Eco Umberto 1932-2016
Eco Umberto
Ο Ουμπέρτο Έκο, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος, κριτικός λογοτεχνίας, μυθιστοριογράφος, γεννήθηκε στην Αλεσάντρια του Πιεμόντε στις 5 Ιανουαρίου του 1932. Φημολογείται ότι το επώνυμο "Έκο" είναι το αρκτικόλεξο των λέξεων "Ex Caelis Oblatus", που σημαίνει "θεϊκό δώρο". Ακολούθησε σπουδές μεσαιωνικής φιλοσοφίας και λογοτεχνίας και έκανε το διδακτορικό του στη φιλοσοφία το 1954, ολοκληρώνοντας τη διατριβή του για τον Θωμά Ακινάτη. Από το 1988 ήταν πρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Σημειωτικής στο Πανεπιστήμιο του Σαν Μαρίνο. Το 1965 εξελέγη καθηγητής Οπτικών Επικοινωνιών στη Φλωρεντία και το 1966 καθηγητής της Σημειολογίας στο Μιλάνο. Το 1971 το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια του προσέφερε τη θέση του τακτικού καθηγητή της Σημειολογίας και το 1974 ο Έκο οργάνωσε τον Διεθνή Σύνδεσμο Μελετών. Επίσης, ήταν διευθυντής του περιοδικού "VS". Στη διάρκεια της δεκαετίας του 70, άρχισε να γράφει τα μυθιστορήματα του, κάνοντας την αρχή με "Το όνομα του Ρόδου", που τιμήθηκε με το βραβείο Strega το 1981 και το Medicis Etranger το 1982, ενώ πούλησε εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Ο Έκο περνούσε τον καιρό του με τη γυναίκα του και δύο παιδιά τους ανάμεσα στο σπίτι του στο Μιλάνο (ένα διαμέρισμα-λαβύρινθο με μια βιβλιοθήκη 30.000 βιβλίων) και στο εξοχικό του στο Ρίμινι. Γνώριζε άπταιστα πέντε γλώσσες, μεταξύ των οποίων αρχαία ελληνικά και λατινικά, που χρησιμοποιούσε πολύ συχνά στα βιβλία του, επιστημονικά και λογοτεχνικά. Από την αρχή της καριέρας του είχε κερδίσει πολλές τιμητικές διακρίσεις και έχει κάνει δεκάδες εκδοτικές επιτυχίες. Στις πραγματείες του συγκαταλέγονται: "Opera aperta" (1962), "La struttura assente" (1968), "Θεωρία σημειωτικής" (1975), "Lector in fabula" (1979). To 1980 εμφανίστηκε ως μυθιστοριογράφος με το "Όνομα του Ρόδου", το 1988 ακολούθησε το "Εκκρεμές του Φουκώ". Έφυγε από τη ζωή στις 19 Φεβρουαρίου 2016 σε ηλικία 84 ετών. (φωτογραφία: Isolde Ohlbaum)
Οι κεραίες της εποχής μου ΙΙ
Χρυσοστομίδης Ανταίος 1952-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)
Μια εικόνα μπορεί να λέει όσα λένε χίλιες λέξεις, αλλά χίλιες λέξεις μπορούν να πουν πράγματα που δεν λέει ποτέ καμία εικόνα. Με αυτό το σκεπτικό ο Ανταίος Χρυσοστομίδης προτείνει έναν δεύτερο τόμο με τις συνεντεύξεις που πήρε -μόνος ή με τη Μικέλα Χαρτουλάρη- από άλλους 30+1 διάσημους συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο, πηγαίνοντας πολύ πέρα από την τηλεοπτική εικόνα της ομώνυμης δημοφιλούς εκπομπής. "Οι Κεραίες της εποχής μου" δίνουν όχι μόνο ένα χορταστικό πανόραμα της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής αλλά και την πολύ προσωπική ματιά ενός ανθρώπου που εξακολουθεί να πιστεύει ότι...
Οι κεραίες της εποχής μου ΙΙ
Χρυσοστομίδης Ανταίος 1952-2015
Εκδόσεις Καστανιώτη (2013)
Μια εικόνα μπορεί να λέει όσα λένε χίλιες λέξεις, αλλά χίλιες λέξεις μπορούν να πουν πράγματα που δεν λέει ποτέ καμία εικόνα. Με αυτό το σκεπτικό ο Ανταίος Χρυσοστομίδης προτείνει έναν δεύτερο τόμο με τις συνεντεύξεις που πήρε -μόνος ή με τη Μικέλα Χαρτουλάρη- από άλλους 30+1 διάσημους συγγραφείς απ’ όλο τον κόσμο, πηγαίνοντας πολύ πέρα από την τηλεοπτική εικόνα της ομώνυμης δημοφιλούς εκπομπής. "Οι Κεραίες της εποχής μου" δίνουν όχι μόνο ένα χορταστικό πανόραμα της διεθνούς λογοτεχνικής σκηνής αλλά και την πολύ προσωπική ματιά ενός ανθρώπου που εξακολουθεί να πιστεύει ότι...
Ο υπεράνθρωπος των μαζών
Eco Umberto 1932-2016
Ελληνικά Γράμματα (2019)
Τα κείμενα του βιβλίου αυτού διαπνέονται από μια ενιαία και σταθερή αλλά έμμονη ιδέα, την οποία ο Έκο αποδίδει στον Γκράμσι: "Νομίζω ότι μπορούμε να ισχυριστούμε πως μεγάλο μέρος του αποκαλούμενου νιτσεϊκού "υπερανθρωπισμού" δεν έχει ως πηγή και θεωρητικό πρότυπο τον Ζαρατούστρα, αλλά τον Κόμητα Μοντεχρίστο του Δουμά". Το βιβλίο αφηγείται την ιστορία του υπερανθρώπου "των μαζών" όπως αναδεικνύεται μέσα από το λεγόμενο "λαϊκό μυθιστόρημα", το οποίο δημιουργήθηκε για τη μεγάλη μάζα αναγνωστών. Ένα γοητευτικό ταξίδι στους μύθους λαϊκής φαντασίας με πρωταγωνιστές τους υπερήρ...
Μπαουντολίνο
Eco Umberto 1932-2016
Ελληνικά Γράμματα (2001)
Στην περιοχή του νότιου Πεδεμόντιου, όπου μερικά χρόνια αργότερα θα υψωθεί η Αλεξάνδρεια, ο μικρός Μπαουντολίνο, ένας ευφάνταστος και ψεύτης χωρικός, κατακτά τον Φρειδερίκο Βαρβαρόσα και γίνεται θετός γιος του. Ο Μπαουντολίνο επινοεί και αφηγείται παραμύθια, αλλά ως εκ θαύματος, όλα όσα φαντάζεται γεννούν Ιστορία. Έτσι, μεταξύ άλλων, φτιάχνει τη μυθική επιστολή του Ιωάννη του Πρεσβύτερου, που επαγγελλόταν στη Δύση ένα μυθικό βασίλειο της μακρινής Ανατολής, που είχε στο θρόνο ένα χριστιανό βασιλιά, πράγμα που έμελλε να φλογίσει τη φαντασία πολλών ταξιδιωτών, ακόμα και του Μά...
Μπαουντολίνο
Eco Umberto 1932-2016
Ψυχογιός (2011)
Ο Έκο είναι σαφής: Δεν υπάρχουν ιστορίες χωρίς νόημα. Επειδή, βέβαια, δεν υπάρχουν ζωές χωρίς νόημα. Στο τέταρτο μυθιστόρημά του, ο φιλοπαίγμων Ιταλός σημειολόγος γιορτάζει τη ζωή έτσι όπως όντως είναι, πλήρης νοήματος, συντονισμένη με τον μυστικό ρυθμό μιας αδιάλειπτης διήγησης. Το αφηγηματικό πανηγύρι θεμελιώνεται σε μια γλωσσολαλία που τη σαρκώνει ο εύθυμος παραμυθάς Μπαουντολίνο, κλέφτης περγαμηνών, χαρισματικός ψεύτης, ιδανικός πίκαρος, δυνητικό προσωπείο κάθε μυθιστοριογράφου και, τελικά, αρχέτυπο του ανθρώπου που αναζητά στη ροή του λόγου την πιο προσωπική του ιστ...
Μπαουντολίνο
Eco Umberto 1932-2016
Ψυχογιός (2012)
Ο Έκο είναι σαφής: Δεν υπάρχουν ιστορίες χωρίς νόημα. Επειδή, βέβαια, δεν υπάρχουν ζωές χωρίς νόημα. Στο τέταρτο μυθιστόρημά του, ο φιλοπαίγμων Ιταλός σημειολόγος γιορτάζει τη ζωή έτσι όπως όντως είναι, πλήρης νοήματος, συντονισμένη με τον μυστικό ρυθμό μιας αδιάλειπτης διήγησης. Το αφηγηματικό πανηγύρι θεμελιώνεται σε μια γλωσσολαλία που τη σαρκώνει ο εύθυμος παραμυθάς Μπαουντολίνο, κλέφτης περγαμηνών, χαρισματικός ψεύτης, ιδανικός πίκαρος, δυνητικό προσωπείο κάθε μυθιστοριογράφου και, τελικά, αρχέτυπο του ανθρώπου που αναζητά στη ροή του λόγου την πιο προσωπική του ιστ...
Μην ελπίζετε να απαλλαγείτε από τα βιβλία
Carrière Jean - Claude
Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη (2010)
Η χαρούμενη γνώση: σπανίως η έκφραση του Νίτσε βρίσκει τέτοια εφαρμογή όση σε αυτό το βιβλίο για... τα βιβλία. Από τον πάπυρο μέχρι τις ψηφιακές συσκευές ανάγνωσης, διανύουμε πέντε χιλιάδες χρόνια ιστορίας του βιβλίου μέσω μιας σειράς συζητήσεων εμβριθών και ταυτόχρονα χιουμοριστικών, λόγιων και αντικειμενικών, διαλεκτικών και ανεκδοτολογικών, περίεργων και απολαυστικών. Διατρέχουμε το χρόνο και τους τόπους· πραγματικά πρόσωπα μπερδεύονται με φανταστικούς ήρωες· πλέκεται το εγκώμιο της βλακείας· αναλύεται το πάθος για συλλογές· εκφράζονται οι λόγοι για τους οποίους...
Με το βήμα του κάβουρα
Eco Umberto 1932-2016
Ελληνικά Γράμματα (2006)
"Αλλά οι καιροί είναι σκοτεινοί και τα ήθη διεφθαρμένα, και ακόμα και το δικαίωμα στην κριτική, όταν καταπνίγεται από λογοκριτικά μέτρα, καταδηλώνεται στη λαϊκή οργή. Δημοσιεύω λοιπόν αυτά τα κείμενα υπό τη σκέπη της θετικής αντιπάθειας που προασπίζω." Τα κείμενα αυτού του βιβλίου δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά μεταξύ των ετών 2000-2005, περίοδο που σημαδεύεται από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, τους πολέμους στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, την εγκαθίδρυση στην Ιταλία ενός καθεστώτος "μιντιακού" λαϊκισμού. Διαβάζοντάς τα αντιλαμβανόμαστε πως ήδη από τα τέλη της προηγούμεν...
Κήνσορες και θεράποντες
Eco Umberto 1932-2016
Γνώση (1994)
Όταν το 1964 έγινε η πρώτη έκδοση αυτού του βιβλίου η έκφραση "Κήνσορες και θεράποντες" αποτελούσε απλώς έναν τίτλο. Έκτοτε έγινε έκφραση τρέχουσας χρήσης, παροιμιακή σχεδόν αντίθεση. Όταν εμφανίστηκε το βιβλίο, η χρήση οργάνων της αυστηρής έρευνας σε θέματα όπως τα κόμικς, το καταναλωτικό τραγούδι, το λαϊκό αφήγημα, φαινόταν εξωφρενική σε πολύ κόσμο: σήμερα, οι ίδιες οι γενεές, που απάντησαν με τις τεχνικές της εναλλακτικής πληροφόρησης και της αντιπληροφόρησης στην εισβολή των μαζικών μέσων, απέδειξαν ότι το πρόβλημα αυτών των μέσων αγγίζει τον πυρήνα της κοινωνίας μας, δ...
Κατασκευάζοντας τον ЭХΘРΟ
Eco Umberto 1932-2016
Ψυχογιός (2011)
Ο πραγματικός τίτλος αυτής της συλλογής θα έπρεπε να είναι ο υπότιτλός της, δηλαδή "περιστασιακά κείμενα". Αυτό που καθόρισε την τελική επιλογή ήταν μόνο η δικαιολογημένη ανησυχία του εκδότη ότι ένας τίτλος τόσο πομπωδώς μετριόφρων δε θα τραβούσε την προσοχή του αναγνώστη. Τι είναι ένα περιστασιακό κείμενο και ποια τα προτερήματά του; Συνήθως ο συγγραφέας ούτε που θα διανοούνταν να ασχοληθεί μ’ ένα συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά κατέληξε εκεί μετά από μια πρόσκληση σε μια σειρά συζητήσεων ή δοκιμίων με ορισμένο θέμα. Το θέμα τον οδήγησε να σκεφτεί πάνω σε κάτι που, υπό άλλες...
Κατασκευάζοντας τον ЭХΘРΟ
Eco Umberto 1932-2016
Ψυχογιός (2012)
Ο πραγματικός τίτλος αυτής της συλλογής θα έπρεπε να είναι ο υπότιτλός της, δηλαδή "περιστασιακά κείμενα". Αυτό που καθόρισε την τελική επιλογή ήταν μόνο η δικαιολογημένη ανησυχία του εκδότη ότι ένας τίτλος τόσο πομπωδώς μετριόφρων δε θα τραβούσε την προσοχή του αναγνώστη. Τι είναι ένα περιστασιακό κείμενο και ποια τα προτερήματά του; Συνήθως ο συγγραφέας ούτε που θα διανοούνταν να ασχοληθεί μ’ ένα συγκεκριμένο ζήτημα, αλλά κατέληξε εκεί μετά από μια πρόσκληση σε μια σειρά συζητήσεων ή δοκιμίων με ορισμένο θέμα. Το θέμα τον οδήγησε να σκεφτεί πάνω σε κάτι που, υπό άλλες...
Ιστορία της ομορφιάς
Eco Umberto 1932-2016
Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)
Το βιβλίο αυτό συνοδεύεται από εικόνες εκατοντάδων αριστουργημάτων όλων των εποχών αλλά δεν πρόκειται για έναν τόμο ιστορίας της τέχνης. Οι εικόνες, όπως και τα κείμενα που χρονολογούνται από την εποχή του Πυθαγόρα και φτάνουν ως τις μέρες μας, βοηθούν στην πληρέστερη ανάλυση των αντιλήψεων περί Ομορφιάς που διαμορφώθηκαν και προκάλεσαν ατέλειωτες συζητήσεις από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα. Το βιβλίο αυτό περιγράφει πώς οι άνθρωποι κατανόησαν την Ομορφιά της φύσης, των λουλουδιών, των ζώων, του ανθρώπινου σώματος, των άστρων, των μαθηματικών σχέσεων, του φωτός, της ενδυμ...
Ιστορία της ομορφιάς
Eco Umberto 1932-2016
Εκδόσεις Καστανιώτη (2004)
Το βιβλίο αυτό συνοδεύεται από εικόνες εκατοντάδων αριστουργημάτων όλων των εποχών αλλά δεν πρόκειται για έναν τόμο ιστορίας της τέχνης. Οι εικόνες, όπως και τα κείμενα που χρονολογούνται από την εποχή του Πυθαγόρα και φτάνουν ως τις μέρες μας, βοηθούν στην πληρέστερη ανάλυση των αντιλήψεων περί Ομορφιάς που διαμορφώθηκαν και προκάλεσαν ατέλειωτες συζητήσεις από την αρχαία Ελλάδα μέχρι σήμερα. Το βιβλίο αυτό περιγράφει πώς οι άνθρωποι κατανόησαν την Ομορφιά της φύσης, των λουλουδιών, των ζώων, του ανθρώπινου σώματος, των άστρων, των μαθηματικών σχέσεων, του φωτός, της ενδυμ...
Ιστορία της ασχήμιας
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Η ομορφιά και η ασχήμια είναι φαινομενικά δύο έννοιες αλληλένδετες· συνηθίζουμε, μάλιστα, να θεωρούμε την ασχήμια ως το αντίθετο της ομορφιάς, σε σημείο που αρκεί να προσδιορίσουμε τη μία για να κατανοήσουμε την άλλη. Ωστόσο, στο πέρασμα των αιώνων, οι διαφορετικές εκφάνσεις του άσχημου είναι πιο πλούσιες και απρόβλεπτες απ' ό,τι συνήθως πιστεύουμε. Τόσο τα κείμενα όσο και οι εκπληκτικές εικονογραφήσεις αυτού του βιβλίου μάς οδηγούν σ' ένα συναρπαστικό ταξίδι περίπου τριών χιλιάδων χρόνων, ανάμεσα σε εφιάλτες, συλλογικές φοβίες και έρωτες, όπου το αποκρουστικό συμβαδίζ...
Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή
Eco Umberto 1932-2016
Μαλλιάρης Παιδεία (1999)
Το πολιτιστικό περιβάλλον καθορίζει τη φύση των ατόμων σε τέτοιο σημείο, ώστε να μην είμαστε πια σε θέση να το διακρίνουμε ακόμη κι όταν αποκρούουμε τις ρατσιστικές γνώμες όσων αποδίνουν σε σταθερή φυσική ιδιότητα τη συμπεριφορά κάποιου. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πιο αυθόρμητη αντίδραση είναι συνήθως να αρνιόμαστε την υποθετική φυσική ιδιότητα. Σχεδόν όπως έκαναν οι φωτισμένοι δημοκράτες στην περίοδο της παρακμής τους, πριν λίγα χρόνια, μπρος στο ρατσιστή που περιγελούσε τους νέγρους για τα κατσαρά τους μαλλιά και την πλατσουκωτή μύτη τους: κατέβαλαν απεγνωσμένες προσπάθειες...
Η σημειολογία στην καθημερινή ζωή
Eco Umberto 1932-2016
Μαλλιάρης Παιδεία (2013)
Tο πολιτιστικό περιβάλλον καθορίζει τη φύση των ατόμων σε τέτοιο σημείο, ώστε να μην είμαστε πια σε θέση να το διακρίνουμε ακόμη κι όταν αποκρούουμε τις ρατσιστικές γνώμες όσων αποδίνουν σε σταθερή φυσική ιδιότητα τη συμπεριφορά κάποιου. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πιο αυθόρμητη αντίδραση είναι συνήθως να αρνιόμαστε την υποθετική φυσική ιδιότητα. Σχεδόν όπως έκαναν οι φωτισμένοι δημοκράτες στην περίοδο της παρακμής τους, πριν λίγα χρόνια, μπρος στο ρατσιστή που περιγελούσε τους νέγρους για τα κατσαρά τους μαλλιά και την πλατσουκωτή μύτη τους: κατέβαλαν απεγνωσμένες προσπάθειες...
Η ποιητική του Τζαίημς Τζόυς
Eco Umberto 1932-2016
Δελφίνι (1993)
Το βιβλίο του Έκο για τον Τζαίημς Τζόυς αποτελεί ένα πολύτιμο κλειδί για την κατανόηση του μεγάλου Ιρλανδού συγγραφέα. Ο Έκο εξετάζει διεξοδικά όλες τις "ποιητικές", τις κατασκευαστικές τεχνικές, και τους στόχους του Τζόυς από τα πρώιμα γραπτά του μέχρι τις δύο τελευταίες μεγάλες συνθέσεις του, τον "Οδυσσέα" και το γριφώδες νυχτερινό έπος "Finnegans Wake". Ο Έκο αποκαλύπτει με την ανάλυσή του το βάθος και το κύρος του μετασχηματισμού που προκάλεσε ο Τζόυς στη Σύγχρονη Λογοτεχνία και γενικότερα στην ιστορία του πολιτισμού μας.