Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Περιεχόμενα: - Συζητήσεις "πραγματικές", φανταστικές και με "εαυτόν" - Συζήτηση με τον Guy de Bosschere - Συζήτηση με τον Roland Jaccard - Συζήτηση με τον Alain Jouffroy - Συζήτηση με τον Pierre Fougeyrollas - Συζήτηση με τον Henri Lefebvre - Συζήτηση φανταστική - Συζήτηση με εαυτόν - Σημειώσεις του συγγραφέα

Το πρόβλημα δεν είναι ο θάνατος: είναι η αθανασία. Η "μικρή" και η "μεγάλη". Τη "μικρή" την κερδίζουμε όλοι, λίγο πολύ, στη μνήμη αυτών που μας αγάπησαν. Τη "μεγάλη" την αξιώνονται εκείνοι που διαβαίνουν το όριο της φήμης... αλλά και κάποιοι γύρω τους. Σπονδυλωτό και πρωτότυπο αυτό το μυθιστόρημα του Μίλαν Κούντερα κρατάει από την πρώτη μέχρι την τελευταία αράδα ζωντανό το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι έχει μεταφραστεί σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο.

Το άγαλμα του Χριστόφορου Κολόμβου γυαλίζει χρυσωμένο σ' ένα πανύψηλο βάθρο. Κάτω σαλεύει σαν κύμα ένα πλήθος ανάκατο: οι απόγονοι του Μοντεζούμα και του Κορτέζ. Οι αποστάσεις, πραγματικές και μεταφορικές, είναι τεράστιες, όπως παντού στην αμερικανική γη. Δυο τρεις ώρες προς βορράν στις ΗΠΑ η τεχνολογία έχει τους δικούς της θεούς και επιβάλλει τις δικές της ανθρωποθυσίες. Ο άνθρωπος όμως μένει παντού ένοικος του Τίποτα, σ' έναν κόσμο που δεν είναι ούτε σπίτι ούτε καταφύγιο.

Μια σειρά από δοκίμια συνθέτουν αυτό το πρωτοποριακό βιβλίο που φωτίζει ένα ορισμένο τέλος της εποχής μας, αλλά και το νέο άνοιγμα που μας καλεί, θέτοντας υπό κρίση τις μεγάλες μεταμορφώσεις του κόσμου. Εν πρώτοις υπάρχει το ερώτημα για τον μακρύ δρόμο που οδήγησε από την αρχαϊκή μυθολογία στην υπερμοντέρνα τεχνολογία. Το μέλλον συνιστά πρόβλημα: το ανθρώπινο ον προορίζεται να γνωρίσει μια αλλαγή. Κατόπιν είναι η περιπέτεια της επιστημονικής τεχνικής: έτσι τίθεται το ερώτημα του τέλους της τέχνης, σ' όλη της την ποιητική διάσταση.

Ποιά αρετή -βαρύτητα ή ελαφρότητα- ανταποκρίνεται καλύτερα στην ανθρώπινη μοίρα; Και πού σταματάει το σοβαρό για να παραχωρήσει τη θέση του στο επιπόλαιο, και αντιστρόφως; Με τη δική του τέχνη του παραδόξου, ο Κούντερα θέτει τα ερωτήματα αυτά σ’ ένα παιχνίδι εναλλαγών όπου συναντιώνται αφήγηση, όνειρο και σκέψη, πρόζα και ποίηση, πρόσφατη και αρχαία ιστορία. Ποτέ άλλοτε, ίσως, στο έργο του Κούντερα δεν συνδυάστηκαν έτσι η σοβαρότητα και η αφέλεια.

Νέος ακόμα, έχει διανύσει τη διαδρομή. Δάσκαλος το επάγγελμα, από αδυναμία και από σύμπτωση, και "νεραϊδοκρουσμένος" από ιδιοσυγκρασία, ανακαλύπτει στην Αγία Χαρά (κάπου στην εξορία του Αδάμ, αντίκρυ στο Λιβυκό Πέλαγος) ότι όλα μπορούν να συμβούν σε λίγα τετραγωνικά, αλλά και ότι τίποτα δεν έχει τόση σημασία. Παράξενες γυναίκες στο παρόν και φαντάσματα από τα περασμένα μπερδεύονται στο δρόμο του, έναν δρόμο που σηματοδοτεί τη ζωή εδώ, τη ζωή αλλού, όσων γεννιούνται ξεριζωμένοι.

Βιέννη, 1810. Η πόλη είναι ερειπωμένη, ταπεινωμένη, υποταγμένη στον Ναπολέοντα. Στην πρωτεύουσα των Αψβούργων ζουν, λαθραία σχεδόν, μερικοί Γάλλοι εμιγκρέδες που αναπολούν και προσπαθούν να καταλάβουν το πέρασμα της Ευρώπης στους μοντέρνους καιρούς, όπως το χάραξε λίγα χρόνια πριν η Γαλλική Επανάσταση. Ανάμεσά τους η Αγάθη-Σιδονία Λαμπόρντ, αναγνώστρια άλλοτε της Μαρίας-Αντουανέττας, παλιά κάτοικος των Βερσαλλιών και η ίδια, διηγείται και αναπλάθει τις μοιραίες εκείνες ημέρες: 14, 15 και 16 Ιουλίου 1789, ημέρες που άλλαξαν την ιστορία ολόκληρης της Ευρώπης. Τις αναπλάθει όπ...

Αν σας αρέσουν οι χειμωνιάτικοι μενεξέδες και τα τριαντάφυλλα του Μάη, μπορείτε να τα διατηρήσετε ζαχαρωμένα και να γαρνίρετε μ' αυτά το τραπέζι και τα γλυκά σας: σ' αυτές τις σελίδες θα βρείτε τον τρόπο. Αν διασκεδάζετε στην κουζίνα κι αν πιστεύετε, όπως εμείς, ότι η μαγειρική είναι τέχνη, είναι δημιουργία και μαζί πράξη αγάπης, αν καμιά φορά νοσταλγείτε αγαπημένα χέρια που κάποτε εκτός από τους κεφτέδες ή τα κουλουράκια ζύμωναν τις ώρες της ζωής κι έπλαθαν τις γιορτινές μέρες, τότε εδώ δεν έχετε μόνον ένα βιβλίο με συνταγές αλλά και ένα γλαφυρό ανάγνωσμα. Τα φαγητά και τα...

Η διερώτηση αντιστοιχεί με την καθαυτό ερωτηματική σκέψη. Μας προσεγγίζει και απομακρύνεται, την προσεγγίζουμε και απομακρυνόμαστε από αυτήν. Ανιχνεύει το αίνιγμα της πλανητικής τεχνικής που κυριαρχεί στην υπό ερώτηση εποχή, προσπαθώντας να φωτίσει αυτό που είναι πιο δυνατό από τον άνθρωπο και που εμψυχώνει, διαπερνά και υπερβαίνει την εποχή. Η ανθρώπινη κοινωνία δεν αποτελεί ύπατη αναφορά, πρέπει να τεθούν αμείλικτα ερωτήματα στο προβληματικό είναι- μαζί των ανθρώπων. "Ον" της εγγύτητας και της απόστασης, ο άνθρωπος δεν είναι ούτε κύριος του εαυτού του ούτε κύριος του παιχ...

Σάμιουελ Μπέκετ, Λώρενς Ντάρρελ, Αλεξ. Σολντζενίτσιν, Χόρχε Λούις Μπόρχες, Κλωντ Λεβί Στρως, Μάριο Βάργκας Λιόσα, Πιερ Μπεττενκούρ, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Γιώργος Χειμωνάς, Κώστας Αξελός, Γιάννης Μόραλης, Επαμεινώνδας Χ. Γονατάς... Ο φωτογράφος Ζαν-Φρανσουά Μπονόμ φωτογραφίζει μεγάλες προσωπικότητες της τέχνης, της σκέψης, της λογοτεχνίας, της μουσικής. "Μιλώντας για τα φωτογραφικά πορτραίτα του Ζαν-Φρανσουά Μπονόμ, χρησιμοποιώ επίτηδες τη λέξη "αφήγηση"΄έτσι όπως την γνωρίζουμε από τη λογοτεχνία. Ο Ζαν-Φρανσουά δεν είναι εννοιολογικός (conceptuel) φωτογράφος· είνα...

Η ζωή του Λένιν (1870-1924) χωρίζεται σε δύο περιόδους. Τα πρώτα είκοσι χρόνια είναι τα χρόνια της εξορίας, τα οποία πέρασαν με το όραμα της επανάστασης και με τη σφυρηλάτηση του πολιτικού οργανισμού που θα την πραγματοποιούσε. Τον Φεβρουάριο του 1917, το όνειρο καταλήγει σε αποτυχία: η ρωσική επανάσταση ξεσπάει χωρίς αυτόν. Τον Οκτώβριο όμως ο Λένιν κατακτά την εξουσία και η επανάσταση θα πάρει τελικά τη δική του όψη. Μέσα σε τέσσερα μόνο χρόνια συγκροτεί ένα πανίσχυρο κράτος, ανοικοδομεί την Αυτοκρατορία, δημιουργεί ένα παγκόσμιο επαναστατικό κόμμα και εγκαθιστά τον κομμο...

"Ο όγδοος μήνας" είναι ο Αύγουστος, ο καυτός μήνας. Όταν ο κόκκινος ήλιος του Αυγούστου διαπερνά τα βλέφαρα κι ακινητοποιεί το χρόνο, παλιές κρυμμένες ιστορίες και επτασφράγιστα μυστικά ανασύρονται. Γιατί το παρόν δεν είναι ποτέ μονάχα παρόν, και η φαινομενική του αθωότητα δεν είναι παρά αντικατοπτρισμός. Οι δύο γυναίκες που συναντιόνται σε μια παραλία της βόρειας Κέρκυρας στέκονται στις δύο αντίθετες άκρες της ζωής, τα λόγια τους, όμως, θυμίζουν ήχο κι αντίλαλο. Η νιότη και η ωριμότητα καραδοκούν, θωπεύουν και λοιδωρούν η μία την άλλη.

Ένα ιδιαίτερο αφήγημα, το πρώτο μυθιστόρημα του Πιερ Πεζύ αγαπήθηκε πολύ από το γαλλικό κοινό αλλά και προκάλεσε τα άκρως επαινετικά σχόλια των κριτικών. Βραβεύτηκε με το Prix Inter 2003 και διασκευάστηκε για τον κινηματογράφο - η ταινία σε σκηνοθεσία Ζαν Πιερ Ντενί μόλις βγήκε στις ευρωπαϊκές αίθουσες. Ένα σύγχρονο μυθιστόρημα που ξεκινά από ένα δραματικό γεγονός που μπορεί να συμβεί οπουδήποτε και οποτεδήποτε και μιλά για τη δύναμη των λέξεων απέναντι στην εξουσία της μοναχικότητας και του θανάτου.

Μια ριζική διερώτηση δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε ερωτηματικές απαντήσεις. Οι απαντήσεις αυτές τείνουν να διαλευκάνουν τόσο το αίνιγμα της ερώτησης όσο και εκείνο της απάντησης -τα οποία συνδέονται στενά- πατώντας επίσης στη μοίρα της φιλοσοφίας. Έχουμε να αντιμετωπίσουμε με φιλικότητα την καταστροφή, που δεν πλανάται μόνον, αλλά μας αφορά αποφασιστικά, ενώ συγχρόνως πρέπει να ανιχνεύσουμε τη δηκτική πανουργία, που παίζει μαζί μας και εμποδίζει τα σχέδιά μας. Ευαίσθητοι στις ρωγμές που είναι παντού παρούσες, έχουμε καθήκον να πραγματοποιούμε μια διάνοιξη. Οι σκέψεις αυτές,...

Πεφωτισμένη και οπαδός του Διαφωτισμού, πολιτικός, ζωηρή στην ερωτική της ζωή, η Αικατερίνη η Β΄ -η Μεγάλη, όπως έχει μείνει γνωστή- υπήρξε μια εμβληματική προσωπικότητα της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής του 18ου αιώνα. Ξένη στη χώρα όπου έγινε βασίλισσα, η Ρωσία ανέλαβε την εξουσία μετά από ένα πραξικόπημα. Δεν ήταν η πρώτη σ' αυτή τη θέση στην ιστορία της Ρωσίας. Ήταν όμως η πρώτη που κυβέρνησε άμεσα επενδύοντας όλη της την ενέργεια. Είχε μια δύσκολη βασιλεία που σημαδεύτηκε από επιδημίες, εξεγέρσεις και πολέμους. Ο απολογισμός υπήρξε ωστόσο πλούσιος. Ο πληθυσμός της αυτοκ...

Θεωρούμενη το αριστούργημα του Μίλαν Κούντερα, "Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι" ακολουθεί τα μεγάλα πρότυπα του μυθιστορήματος-δοκιμίου, τοποθετώντας τη δράση στην Πράγα της δεκαετίας του 1960, των ζοφερότερων χρόνων του τσεχοσλοβακικού κομμουνιστικού καθεστώτος. Έρωτας και ιδεολογία, αυταπάτες και διαψεύσεις συναντιούνται και συγκρούονται σε ένα πεδίο δυνάμεων αναμφισβήτητα καταπιεστικό, όπου η λαχτάρα για την ελευθερία και για μια διάσπαση της ύπαρξης "ελαφρότερη" παίρνει δραματικά την όψη μιας προσμονής καταδικασμένης στην αποτυχία. Η ιστορία του έρωτα ανάμεσα τον Τόμ...

"Δουλεύω σ' αυτήν τη γωνιά της Γαλλίας εδώ και δέκα χρόνια με μανία. Εδώ ακριβώς γεννήθηκαν τα παιδιά μας, εδώ η Ζαν προσπαθεί ακόμα κάθε μέρα να με προσηλυτήσει στην ευτυχία. Στην ευτυχία όπως η ίδια την αντιλαμβάνεται, λεία και συμπαγή. Χωρίς περιττές λέξεις, χωρίς διπλό πρόσωπο. Έναν τρόπο να δοκιμάζει κανείς το θαύμα της παρουσίας μας στα πράγματα, στο φως της ημέρας. Οι φωνές των παιδιών, το κορμί του άλλου, το δικό σου κορμί. Αναπνοή, περπάτημα, γεύση, όσφρηση και κάθε μέρα το θαύμα μιας παραπάνω μέρας. Εγώ, κάθε βράδυ, βρίσκομαι αντιμέτωπος με μια καταπιεστική μοναξι...

Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί συνθετική προσέγγιση μιας ιστορίας εξαιρετικά περίπλοκης: της ιστορίας της πρωτεύουσας και των πόλεων μιας αυτοκρατορίας, η ζωή της οποίας παρατάθηκε από την υστερορωμαϊκή εποχή μέχρι τα μέσα του 15ου αι., εκεί όπου κέντρα διαμορφωμένα κατά την αρχαιότητα έπρεπε να συνυπάρξουν δίπλα σε νεοθεμελιωμένες πόλεις. Είναι η ιστορία της οριστικής κρίσης των πολεοδομικών προτύπων που είχαν διαμορφωθεί στις αρχαίες μήτρες και της επιβολής της χριστιανικής "νέας πόλεως"· της εγκατάλειψης της αγοράς και της δύσκολης παραμονής, κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα, στο...

Μήπως τα προβλήματα της σύγχρονης Ελλάδας δεν είναι στην πραγματικότητα και τόσο "σύγχρονα"; Μήπως υπάρχει μια εγγενής κακοδαιμονία, ηθελημένη και αθέλητη, που εμποδίζει αυτή τη χώρα, η οποία εντούτοις "αναζητεί τον εαυτό της με πάθος", να βλέπει το "κεντρικό" και να είναι "επίκαιρη"; Αυτά είναι μερικά μόνο από τα καίρια ερωτήματα στα οποία προσπαθεί να δώσει απαντήσεις το δοκίμιο του Κώστα Αξελού "Η μοίρα της σύγχρονης Ελλάδας" που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Νεφέλη, σε μετάφραση της Κατερίνας Δασκαλάκη. Πρόκειται για ένα κείμενο σπάνιας διορατικότητας, "προφητικ...