Η βυζαντινή πόλη

La città bizantina

Το ανά χείρας βιβλίο αποτελεί συνθετική προσέγγιση μιας ιστορίας εξαιρετικά περίπλοκης: της ιστορίας της πρωτεύουσας και των πόλεων μιας αυτοκρατορίας, η ζωή της οποίας παρατάθηκε από την υστερορωμαϊκή εποχή μέχρι τα μέσα του 15ου αι., εκεί όπου κέντρα διαμορφωμένα κατά την αρχαιότητα έπρεπε να συνυπάρξουν δίπλα σε νεοθεμελιωμένες πόλεις. Είναι η ιστορία της οριστικής κρίσης των πολεοδομικών προτύπων που είχαν διαμορφωθεί στις αρχαίες μήτρες και της επιβολής της χριστιανικής "νέας πόλεως"· της εγκατάλειψης της αγοράς και της δύσκολης παραμονής, κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα, στο εσωτερικό περιορισμένων και οχυρωμένων χώρων -πόλεων ωσάν κάστρα-, πίσω από τείχη που συχνά είχαν, κατά μέγα μέρος, ανεγερθεί με υλικό τα διαμελισμένα κατάλοιπα των αρχαίων πόλεων αλλά είναι επίσης και η ιστορία μιας ανάκτησης, που για ποικίλους λόγους ακολούθησε διαφορετικές κατευθύνσεις από εκείνες της Δύσης, η οποία σε μεγάλο βαθμό υπήρξε και υπεύθυνη για τη διακοπή της ιστορίας αυτής. Πρόκειται τέλος για τη συνθετική προσέγγιση της ιστορίας μιας έσχατης ανάκαμψης, μιας ισχυρής αντίστασης απέναντι στην οθωμανική και τη "φράγκικη" πίεση, μέχρι το δραματικό τέλος της αυτοκρατορίας της Ανατολής.