Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Οι Ελεγείες του Ντουίνο" αποτελούν, μαζί με τα "Σονέτα στον Ορφέα", το κορυφαίο έργο του Ρίλκε, που συνειδητά και βασανιστικά ωρίμαζε μέσα του για δέκα ολόκληρα χρόνια (1912-1922). Εκτός από τους "εραστές" και την "ερωτευμένη γυναίκα" που εγκαταλείπεται από τον αγαπημένο της, οι "Ελεγείες" υφαίνονται γύρω από δύο ακόμη κεντρικές μορφές: τον "άγγελο" και τον "νεαρό νεκρό". Ο Ρίλκε τις χρησιμοποιεί για να καταδείξει την αδυναμία να βιωθεί πλήρως το ανθρώπινο αίσθημα καθώς και την ανάγκη να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από τα δεσμά της πραγματικότητας. Το "αίτημά" του συνδέ...

Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....

Από τις εκδόσεις Αρμός κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και επίμετρο του Αλέξανδρου Ίσαρη, το βιβλίο του Ράινερ Μαρία Ρίλκε "Επιστολές σε έναν νεαρό ποιητή", που εδώ και ογδόντα χρόνια δεν έπαψε να συγκινεί χιλιάδες αναγνώστες σε όλη την υφήλιο. Πρόκειται για δέκα επιστολές που έγραψε ο Ρίλκε από το 1903 ώς το 1908 στον Φράντς Ξάβερ Κάππους, σπουδαστή της Στρατιωτικής Σχολής της Βιέννης, που αργότερα έγινε πεζογράφος και κριτικός λογοτεχνίας. Ο ποιητής των "Ελεγειών του Ντουίνο" μιλάει για τη μοναξιά, τη ζωή, τη φύση, τον Θεό, το θάνατο, τον έρωτα, τη νεολαία και την καλ...

To 1900 o Ράινερ Μαρία Ρίλκε συναντά τη ζωγράφο Πάουλα Μόντερσον-Μπέκερ στην αποικία καλλιτεχνών Βορπσβέντε και συνδέεται αμέσως μαζί της με μια πολύ δυνατή φιλία. Το 1907 η ζωγράφος πεθαίνει απρόσμενα πάνω στη γέννα του πρώτου της παιδιού σε ηλικία μόλις 31 ετών. Ο Ρίλκε θα γράψει γι' αυτήν ένα χρόνο μετά, στο Παρίσι, το Ρέκβιεμ για μια φίλη. Ο ποιητής αναθυμάται, θρηνεί, συνομιλεί με τη νεκρή φίλη, πάνω από όλα όμως στοχάζεται πάνω στα θέματα του θανάτου, της ζωής, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της φιλίας και του έρωτα δημιουργώντας ένα συγκλονιστικό ποιητικό κείμενο....

"... Το μόνο σημαντικό είναι οι δέκα επιστολές που ακολουθούν, σημαντικές για να γνωρίσει κανείς τον κόσμο, όπου έζησε και δημιούργησε ο Rainer Maria Rilke, και σημαντικές για πολλούς που μεγαλώνουν σήμερα και που θα μεγαλώσουν και θα ωριμάζουν στο μέλλον. Και όταν ένας Μεγάλος και Μοναδικός μιλά, οι μικροί πρέπει να σωπαίνουν." Franz Xaver Kappus

Από το 1893 έως το 1922, ο Ρίλκε συνέταξε περισσότερα από εκατό κείμενα τα οποία θα μπορούσαμε γενικώς, ανεξάρτητα από το εκάστοτε θέμα, να χαρακτηρίσουμε "δοκίμια". Από αυτό το παραγνωρισμένο ακόμη κριτικό μέρος του έργου του Ρίλκε η παρούσα έκδοση παρουσιάζει μια μικρή -αλλά αντιπροσωπευτική του ύφους και των απόψεων του ποιητή- επιλογή. Πρόκειται για κείμενα στα οποία ο Ρίλκε εκφράζει εκτενώς και απερίφραστα τις απόψεις του τόσο για λογοτέχνες και καλλιτέχνες της εποχής του, όσο και για την προέλευση, την ουσία και την επιρροή της λογοτεχνίας και των εικαστικών τεχνών....

"Oφείλεις να ζεις τη ζωή στο έπακρο, όχι ανάλογα µε το τι µέρα είναι, αλλά βολιδοσκοπώντας το βάθος της κάθε µέρας" γράφει ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ένας από τους κορυφαίους γερµανόφωνους ποιητές, δηµιουργός ανάµεσα σε άλλα των "Ελεγειών του Ντουίνο" και των "Σονέτων στον Ορφέα". Στο βιβλίο αυτό -που αποτελεί θησαυρό σοφίας και πνευµατικής διορατικότητας- ο Ulrich Baer, επιλέγοντας µέσα από χιλιάδες σελίδες αµετάφραστης αλληλογραφίας, συγκέντρωσε τα καλύτερα κείµενα και τις πιο εύστοχες φιλοσοφικές παρατηρήσεις ενός από τους µεγαλύτερους ποιητές του σύγχρονου κόσµου, του Ράι...

"Αν ίσως η καθημερινότητά σας σάς φαίνεται φτωχή, μην την καταφρονήσετε. Καταφρονήστε τον ίδιο τον εαυτό σας, που δεν είναι αρκετά ποιητής και δε μπορεί να καλέσει κοντά του τα πλούτη της. Για το δημιουργό δεν υπάρχει φτώχεια, ούτε φτωχοί κι αδιάφοροι τόποι." Ρ. Μ. Ρίλκε

Σε εξαιρετική μετάφραση και με ένα έξοχο Προλογικό Σημείωμα του Άρθουρ Αντάμωφ πρωτοεκδίδεται στα ελληνικά αυτό το ποιητικό κείμενο του Ρίλκε, που φανερώνει πώς το βίωμα του ποιητή, μέσα από το οποίο έχτισε τη ζωή του, φτάνει σε τούτο το ποίημα-προσευχή στο απόγειό του.

Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται δεκαοκτώ πρώιμα διηγήματα του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, τα περισσότερα από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στον Έλληνα αναγνώστη. Ιστορίες έρωτα και αυτοκαταστροφής, μοναξιάς και θανάτου, απιστίας και απογοήτευσης μαρτυρούν την ευαισθησία του μεγάλου ποιητή καθώς σκιαγραφεί τις διάφορες εκφάνσεις του ανθρώπινου πόνου. Τον θλίβει το άδικο της φτώχειας και της αρρώστιας, τον βασανίζει η αβεβαιότητα του καλλιτέχνη, λαχταρά να κατανοήσει αυτό το κάτι που σχεδόν το αδράχνεις, μα σου ξεφεύγει και πάλι, ενώ για άλλη μια φορά επιστρέφει στην παιδι...

Ποίηση δεν είναι ό,τι χάνεται στη μετάφραση, όπως έχει λεχθεί. Και στη γλώσσα του πρωτοτύπου και στην αλλοδαπή έχουμε ένα ποίημα [...]. Θεωρώ αυτονόητη την ιδιοτροπία των ανθολογιών. [...] Προσπάθησα να συνδυάσω ποίηση και μετάφραση. (από τον πρόλογο) Η Μαρία Λαϊνά ανθολογεί μεταφράσεις ποιημάτων 111 σημαντικών ποιητών του 20ου αιώνα. Στην ανθολογία αυτή παρουσιάζειαι η "συνομιλία" του Άρη Αλεξάνδρου με την Άννα Αχμάτοβα, του Κλείτου Κύρου με τον Γκιγιώμ Απολλιναίρ, του Νίκου Σπανιά με τον Βαλερύ Λαρμπώ, του Γιώργου Σεφέρη με τον Έζρα Πάουντ, του Φ. Δ. Δρακονταειδή με...

Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....

Πες! Έχεις περπατήσει ποτέ σε κάποιον επαρχιακό δρόμο της κεντρικής Βοημίας ένα σεπτεμβριάτικο πρωινό; Ο χαμηλός, ομιχλώδης, αποπνικτικός ουρανός μοιάζει με βρόμικη γκρίζα τέντα τρυπημένη από τις μαραμένες, ωχρές καστανιές, που πλαισιώνουν τον βαθιά ρυτιδιασμένο από τροχούς καφέ δρόμο. Ο κόκκινος ήλιος έχει σκεπάσει το πνιγμένο στην καταχνιά πρόσωπο του με πυκνά πέπλα· μερικές τρελές αχτίδες γλιστρούν πάνω από τον συννεφένιο τοίχο και ρίχνουν κίτρινες, λεπτές γραμμές στα περιττώματα στο δρόμο. Ένας δύσθυμος άνεμος στριφογυρίζει τα κίτρινα φύλλα πέρα δώθε και διαλύει τον αρα...

"Ο βίος της Μαρίας" ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγες μέρες, από τις 15 έως τις 23 Ιανουαρίου του 1912, χρονικό διάστημα το οποίο ταυτίζεται με την περίοδο συγγραφής των πρώτων "Ελεγειών του Ντουίνο", που επρόκειτο να αποτελέσουν τη μέγιστη λυρική σύνθεση του Ρίλκε. Ωστόσο "Ο βίος της Μαρίας" δεν αποτελεί άσκηση γραφής ή πάρεργο, αλλά σχετίζεται με μια σημαντική για την καλλιτεχνική σταδιοδρομία του Ρίλκε περίοδο ποιητικής κυοφορίας. "Ο βίος της Μαρίας" θα πρέπει να διαβαστεί ως μοναδικό ποιητικό επίτευγμα εσωτερικής αναζήτησης, στο οποίο διασταυρώνεται η υπαρξιακή αγωνία ενός από...

Δύο νουβέλες με φόντο την κοινωνική και πολιτική ατμόσφαιρα της Πράγας των αρχών του 1900, εποχής αναταραχών λίγο πριν το τέλος της αυστριακής κυριαρχίας, όταν στην πόλη αρχίζει να γίνεται έκδηλος ο διχασμός μεταξύ Γερμανών και Τσέχων. Οι "Δύο ιστορίες της Πράγας" αποτελούν, χάρη στην ακριβή περιγραφή των τοποθεσιών, έναν ποιητικό οδηγό για τους επισκέπτες και τους θαυμαστές της Πράγας. Είναι το τελευταίο νεανικό έργο του Ρίλκε, ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών με την πόλη της νιότης του, και ταυτόχρονα μια αφετηρία για τα μεταγενέστερα ταξίδια του.

Και ο βασιλεύς Δαβίδ πρεσβύτερος προβεβηκώς ημέραις, και περιέβαλλον αυτόν ιματίοις, και ουκ εθερμαίνετο και είπον οι παίδες αυτού Ζητησάτωσαν τω κυρίω ημών τω βασιλεί παρθένον νεάνιδα, και παραστήσεται τω βασιλεί και έσται αυτόν θάλπουσα και κοιμηθήσεται μετ' αυτού, και θερμανθήσεται ο κύριος ημών ο βασιλεύς, και εζήτησαν νεάνιδα καλήν εκ παντός ορίου Ισραήλ και εύρον την Αβισάκ την Σωμανίτιν και ήνεγκαν αυτήν προς τον βασιλέα, και η νεάνις καλή έως σφόδρα· και ην θάλπουσα τον βασιλέα και ελειτούργει αυτώ, και ο βασιλεύς ουκ έγνω αυτήν. (Βασιλειών Γ΄, 1, 1-4)

Το βιβλίο αυτό είναι ένα πορτρέτο του ιερού παραληρήματος για την τέχνη. Οι συμμετέχοντες είναι τρεις, ένας θεός και δύο λάτρεις του, που επίσης λατρεύουν ο ένας τον άλλον (και που εμείς, διαβάζοντας τα γράμματά τους, ξέρουμε πως θα είναι μελλοντικοί θεοί). Ένα ζευγάρι νέων ρώσων ποιητών, που έχουν ανταλλάξει επί χρόνια φλογερά γράμματα για τη δουλειά και τη ζωή, αρχίζουν να αλληλογραφούν με έναν μεγάλο γερμανό ποιητή που είναι και για τους δύο η ενσάρκωση της ποίησης. Αυτό το τρίγωνο ερωτικών γραμμάτων -γιατί τέτοια είναι- αποτελεί μια ασύγκριτη δραματοποίηση της φλόγας γι...

Ο άρχοντας του Λάγγεναου γράφει ένα γράμμα, βυθισμένος σε σκέψη. Αργά-αργά ζωγραφίζει μεγάλα, σοβαρά, όρθια γράμματα: Καλή μου Μητέρα, να είσαι περήφανη: Βαστώ τη σημαία, μην ανησυχείς: Βαστώ τη σημαία, να μ' αγαπάς: Βαστώ τη σημαία - Ύστερα κρύβει το γράμμα κάτω από τη στολή του, στο πιο κρυφό μέρος, κοντά στο ροδόφυλλο. Και συλλογίζεται: "Σε λίγο θα μοσκοβολήσει κι αυτό". Και συλλογίζεται: "Ίσως το βρει καμιά φορά κανένας...". Και συλλογίζεται... "γιατί ο εχθρός είναι κοντά".

Δέκα γράμματα που ο Ράινερ-Μαρία Ρίλκε είχε στείλει από το 1903 ώς το 1908 σ έναν άγνωστό του νέο, τον Franz Xaver Kappus, μαθητή της Στρατιωτικής Σχολής κι αργότερα ανθυπολοχαγό του αυτοκρατορικού στρατού της Αυστροουγγαρίας, ο οποίος σύντομα αποσύρθηκε από τον στρατό και αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία.