Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πες! Έχεις περπατήσει ποτέ σε κάποιον επαρχιακό δρόμο της κεντρικής Βοημίας ένα σεπτεμβριάτικο πρωινό; Ο χαμηλός, ομιχλώδης, αποπνικτικός ουρανός μοιάζει με βρόμικη γκρίζα τέντα τρυπημένη από τις μαραμένες, ωχρές καστανιές, που πλαισιώνουν τον βαθιά ρυτιδιασμένο από τροχούς καφέ δρόμο. Ο κόκκινος ήλιος έχει σκεπάσει το πνιγμένο στην καταχνιά πρόσωπο του με πυκνά πέπλα· μερικές τρελές αχτίδες γλιστρούν πάνω από τον συννεφένιο τοίχο και ρίχνουν κίτρινες, λεπτές γραμμές στα περιττώματα στο δρόμο. Ένας δύσθυμος άνεμος στριφογυρίζει τα κίτρινα φύλλα πέρα δώθε και διαλύει τον αρα...

Ποίηση δεν είναι ό,τι χάνεται στη μετάφραση, όπως έχει λεχθεί. Και στη γλώσσα του πρωτοτύπου και στην αλλοδαπή έχουμε ένα ποίημα [...]. Θεωρώ αυτονόητη την ιδιοτροπία των ανθολογιών. [...] Προσπάθησα να συνδυάσω ποίηση και μετάφραση. (από τον πρόλογο) Η Μαρία Λαϊνά ανθολογεί μεταφράσεις ποιημάτων 111 σημαντικών ποιητών του 20ου αιώνα. Στην ανθολογία αυτή παρουσιάζειαι η "συνομιλία" του Άρη Αλεξάνδρου με την Άννα Αχμάτοβα, του Κλείτου Κύρου με τον Γκιγιώμ Απολλιναίρ, του Νίκου Σπανιά με τον Βαλερύ Λαρμπώ, του Γιώργου Σεφέρη με τον Έζρα Πάουντ, του Φ. Δ. Δρακονταειδή με...

Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....

Στον παρόντα τόμο περιλαμβάνονται δεκαοκτώ πρώιμα διηγήματα του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, τα περισσότερα από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στον Έλληνα αναγνώστη. Ιστορίες έρωτα και αυτοκαταστροφής, μοναξιάς και θανάτου, απιστίας και απογοήτευσης μαρτυρούν την ευαισθησία του μεγάλου ποιητή καθώς σκιαγραφεί τις διάφορες εκφάνσεις του ανθρώπινου πόνου. Τον θλίβει το άδικο της φτώχειας και της αρρώστιας, τον βασανίζει η αβεβαιότητα του καλλιτέχνη, λαχταρά να κατανοήσει αυτό το κάτι που σχεδόν το αδράχνεις, μα σου ξεφεύγει και πάλι, ενώ για άλλη μια φορά επιστρέφει στην παιδι...

Σε εξαιρετική μετάφραση και με ένα έξοχο Προλογικό Σημείωμα του Άρθουρ Αντάμωφ πρωτοεκδίδεται στα ελληνικά αυτό το ποιητικό κείμενο του Ρίλκε, που φανερώνει πώς το βίωμα του ποιητή, μέσα από το οποίο έχτισε τη ζωή του, φτάνει σε τούτο το ποίημα-προσευχή στο απόγειό του.

"Αν ίσως η καθημερινότητά σας σάς φαίνεται φτωχή, μην την καταφρονήσετε. Καταφρονήστε τον ίδιο τον εαυτό σας, που δεν είναι αρκετά ποιητής και δε μπορεί να καλέσει κοντά του τα πλούτη της. Για το δημιουργό δεν υπάρχει φτώχεια, ούτε φτωχοί κι αδιάφοροι τόποι." Ρ. Μ. Ρίλκε

"Oφείλεις να ζεις τη ζωή στο έπακρο, όχι ανάλογα µε το τι µέρα είναι, αλλά βολιδοσκοπώντας το βάθος της κάθε µέρας" γράφει ο Ράινερ Μαρία Ρίλκε, ένας από τους κορυφαίους γερµανόφωνους ποιητές, δηµιουργός ανάµεσα σε άλλα των "Ελεγειών του Ντουίνο" και των "Σονέτων στον Ορφέα". Στο βιβλίο αυτό -που αποτελεί θησαυρό σοφίας και πνευµατικής διορατικότητας- ο Ulrich Baer, επιλέγοντας µέσα από χιλιάδες σελίδες αµετάφραστης αλληλογραφίας, συγκέντρωσε τα καλύτερα κείµενα και τις πιο εύστοχες φιλοσοφικές παρατηρήσεις ενός από τους µεγαλύτερους ποιητές του σύγχρονου κόσµου, του Ράι...

"... Το μόνο σημαντικό είναι οι δέκα επιστολές που ακολουθούν, σημαντικές για να γνωρίσει κανείς τον κόσμο, όπου έζησε και δημιούργησε ο Rainer Maria Rilke, και σημαντικές για πολλούς που μεγαλώνουν σήμερα και που θα μεγαλώσουν και θα ωριμάζουν στο μέλλον. Και όταν ένας Μεγάλος και Μοναδικός μιλά, οι μικροί πρέπει να σωπαίνουν." Franz Xaver Kappus

Από το 1893 έως το 1922, ο Ρίλκε συνέταξε περισσότερα από εκατό κείμενα τα οποία θα μπορούσαμε γενικώς, ανεξάρτητα από το εκάστοτε θέμα, να χαρακτηρίσουμε "δοκίμια". Από αυτό το παραγνωρισμένο ακόμη κριτικό μέρος του έργου του Ρίλκε η παρούσα έκδοση παρουσιάζει μια μικρή -αλλά αντιπροσωπευτική του ύφους και των απόψεων του ποιητή- επιλογή. Πρόκειται για κείμενα στα οποία ο Ρίλκε εκφράζει εκτενώς και απερίφραστα τις απόψεις του τόσο για λογοτέχνες και καλλιτέχνες της εποχής του, όσο και για την προέλευση, την ουσία και την επιρροή της λογοτεχνίας και των εικαστικών τεχνών....

To 1900 o Ράινερ Μαρία Ρίλκε συναντά τη ζωγράφο Πάουλα Μόντερσον-Μπέκερ στην αποικία καλλιτεχνών Βορπσβέντε και συνδέεται αμέσως μαζί της με μια πολύ δυνατή φιλία. Το 1907 η ζωγράφος πεθαίνει απρόσμενα πάνω στη γέννα του πρώτου της παιδιού σε ηλικία μόλις 31 ετών. Ο Ρίλκε θα γράψει γι' αυτήν ένα χρόνο μετά, στο Παρίσι, το Ρέκβιεμ για μια φίλη. Ο ποιητής αναθυμάται, θρηνεί, συνομιλεί με τη νεκρή φίλη, πάνω από όλα όμως στοχάζεται πάνω στα θέματα του θανάτου, της ζωής, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της φιλίας και του έρωτα δημιουργώντας ένα συγκλονιστικό ποιητικό κείμενο....

Από τις εκδόσεις Αρμός κυκλοφόρησε σε νέα μετάφραση και επίμετρο του Αλέξανδρου Ίσαρη, το βιβλίο του Ράινερ Μαρία Ρίλκε "Επιστολές σε έναν νεαρό ποιητή", που εδώ και ογδόντα χρόνια δεν έπαψε να συγκινεί χιλιάδες αναγνώστες σε όλη την υφήλιο. Πρόκειται για δέκα επιστολές που έγραψε ο Ρίλκε από το 1903 ώς το 1908 στον Φράντς Ξάβερ Κάππους, σπουδαστή της Στρατιωτικής Σχολής της Βιέννης, που αργότερα έγινε πεζογράφος και κριτικός λογοτεχνίας. Ο ποιητής των "Ελεγειών του Ντουίνο" μιλάει για τη μοναξιά, τη ζωή, τη φύση, τον Θεό, το θάνατο, τον έρωτα, τη νεολαία και την καλ...

Όταν οι άγγελοι περπατούν, τα πιο πεζά περιστατικά θυμίζουν θρύλους και παραμύθια. Οι πιο συνηθισμένοι άνθρωποι αποκαλύπτουν μια άλλη τους πλευρά, αλλόκοτη και μυστική. Ο καιρός είναι πάντα φθινόπωρο. Το καλοκαίρι ακόμα δεν έχει φύγει. Η άνοιξη στέλνει απ' την αντίπερα όχθη τις σκληρές της αντανακλάσεις. Το αγρίμι του χειμώνα λουφάζει κρυμμένο στα μελαγχολικά σύννεφα. Οι λακκούβες των δρόμων με το μαύρο νερό καθρεφτίζουν κοπάδια σπάνιων πουλιών. Όλα μετέωρα, ακολουθούν τους ρυθμούς ενός απλού κι απόκοσμου βηματισμού. Στα πάρκα κυκλοφορούν ολομόναχες οι σιλουέτες των ίσκιων....

"Οι Ελεγείες του Ντουίνο" αποτελούν, μαζί με τα "Σονέτα στον Ορφέα", το κορυφαίο έργο του Ρίλκε, που συνειδητά και βασανιστικά ωρίμαζε μέσα του για δέκα ολόκληρα χρόνια (1912-1922). Εκτός από τους "εραστές" και την "ερωτευμένη γυναίκα" που εγκαταλείπεται από τον αγαπημένο της, οι "Ελεγείες" υφαίνονται γύρω από δύο ακόμη κεντρικές μορφές: τον "άγγελο" και τον "νεαρό νεκρό". Ο Ρίλκε τις χρησιμοποιεί για να καταδείξει την αδυναμία να βιωθεί πλήρως το ανθρώπινο αίσθημα καθώς και την ανάγκη να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από τα δεσμά της πραγματικότητας. Το "αίτημά" του συνδέ...

Ο Αυστρογερμανός ποιητής Ράινερ Μαρία Ρίλκε γεννήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου του 1875 στην Πράγα από πατέρα πρώην στρατιωτικό και μητέρα μια κοσμική γυναίκα, από πλούσια οικογένεια βιομηχάνων, κόρη αυτοκρατορικού συμβούλου. Ως παιδί και έφηβος δεν υπήρξε ιδιαίτερα ευτυχισμένος. Η παιδεία του ήταν ανοργάνωτη και αποσπασματική. Αρχικά ακολουθεί στρατιωτική εκπαίδευση, όμως αδυνατεί να προσαρμοστεί και τελικά λόγω εύθραυστης κράσης την εγκαταλείπει. Εισάγεται στην Εμπορική Σχολή του Λίντς, άλλα μετά από έναν χρόνο επιστρέφει στην Πράγα και συγκεντρώνεται στις σπουδές του το 1895 εγ...

Aπό τα εκτενή ποιήματα του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, η "Δευτέρα Παρουσία" έχει τη μορφή δραματικού μονολόγου. Πρωταγωνιστής του, ένας μοναχός που προσεύχεται. Ωστόσο, ο θεός στον οποίο απευθύνεται δεν έχει τίποτε κοινό με τον βλοσυρό και παντοδύναμο θεό των Γραφών. Ο θεός του μοναχού μας, ο θεός του ποιήματος, είναι γυμνός και περίτρομος. Τώρα πια βλέπει: η έγερση των νεκρών που επαγγέλθηκε δεν οδηγεί στην Ανάσταση, αλλά στη φρίκη. Σ' εκείνη τη φρίκη που γεννά η μάταιη ελπίδα. Δίπλα σ' αυτόν τον θεό, μόνος σύντροφος μπορεί να σταθεί όποιος τον πίστεψε. Γιατί μόνο εκείνος που κ...

Δέκα γράμματα που ο Ράινερ-Μαρία Ρίλκε είχε στείλει από το 1903 ώς το 1908 σ έναν άγνωστό του νέο, τον Franz Xaver Kappus, μαθητή της Στρατιωτικής Σχολής κι αργότερα ανθυπολοχαγό του αυτοκρατορικού στρατού της Αυστροουγγαρίας, ο οποίος σύντομα αποσύρθηκε από τον στρατό και αφοσιώθηκε στη λογοτεχνία.

Το 1922, annus mirabilis για την λογοτεχνία, ο R. M. Rilke ολοκληρώνει τις "Ελεγείες από το Ντουίνο", μία από τις σπουδαιότερες ποιητικές συνθέσεις του 20ου αιώνα: Η μεταφυσική της πτώσης και της ανύψωσης του ανθρώπου μέσα από τις αλληγορικές εικόνες του ακροβάτη που θέλει να υψωθεί, και του αγγέλου πού κατέρχεται στη γη, για να συνεχίσει μια παράσταση με μαριονέτες. Κι ακόμη, μεταφυσική του θανάτου: η αναπόφευκτη όδευση στον τόπο της οδύνης σε δέκα ελεγειακές εικόνες για την θλίψη μετά το τέλος του Πρώτου Πολέμου, όταν κανείς δεν υποπτεύεται την τερατωδία πού θα ακολουθήσε...

Γράμματα που μιλούν για τα μικρά κι ασήμαντα της κάθε μέρας. Και μαζί, για τα μεγάλα της ζωής και του κόσμου: για τον Θεό, τον θάνατο, τον έρωτα, την τέχνη, για τις χαρές και τα βάσανα του ποιητή και του ερωτευμένου. "Ανήκω στους ανθρώπους της παλιάς σχολής, και γι΄ αυτό βλέπω στην αλληλογραφία ένα είδος κοινωνικής συναναστροφής, και μάλιστα ένα από τα ωραιότερα και γονιμότερα είδη". (Ράινερ Μαρία Ρίλκε) "Ακριβέ μου Ρίλκε!... Στο πρόσωπό του αγαπούσα τον πιο τρυφερό και τον πιο πνευματώδη άνθρωπο του κόσμου, τον άνθρωπο που γνώρισε περισσότερο από κάθε άλλον τις...

Αρχές φθινοπώρου του 1913 ο Ρίλκε θα επισκεφθεί μια έκθεση της ήδη γνωστής κουκλοποιού Λόττε Πρίτσελ στο ατελιέ της στο Μόναχο. Η εντύπωσή του θα είναι τέτοια που θα του εμπνεύσει ένα κείμενο για τις κούκλες ως έκφραση της συναισθηματικής αλληλεπίδρασης του παιδιού με τον κόσμο. Οι δυο τους θα συναντηθούν και πάλι λίγα χρόνια αργότερα στο βιβλιοφιλικό "Υπερίωνα" του Μονάχου. Αυτή τη φορά το δοκίμιο του Ρίλκε θα πλαισιώνουν σχέδια της ίδια της Πρίτσελ, σ' ένα βιβλίο όπου το πυκνά γραμμένο πλην όμως κρυστάλλινα γοητευτικό κείμενο του ποιητή συνοδεύουν χορεύτριες αιθέριας εμφά...