Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Matsangoúras Ilías G.
Ο Ηλίας Ματσαγγούρας είναι καθηγητής διδακτικής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Με κεντρικό άξονα επιστημονικής ενασχόλησης τη θεωρία και την πράξη της εκπαίδευσης και της διδασκαλίας έχει ασχοληθεί με την κριτική σκέψη, τη στοχαστικοκριτική προσωπική θεωρία διδασκαλίας, τη διαθεματική σχολική γνώση, την κειμενοκεντρική προσέγγιση του γραπτού λόγου, τον σχολικό εγγραμματισμό, την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και την οργάνωση της σχολικής τάξης. Διατέλεσε αντιπρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και πρόεδρος του τμήματος πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης κατά το παρελθόν, θέση στην οποία υπηρετεί και κατά το παρόν διάστημα. Στα δημοσιεύματά του συγκαταλέγονται και τα παρακάτω βιβλία: - Η σχολική τάξη (2001) - Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση (2000) - Θεωρία της διδασκαλίας (1999) - Στρατηγικές διδασκαλίας (2000) - Η εξέλιξη της διδακτικής (επιμ. 1995).
Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, επαγγελματική ανάπτυξη και διαμορφωτική αξιολόγηση του έργου τους
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Γρηγόρη (2019)
Το βιβλίο αυτό εξετάζει, στη συνάρτησή τους, α) την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, β) την επαγγελματική μάθηση και ανάπτυξή τους και γ) τη διαμορφωτική αξιολόγηση του έργου τους, οι οποίες είναι σημαντικές εκπαιδευτικές παράμετροι και σχετίζονται άμεσα με την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης και, επομένως,αφορούν σαφώς τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και την κοινωνία. Εκ των τριών παραμέτρων, η επιμόρφωση, που συμπληρώνει και επεκτείνει την αρχική εκπαίδευση των εκπαιδευτικών, ευρίσκεται σε σχέση άμεσης αλληλεξάρτησης με τη διαμορφωτική αξιολόγηση του έργου τους, με...
Το σχολικό βιβλίο
Κουλουμπαρίτση Αλεξάνδρα Χ.
Γρηγόρη (2015)
Τρία είναι τα κοµβικά στάδια στη ζωή ενός σχολικού βιβλίου: 1. Το στάδιο της δηµιουργίας, δηλαδή του σχεδιασµού 2. Το στάδιο της εφαρµογής, δηλαδή της χρήσης του ως µέσου διδασκαλίας και µάθησης, και 3. Το στάδιο της αξιολόγησης (διαµορφωτικής ή τελικής). Αυτά τα τρία στάδια συνθέτουν τον σκελετό επί του οποίου εξελίσσεται η µελέτη των σχολικών βιβλίων στον παρόντα τόµο. Στο πρώτο µέρος, τον "Σχεδιασµό", παρουσιάζουµε τη διαδικασία σχεδιασµού, τους φορείς και τις προοπτικές στην παραγωγή των σχολικών βιβλίων και εν γένει των µέσων διδασκαλίας. Επισηµαίνεται ότι η...
Θεωρία και πράξη της διδασκαλίας
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2011)
Τα δύο μέρη του παρόντος έργου ασχολούνται με τη θεωρία και την πράξη της διδασκαλίας στο πλαίσιο της θεσμοθετημένης εκπαίδευσης. Το πρώτο μέρος παρουσιάζει τα ιστορικά και επιστημολογικά πλαίσια ανάπτυξης της διδασκαλίας και στη συνέχεια πραγματεύεται βασικά θεωρητικά ερωτήματα σχετικά με την έννοια και φύση της διδασκαλίας, τη σχέση της με τη μάθηση, το ρόλο της στην εκπαίδευση και το ρόλο του εκπαιδευτικού στη διδακτική και μαθησιακή διαδικασία. Για την προσέγγιση των παραπάνω ερωτημάτων, η παρούσα εργασία δεν υιοθετεί κάποια επίσημη και καθιερωμένη θεωρία της διδασκαλία...
Η παιδαγωγική σχέση
Συλλογικό έργο
Γρηγόρη (2010)
Η «σχέση», ως υπαρκτό παιδευτικό μέσο, αλλά και ως οντότητα ενδοσχολικής παιδείας, πολύ λίγο αναφερόταν στη βιβλιογραφία τριάντα με σαράντα χρόνια πριν. Πολύ δε περισσότερο, δεν ανπμετωπίζόταν σοβαρά από τους ειδικούς. Σήμερα, σε πολλά πανεπιστήμια του κόσμου ερευνώνται και διδάσκονται πολλά θέματα που συνδέονται με την Ψυχολογία και την Παιδαγωγική των Σχέσεων. Στα 25 κεφάλαια που απαρτίζουν τα τέσσερα μέρη του παρόντος τόμου, Έλληνες και ξένοι ακαδημαϊκοί, διακεκριμένοι αλλά και νέοι ερευνητές, προσεγγίζουν την Παιδαγωγική Σχέση θεωρητικά και εμπειρικά, από την οπτική...
Εισαγωγή στις επιστήμες της παιδαγωγικής
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2009)
Τα τελευταία εκατό και πλέον χρόνια αναπτύσσεται και συγκροτείται σε γνωστικό πεδίο με επιμέρους κλάδους η "Επιστήμη της Παιδαγωγικής", αντικείμενα της οποίας αποτελούν η αγωγή και η εκπαίδευση. Συγκεκριμένα, η "Επιστήμη της Παιδαγωγικής" έχει ως κύρια αντικείμενα μελέτης τις επιδιώξεις, τα κριτήρια, τις προϋποθέσεις και τις διαδικασίες οργάνωσης, λειτουργίας και αξιολόγησης των καταστάσεων σχολικής αγωγής και εκπαίδευσης διαφορετικών ηλικιών και των ρόλων τους οποίους οι εμπλεκόμενοι σε αυτές αναπτύσσουν. Στην πορεία ανάπτυξης της Παιδαγωγικής δημιουργήθηκαν επιμέρους ε...
Εκπαιδεύοντας παιδιά υψηλών ικανοτήτων μάθησης
Συλλογικό έργο
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2008)
Η εκπαιδευτική πολιτική των ίσων ευκαιριών μάθησης και η παιδαγωγική αρχή της ένταξης (inclusion) περιόρισαν τα ειδικά σχολεία και τις ομοιογενείς τάξεις και καθιέρωσαν ευρύτερα τη συνεκπαίδευση όλων των μαθητών, ανεξαρτήτως δυνατοτήτων και επιπέδου ανάπτυξης, στο ενιαίο γενικό σχολείο καις τις ανομοιογενείς τάξεις. Λόγω της ανομοιογένειας των τάξεων, όμως, το ενιαίο γενικό σχολείο οφείλει να προσαρμόζει το κοινό αναλυτικό πρόγραμμα και τη διδασκαλία του στις εκπαιδευτικές ανάγκες, τους ρυθμούς και τις δυνατότητες μάθησης και τα ενδιαφέροντα των ευρύτερων μαθητικών ομάδων τ...
Εκπαιδεύοντας παιδιά υψηλών ικανοτήτων μάθησης
Συλλογικό έργο
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2008)
Η εκπαιδευτική πολιτική των ίσων ευκαιριών μάθησης και η παιδαγωγική αρχή της ένταξης (inclusion) περιόρισαν τα ειδικά σχολεία και τις ομοιογενείς τάξεις και καθιέρωσαν ευρύτερα τη συνεκπαίδευση όλων των μαθητών, ανεξαρτήτως δυνατοτήτων και επιπέδου ανάπτυξης, στο ενιαίο γενικό σχολείο καις τις ανομοιογενείς τάξεις. Λόγω της ανομοιογένειας των τάξεων, όμως, το ενιαίο γενικό σχολείο οφείλει να προσαρμόζει το κοινό αναλυτικό πρόγραμμα και τη διδασκαλία του στις εκπαιδευτικές ανάγκες, τους ρυθμούς και τις δυνατότητες μάθησης και τα ενδιαφέροντα των ευρύτερων μαθητικών ομάδων τ...
Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Γρηγόρη (2008)
Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία αποτελεί τη διδακτική έκφραση της προβληματικής του σύγχρονου σχολείου, το οποίο επιδιώκει να αναπτύξει τον ολοκληρωμένο και αυτόνομο δημοκρατικό πολίτη, που θα αισθάνεται και θα λειτουργεί ως συνυπάρχων και θα είναι ικανός, μέσα από τη δια βίου εκπαίδευση, όχι μόνο να ανταποκρίνεται δημιουργικά και με αποτελεσματικότητα στις προκλήσεις των ραγδαίων και απρόβλεπτων εξελίξεων της πολυπολιτισμικής κοινωνίας και της παγκοσμιοποιούμενης οικονομίας της εποχής μας, αλλά και να δρα, ατομικά και συλλογικά, στη διαμόρφωση του "κοινωνικού γίγνεσθαι", με...
Σύγχρονα παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά θέματα
Συλλογικό έργο
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2007)
Ο ομότιμος καθηγητής της παιδαγωγικής Ιωάννης Σ. Μαρκαντώνης υπηρέτησε, με διάφορες ιδιότητες, επί τέσσερις περίπου δεκαετίες στην Τακτική έδρα και στον μετέπειτα Τομέα της Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέβαλε ποικιλοτρόπως στην ανάπτυξή τους. Πρόσφερε, επίσης, ποικίλες άλλες αξιόλογες επιστημονικές υπηρεσίες σε διάφορους τομείς. Για τους λόγους αυτούς ο Τομέας Παιδαγωγικής της Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών έλαβε ομόφωνα την απόφαση να προχωρήσει στην έκδοση του τόμου αυτού προς τιμήν του. Για...
Σχολικός εγγραματισμός
Συλλογικό έργο
Γρηγόρη (2007)
Ο Σχολικός Εγγραμματισμός είναι μια πολύπλοκη και ιδιαίτερα σημαντική ικανότητα με γλωσσικές, γνωστικές και κοινωνικές διαστάσεις, που καθορίζει αποφασιστικά τη σχολική πρόοδο των μαθητών και τις προϋποθέσεις κοινωνικής ανέλιξής τους. Λόγω της υψηλής σημασίας του απασχολεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες τη σύγχρονη διεθνή παιδαγωγική βιβλιογραφία, αλλά και την ελληνική κατά τα τελευταία χρόνια. Το θέμα του Σχολικού Εγγραμματισμού κατέστη επίκαιρο και επιτακτικό στη χώρα μας λόγω των πρόσφατων διεθνών εκθέσεων, οι οποίες εμφανίζουν την Ελλάδα μεταξύ των τελευταίων χωρών σ...
Σχολικός εγγραματισμός
Συλλογικό έργο
Γρηγόρη (2007)
Ο Σχολικός Εγγραμματισμός είναι μια πολύπλοκη και ιδιαίτερα σημαντική ικανότητα με γλωσσικές, γνωστικές και κοινωνικές διαστάσεις, που καθορίζει αποφασιστικά τη σχολική πρόοδο των μαθητών και τις προϋποθέσεις κοινωνικής ανέλιξής τους. Λόγω της υψηλής σημασίας του απασχολεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες τη σύγχρονη διεθνή παιδαγωγική βιβλιογραφία, αλλά και την ελληνική κατά τα τελευταία χρόνια. Το θέμα του Σχολικού Εγγραμματισμού κατέστη επίκαιρο και επιτακτικό στη χώρα μας λόγω των πρόσφατων διεθνών εκθέσεων, οι οποίες εμφανίζουν την Ελλάδα μεταξύ των τελευταίων χωρών σ...
Η σχολική τάξη
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Γρηγόρη (2006)
Στηριζόμενη στη σύγχρονη βιβλιογραφία που αναφέρεται στην αποτελεσματική λειτουργία της σχολικής μονάδας και της σχολικής τάξης, η παρούσα εργασία προτείνει αρχές και πρακτικές οι οποίες είναι σύμφωνες με τα νέα Προγράμματα Σπουδών για το Δημοτικό Σχολείο και αφορούν τους τομείς: α) του φυσικού και ψυχολογικού χώρου στη σχολική τάξη και τη σχολική μονάδα, β) του μαθητικού δυναμικού και των διαπροσωπικών σχέσεων, και γ) των διδακτικών και μαθησιακών δραστηριοτήτων της ωριαίας διδασκαλίας. Κριτήριο επιλογής και διαμόρφωσης των προτεινόμενων παρεμβάσεων είναι: α. ο βαθμός...
Η διαθεματικότητα στη σχολική γνώση
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Γρηγόρη (2003)
Το περιεχόμενο του βιβλίου αναπτύσσεται γύρω από τέσσερις αλληλοσυσχετιζόμενους θεματικούς άξονες, που είναι: η διαθεματικότητα, η σχολική γνώση, η εννοιο-κεντρική αναπλαισίωση και τα σχέδια εργασίας. Η διαθεματικότητα έχει πολλές εκφάνσεις και αναφέρεται σε τρόπους επιλογής και οργάνωσης της διδακτέας γνώσης που δεν ακολουθούν τις πρακτικές των παραδοσιακών αναλυτικών προγραμμάτων με τα διακριτά και αυτοτελώς διδασκόμενα μαθήματα. Επιστημολογικοί, ψυχολογικοί, παιδαγωγικο-διακτικοί και κοινωνικο-οικονομικοί λόγοι καθιστούν επίκαιρα και προτιμητέα τα διαθεματικά προγράμματ...
Η διαθεματικότητα στη σχολική γνώση
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Γρηγόρη (2002)
Το περιεχόμενο του βιβλίου αναπτύσσεται γύρω από τέσσερις αλληλοσυσχετιζόμενους θεματικούς άξονες, που είναι: η διαθεματικότητα, η σχολική γνώση, η εννοιο-κεντρική αναπλαισίωση και τα σχέδια εργασίας. Η διαθεματικότητα έχει πολλές εκφάνσεις και αναφέρεται σε τρόπους επιλογής και οργάνωσης της διδακτέας γνώσης που δεν ακολουθούν τις πρακτικές των παραδοσιακών αναλυτικών προγραμμάτων με τα διακριτά και αυτοτελώς διδασκόμενα μαθήματα. Επιστημολογικοί, ψυχολογικοί, παιδαγωγικο-διδακτικοί και κοινωνικο-οικονομικοί λόγοι καθιστούν επίκαιρα και προτιμητέα τα διαθεματικά προγράμμα...
Κειμενοκεντρική προσέγγιση του γραπτού λόγου
Ματσαγγούρας Ηλίας Γ.
Γρηγόρη (2001)
Στην εργασία αυτή διατυπώνουμε μια διδακτική πρόταση που απαντάει στο τετραπλό ερώτημα: α) ποια κειμενικά είδη πρέπει να διδάσκονται στο σχολείο και με ποια σειρά, β) ποιο πρέπει να είναι το περιεχόμενο, η δομή και η μορφή των διαφορετικών κειμενικών ειδών στη μαθητική τους εκδοχή, γ) ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθήσουν οι μαθητές για να συνθέσουν κείμενα με τις αναμενόμενες προδιαγραφές και δ) μέσα σε τι είδους διδακτικό πλαίσιο και με ποιές μεθόδους πρέπει να διδαχθούν και να ασκηθούν οι μαθητές στα του περιεχομένου του κειμένου και των διαδικασιών της συγγραφικής σύ...