Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η ανασύσταση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στο πλαίσιο του κράτους των Οθωμανών και η επαναλειτουργία του σε σύντομο χρονικό διάστημα, λίγους μόνο μήνες μετά την Άλωση, του επέτρεψε να μην αποκοπεί από τη μακρά βυζαντινή παράδοση. Η ευνοϊκή αυτή συγκυρία ενισχύθηκε από το γεγονός πως εκείνοι που πρώτοι επάνδρωσαν το Πατριαρχείο στη νέα, τη μεταβυζαντινή περίοδο, ήταν στελέχη που γνώριζαν καλά τη λειτουργία της πατριαρχικής γραμματείας. [...] Βέβαια οι όροι κάτω από τους οποίους επαναλειτούργησε το Πατριαρχείο στο πλαίσιο ενός αλλόθρησκου πλέον κράτους ήταν διαφορετ...

Ο ανά χείρας τόμος περιλαμβάνει ανακοινώσεις που έγιναν στο συνέδριο "Έλεγχος ιδεών και λογοκρισία από τις απαρχές της ελληνικής τυπογραφίας μέχρι το Σύνταγμα του 1844", το οποίο διοργανώθηκε τον Νοέμβριο του 2015 στη Λευκωσία από το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/Ε.Ι.Ε. Στόχος του συνεδρίου ήταν να θέσει μια σειρά από ερωτήματα που μέχρι τότε δεν είχαν απασχολήσει συστηματικά την έρευνα: ποια ήταν τα όρια της ελευθερίας του λόγου στην ελληνική κοινωνία των Νέων Χρόνων και των πρώτων χρόνων του ελληνικού κράτους; Ποια έκταση και ποιες μορφές είχε ο...

Περιέχονται τα κείμενα: - Δημήτρης Καράμπελας: ""Ο βασιλεύς των Σακαίων". Αντιστροφή των θεσμών, θανατική ποινή και αποδιοπομπαίος τράγος σε ένα χωρίο του Δ΄ "Περί Βασιλείας" λόγου του Διώνα Χρυσοστόμου." - Λυδία Παπαρρήγα - Αρτεμιάδη: "Ελληνικές ιατρικές-φιλοσοφικές επιδράσεις αναφερόμενες στην πώληση κατά το ρωμαιοβυζαντινό δίκαιο" - Δήμητρα Π. Καραμπούλα: "Consilium principis - consistorium principis. Το συμβούλιο του αυτοκράτορα από τον Αύγουστο (consilium principis) έως και τον Ιουστινιανό (consistorium principis)." - Μενέλαος Α. Τουρνόγλου: "Περί της αρχής "έγκλ...

Η ανασύσταση του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στο πλαίσιο της οθωμανικής αυτοκρατορίας και η επαναλειτουργία του σε σύντομο διάστημα, λίγους μήνες μόνο μετά την Άλωση, επέτρεψε στους ορθόδοξους χριστιανούς που συνέχισαν τη ζωή τους στις συνθήκες που διαμορφώθηκαν από τον νέο, αλλόθρησκο, κυρίαρχο της Ανατολής να έχουν και πάλι μιαν ανώτατη εκκλησιαστική αρχή και ταυτόχρονα μια θεσμική οργάνωση της κοινωνίας τους. Τα έγγραφα ωστόσο τεκμήρια της δραστηριότητας του θεσμού αυτού, χρήσιμα για τη μελέτη τόσο της ιστορίας όσο και της κοινωνίας των Ρωμιών χριστανών, δεν σώζονται...

Το έτος 2006 συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από τον θάνατο του Ευγένιου Βούλγαρη. Σε όλη τη διάρκεια του έτους αυτού η οφειλόμενη τιμή και ανάμνηση σε μια μεγάλη πνευματική προσωπικότητα, σε έναν από τους σπουδαιότερους λόγιους του Νέου Ελληνισμού αποδόθηκε από ένα μεγάλο αριθμό πνευματικών ιδρυμάτων της χώρας, αλλά και της Ρωσίας. Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με έδρα την Κέρκυρα, γενέτειρα του Βούλγαρη, συμμετέσχε βεβαίως στη μεγάλη επέτειο με δύο τρόπους. Παρήγγειλε τη φιλοτέχνηση ορειχάλκινης προτομής του λογίου στον τότε αντιπρύτανη της Ανωτάτης Σχολής και διακεκριμένο γλύπτη Γιώργ...

Η δεκαετία του 1960 συνιστά τη "σύντομη" δεκαετία της μεταπολεμικής εποχής - μια εύστοχη υπενθύμιση της σχετικότητας του ιστορικού χρόνου, που αναδεικνύει όχι μόνο τη βίαιη ανακοπή των κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών εξελίξεων από τη δικτατορική επιβολή του 1967, αλλά και την έκταση και πυκνότητα αυτών των ίδιων των εξελίξεων σε πολλούς τομείς. Βασισμένα στις εισηγήσεις που έγιναν στο Ζ΄ Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, τα κείμενα αυτού του τόμου προσφέρουν μια μοναδική, σφαιρική εικόνα για τη δεκαετία του '60 στην Ελλ...

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, από κοινού και σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ιστορίας του Δικαίου, παρουσιάζει σήμερα στο ευρύ κοινό τον ανά χείρας τόμο με τα πρακτικά της ημερίδας που έφερε τον τίτλο "H των πλειόνων ψήφος κρατείτω: Η τύχη της αρχής της πλειονοψηφίας από τη μετακλασική περίοδο ως τους νεότερους χρόνους". Η ημερίδα αυτή, την οποία συνδιοργάνωσαν οι δύο φορείς στις 4 Απριλίου 2014, είχε θέμα την ιστορία της αρχής της πλειονοψηφίας και ομιλητές επίλεκτα μέλη της κοινότητας των Ελλήνων ιστορικών. Η αρχή της...

Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία, από κοινού και σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ιστορίας του Δικαίου, παρουσιάζει σήμερα στο ευρύ κοινό τον ανά χείρας τόμο με τα πρακτικά της ημερίδας που έφερε τον τίτλο "H των πλειόνων ψήφος κρατείτω: Η τύχη της αρχής της πλειονοψηφίας από τη μετακλασική περίοδο ως τους νεότερους χρόνους". Η ημερίδα αυτή, την οποία συνδιοργάνωσαν οι δύο φορείς στις 4 Απριλίου 2014, είχε θέμα την ιστορία της αρχής της πλειονοψηφίας και ομιλητές επίλεκτα μέλη της κοινότητας των Ελλήνων ιστορικών. Η αρχή της...

[...] Η επιστολογραφία αποτελεί πάντα πρωτογενές υλικό. Ακόμη και αν πρόκειται για επίσημη ανταλλαγή επιστολών. Μεταξύ αρχηγών κρατών ή υπουργών, για παράδειγμα, έχει ένα χαρακτήρα πιο άμεσο από τις διακοινώσεις, και επιτρέπει προσεγγίσεις πιο εκλεπτυσμένες, ως προς το ύφος, την επιλογή των λέξεων, και ίσως ως προς τα επιφανειακά αλλά και τα βαθύτερα κίνητρα του γράφοντος. Όταν πρόκειται για επιστολές λιγότερο επίσημες ή ιδιωτικές, τότε τα είδη πληροφοριών που αντλούμε αυξάνονται δραματικά, και αντιστοίχως πληθαίνουν τα ερωτήματα που μπορεί να θέσει στο υλικό του ο ερευνη...

Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά την Άλωση της πρωτεύουσας του βυζαντινού κράτους, δεκαεπτά μετά την κατάληψη του Δεσποτάτου του Μορέως, δεκαέξι χρόνια μετά την παράδοση της Αυτοκρατορίας της Τραπεζούντος, στα 1477, ο τότε πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μάξιμος Γ΄ στέλνει μιαν εγκύκλιο προς τους χριστιανούς τους "εν παντί τόπω της δεσποτείας Κυρίου ευρισκομένους... και μέχρι Ρώμης". Το ανέκδοτο, και εν πολλοίς αθησαύριστο, αυτό κείμενο αποτέλεσε το έναυσμα για τη συγγραφή αυτής της μελέτης. Η σημασία του εγγράφου αυτού είναι βέβαια πρόδηλη εξαιτίας τόσο της ιστορικής στιγμής που γ...

Τρεις ανέκδοτες μελέτες και δύο ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια αποτελούν το υλικό με το οποίο οικοδομήθηκε το νέο αυτό δημοσίευμα του ερευνητικού προγράμματος "Θεσμοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία". Εκείνο που ενοποιεί και δικαιολογεί τη συστέγαση των πέντε αυτών εργασιών είναι η συνάφεια των αντικειμένων τους: ασχολούνται όλες με πτυχές της ιδεολογικής παρουσίας των τριών αυτών Γάλλων διανοητών και συγγραφέων του αιώνα των Φώτων στον ελληνικό πνευματικό ορίζοντα του 18ου αιώνα· και εκείνο που επιτρέπει, που νομιμοποιεί τις εργασίες αυτές να παρουσιάζονται...

Ο καθηγητής Γ.Κ. Βλάχος ερευνά τον κόσμο του Ομήρου από τη σκοπιά του πολιτικού επιστήμονα. Μελετά τα ιδεολογικά και θεσμικά στοιχεία που συνθέτουν τις μορφές της εξουσίας και τις μεθόδους διακυβέρνησης στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια, συσχετίζοντάς τα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, τα γλωσσολογικά και εθνολογικά δεδομένα, αλλά και με τους πολιτισμούς που προηγήθηκαν ή συμβάδιζαν με τον ελληνικό εκείνη την εποχή.

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Αθανάσιος Μαρκόπουλος, "Από τη δομή του βυζαντινού σχολείου. Ο δάσκαλος, τα βιβλία και η εκπαιδευτική διαδικασία" - Γιώργος Θ. Καλόφωνος, "Το όνειρο στο βιβλίο και το βιβλίο στο όνειρο" - Μάγδα Παρχαρίδου - Αναγνώστου, ""Τρώγοντας το βιβλίο": η εικονογραφία της βιβλιοφαγίας και τα εικονολογικά της παράλληλα" - Φεβρωνία Νούσια, "Ανέκδοτο κείμενο περί σκευασίας μελανιού, κινναβάρεως, βαρζίου, καταστατού και κόλλησης χαρτιού (15ος αι.)" - Γεώργιος Μπουδαλής, ""δια το στάχομα..." Μια μαρτυρία για τη διαδικασία της βιβλιοδεσίας και την ορολογ...

[...] Σήμερα μας δίνεται η δυνατότητα να δώσουμε στη δημοσιότητα έναν σημαντικό καρπό του ερευνητικού αυτού έργου: μια εξαιρετικής σημασίας πηγή, μια νομική συναγωγή που το Πατριαρχείο συγκρότησε στα 1564 και την οποία ο ίδιο ονόμασε "Το Νόμιμον της Μεγάλης Εκκλησίας". Η πηγή αυτή έμεινε σε επίσημη χρήση, όπως το δηλώνουν εσωτερικά τεκμήρια, ως τα τέλη περίπου του 16ου αιώνα. Επέζησε δηλαδή της μεγάλης κρίσης που γνώρισε ο θεσμός στη δεκαετία του 1580, αποκορύφωμα της οποίας ήταν ο πατριαρχικός ναός της Παμμακαρίστου να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος· συνέχισε να χρησι...

[...] Μολονότι ο πατριάρχης που εμπνεύστηκε και δημιούργησε το "Νόμιμον" απομακρύνθηκε από τη θέση του λίγους μήνες αργότερα, η νομική αυτή συναγωγή παρέμεινε σε επίσημη χρήση στη διάρκεια και των επόμενων οκτώ πατριαρχιών -με τον Ιέρακα να παραμένει και εκείνος όλο αυτό το διάστημα οφφικιάλιος του Πατριαρχείου. Τα ίχνη το "Νόμιμου" χάνονται από το Πατριαρχείο περί το 1593. Έκτοτε το χειρόγραφο της νομικής αυτής συναγωγής πέρασε σε άλλους κτήτορες, γνώρισε απώλειες αρκετών φύλλων του, ενώ κάποιοι από τους μεταγενέστερους κατόχους ή χρήστες του έγραψαν στα φύλλα του διάφορ...