Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο συλλογικός τόμος "Τόποι: Αντίδωρα στον Παντελή Μπασάκο" περιλαμβάνει είκοσι τρεις πρωτότυπες συμβολές φίλων, συναδέλφων και μαθητών του τιμώμενου στα πεδία της φιλοσοφίας και της θεωρίας του επιχειρήματος, που ο ίδιος υπηρέτησε με τρόπο συστηματικό και γνήσιο, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος και ερευνητής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο καθώς και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τα κείμενα οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες: "Κρίση και επιχείρημα", "Λόγος και δημοκρατία", "Ρητορική και διαλεκτική στους αρχαίους", "Ρητορική και διαλεκτική στους νεότερους".

O ευρύς και περιεκτικός ορίζοντας του αρχαίου ελληνικού στοχασμού περιλαμβάνει πολλές και ποικίλες ιδέες και εγείρει πολλά και διαφορετικά ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη ταυτότητα. Είναι τα ανθρώπινα όντα κατ’ ουσίαν θνητά, όπως με έμφαση θεωρούν δεδομένο τα Ομηρικά Έπη, ή έχουμε τη δυνατότητα να επιτύχουμε την αθανασία, όπως, ακολουθώντας μια διαφορετική παράδοση, συχνά ισχυρίζεται ο Πλάτων; Πότε και γιατί αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους συγκεκριμένες ιδέες γύρω από τις διαφορές μεταξύ σώματος και ψυχής; Είναι η ψυχή απλή ή σύνθετη; Τι οδήγησε στην ιδέα ότι ο β...

Η "Αθηναίων Πολιτεία" είναι η σπουδαιότερη πηγή που διαθέτουμε για την αρχαία δημοκρατία. Τα ιστορικά κεφάλαια του κειμένου περιγράφουν τη διαδρομή που οδήγησε την Αθήνα σε αυτό το επίτευγμα, ενώ το δεύτερο, συστηματικό του μέρος αφορά την καταγραφή των θεσμών της, δίνοντας στον σημερινό αναγνώστη μια αίσθηση της πρωτοποριακής οργάνωσης που χαρακτηρίζει τη δημόσια διοίκηση της πόλης κατά την κλασική εποχή. Πληροφορίες για την οργάνωση του πληθυσμού στους δήμους, για τη διαδικασία εκλογής των διαφόρων αξιωματούχων και για το περιεχόμενο των αρμοδιοτήτων τους, για τη σύσταση...

Η "Αθηναίων Πολιτεία" είναι η σπουδαιότερη πηγή που διαθέτουμε για την αρχαία δημοκρατία. Τα ιστορικά κεφάλαια του κειμένου περιγράφουν τη διαδρομή που οδήγησε την Αθήνα σε αυτό το επίτευγμα, ενώ το δεύτερο, συστηματικό του μέρος αφορά την καταγραφή των θεσμών της, δίνοντας στον σημερινό αναγνώστη μια αίσθηση της πρωτοποριακής οργάνωσης που χαρακτηρίζει τη δημόσια διοίκηση της πόλης κατά την κλασική εποχή. Πληροφορίες για την οργάνωση του πληθυσμού στους δήμους, για τη διαδικασία εκλογής των διαφόρων αξιωματούχων και για το περιεχόμενο των αρμοδιοτήτων τους, για τη σύσταση...

Τα δέκα τεύχη της σειράς "Οι μεγάλες δίκες", που εγκαινιάζεται σήμερα, είναι αφιερωμένα σε ισάριθμες δίκες από την ελληνική και παγκόσμια ιστορία που συγκλόνισαν στην εποχή τους. Από τη δίκη του Σωκράτη τον 4ο αιώνα π.Χ. έως τη δίκη του Μπελογιάννη τον 20ό αιώνα αναλύονται δίκες-ορόσημα για τα δικαστικά χρονικά. Για πρώτη φορά παρουσιάζονται στο αναγνωστικό κοινό εκτεταμένα πρακτικά των δικών, το κατηγορητήριο και οι απολογίες των κατηγορουμένων, οι καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας και υπεράσπισης, καθώς και οι ετυμηγορίες. Ειδικοί επιστήμονες αναλύουν και σχολιάζουν το ι...

Οι μελέτες αυτού του τόμου φωτίζουν, με διαφορετικό τρόπο η καθεμία, ένα από τα αγαπημένα θέματα του Frede, που αφορά την ιδιαίτερη φύση της αρχαίας φιλοσοφίας: το πώς συγκροτείται, πώς μεταδίδεται, από ποιους αλλά και γιατί καλλιεργείται και διδάσκεται στην αρχαιότητα. Η προσέγγισή του έχει πάντα ως βάση τα κείμενα και τα ιστορικά τους συμφραζόμενα· κι έτσι η έρευνα για την ιστορία της φιλοσοφίας γίνεται ταυτοχρόνως μάθημα για την ιστοριογραφία της.

Οι μελέτες αυτού του τόμου φωτίζουν, με διαφορετικό τρόπο η καθεμία, ένα από τα αγαπημένα θέματα του Frede, που αφορά την ιδιαίτερη φύση της αρχαίας φιλοσοφίας: το πώς συγκροτείται, πώς μεταδίδεται, από ποιους αλλά και γιατί καλλιεργείται και διδάσκεται στην αρχαιότητα. Η προσέγγισή του έχει πάντα ως βάση τα κείμενα και τα ιστορικά τους συμφραζόμενα· κι έτσι η έρευνα για την ιστορία της φιλοσοφίας γίνεται ταυτοχρόνως μάθημα για την ιστοριογραφία της.

Οι μελέτες που φιλοξενούνται σε αυτόν τον τόμο εξετάζουν την αλληλεπίδραση φιλοσοφίας και ρητορικής στην κλασική Αθήνα, αναλύοντας μια σειρά από σχετικά ερωτήματα, όπως: Γιατί ο "ρήτορας" Ισοκράτης περιγράφει το δικό του αντικείμενο ως "φιλοσοφία"; Πόσο μακριά από τους φιλοσόφους βρίσκεται ο ίδιος όταν μιλάει για ηθικές έννοιες; Πώς και γιατί ο Πλάτων αξιοποιεί τις τεχνικές της ρητορικής; Πόσο αποκομμένο είναι το ενδιαφέρον του Αριστοτέλη για τη δομή των επιστημονικών προτάσεων από την ενασχόλησή του με το τι συνιστά και πώς συγκροτείται ένα επιχείρημα; Ποιος είναι ο ρόλος...

Ο Φιλόπονος ήταν ο χριστιανός συγγραφέας του 6ου αιώνα ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της αριστοτελικής επιστήμης. Απέρριψε, μεταξύ άλλων, την αριστοτελική θεωρία περί δυναμικής, στην οποία δεν υπήρχε θέση για έναν Δημιουργό, υποκαθιστώντας τη με τη δική του θεωρία περί ωθητικής δύναμης (impetus). Η εισαγωγή αυτής της θεωρίας χαρακτηρίστηκε από τον Τόμας Κουν επιστημονική επανάσταση. Για τις ετερόδοξες απόψεις του περί Τριάδας ο Φιλόπονος καταδικάστηκε από την Εκκλησία. Στη λατινική Δύση επανεμφανίζεται μόλις τον 13ο αιώνα, όταν ορισμένες ιδέες του γίνονται γνωστές...

Ο Φιλόπονος ήταν ο χριστιανός συγγραφέας του 6ου αιώνα ο οποίος εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά της αριστοτελικής επιστήμης. Απέρριψε, μεταξύ άλλων, την αριστοτελική θεωρία περί δυναμικής, στην οποία δεν υπήρχε θέση για έναν δημιουργό, υποκαθιστώντας τη με τη δική του θεωρία περί ωθητικής δύναμης (impetus). Η εισαγωγή αυτής της θεωρίας χαρακτηρίστηκε από τον Τόμας Κουν επιστημονική επανάσταση. Για τις ετερόδοξες απόψεις του περί Τριάδας ο Φιλόπονος καταδικάστηκε από την Εκκλησία. Στη λατινική Δύση επανεμφανίζεται μόλις τον 13ο αιώνα, όταν ορισμένες ιδέες του γίνονται γνωστές...

Ο συγγραφέας εξετάζει τις διαμάχες των αρχαίων φιλοσόφων σχετικά με την Πολιτεία, παρέχει γραμματολογικά τεκμήρια για το περιεχόμενο της και ανιχνεύει την έννοια του έρωτα, που ήταν για τον Ζήνωνα θεμελιώδης αρχή της πολιτικής ενότητας. Στο έργο του Χρυσίππου, η ιδέα μιας πολιτείας σοφών μετασχηματίζεται σε θεωρία μιας κοσμικής πόλης θεών και ανθρώπων. Ο συγγραφέας εξετάζει τα επιχειρήματα αυτής της θεωρίας και την εντάσσει στα αρχικά της πνευματικά συμφραζόμενα.

Περιέχονται τα κείμενα: - Εισαγωγή: "Εικόνες της επιστήμης" - Rudolf Carnap: "Το κριτήριο του νοήματος" - Karl Popper: "Μια γενική ματιά σε μερικά θεμελιώδη προβλήματα" - T. S. Kuhn: "Οι επαναστάσεις ως αλλαγές κοσμοθεώρησης" - T. S. Kuhn: "Λογική της ανακάλυψης ή ψυχολογία της έρευνας;" - Paul Feyerabend: "Υπερασπίζοντας τον Αριστοτέλη" - Imre Lakatos: "Η ιστορία της επιστήμης και οι ορθολογικές της ανασυγκροτήσεις" - Hilary Putnam: "Εξήγηση και αναφορά" - Alexandre Koyre: "Περί της επιρροής των φιλοσοφικών αντιλήψεων στην εξέλιξη των επιστημονικών θεωριών" - Ale...