Φιλιππίδης Δημήτρης 1938-
Filippídis Dimítris
Ο Δημήτρης Φιλιππίδης (γ. 1938) είναι αρχιτέκτονας (ΕΜΠ, 1962), μετά το 1975 καθηγητής πολεοδομίας και σήμερα ομότιμος καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ. Εργάστηκε σε διάφορα γραφεία εκπονώντας αρχιτεκτονικές και πολεοδομικές μελέτες (1964-1995) και διακρίθηκε σε διαγωνισμούς. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και κριτικές βιβλίων για την ελληνική παραδοσιακή και σύγχρονη αρχιτεκτονική, την πολεοδομία και την εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων. Έχει γράψει δεκαπέντε βιβλία: "Νεοελληνική αρχιτεκτονική" (1984), "Για την ελληνική πόλη" (1990), "Είκοσι θέσεις για την πολεοδομία" (1990), "Το σκυρόδεμα στην ελληνική αρχιτεκτονική του εικοστού αιώνα" (1992), "Μεσογειακά σπίτια: Ελλάδα" (1994), "Λύσανδρος Καυταντζόγλου" (1995), "Πέντε δοκίμια για τον Κωνσταντινίδη" (1997), "Διακοσμητικές τέχνες" (1998), "Μοντέρνα αρχιτεκτονική στην Ελλάδα" (2001), "Προάστια και εξοχές της Αθήνας του '30" (2006), "Αρχιτεκτονικές μεταμορφώσεις" (2006), "Νεοκλασικές πόλεις στην Ελλάδα" (2007), "Οικοδομικό τετράγωνο 19 (2009), "Εφήμερη και αιώνια Αθήνα" (2009), "Δημήτρης Πικιώνης" (2009). Έχει επιμεληθεί αφιερώματα και μονογραφίες αρχιτεκτόνων, καθώς και τους έξι πρώτους τόμους της σειράς "Ελληνική Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική" (1980-1988).
Το σπίτι των ανέμων στη Σαντορίνη
Συλλογικό έργο
Shape ΙΚΕ (2016)
Η εικονογραφημένη αφήγηση για την κατοικία διακοπών στο Ακρωτήρι της Σαντορίνης επιχειρεί μια επανεκτίμηση του εξαιρετικού αυτού έργου της σύγχρονης ελληνικής αρχιτεκτονικής, γνωστού ως το "Σπίτι των Ανέμων". Η αρχιτέκτων του έργου και έξι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί, αναλύουν το οικοδόμημα μέσα σε ένα ευρύ πλαίσιο, και ορίζουν τον εννοιολογικό ορίζοντα ερμηνείας του. Οι μελέτες συγκροτούν μια αυθεντική πνευματική κατάθεση περί το οικοδομείν σε ένα τόπο στο Αιγαίο, σε μια γωνιά της Μεσογείου. Η ανάλυση συμβάλλει σημαντικά στην αναζήτηση των κατάλληλων τρόπων διατήρησης αξιών...
Συνάντηση με τον Δημήτρη Φατούρο
Συλλογικό έργο
Μέλισσα (2017)
Η παρούσα έκδοση, είναι η πρώτη από τις Συναντήσεις και περιέχει τις ομιλίες που εκφωνήθηκαν κατά την τιμητική εκδήλωση για τον Δημήτρη Φατούρο, Ομότιμο Καθηγητή Αρχιτεκτονικής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Στην εκδήλωση, εκτός από τον ίδιο, μίλησαν ο Ηλίας Κωνσταντόπουλος, ο Κώστας Μωραΐτης, ο Λόης Παπαδόπουλος, ο Γιώργος Τριανταφύλλου και η Δήμητρα Χατζησάββα, φίλοι και αγαπητοί συνάδελφοι του τιμώμενου, παρουσιάζοντας στο κοινό την προσωπικότητα και το έργο του. Ο Δημήτρης Φατούρος, ήδη από τη δεκαετία του 1950, γνώστης και μέτοχος των σύγχρονων ρευμάτων...
Συν-ηχήσεις με τον Δημήτρη Πικιώνη
Συλλογικό έργο
Πλέθρον (2018)
Ο Πικιώνης κατά καιρούς επιστρέφει, πιο πολύ με τον λόγο του, στη συνέχεια με τα σκίτσα του, τέλος με τις κατά καιρούς φωτογραφίσεις των διαδρομών προς την Ακρόπολη [...] επειδή η αναζήτηση αυθεντικών φωνών, εξαίρετων σχεδίων και συγκροτημένων χώρων αποτελεί ζητούμενο όχι μόνο εντός, αλλά και εκτός των συνόρων μας. Στον Δημήτρη Πικιώνη, μπορούμε να πούμε πως το μοντέρνο λειτούργησε ως τρόπος σκέψης και γραφής, ως μονόδρομος ικανός, που οργανώνει τις σχέσεις μας με τον κόσμο. Η παράδοση εμφανίζεται ως προσωπική, επίπονη επεξεργασία των γνωστών και αιώνιων δεδομένων που αναζ...
Σύγχρονα ελληνικά τοπία
Συλλογικό έργο
Μέλισσα (2011)
Το βιβλίο παρουσιάζει και αναλύει 75 σύγχρονα τοπία από όλη την Ελλάδα, τα περισσότερα άγνωστα, με τη βοήθεια αεροφωτογραφιών από ελικόπτερο και επίγειων ερευνών. Εισάγει μια πρωτότυπη γεωγραφική προσέγγιση στην οποία δεν πριμοδοτούνται μόνο "ωραία" και "μοναδικά" τοπία, αλλά και τοπία της καθημερινής ζωής και εργασίας. Περιλαμβάνονται τοπία από την ύπαιθρο, τους παραδοσιακούς οικισμούς, τις αστικές περιοχές, τις ακτές και τους ορεινούς όγκους. Περιλαμβάνει όμως και τοπία τα οποία μια συμβατική προσέγγιση θα απέκρυπτε, όπως τα αυθαίρετα στις παρυφές των πόλεων, τις χωματε...
Προάστια και εξοχές της Αθήνας του '30
Φιλιππίδης Δημήτρης 1938-
Ολκός (2006)
Το λεύκωμα καταγράφει, για πρώτη φορά, τη μοντέρνα αρχιτεκτονική κατοικίας του '30 που χτίστηκε σε προάστια και εξοχικές τοποθεσίες της Αθήνας, όπου και όπως αυτή σώζεται σήμερα. Κύριος στόχος της έκδοσης είναι να διαφυλάξει φωτογραφικά τις μορφές αυτών των δειγμάτων αρχιτεκτονικής πριν χαθούν. Συνάμα να εντοπίσει και να αξιολογήσει τα βασικά χαρακτηριστικά της και να δείξει τις πιθανές συνδέσεις με ό,τι προηγήθηκε και ό,τι ακολούθησε μεταπολεμικά στα περίχωρα της Αθήνας. Η σύγχρονη φωτογράφιση συνοδεύεται από πλούσιο αρχειακό φωτογραφικό υλικό (από τα αρχεία των Άρη Κων...
Πόλεις της Μεσογείου μετά από σεισμούς
Συλλογικό έργο
Βόλος (2007)
[...] Τα κείμενα που παρουσιάζονται στο συλλογικό αυτό τόμο βασίζονται στην επιστημονική συζήτηση και παραγωγή που έλαβε χώρα στο διεθνές επιστημονικό συμπόσιο στην Κεφαλλονιά το 2003, με θέμα "Σεισμοί και δομημένο περιβάλλον: επιπτώσεις στον πολεοδομικό σχεδιασμό και την οικιστική ανάπτυξη", που έγινε με αφορμή τη συμπλήρωση πενήντα χρόνων από τους τρομερούς σεισμούς των Ιονίων Νήσων του έτους 1953. Μια πραγματικά ενδιαφέρουσα συλλογή άρθρων διεπιστημονικού χαρακτήρα που αποτελείται από τέσσερις θεματικές ενότητες με τους ακόλουθους τίτλους: α) Η διαχείριση της καταστροφ...
Ομιλίες 2003-2005
Συλλογικό έργο
Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών Βούρου - Ευταξία (2007)
[...] Στον παρόντα τρίτο τόμο "Ομιλιών", που ήδη παραδίδει στο κοινό το Μουσείον της Πόλεως των Αθηνών (Ίδρυμα Βούρου - Ευταξία), περιλαμβάνονται όλες οι διαλέξεις των "διαπρεπών ομιλητών", που προφρόνως εχρησιμοποίησαν το βήμα του για την ανάπτυξη και προβολή εξόχως ενδιαφερόντων, θεμάτων, ιδεών και απόψεων κατά την τριετία 2003-2007. Δεν περιλαμβάνεται μόνον η ομιλία του εκλεκτού ιστορικού ερευνητή και φίλου του Μουσείου κ. Κωνσταντίνου Κωτσοβίλη για τον αοίδιμο βασιλέα Όθωνα Α΄, που εξεδόθη αυτοτελώς υπό του ιδίου. [...] Αντώνιος Γ. Βογιατζής, πρόεδρος του Δ.Σ. του Μο...
Όλυμπος Καρπάθου
Φιλιππίδης Δημήτρης 1938-
Μέλισσα (2018)
Μόλις τέλειωσα τη δακτυλογράφηση. Συμπλήρωσα το κείμενο στο δεύτερο κομμάτι του, δηλαδή έκλεισα όλα τα κεφάλαια και τα έχω σε καθαρό. Θα τα ελέγξει η επιτροπή σε δύο βδομάδες, και έτσι κλείνει το πρώτο στάδιο. Το καλοκαίρι έχουμε ξανά γράψιμο όλο εξαρχής - χτένισμα και ξεχτένισμα και μαλλιοτράβηγμα του αριστουργήματος. Το άλλο συνταρακτικό γεγονός είναι πως ξύρισα το μουστάκι. Μ' είχε πρήξει. Ωραία είναι και χωρίς, κι απορώ πώς αντέχουν άλλοι να τα έχουν τόσα χρόνια!" (Γράμμα προς τους γονείς του συγγραφέα, 19.3.1973)
Οικοδομικό τετράγωνο 19
Φιλιππίδης Δημήτρης 1938-
Alpha Bank (2009)
Σταδίου 40. Μια διεύθυνση συνυφασμένη με 85 χρόνια ιστορίας της Alpha Bank. Στη διεύθυνση αυτή μεταφέρθηκε στην Αθήνα από την Καλαμάτα, το 1924, η Τράπεζα Καλαμών, φέροντας πλέον το όνομα Τράπεζα Ελληνικής Εμπορικής Πίστεως. Δέκα χρόνια αργότερα, η Τράπεζα μετακόμισε, δίπλα, στη γωνία Πεσμαζόγλου και Σταδίου 46, σε ιδιόκτητο κτήριο. Εκεί σχεδιάσθηκε και ξεκίνησε η αλματώδης ανάπτυξή της. Εκεί, επίσης, αποφασίσθηκε, μισό αιώνα αργότερα, από τη διάδοχο Τράπεζα Πίστεως, η αγορά των όμορων κτηρίων επί της οδού Σταδίου μέχρι τη Στοά Νικολούδη, και η ανέγερση του γνωστού μαρμά...
Ο πύργος του Μπίτση (Μουβελά) στις Στενιές Άνδρου
Συλλογικό έργο
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2016)
Ο Πύργος του Μπίστη (Μουβελά) στις Στενιές της 'Ανδρου συγκαταλέγεται στα χαρακτηριστικά και αναγνωρίσιμα σύμβολα του νησιού. Οικοδομήθηκε για να στεγάσει και να προστατέψει μιαν από τις επιφανέστερες αρχοντικές οικογένειες και τις παραγωγικές της δραστηριότητες. Στη μακρά του διαδρομή, που υπερβαίνει τους τρεις αιώνες, ανακαινίστηκε, συμπληρώθηκε, μετασκευάστηκε και εκσυγχρονίστηκε. Εγκαταλελειμμένος από καιρό κινδυνεύει πια με κατάρρευση. Ως συμβολή στην παρουσία και τη λειτουργία του, ο τόμος συγκεντρώνει μελέτες που φωτίζουν τη δομή και την αρχιτεκτονική του. Με υπόβαθρ...
Νικόλαος Τομπάζης
Συλλογικό έργο
Μουσείο Μπενάκη (2005)
[...] Απαραίτητο βήμα για την κατανόηση της προσέγγισης του Τομπάζη στις Ινδίες, αλλά και για τη διαμόρφωση κάποιας εικόνας σχετικά με το χαρακτήρα και τον προσανατολισμό της μόρφωσής του, είναι η ανάγνωση των τίτλων της βιβλιοθήκης του. Από μια πρώτη ματιά γίνεται γρήγορα αντιληπτό ότι δεν απουσιάζει κανένας τόμος που να σχετίζεται με τις εξερευνήσεις σε διάφορα σημεία του πλανήτη, οι σύγχρονές του εκδόσεις για την ιστορία των Βρετανικών Ινδιών, τα επιστημονικά συγγράμματα με θέμα την πανίδα και τη χλωρίδα των Ιμαλαΐων και βιβλία για την ιστορία και τη γεωγραφία κάθε επαρχ...
Νησιά του Αιγαίου
Μέλισσα (2003)
[...] Η εμπειρία από τις εκδόσεις που προηγήθηκαν, το δημοσιευμένο υλικό, και το ήδη συγκροτημένο φωτογραφικό αρχείο συνέβαλαν ουσιαστικά στη σύνταξη των κεφαλαίων αυτού του βιβλίου. Ανάμεσα στις σημαντικότερες καινοτομίες του παρόντος τόμου "Νησιά του Αιγαίου - Αρχιτεκτονική" θα πρέπει να επισημανθούν τόσο τα τέσσερα εισαγωγικά κείμενα, τα οποία αποτελούν εξαιρετικά πυκνές νέες συνθέσεις πληροφόρησης, όσο και η συγκεντρωτική εξέταση κάθε μιας από τις πέντε επιμέρους γεωγραφικές ενότητες νησιών του Αιγαίου, κάτι που έλειπε έως τώρα. Επιπλέον, η ιδιαίτερη αναφορά σε κάθε εν...
Νεοκλασικές πόλεις στην Ελλάδα 1830-1920
Φιλιππίδης Δημήτρης 1938-
Μέλισσα (2007)
Οι νεοκλασικές πόλεις δεν ταυτίζονται με μια συγκεκριμένη πολεοδομική μορφή στην Ελλάδα. Είναι "νεοκλασικές" επειδή σχεδιάστηκαν και χτίστηκαν σε μια ορισμένη ιστορική περίοδο (1830-1920), τότε που επικρατούσε η νεοκλασική αρχιτεκτονική. Η νεοκλασική πόλη είναι, κατά βάθος, μια νέα κατάσταση, ένας νέος τρόπος ζωής - είναι η καθαρή έκφραση του μοντέρνου πνεύματος τον 19ο αιώνα. Αντιπροσωπεύει τον εξευρωπαϊσμό και την πρόοδο, με εφαρμογή το αστικό περιβάλλον. Το πλούσια εικονογραφημένο αυτό βιβλίο βασίζεται σε επιτόπια έρευνα και φωτογράφιση και σε εκτενή μελέτη των σχετικ...
Μοντέρνα αρχιτεκτονική στην Ελλάδα
Φιλιππίδης Δημήτρης 1938-
Μέλισσα (2001)
[...] Η ελληνική αρχιτεκτονική στον 20ό αιώνα χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακή δυναμική, καθώς επιχειρεί να αφομοιώσει τα μεγάλα διεθνή ρεύματα και ταυτόχρονα να τους αντιπαραθέσει μια τέχνη σύγχρονη, δεμένη με την παράδοση και τις ανάγκες του τόπου. Η συνεχής αυτή παλινδρόμηση και δημιουργική ανασύνθεση ανάμεσα στο διεθνές πνεύμα και τον τοπικό χαρακτήρα, εκφράστηκε με την αναζήτηση του "μοντέρνου" στην ελληνική αρχιτεκτονική, η οποία γνώρισε πολλές εντυπωσιακές μεταμορφώσεις στην προσπάθειά της να προσαρμοστεί κάθε φορά σε νέες συνθήκες. Με την επιλογή, παρουσίαση και αξιολ...