Βαγενάς Νάσος 1945-
Vagenás Násos
Ο Νάσος Βαγενάς γεννήθηκε στη Δράμα, μια πόλη της βόρειας Ελλάδας, το 1945. Τελείωσε το δημοτικό σχολείο και τις τρεις πρώτες τάξεις του γυμνασίου εκεί, και το 1960 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών (1963-1968), Ρώμης (1970-1972), Έσσεξ (1972-1973) και Καίμπριτζ, όπου (1974-1978) εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα την ποίηση και την ποιητική του Γιώργου Σεφέρη. Από το 1980 ως το 1991 διετέλεσε καθηγητής της Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και από το 1992 είναι καθηγητής της Θεωρίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Εκτός από τα ποιητικά βιβλία του, ο Νάσος Βαγενάς έχει δημοσιεύσει πολλά βιβλία μελετών και δοκιμίων πάνω σε θέματα της λογοτεχνίας και της λογοτεχνικής κριτικής που τον έχουν αναδείξει σε έναν από τους σημαντικότερους σήμερα Έλληνες κριτικούς. Ένα από αυτά "Η ειρωνική γλώσσα", βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Κριτικής το 1995. Το 2013 του απονεμήθηκε το βραβείο δοκιμίου του Ιδρύματος Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών, για το σύνολο του δοκιμιακού έργου του. To 2017 του απονεμήθηκε το Μεγάλο Τιμητικό Βραβείο του περιοδικού "Αναγνώστης" [www.oanagnostis.gr], για το σύνολο του έργου του. Εργογραφία: Α. Ποίηση - Πεδίον Άρεως, Διογένης, 1974 - Βιογραφία, Κέδρος, 1978 - Τα γόνατα της Ρωξάνης, Κέδρος, 1981 - Περιπλάνηση ενός μη ταξιδιώτη, Κέδρος, 1986 - Η πτώση του ιπτάμενου, Στιγμή, 1989, β΄εκδ. Παρουσία, 1997 - Βάρβαρες ωδές, Κέδρος, 1992 - Στέφανος, Κέδρος, 2004 - Στη νήσο των Μακάρων, Κέδρος, 2010 - Βιογραφία: Ποιήματα 1974-2014, Κέδρος, 2015 - Πανωραία, Κέδρος, 2016 Β. Πεζογραφία - Η συντεχνία, Κέδρος, 1976 Γ. Δοκίμια - Ο ποιητής και ο χορευτής: μια εξέταση για την ποιητική και την ποίηση του Σεφέρη, Κέδρος, 1979 - Ο λαβύρινθος της σιωπής: δοκίμιο για την ποίηση, Κέδρος,1982 - Η εσθήτα της θεάς: σημειώσεις για την ποίηση και την κριτική, Στιγμή, 1988 - Ποίηση και μετάφραση, Στιγμή, 1989 - Η ειρωνική γλώσσα: κριτικές μελέτες για τη νεοελληνική γραμματεία, Στιγμή, 1994 - Μεταμοντερνισμός και λογοτεχνία, Πόλις, 2002, β΄, επαυξημένη εκδ. Πόλις 2012 - Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη, Ίνδικτος, 2005 - Κινούμενος στόχος, Πόλις, 2011 - Γκιόστρα, Μικρή Άρκτος, 2012 - Σημειώσεις από την αρχή του αιώνα, Πόλις, 2013. Δ. Μεταφράσεις - Μαξ Φρις, Ο Μπήντερμαν και οι εμπρηστές, Δωδώνη,1971 - Έντγκαρ Άλαν Πόε, Λίγεια, Στιγμή, 1996 - Richard Burns, Μαύρο φως, Τυπωθήτω, 2005 κ.ά. Ε. Μεταφράσεις έργων του σε ξένες γλώσσες Στα αγγλικά: - Biography (μτφρ.Richard Burns), Lobby Press, Cambridge, 1978 - Biography and Other Poems (μτφρ. John Stathatos), Oxus Press, London, 1979 - The Perfect Order: Selected Poems 1974-2010 (επιμ. Richard Berengarten (Burns) & Paschalis Nikolaou, επιλογή μτφρ.), Anvil Press, London, 2011 Στα γερμανικά: - Wanderung eines Nicht-Reisenden, (μτφρ. Alexandra Rassidakis), Romiosini, Cologne, 1997 Στα ολλανδικά: - Biografie en audere (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Marko Fondse και Hero Howkerda), Het Grekse Eiland, Amsterdam, 1990 - Barbaarse Oden, μτφρ. Marko Fondse και Hero Hokwerda, Styx Publications, Groningen, 1997. Στα ιταλικά: - Vagabondagggi di un non viaggiatore (επιλογή από όλες τις συλλογές, μτφρ. Caterina Carpinato, Crocetti Editore, Milano, 1997. Στα ρουμανικά: - Ratacirile unui necalator (μτφρ. Victor Ivanovici), Seara, Bucharest, 1998. - Ode Barbare (μτφρ. Valeriu Mardare), Omonia, Bucharest, 2001. Στα σερβικά: - Επιλογή ποιημάτων, μτφρ. Ivan Gadjanski και Ksenija Maricki Gadjanski, Rad, Belgrade, 2001. (Φωτογραφία: Δημήτρης Τσουμπλέκας)
Ιστορία της ελληνικής γλώσσας
Συλλογικό έργο
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2010)
Κυκλοφορεί σε τέταρτη έκδοση από το ΜΙΕΤ η "Ιστορία της ελληνικής γλώσσας" (α΄ έκδοση ΕΛΙΑ, 1999), συλλογικό έργο με την επιμέλεια του καθηγητή Μιχάλη Κοπιδάκη. Το έργο αυτό είναι καρπός συλλογικής προσπάθειας μιας πλειάδας ερευνητών. Φιλοδοξία του είναι να κεντρίσει το ενδιαφέρον του ευρύτατου κοινού για το μέγιστο και αειθαλές επίτευγμα του ελληνισμού, τη γλώσσα του. Όπως σημειώνει στον πρόλογό του ο επιμελητής: "Οι βαθιές τομές στη ζωή ενός έθνους ασφαλώς επηρεάζουν και την εξέλιξη της γλώσσας του, αλλά πάντως οι μεταβολές που οφείλονται σε πολιτικοκοινωνικές ανακατατάξ...
Η τέχνη του στίχου
Borges Jorge Luis 1899-1986
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2006)
Όταν ο Μπόρχες πήγε στο Χάρβαρντ το φθινόπωρο του 1967 για μια σειρά έξι ομιλιών στο πλαίσιο των "Διαλέξεων Νόρτον" εθεωρείτο κορυφαίος συγγραφέας ήδη από καιρό. Με τον γνωστό αυτοεπιτιμητικό του τρόπο, ισχυριζόταν πως είναι ένα είδος Αόρατου Ανθρώπου στην ίδια του τη χώρα, ενώ οι Βορειοαμερικανοί σύγχρονοί του έδειχναν βέβαιοι (και όχι από ευγένεια) ότι ήταν από τα ονόματα που προορίζονταν να επιβιώσουν και στο μακρινό μέλλον. Γνωρίζουμε ότι, έως τώρα, δεν έκαναν λάθος: ο Μπόρχες αντιστάθηκε στη συνήθη φθορά του χρόνου και η γοητεία και η δύναμη της γραφής του παρέμεινε αμ...
Η στιχουργική τέχνη
Σπαταλάς Γεράσιμος
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (1997)
Η κριτική συνεισφορά του Γεράσιμου Σπαταλά (1887-1971) στη νεοελληνική φιλολογία έγκειται κυρίως στα είκοσι τέσσερα μελετήματα αυτού του ανθολογικού τόμου, που αναφέρονται στη θεωρία και την πρακτική της νεοελληνικής μετρικής. Δύο είναι τα γενικά αντικείμενα αυτών των μελετημάτων: η προσωδιακή βάση και τα γενικά χαρακτηριστικά των νεοελληνικών στίχων (τόσο της δημοτικής όσο και της έντεχνης έμμετρης ποίησης), και η στιχουργική-αισθητική προσέγγιση του έργου συγκεκριμένων ποιητών, προερχόμενων ιδίως από τον χώρο της επτανησιακής ποίησης του 19ου αιώνα. Στην εκτενή εισαγωγή τ...
Η πτώση του ιπτάμενου β'
Βαγενάς Νάσος 1945-
Παρουσία (1997)
Τα ποιήματα που περιέχονται σ' αυτό το βιβλίο γράφτηκαν το 1989 κατά τη διάρκεια της εκτύπωσης της συλλογής μου "Η πτώση του ιπτάμενου", στην οποία τεχνοτροπικώς ανήκουν. Ανταποκρινόμενος σε ευγενική πρόσκληση των εκδόσεων "Παρουσία" τα εκδίδω ως συμπλήρωμα της ομώνυμης συλλογής. Νάσος Βαγενάς
Η πτώση του ιπτάμενου
Βαγενάς Νάσος 1945-
Στιγμή (1989)
[ ΧΑΪΚΟΥ Δέντρα έχετε φύλλα που ηχούν σαν βροχή όταν βροχή δεν υπάρχει ]
Η ποίηση του κράματος
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2000)
"Νερά της Κύπρου, της Συρίας και της Αιγύπτου, αγαπημένα των πατρίδων μας νερά". Ο στίχος αυτός του Kαβάφη περιγράφει συνοπτικά τη θεματική των δοκιμίων του τόμου. Οι μελέτες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων που, είτε πιο εξειδικευμένα, είτε συνδυαστικά, σχολιάζουν τον κοσμοπολιτισμό της καβαφικής ανθρωπογεωγραφίας, τις πολιτισμικές οσμώσεις και τα ποικίλα "κράματα", τις ενδοπολιτισμικές διαφοροποιήσεις, τον ηδονισμό και την κοσμοπολιτική εκδοχή του καβαφικού αισθητισμού· την πολιτική διάσταση του μεταποικιακού προβληματισμού, το θρησκευτικό θέμα είτε ως κοινωνικό ζήτη...
Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη
Βαγενάς Νάσος 1945-
Ίνδικτος (2005)
Η μελέτη αυτή πρωτοπαρουσιάστηκε με τη μορφή προφορικής -χωρίς γραπτό κείμενο- διάλεξης τον Δεκέμβριο του 2003 στην αίθουσα του "Ιωνικού Συνδέσμου" Νέας Ιωνίας στο πλαίσιο των διαλέξεων του "Ιδρύματος Τάκης Σινόπουλος". Καταγράφηκε και δημοσιεύτηκε τμηματικά υπό μορφήν επιφυλλίδων τον επόμενο χρόνο στην εφημερίδα "Το Βήμα". Στην παρούσα ενιαία ανατύπωσή της διατηρείται η επιφυλλιδογραφική της μορφή. Επισυνάπτω τα δύο κείμενα του παραρτήματος (δημοσιευμένα και αυτά στο "Βήμα"), γιατί συνδέονται οργανικά με το θέμα της μελέτης, επεξηγώντας ή συμπληρώνοντας κάποιες του πλευρέ...
Η παραμόρφωση του Καρυωτάκη
Βαγενάς Νάσος 1945-
Μικρή Άρκτος (2015)
Η ποίηση του Καρυωτάκη είναι η ποίηση των συναισθημάτων μιας μεμονωμένης ανθρώπινης περίπτωσης, που κατορθώνει να αρθεί σε ένα οντολογικό επίπεδο χωρίς τη βοήθεια της διασύνδεσής της με μια συλλογική εμπειρία, όπως συμβαίνει με την ποίηση του Σεφέρη. Ακόμη: είναι η ποίηση μιας εκφραστικής που κατορθώνει να δώσει μιαν αίσθηση ποιητικού εκσυγχρονισμού παραπλήσια με την μοντερνιστική εις πείσμα της παραδοσιακής τεχνοτροπίας της. Πώς συμβαίνουν αυτά, είναι ένα αξιοθαύμαστο μυστήριο. Στην εξιχνίαση αυτού του σύνθετου μυστηρίου θα πρέπει κυρίως να στρέψουν την προσοχή τους όσοι κ...
Η παλαιότερη πεζογραφία μας
Σοκόλη (1998)
Η παλαιότερη πεζογραφία μας
Σοκόλη (1999)
Η παλαιότερη πεζογραφία μας
Σοκόλη (1999)
Η μπαλλάντα του αβέβαιου εραστή
Βαγενάς Νάσος 1945-
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2011)
Στην ποίηση του Βαγενά και στη ζωγραφική του Κόρδη περιδιαβάζουν αγλαές σκιές ζώντων τε και τεθνεώτων -κυρίως αυτών- αποδεικνύοντας έμπρακτα πόσο συμβατικό πράγμα είναι ο χρόνος και πόσο ισχυρή είναι η δημοκρατία των νεκρών απέναντι στο ευτελές, ολιγόζωο πολίτευμα των, προς στιγμήν, επιζώντων. Και πως η τέχνη τελικά γίνεται από τους νεκρούς για τους νεκρούς (οποτεδήποτε εκείνοι αναλάβουν τις υποχρεώσεις αυτής της τελευταίας τους και διαρκούς ιδιότητας). Μάνος Στεφανίδης
Η μεγάλη ιδέα του λυρισμού
Βογιατζόγλου Αθηνά
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (1999)
Η περιπετειώδης συγγραφή του "Προλόγου στη Ζωή", η οποία ξεκινά το 1914 και περατώνεται το 1947, καθιστά το φιλόδοξο αυτό λυρικό εγχείρημα ένα αποκαλυπτικό χρονικό των ποιητικών και ιδεολογικών αναζητήσεων του Σικελιανού σε μια ιδιαίτερα ταραχώδη για την Ελλάδα εποχή. Έχοντας εσφαλμένα θεωρηθεί ως ένα ανεξέλεγκτο ξέσπασμα της πληθωρικής ιδιοσυγκρασίας του δημιουργού του, το έργο έχει, παρά τις έξοχες λυρικές στιγμές του, ελάχιστα απασχολήσει την κριτική. Η μελέτη του, εντούτοις, μπορεί να αποβεί διαφωτιστική όχι μόνο για την ιδεολογική συγκρότηση του Σικελιανού όσο, κυρίως,...
Η λογοτεχνική θεωρία του εικοστού αιώνα
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2013)
Η υπερπαραγωγή θεωρητικού λόγου για τη λογοτεχνία και τις γραμματολογικές σπουδές, ιδίως από τη δεκαετία του 1960 και εξής, προσέφερε μεν μεγάλη ποικιλία προσεγγίσεων, διαμόρφωσε όμως ένα τοπίο όπου δεν μπορεί κανείς να προσανατολιστεί αν αγνοεί τους βασικούς οδοδείκτες, τα κείμενα δηλαδή που αποτέλεσαν την αφετηρία των περισσότερων θεωρητικών αναζητήσεων. Το παρόν "Ανθολόγιο" του K. M. Newton αποτελεί μια συλλογή τέτοιων θεμελιωδών κειμένων: ξεκινώντας από τις συμβολές του Ρωσικού Φορμαλισμού, της Νέας Κριτικής και της Ερμηνευτικής, ο Newton παρακολουθεί την επίδραση π...