Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Papadiamántis Aléxandros
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 3 Μαρτίου του 1851 και ήταν γιος του ιερέα Αδαμάντιου Εμμανουήλ και της Αγγελικής κόρης Αλεξ. Μωραϊτίδη. Τελείωσε το δημοτικό και τις δύο πρώτες τάξεις του ελληνικού σχολείου στη Σκιάθο. Φοίτησε σε σχολείο της Σκοπέλου, του Πειραιά και τελικά πήρε απολυτήριο Γυμνασίου από το Βαρβάκειο το 1874. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ' όπου όμως ποτέ δεν αποφοίτησε, ενώ γράφει το πρώτο λυρικό του ποίημα για τη μητέρα του. Έμαθε αγγλικά και γαλλικά μόνος του. Για να ζήσει έκανε ιδιαίτερα μαθήματα και δημοσίευε κείμενα και μεταφράσεις στις εφημερίδες. Τον Ιούλιο του 1872 ακολούθησε το μοναχό Νήφωνα στο Άγιο Όρος, όπου έμεινε μερικούς μήνες, αλλά διαπίστωσε ότι δεν του ταίριαζε το μοναχικό σχήμα. Ωστόσο δεν έλειπε ποτέ από τον κυριακάτικο εκκλησιασμό στον Άγιο Ελισσαίο στο Μοναστηράκι, όπου έψελνε ως δεξιός ψάλτης. Το 1879 δημοσιεύει το μυθιστόρημα η "Μετανάστις" στην εφημερίδα "Νεόλογος". Το 1882 άρχισε να δημοσιεύει το μυθιστόρημά του "Οι έμποροι των Εθνών" στην εφημερίδα "Μη χάνεσαι". Το 1884 άρχισε να δημοσιεύει στην "Ακρόπολη" το μυθιστόρημά του "Γυφτοπούλα", όπου από το 1892 ως το 1897 εργάζεται ως τακτικός συνεργάτης. Από το 1902 ως το 1904 μένει στη Σκιάθο απ' όπου δημοσιεύει τη "Φόνισσα". Το έργο του περιλαμβάνει περίπου 180 διηγήματα και νουβέλες που αναφέρονται στις φτωχές τάξεις της Αθήνας και της Σκιάθου και ελάχιστα ποιήματα θρησκευτικού περιεχομένου. Στις 13 Μαρτίου 1908 γιορτάζεται στον "Παρνασσό" η 25ετηρίδα του στα ελληνικά γράμματα, υπό την προστασία της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη. Αμέσως μετά επιστρέφει στην πατρίδα του όπου και μένει ως το τέλος της ζωής του. Πεθαίνει το ξημέρωμα της 3ης Ιανουαρίου του 1911 από πνευμονία.
Ο αόρατος
Wells Herbert George 1866-1946
Κίχλη (2009)
Μια "χαμένη" μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, της νουβέλας τρόμου και επιστημονικής φαντασίας "The Invisible Man" ("Ο αόρατος άνθρωπος", 1897) του Χ. Τζ. Ουέλς (1866-1946), που δημοσιεύτηκε σε συνέχειες στην εφημερίδα "Το Άστυ", το 1901. Μια άγνωστη μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη έρχεται στο φως, μια ακόμη περιοχή της "καταποντισμένης ηπείρου" (όπως εύστοχα έχει χαρακτηριστεί το μεταφραστικό του έργο) αναδύεται: "Ο αόρατος" του Ε. Γ. Ουέλλς. Έναν σχεδόν αιώνα μετά την ανώνυμη δημοσίευσή του υπό μορφήν επιφυλλίδων στην εφημερίδα "Το Άστυ" (1901), η μετάφραση...
Ο Αμερικάνος
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Κάπα Εκδοτική (2017)
Θεατρική μεταφορά του ομότιτλου χριστουγεννιάτικου διηγήματος του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη "Ο Αμερικάνος" σε σκηνοθεσία-ερμηνεία του Θανάση Σαράντου είναι μια παραγωγή της εταιρείας "ηθικόν ακμαιότατον". Ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο "Άλεκτον" στην Αθήνα, στις 19 Δεκεμβρίου του 2009 και έχει περιοδεύσει επί 7 χρόνια σε πάνω από 25 πόλεις σε όλη την Ελλάδα.
Ο Αμερικάνος
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
manifesto (2018)
Ίσως λόγω της μεγάλης χριστιανικής γιορτής, ίσως υπό την επίδραση ξενόγλωσσων αντίστοιχων υποδειγμάτων, ο συνήθως απαισιόδοξος Παπαδιαμάντης μας δίνει με τον "Αμερικάνο" (1891) μια συγκινητική χριστουγεννιάτικη ιστορία με αίσια κατάληξη. Ο ήρωας του διηγήματος, ο Γιάννης του μπαρμπα-Στάθη του Μοθωνιού, όπως και ο Χριστοδουλής του διηγήματος "Ολόγυρα στη λίμνη", σπάει τον επαναληπτικό κύκλο της μοίρας κι αναζητά την τύχη του στη μακρινή γη της επαγγελίας. Όμως η φωνή του γενέθλιου τόπου μέσα του τον κατανικά κι επιστρέφει με νοσταλγία και περιέργεια στην πατρίδα του, αρχι...
Ο Αλιβάνιστος
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Παρρησία (2007)
Να 'χης την ευχή του Χριστού, παιδί μου! Έλα!... Να πάρης ευλογία!... Να μοσχοβολήσ' η ψυχή σου! Έλα ν' απολάψης τη χαρά του Χριστού μας! Μην αδικής τον εαυτόν σου! Μην κάνης του εχτρού το θέλημα!... Πάτα τον πειρασμό! Έλα, Κόλια! Έλα, Νικόλαε, έλα, Νικόλαε μακάριε!
Ο Αλιβάνιστος
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Παρρησία (2008)
Διασκεύασα σε θεατρικό τον "Αλιβάνιστο" του Παπαδιαμάντη, γιατί μου ζήτησε μια δασκάλα να της βρω ένα σκετσάκι, για να παίξουν τα παιδιά της στο σχολείο στην Πασχαλινή γιορτή τους. Αμέσως μόλις άκουσα το αίτημά της, από τη χαρά μου πως υπάρχουν ακόμα "δασκάλες", είπα μέσα μου να της βρω ό,τι καλύτερο υπάρχει. Και τότε πήγε ο νους μου στον "Αλιβάνιστο". Το διήγημα αυτό παρά τη συντομία του δίνει το χαρακτήρα του Αναστάσιμου βιώματος του λαού μας και με πολλήν απλότητα φανερώνει το Ορθόδοξο φρόνημα. Δεν προχωρώ στην ανάλυσή του και παραπέμπω τον αναγνώστη στην ανάλυση τ...
Νεοελληνικά αναγνώσματα
Συλλογικό έργο
Δίδυμοι (2000)
Ο εκδοτικός οίκος "Δίδυμοι" προσφέρει σήμερα, με συγκίνηση, στο αναγνωστικό κοινό, ένα ακόμη εκπαιδευτικό βιβλίο, του έτους 1931, σε ανατύπωση, από το οποίο οι νέοι μαθητές της εποχής, έμαθαν να αγαπούν την Ελλάδα και να σέβονται, πάνω απ' όλα, γονείς δασκάλους και πρεσβύτερους. Είναι ένα εκπαιδευτικό βιβλίο γραμμένο από μια πλειάδα κορυφαίων Ελλήνων λογοτεχνών που τα έργα τους λάμπρυναν τα ελληνικά γράμματα, στις αρχές του 20ου αιώνα. Πιστεύουμε ότι οι σύγχρονοι νέοι, διαβάζοντας τη σειρά των Αναγνωστικών της γενιάς των παππούδων ή γονιών τους, τα οποία εδώ και μερικ...
Ναυαγίων ναυάγια
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Νεφέλη (1990)
Σε μιαν εποχή όπου η "στρογυλευμένη φράσις" εθεωρείτο διαπιστευτήριο ύφους, η "ανώμαλος και συχνά ακαλαίσθητος γλώσσα του, εν συγκρίσει προς τους στυλίστ της καθαρευούσης ή της δημοτικής, και το σχέδιον ακόμη του διηγήματος, ατελές ως κάτι πρωτόγονον και ακαλλιέργητον", μαζί με την "πενιχρότητα" της θεματολογίας του - αποτέλεσαν την αχίλλειο πτέρνα του Λόγου του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, μολονότι ελάχιστοι από τους συγχρόνους του αμφισβήτησαν ή αρνήθηκαν τη μοναδικότητά του. Πού έγκειται αυτή η μοναδικότητα; "'Οτι σώζει και συχνάκις μεγαλύνει αυτάς τας αλλοκότους συνθέσεις,...
Να είχεν ο έρωτας σαΐτες!
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Μεταίχμιο (2010)
Στα επτά διηγήματα που διαλέχτηκαν για να αρμολογήσουν αυτόν εδώ τον παπαδιαμαντικό τόμο η αναγνωστική ματιά θα συναντήσει προξενιές, αρραβωνιάσματα και γάμους, θα δει να εξυφαίνονται ειδύλλια φανερά μα, το συνηθέστερο, χοχλάζοντα κάτω απ' την πούλβερη της ντροπής και της κοινωνικής κατακραυγής. Βλέμματα που λοξοδρομούν προς άγραν του κάλλους του ποθητού προσώπου. Εραστές και αγαπημένους να κυκλοφορούν από σελίδα σε σελίδα άλλοτε ασθμαίνοντες και άλλοτε, ξανά: το πιο συχνό, σιωπώντας και κρύβοντας μες στον κόρφο τους την ερωτική λαχτάρα. Άνηβους και ενήλικες, λεία του ερωτ...
Να είχεν ο έρωτας σαΐτες!
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Μεταίχμιο (2011)
Στα επτά διηγήματα που διαλέχτηκαν για να αρμολογήσουν αυτόν εδώ τον παπαδιαμαντικό τόμο η αναγνωστική ματιά θα συναντήσει προξενιές, αρραβωνιάσματα και γάμους, θα δει να εξυφαίνονται ειδύλλια φανερά μα, το συνηθέστερο, χοχλάζοντα κάτω απ' την πούλβερη της ντροπής και της κοινωνικής κατακραυγής. Βλέμματα που λοξοδρομούν προς άγραν του κάλλους του ποθητού προσώπου. Εραστές και αγαπημένους να κυκλοφορούν από σελίδα σε σελίδα άλλοτε ασθμαίνοντες και άλλοτε, ξανά: το πιο συχνό, σιωπώντας και κρύβοντας μες στον κόρφο τους την ερωτική λαχτάρα. Άνηβους και ενήλικες, λεία του ερωτ...
Λογοτεχνικό ταξίδι στο Βυζάντιο
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2005)
Μια σταχυολόγηση κειμένων και αποσπασμάτων από τον Στρατή Πασχάλη που αναδεικνύει πώς λειτούργησε ως προς την προσωπική κοσμοθεωρία, τη λογοτεχνική ευαισθησία και τη δημιουργική φαντασία μεγάλων νεοελλήνων λογοτεχνών η τόσο παρεξηγημένη εποχή του Βυζαντίου, ενώ φανερώνει ανάγλυφα τις διαφορετικές όψεις που πήρε αυτή η εποχή ανάλογα με τα ιδιαίτερα χρακτηριστικά του κάθε συγγραφέα.
Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2013
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2012)
Οι σχολαστικοί, οι λεπτολόγοι ιστορικοί, κοινωνιολόγοι, φιλόσοφοι κ.ά. ανιχνεύουν συχνά την ουσία της αλληλοαπωθούμενης σχέσης εξουσίας - αντίστασης στους νόμους και τα θέσφατα της αποκαλούμενης "νόμιμης δύναμης επιβολής" αφενός, αφετέρου στις αναμενόμενες -και πολλές φορές παραδεδεγμένες- δραστικές κοινωνικές αντιδράσεις. Το "Λογοτεχνικό Ημερολόγιο του 2013" στις αναγνώσεις των κειμένων που περιλαμβάνει προτείνει τον προσδιορισμό αυτών των δύο καυτών εννοιών και ουσιών στα κριτήρια κάθε παρεκτροπής της εξουσίας από το δίκαιο και τη δικαιοσύνη, από τη μια πλευρά· και, α...
Λογοτεχνικό ημερολόγιο 2013
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Πατάκη (2012)
Οι σχολαστικοί, οι λεπτολόγοι ιστορικοί, κοινωνιολόγοι, φιλόσοφοι κ.ά. ανιχνεύουν συχνά την ουσία της αλληλοαπωθούμενης σχέσης εξουσίας - αντίστασης στους νόμους και τα θέσφατα της αποκαλούμενης "νόμιμης δύναμης επιβολής" αφενός, αφετέρου στις αναμενόμενες -και πολλές φορές παραδεδεγμένες- δραστικές κοινωνικές αντιδράσεις. Το "Λογοτεχνικό Ημερολόγιο του 2013" στις αναγνώσεις των κειμένων που περιλαμβάνει προτείνει τον προσδιορισμό αυτών των δύο καυτών εννοιών και ουσιών στα κριτήρια κάθε παρεκτροπής της εξουσίας από το δίκαιο και τη δικαιοσύνη, από τη μια πλευρά· και, α...
Λευκοφόροι την διάνοιαν
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Καινό (2009)
Πολλά έχουν γραφεί για τον "κόσμο" του Παπαδιαμάντη, τον πληθυσμό που απαρτίζει το σύνολο του έργου του. Το βέβαιον είναι, ότι αν και μακριά από ιδανικούς ή εξιδανικευμένους χαρακτήρες, τα πρόσωπα των διηγημάτων του παρόντος τομιδίου, αποτελούν τον κόσμο με την αρχαιοελληνική και τη βιβλική έννοια του όρου, το στολίδι της κοινότητας μέσα στην οποία ζουν. Ο βίος τους βέβαια, πιο πολύ ομοιάζει με "γύρη ανθέων μυστική", καθώς κανένα από τα πρόσωπα που τους περιβάλλουν, δεν αναγνωρίζει, το άρωμα που αναδίδουν, όντες εν ζωή. Η ευωδία που μαρτυρά και σημαίνει τον τόπο της επί γης...
Λαμπριάτικος ψάλτης
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Παρρησία (2011)
[...] Ο τίτλος του Πασχαλινού αυτού διηγήματος πάρθηκε απ' την ιδιότητα του κυρ-Κωνσταντού του Ζ'μαροχάφτη να κάνει τον ψάλτη κατά την Ανάσταση σε ορεινά ξωκκλήσια του νησιού μας. Σ' αυτό το αφήγημα διατυπώνονται καθαρά οι εθνικοπολιτικές ιδέες του συγγραφέα και η απόλυτη προσήλωσή του στις ελληνοχριστιανικές παραδόσεις. Από αυτό τό έργο άντλησαν οι μελετητές την ομολογία πίστεως του κυρ-Αλέξανδρου: "Το επ' εμοί, ενόσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ, δεν θα παύσω ... να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστό μου, να περιγράφω μετ' έρωτος την φύσιν και να ζωγραφώ μετά στοργής τα γν...
Ιστορίες ληστών από την ελληνική λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Αιγόκερως (2005)
[...] Κάποιοι έκλεψαν στο ζύγι, κάποιοι εκβίασαν τον αδύναμο και τον λήστεψαν. Και κάποιοι με ολόκληρους στρατούς κυρίεψαν και λεηλάτησαν πόλεις και χώρες. Και οι πρόγονοί μας, της Επανάστασης του '21, Κλέφτες ονομάζονταν και τα καλύτερα τραγούδια μας είναι τα κλέφτικα και το μέχρι πρότινος εθνικό μας όνομα, στα γαλλικά σήμαινε κλέφτης. Και ας μην σκαλίζουμε άλλες πληγές... Περιοριζόμαστε εδώ στη στενή τού όρου έννοια. [...] (απόσπασμα από την εισαγωγή)
Ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως
Finlay George 1799-1875
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2008)
[...] Με την έκδοση αυτή αποδίδεται η δέουσα τιμή στον Άγγλο φιλέλληνα και ιστορικό George Finlay, έναν άνθρωπο που για χάρη της Ελλάδας εγκατέλειψε την πατρίδα του, ήρθε να βοηθήσει στον Αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία και, τελικά, έζησε την υπόλοιπη ζωή του στη χώρα μας. Η τιμή αυτή αποδίδεται ανεξάρτητα από τις αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κανείς (η ιστορική επιστήμη έχει διατυπώσει πολλές), είτε για την εγκυρότητα της ιστορικής πληροφορίας, είτε και για την αντικειμενικότητα και νηφαλιότητα του συγγραφέα. Παράλληλα, η έκδοση τιμά και τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη,...
Ιστορία της ελληνικής επαναστάσεως
Finlay George 1799-1875
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2008)
Πρόκειται για την έκδοση του δίτομου έργου του George Finlay, "History of Greek Revolution" σε μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η οποία παρέμεινε ανέκδοτη για έναν αιώνα. Ο σκοπός αυτής της έκδοσης είναι διττός: να τιμήσει τον Άγγλο φιλέλληνα και ιστορικό, που εγκατέλειψε την πατρίδα του για χάρη του Αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία, αλλά και το μεγάλο πνευματικό άνθρωπο της χώρας μας Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που μετέφρασε το έργο με ακρίβεια και ευσυνειδησία, παρά τις αντιρρήσεις που είχε για κάποιες θέσεις του Φίνλεϋ. Τη φιλολογική επιμέλεια της έκδοσης είχε ο Άγγε...