Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Papadiamántis Aléxandros
Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 3 Μαρτίου του 1851 και ήταν γιος του ιερέα Αδαμάντιου Εμμανουήλ και της Αγγελικής κόρης Αλεξ. Μωραϊτίδη. Τελείωσε το δημοτικό και τις δύο πρώτες τάξεις του ελληνικού σχολείου στη Σκιάθο. Φοίτησε σε σχολείο της Σκοπέλου, του Πειραιά και τελικά πήρε απολυτήριο Γυμνασίου από το Βαρβάκειο το 1874. Το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ' όπου όμως ποτέ δεν αποφοίτησε, ενώ γράφει το πρώτο λυρικό του ποίημα για τη μητέρα του. Έμαθε αγγλικά και γαλλικά μόνος του. Για να ζήσει έκανε ιδιαίτερα μαθήματα και δημοσίευε κείμενα και μεταφράσεις στις εφημερίδες. Τον Ιούλιο του 1872 ακολούθησε το μοναχό Νήφωνα στο Άγιο Όρος, όπου έμεινε μερικούς μήνες, αλλά διαπίστωσε ότι δεν του ταίριαζε το μοναχικό σχήμα. Ωστόσο δεν έλειπε ποτέ από τον κυριακάτικο εκκλησιασμό στον Άγιο Ελισσαίο στο Μοναστηράκι, όπου έψελνε ως δεξιός ψάλτης. Το 1879 δημοσιεύει το μυθιστόρημα η "Μετανάστις" στην εφημερίδα "Νεόλογος". Το 1882 άρχισε να δημοσιεύει το μυθιστόρημά του "Οι έμποροι των Εθνών" στην εφημερίδα "Μη χάνεσαι". Το 1884 άρχισε να δημοσιεύει στην "Ακρόπολη" το μυθιστόρημά του "Γυφτοπούλα", όπου από το 1892 ως το 1897 εργάζεται ως τακτικός συνεργάτης. Από το 1902 ως το 1904 μένει στη Σκιάθο απ' όπου δημοσιεύει τη "Φόνισσα". Το έργο του περιλαμβάνει περίπου 180 διηγήματα και νουβέλες που αναφέρονται στις φτωχές τάξεις της Αθήνας και της Σκιάθου και ελάχιστα ποιήματα θρησκευτικού περιεχομένου. Στις 13 Μαρτίου 1908 γιορτάζεται στον "Παρνασσό" η 25ετηρίδα του στα ελληνικά γράμματα, υπό την προστασία της πριγκίπισσας Μαρίας Βοναπάρτη. Αμέσως μετά επιστρέφει στην πατρίδα του όπου και μένει ως το τέλος της ζωής του. Πεθαίνει το ξημέρωμα της 3ης Ιανουαρίου του 1911 από πνευμονία.
Η Νοσταλγός
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Εκδοτικός Οργανισμός Π. Κυριακίδη (2009)
Η ηρωίδα του παπαδιαμαντικού διηγήματος "Η Νοσταλγός" διακατέχεται από μια ρεμβώδη ποιητικότητα στα λόγια και στις πράξεις της, καθώς ρέπει διαρκώς προς την επιστροφή στην πατρίδα της. Αισθάνεται ανίσχυρη να ζη μακριά από τον τόπο της, από τους δικούς της, κι εκεί ξαναγυρνάει, μόλις έχοντας προλάβει να εκφράσει τη συμπάθειά της προς ένα νεώτερό της, ο οποίος και την έφερε στην πατρίδα της με μια βάρκα ξένη.
Η νοσταλγός
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Εντύποις (2016)
Το μυθιστόρημα του Αλ. Παπαδιαμάντη στο αυθεντικό πολυτονικό κείμενο. Η εικοσιπεντάχρονη ηρωίδα του διηγήματος, η Λαλιώ, είναι παντρεμένη με τον μπάρμπα-Μοναχάκη, ο οποίος όχι μόνο είναι κατά πολύ μεγαλύτερος, αλλά έχει και μια κόρη κατά ένα χρόνο μεγαλύτερη απ’ τη νέα του σύζυγο. Η Λαλιώ, που έχει αναγκαστεί να ακολουθήσει τον άντρα της στο νησί του, που βρίσκεται κοντά στο νησί που μέχρι πρότινος έμενε με τους γονείς της, αδυνατεί να προσαρμοστεί και ζητά διαρκώς την επιστροφή της κοντά στους δικούς της. Ο δεκαοχτάχρονος Μαθιός, γείτονας της Λαλιώς, την έχει ερωτευτεί...
Η Σταχομαζώχτρα
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Εκδόσεις Παπαδόπουλος (2011)
Η θεία-Αχτίτσα ζούσε πολύ φτωχικά με τα δυο εγγονάκια της, ώσπου μια μέρα ήρθε ένα γράμμα από το γιο της που έλειπε χρόνια στα ξένα. Ένα γράμμα που άλλαξε σε μια στιγμή τη ζωή των δυο μικρών ορφανών και της καλής γιαγιάς τους.
Η φόνισσα
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Νεφέλη (1988)
Αυτόκλητη τιμωρός της κοινωνικής αδικίας, διεστραμμένη εγκληματική φύση, αντάρτισσα οργισμένη απέναντι στο Θεό - τι είναι εντέλει η Φραγκογιαννού, η "Φόνισσα" του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη; Συμπάσχει με το θύμα ή με το θύτη ο συγγραφέας, ταυτίζεται "ιδεολογικά" με την ηρωίδα του ή προβληματίζεται, όπως ο Ντοστογιέφσκι, με το "Κακό", με την άβυσσο της ανθρώπινης ύπαρξης - άντα βέβαια (κάτι που δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνά ο αναγνώστης) από την αμετακίνητη σκοπιά του πιστού της Ορθοδοξίας. Το πιο γνωστό, και για πολλούς το κορυφαίο έργο του μεγάλου Σκιαθίτη, προκάλεσε όσο καν...
Η φόνισσα
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Σύγχρονη Εποχή (2001)
"Η "δυστυχής" και "δύστηνος" Φραγκογιαννού δεν είναι τώρα, απλά, μια παραλοϊσμένη φόνισσα. Με την εκπληκτική αντοχή της και το μαχητικό της πείσμα απέναντι στους πραγματικούς ενόχους, τα κρατικά όργανα που ενσαρκώνουν στα μάτια της τη βαρβαρότητα του κόσμου όπως τον γνώρισε, ακλόνητα βέβαιη πως οι πράξεις της ήταν για το καλό των παιδιών και των γονιών, μετατρέπεται σ' ένα φοβερό σύμβολο εξέγερσης. Είναι σαν να μας λέει ο συγγραφέας: χρειάζεται, λοιπόν, μια Φραγκογιαννού για να μας ανοίξει τα μάτια στο κατά συρροή και κατ' εξακολούθηση κοινωνικό έγκλημα κατά αθώων υπάρξεων...
Η φόνισσα
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Νίκας / Ελληνική Παιδεία Α.Ε. (2002)
Στη Σκιάθο των αρχών του 20ού αιώνα, η γριά Χαδούλα, η Φραγκογιαννού, βιώνει το καθημερινό δράμα που η μοίρα επιφυλάσσει σε μια γυναίκα της εποχής της: την αποστολή να υπηρετεί μια ζωή τους γύρω της, γονείς, σύζυγο, παιδιά κι εγγόνια· και την υποχρέωση να "αποκατασταθεί" και να "αποκαταστήσει" με τη σειρά της όλα τα θηλυκά της παιδιά. Όταν η μεγάλη της κόρη, η Δελχαρώ, φέρνει στον κόσμο άρρωστο το δεύτερο κορίτσι της, η Φραγκογιαννού, που ξαγρυπνά δίπλα στην κούνια του, κάνει μια αναδρομή στα βάσανα που έχει περάσει μόνο και μόνο επειδή γεννήθηκε γυναίκα. Ο νους της αρχίζει...
Η φόνισσα
Παπαδιαμάντης Αλέξανδρος 1851-1911
Πελεκάνος (2005)
Στη "Φόνισσα" διαφαίνεται η συντηρητική κοινωνία της εποχής μέσα από τη ζωή, τις σκέψεις και τις ψυχολογικές μεταπτώσεις μιας γυναίκας, οδηγώντας τη σε αλλεπάλληλα εγκλήματα σε βάρος νεαρών κοριτσιών.