Γκάτσος Νίκος 1911;-1992
Gkátsos Níkos
Νίκος Γκάτσος (1911 ή 1914-1992). Ο Νίκος Γκάτσος γεννήθηκε στα Χάνια Φραγκόβρυσης της Αρκαδίας. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Τρίπολη και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε με τη μητέρα και την αδελφή του στην Αθήνα, όπου σπούδασε στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου. Την περίοδο 1935-1936 ταξίδεψε στη Νότιο Γαλλία και το Παρίσι. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία έκανε το 1931 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Της μοναξιάς" στο περιοδικό "Νέα Εστία", ενώ την ίδια περίοδο μπήκε στον κύκλο του περιοδικού "Νέα Γράμματα" με το οποίο συνεργάστηκε και ως κριτικός λογοτεχνίας, δραστηριότητα που ανέπτυξε και σε άλλα λογοτεχνικά περιοδικά της Αθήνας. Το 1943 εξέδωσε την "Αμοργό", ποιητική συλλογή που θεωρήθηκε ως ορόσημο στην ιστορία της ελληνικής υπερρεαλιστικής ποίησης και επηρέασε σύγχρονους και μεταγενέστερούς του ποιητές. Μετά την "Αμοργό" ωστόσο δε δημοσίευσε παρά τρία ποιήματα στον περιοδικό τύπο. Στη μεταπολεμική περίοδο συνεργάστηκε με το περιοδικό του Κ.Γ. Κατσίμπαλη "Αγγλοελληνική Επιθεώρηση" και με το Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Ασχολήθηκε επίσης με τη θεατρική μετάφραση (Λόρκα, Στρίντμπεργκ, Ο’Νηλ, Λόπε ντε Βέγκα, Τενεσσή Ουΐλλιαμς κ.α.) σε παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, του Θεάτρου Τέχνης και άλλων αθηναϊκών θιάσων και από τη δεκαετία του ’50 με τη στιχουργική. Στίχοι του μελοποιήθηκαν από το Μάνο Χατζιδάκι, το Μίκη Θεοδωράκη, το Σταύρο Ξαρχάκο και άλλους έλληνες συνθέτες. Τιμήθηκε με το Βραβείο του Δήμου Αθηναίων για το σύνολο του έργου του (1987) και εκλέχτηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας της Βαρκελώνης για τη συμβολή του (μέσω των μεταφράσεών του) στην προώθηση της ισπανικής λογοτεχνίας (1991). Πέθανε στην Αθήνα. Το 1995 κυκλοφόρησε στην Κωνσταντινούπολη τουρκική μετάφραση του ποιητικού έργου του από τον Ηρακλή Μήλλα. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Γκάτσου βλ. "Γκάτσος Νίκος" στο "Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό", τ. 3, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985, Δημοσθένης Κούρτοβικ, "Νίκος Γκάτσος", στο "Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς: ένας οδηγός", Αθήνα, Πατάκης, 1995, σ. 55-56, Αλέξης Ζήρας, "Γκάτσος Νίκος", στο "Λεξικό Νεοελληνικής Λογοτεχνίας", Αθήνα, Πατάκης, 2007, σ. 403-404, και Φίλιππος Μανδηλαράς-Αγγελική Πασσιά, "Νίκος Γκάτσος: Εργογραφία", περιοδικό "Ελί-τροχος", τχ. 11, Χειμώνας 1996-1997, σ. 8-13. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
3.000 χρόνια ελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Εκδοτική Θεσσαλονίκης (2008)
[...] Στον μικρό αυτό τόμο προσπάθησα να χωρέσω το ευρύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό μέρος της τρισχιλιετούς ελληνικής ποιητικής παραγωγής, στο θέμα του έρωτα. Από τον ομηρικό μονόλογο της Ανδρομάχης, το περίφημο χορικό της "Αντιγόνης" του Σοφοκλή, τους αρχαίους λυρικούς, τον μονόλογο της Αρετούσας, και τα δημοτικά τραγούδια, μέχρι τους λαϊκούς τραγουδοποιούς, και τους νεότερους και σύγχρονους ποιητές, ξετυλίγονται όλες οι πτυχές του πολυτραγουδισμένου έρωτα: παθιασμένος, ανεκπλήρωτος, ρομαντικός, χυδαίος, απροσδόκητος, παιγνιώδης, ανιδιοτελής, αστείος, δολοφονικός, πληρωμέ...
A Greek Quintet
Συλλογικό έργο
Denise Harvey (2000)
During this century the Greek world has produced a wealth of poetry that is as astonishing in its scope as it is in its vigour; and this anthology brings together a selection from the works of the five poets who may be said to take pride οf place in substantiating this achievement. Two of them (George Seferis and Odysseus Elytis) are Nobel Laureates, Cavafy is certainly one of the most ubiquitous poets of our times, the oracular grandeur of Angelos Sikelianos companions him with W. Β. Yeats, while Nikos Gatsos, less known outside Greece, is a fine lyrical poet and song writ...
Greece in Poetry
Συλλογικό έργο
Libro (2003)
To visit Greece according to T.S. Eliot, is "to arrive where we started and know the place for the first time". Poetry written in Greek constitutes the longest uninterrupted literary tradition in the Western world. It is Greek poetry that has given the world the various poetic genres in which Westerners have expressed their emotions and many of their noblest thoughts to the present day. In this book, the reader is invited to discover -or rediscover- Greece through its poetry, and to enter into the world from which have emerged those ideals of democracy, reason, and free...
Rebetiko Fantasy
Νούσης Γιώργος
Παπαγρηγορίου Κ. - Νάκας Χ. (2016)
Διασκευή σε ενιαίο έργο για κιθάρα των τραγουδιών: Καίγομαι καίγομαι (Σταύρος Ξαρχάκος / Νίκος Γκάτσος) Τα παιδιά της γειτονιάς σου (Παραδοσιακό
Αμοργός
Γκάτσος Νίκος 1911;-1992
Ίκαρος (1997)
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει την πρώτη έκδοση της "Αμοργού" που κυκλοφόρησε το 1943. Περιλαμβάνει το ποιήμα, καθώς και τις χειρόγραφες παρτιτούρες του Μάνου Χατζηδάκι για το συγκεκριμένο έργο.
Ανθολογία ποιημάτων
Lorca Federico García 1898-1936
Κοροντζής (2006)
"Μα τι να σου πω για την ποίηση; Τι να σου πω γι' αυτά τα σύννεφα, γι' αυτόν τον ουρανό; Να τα κοιτάζω, να τα κοιτάζω, και τίποτα άλλο. Καταλαβαίνεις πως ένας ποιητής δεν μπορεί να πει τίποτα για την ποίηση. Ας τ' αφήσουμε αυτά για τους κριτικούς και τους δασκάλους. Μα ούτε εσύ, ούτε εγώ, ούτε κανείς ποιητής δεν ξέρει τι είναι ποίηση. Είναι εκεί!! Κοίταξε!! Έχω τη φωτιά στα χέρια μου, το ξέρω και δουλεύω τέλεια μαζί της, μα δεν μπορώ να μιλήσω γι' αυτή χωρίς να κάνω φιλολογία. Καταλαβαίνω όλες τις ποιητικές τέχνες. Θα μπορούσα να μιλήσω γι' αυτές αν δεν άλλαζα γνώμη κάθε...
Ανθολογία της ελληνικής ποίησης (20ός αιώνας)
Συλλογικό έργο
Κότινος (2009)
Η πρώτη μεσοπολεμική δεκαετία (1920-1930) μπορεί να είναι μάλλον φτωχή σε νέες, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες παρουσίες στον χώρο της ποίησης, δεν παύει, ωστόσο, να αποτελεί ένα ενδιάμεσο, στη βαριά έως και ζοφερή ατμόσφαιρα του οποίου κυοφορούνται συνθήκες πρόσφορες για την ανάδειξη του "καινούριου". Εγγύηση γι' αυτό αποτελούν οι ποιητές που έκαναν την εμφάνισή τους λίγα χρόνια πριν, ανάμεσα στα 1910 και στα 1920 (Ρώμος Φιλύρας, Ναπολέων Λαπαθιώτης, Κώστας Ουράνης, Κ.Γ. Καρυωτάκης, Νίκος Χάγερ-Μπουφίδης, Τέλλος Άγρας, Μήτσος Παπανικολάου), και οι οποίοι τώρα διανύουν την περίοδο...
Δίστομο 10 Ιουνίου 1944: Το ολοκαύτωμα
Συλλογικό έργο
Σύγχρονη Έκφραση (2010)
... Το Σάββατο 10 Ιουνίου 1944 τα χιτλερικά στρατεύματα κατοχής, εφαρμόζοντας εμπράκτως τις αρχές του πολιτισμού του υπερανθρώπου και τις αξίες της αρείας φυλής, έγραψαν ακόμη μία αιματοβαμμένη σελίδα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Το Δίστομο της Βοιωτίας γνώρισε την απερίγραπτη σφαγή και τον όλεθρο. Η σφαγή του Διστόμου έδειξε σε τι έσχατη θηριωδία οδηγεί τον άνθρωπο ο φασισμός και ο πόλεμος. Τ' αχνάρια από το αίμα των θυμάτων δείχνουν το πέρασμα της βαρβαρότητας. Το Δίστομο μένει στην Ιστορία για να θυμίζει τη φασιστική αγριότητα και να σηματοδοτεί το μέγεθος της χρεοκ...
Η ζωή και η ανάστασις ημών
Συλλογικό έργο
Παρρησία (2012)
Αγαλλιάσθω η ψυχή μου επί τω Κύριω ενέδυσε γαρ με ιμάτιον σωτήριον, και χιτώνα ευφροσύνης περιέβαλέ με ως νυμφίω περιέθηκέ μοι μίτραν, και ως νύμφην κατεκόσμησέ με κόσμω και ως γην αύξουσαν το άνθος αυτής, και ως κήπος τα σπέρματα αυτού εκβλαστάνει, ούτως ανατέλει Κύριος δικαιοσύνην, και αγαλλίαμα εναντίον πάντων των εθνών. (Ησ. 61:10-11)
Η νεοελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2010)
Ο δεύτερος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Η μελαγχολία [Ζαχαρίας Παπαντωνίου, Γεώργιος Αθάνας, Κώστας Ουράνης, Κώστας Καρυωτάκης, ..., Γιάννης Χατζίνης] - Η αγωνία για το χαμένο κέντρο [Τ. Κ. Παπατσώνης, Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, Γ. Θ. Βαφόπουλος, ..., Γιώργος Σεφέρης] - Το φωτεινό ρήγμα [Γιώργος Σαραντάρης, Νικόλαος Κάλας, Νίκος Εγγονόπουλος, Ανδρέας Εμπειρίκος, Οδυσσέας Ελύτης, Νίκος Γκάτσος, Γιώργος Λίκος, Νίκος Καρύδης, Μάτση Χατζηλαζάρου] - Η μυθολογία των ήρεμων τόπων [Γιάννης Ρίτσος, Νικηφόρος Βρεττάκος, Τάσος Λειβαδίτης, Κώστας Μόντης, ..., Γιώργ...
Ιώβ
MacLeish Archibald 1892-1982
Εκδόσεις Πατάκη (2003)
O "Ιώβ" ("J.B.") κυκλοφόρησε σε βιβλίο το 1958. Μετά από παραστάσεις στο Πανεπιστήμιο του Yale και σε φεστιβάλ των Βρυξελλών, ξαναγράφτηκε και, τον Ιανουάριο του 1959, με σκηνοθέτη τον Ηλία Καζάν, ανέβηκε στο Μπρόντγουεϊ, διεκδικώντας για το συγγραφέα του τη μεγαλύτερη επιτυχία. Στην Ελλάδα μεταφράστηκε, σχεδόν ταυτόχρονα, από τον Νίκο Γκάτσο και παρουσιάστηκε την ίδια χρονιά από το Θέατρο Τέχνης και τον Κάρολο Κουν.
Μονόπρακτα
Williams Tennessee
Εκδόσεις Πατάκη (2005)
Οι ηρωίδες του Ουίλλιαμς βρίσκονται, ή θέλουν να βρίσκονται, δίπλα σ' ένα ντουζ. Ένα ντουζ με χλιαρό νερό. Ξέρετε γιατί; Γιατί έχουν αδύνατα νεύρα. Τις πιο πολλές φορές κάθε τόσο αποχωρούν από τη σκηνή κουρασμένες - αδιάθετες και επιστρέφουν σε λίγο με επιφωνήματα ανακουφίσεως. Λίγη κολώνια ή άρωμα στ' αυτιά, στο μέτωπο, το κουμπί του ραδιοφώνου πιο σωστά στο σταθμό κι όλα έχουν μια λάμψη για ζωή. Μα μόνο για λίγο όμως, γιατί μετά αρχίζουν πάλι τις σολωμικές φαντασιώσεις. Τις λαμπρές πτώσεις. Τα νεραϊδοπαρσίματα. Γιώργος Χρονάς, "Ψεύτικες βλεφαρίδες"
Μονόπρακτα
Williams Tennessee
Εκδόσεις Πατάκη (2013)
"Οι ηρωίδες του Ουίλλιαμς βρίσκονται, ή θέλουν να βρίσκονται, δίπλα σ' ένα ντουζ. Ένα ντουζ με χλιαρό νερό. Ξέρετε γιατί; Γιατί έχουν αδύνατα νεύρα. Τις πιο πολλές φορές κάθε τόσο αποχωρούν από τη σκηνή κουρασμένες-αδιάθετες και επιστρέφουν σε λίγο με επιφωνήματα ανακουφίσεως. Λίγη κολόνια ή άρωμα στ' αυτιά, στο μέτωπο, το κουμπί του ραδιοφώνου πιο σωστά στο σταθμό κι όλα έχουν μια λάμψη για ζωή. Μα μόνο για λίγο όμως, γιατί μετά αρχίζουν πάλι τις σολωμικές φαντασιώσεις. Τις λαμπρές πτώσεις. Τα νεραϊδοπαρσίματα". Γιώργος Χρονάς, Ψεύτικες βλεφαρίδες.
Ξένη ποίηση του 20ού αιώνα
Συλλογικό έργο
Ελληνικά Γράμματα (2007)
Ποίηση δεν είναι ό,τι χάνεται στη μετάφραση, όπως έχει λεχθεί. Και στη γλώσσα του πρωτοτύπου και στην αλλοδαπή έχουμε ένα ποίημα [...]. Θεωρώ αυτονόητη την ιδιοτροπία των ανθολογιών. [...] Προσπάθησα να συνδυάσω ποίηση και μετάφραση. (από τον πρόλογο) Η Μαρία Λαϊνά ανθολογεί μεταφράσεις ποιημάτων 111 σημαντικών ποιητών του 20ου αιώνα. Στην ανθολογία αυτή παρουσιάζειαι η "συνομιλία" του Άρη Αλεξάνδρου με την Άννα Αχμάτοβα, του Κλείτου Κύρου με τον Γκιγιώμ Απολλιναίρ, του Νίκου Σπανιά με τον Βαλερύ Λαρμπώ, του Γιώργου Σεφέρη με τον Έζρα Πάουντ, του Φ. Δ. Δρακονταειδή με...
Ο Μανόλης Αναγνωστάκης ανθολογεί
Παπατσώνης Τάκης Κ. 1895-1976
Μεταίχμιο (2019)
Ο μεγάλος ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης διάλεξε έργα 22 συνολικά ποιητών (μεταξύ των οποίων και οι: Νικηφόρος Βρεττάκος, Νίκος Γκάτσος, Άρης Δικταίος, Νίκος Εγγονόπουλος, Οδυσσέας Ελύτης, Ανδρέας Εμπειρίκος, Τάκης Παπατσώνης, Γιάννης Ρίτσος, Γιώργος Σαραντάρης, Γιώργος Σεφέρης) από τη μοντέρνα σύγχρονή του ποιητική παραγωγή και τα ηχογράφησε προκειμένου να αναμεταδοθούν από τον ραδιοφωνικό σταθμό του Ηρακλείου Κρήτης σε 20 εκπομπές. Η πολύτιμη αυτή ανθολόγηση εκδίδεται για πρώτη φορά σε μορφή βιβλίου συνοδευμένη από τη συνέντευξη που έδωσε ο Μανόλης Αναγνωστάκης στον Γιώ...