χάραξε a priori ήταν πολύ μακριά απ' το να αναλύσει τις πλούσιες πηγές της ανάλυσης στις οποίες όφειλε την περιωπή του και τη γονιμότητά του. Είναι ό,τι άρχισαν να καθιστούν ορατό οι Destutt de Tracy και Cabanis, όταν απ' τη μια συνέδεσαν το ρου των αισθήσεων με τις οργανικές τους ρίζες και απ' την άλλη αποκάλυψαν τον μη αντιληπτό ρόλο της κίνησης στην αντίληψη. Ήταν όμως επιφυλαγμένο στον Maine de Biran να φωτίζει πλήρως την ικανότητα του υποκειμένου να αντιδρά στην παθητική εντύπωση. "Αν μιλάμε επειδή ακούμ...

Θεωρώντας τον κόσμο πνευματικό στη φύση του και τα μεγέθη του ενεργήματα του πνεύματος το οποίο και μαρτυρούν με τις ποιότητες και ιδιότητες που δεν είναι υλικής προέλευσης, αποφεύγουμε τη ριζική διάκριση αίσθησης και νόησης, τη μείξη τους, ή το δυιστικό χωρισμό τους. Πώς όμως; Μήπως εμφιλοχωρεί ο κίνδυνος της πνευματοκρατίας ο οποίος δεν είναι παρά δυναμικός πανθεϊσμός; Παράλληλα, διαπιστώνοντας πως το κοσμικό και το ανθρώπινο είναι ταυτίζονται, δεν καταφάσκουμε στις αρχές του πανθεϊσμού; Τα ερωτήματα θα μπορούσαν να πολλαπλασιασθούν, αλλά οφείλουμε να πούμε κάτι απλό: Η...

Un grand nostalgique de l’eternite, Friedrich Nietzsche, criait vers sa solitude, vers l’exil pour leur demander refuge, loin, tres loin de toute verite. Rimbaud, ce grand enfant aux yeux emerveilles, se sentait retourner en exil, en esclavage, alors que Blanchot voyait dans le regard d’Eurydice une lumiere aveuglante, etrangere a tout exil, a tout esclavage... L’apport precieux de la Muse est partout present. La mystique religieuse essaye de nous placer dans l’audela symbolique, alors qu’Homere, le divin, nous initie dans l’espace mondain, poetique, symbolique et mythique...