Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Dürrenmatt Friedrich
Ο Φρήντριχ Ντύρενματ (1921-1990) γεννήθηκε στο Κονολφίνγκεν, ένα χωριό κοντά στη Βέρνη της Ελβετίας. Γιος διαμαρτυρόμενου παπά, σπούδασε στη Βέρνη και στη Ζυρίχη φιλοσοφία και θεολογία. Στην αρχή εργάστηκε σαν γραφίστας και σχεδιαστής και ταυτόχρονα έγραψε τα πρώτα του δράματα και διηγήματα. Το 1947 έκανε την πρώτη του μεγάλη εμφάνιση σαν θεατρικός συγγραφέας με το έργο του "Εs steht geschrieben" ("Είναι γραμμένο"), το οποίο προκάλεσε στη Ζυρίχη θεατρικό σκάνδαλο. Ακολούθησαν "Ο τυφλός", "Ρωμύλος ο Μέγας", "Ο γάμος του κυρίου Μισισιπή", "Ένας άγγελος έρχεται στη Βαβυλώνα". Οι μεγάλες επιτυχίες ήρθαν με τα δύο έργα που τον έκαναν γνωστό σ' όλο τον κόσμο και τα οποία παίχτηκαν και στην Αθήνα από το Εθνικό Θέατρο: "Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας" και "Οι φυσικοί". Το τελευταίο του από μια μεγάλη σειρά θεατρικών έργων ήταν το "Der Meteor" (1967) που παίχτηκε ταυτόχρονα σε πολλές πόλεις της Ευρώπης και είχε μεγάλη επιτυχία. Όλα αυτά έκαναν τον Ντύρενματ έναν από τους μεγαλύτερους και γνωστότερους συγγραφείς της Ευρώπης. Υπήρξε το "τρομερό παιδί" της ελβετικής λογοτεχνικής ζωής, ένα πνεύμα ανήσυχο, δηκτικό, ειρωνικο και κριτικό, που με κάθε νέο έργο του ξάφνιαζε και τρόμαζε τον κόσμο. Τιμήθηκε, όσο ζούσε, με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Βραβείο του Κύκλου των Θεατρικών Κριτικών και το βραβείο Σίλερ. Πέθανε το 1990. (Φωτογραφία: Isolde Ohlbaum)
Η βλάβη. Το τούνελ. Ο σκύλος
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Αντίποδες (2020)
Σ΄ αυτό τον κόσμο που είναι γεμάτος βλάβες οδηγεί και ο δικός μας δρόμος. Στη σκονισμένη άκρη του, δίπλα σε γιγάντιες ρεκλάμες για υποδήματα Bally, αυτοκίνητα Studebaker, παγωτά, δίπλα στις αναμνηστικές πλάκες για τους νεκρούς των τροχαίων, υπάρχει ακόμα χώρος για μερικές πιθανές ιστορίες, στις οποίες η ανθρωπότητα κοιτάζει τον κόσμο μέσα από τα μάτια ενός συνηθισμένου ανθρώπου, κάθε απλή αναποδιά αποκτά απρομελέτητα καθολικό χαρακτήρα, το δικαστήριο και η δικαιοσύνη εμφανίζονται στο οπτικό πεδίο, ίσως μάλιστα και η χάρη, όπως αυτά τυχαία συλλαμβάνονται και καθρεφτίζονται σ...
Δικαιοσύνη
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Ροές (2018)
Μέσα σε ένα κατάμεστο εστιατόριο, ο σύμβουλος του καντονιού της Ζυρίχης Ίζαακ Κόλερ πυροβολεί θανάσιμα τον φίλο του και καθηγητή γερμανικής φιλολογίας Βίντερ μπροστά στα μάτια όλων των παρευρισκομένων, μεταξύ των οποίων και προσωπικότητες της πολιτικής και καλλιτεχνικής ζωής του τόπου. Ο Κόλερ συλλαμβάνεται, δικάζεται και καταδικάζεται σε κάθειρξη είκοσι ετών. Λίγους μήνες αργότερα ζητά από έναν νεαρό, απένταρο δικηγόρο να τον επισκεφτεί στη φυλακή. Εκεί, του αναθέτει να επανεξετάσει την υπόθεσή του εκκινώντας από την εικασία ότι δεν είναι αυτός ο δολοφόνος. Ο νεαρός δικηγό...
Ερεθίσματα
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Ροές (2017)
Ο Φρήντριχ Ντύρρενματτ υπήρξε γνωστός για το κριτικό, ανήσυχο, συχνά δηκτικό πνεύμα του - κάτι που επιβεβαιώνει το μικρό δείγμα στοχασμών του που προσφέρει το εν λόγω τομίδιο. Η επιλογή αυτή απόψεων, κρίσεων, ρήσεων του Ντύρρενματτ έγινε από τον Daniel Keel, ο οποίος άντλησε υλικό από το σύνολο του έργου του συγγραφέα (τα άπαντα του οποίου έχουν εκδοθεί σε 37 τόμους). Ο ανθολογούμενος Ντύρρενματτ αποφαίνεται, απαντά, στοχάζεται σχετικά με μια ποικιλία θεμάτων: τον Θεό και τον κόσμο, το χρήμα και το πνεύμα, την πολιτική και τη φιλοσοφία, τις διεθνείς σχέσεις, τον Ψυχρό Π...
Οι φυσικοί
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Ροές (2017)
Στην ειρωνική κωμωδία "Οι φυσικοί" ο Ντύρρενματτ καταπιάνεται -με το γνωστό μαύρο χιούμορ του- με τον παραλογισμό του καιρού του. Εστιάζει στις καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να έχει η επιστήμη αφενός για την ανθρωπότητα και αφετέρου για τους ίδιους τους επιστήμονες. Οι συνέπειες αυτές τον τρομάζουν, ωστόσο η αγωνία του κρύβεται εντέχνως πίσω από τη σάτιρα της επιστημονικής και πολιτικής δύναμης. Ο Α. Μινωτής σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Το Βήμα τον Μάρτιο του 1963 -πέντε μέρες προτού ανέβουν οι "Φυσικοί" στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία του ιδίου- είχε πει ότι ο Ντύ...
Η πτώση
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Ροές (2016)
Ο τόμος απαρτίζεται από τέσσερα εκτενή διηγήματα, όλα πολυεπίπεδα, αν και κοινός θεματικός άξονας μπορεί να θεωρηθεί η δύναμη της σύμπτωσης που, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, κυριαρχεί στον γκροτέσκο κόσμο του Ελβετού συγγραφέα. Στην αριστοτεχνική "Πτώση", ένα σφιχτοδεμένο "πολιτικό θρίλερ" που εκτυλίσσεται πίσω από το σιδηρούν παραπέτασμα, σε μια συνεδρίαση της "Πολιτικής Γραμματείας" του Κόμματος, το τρομερό παιδί των ελβετικών γραμμάτων εξετάζει με υποδόριο χιούμορ την επίπτωση του τυχαίου στον ρου της Ιστορίας, προσφέροντας εν παρόδω μια ανατριχιαστικά εύστοχη κριτι...
Σκιαμαχίες ή Περί όνου σκιάς
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Επικαιρότητα (2013)
...μια και είμαι ο πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας, συμπαθάτε με και πέστε μου ειλικρινά και με συνείδηση, ήμουν εγώ ο γάιδαρος, ήμουν ο μόνος όνος, σ' αυτή την ιστορία; Η απαρχή της ιστορίας "περί όνου σκιάς" ανιχνεύεται σε πολλούς αρχαίους Έλληνες και Λατίνους συγγραφείς και μνημονεύεται σε διάφορα έργα τους, περισσότερο σαν μια στερεότυπη παροιμία που αφορά σε κάτι που δεν έχει αξία για ν' ασχολείται κανείς. Ο Γερμανός ελληνιστής του 18ου αιώνα Christoph Martin Wieland συνέταξε έργο περί της ιστορίας των Αβδήρων, όπου πραγματεύεται και το θέμα της "περί όνου σκιάς",...
Έλληνας ζητεί Ελληνίδα
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Βασιλείου Γεώργιος (1998)
"Μόνο ένας δεξιοτέχνης, όπως ο Ντύρενματ, θα μπορούσε να γράψει για έναν ασήμαντο υπαλληλίσκο, που μέσα σε μία ημέρα γίνεται πλούσιος και αποκτά κοινωνική υπόληψη, χωρίς να τον μετατρέψει σε μια αδέξια κωμική φιγούρα. Ο Άρνολφ Αρχίλοχος, ο κεντρικός ήρωας του "Έλληνας ζητεί Ελληνίδα" είναι ένας μεσήλικας, παχουλός βοηθός λογιστή που η ζωή του μοιράζεται ανάμεσα στη δουλειά του στο Τμήμα Εμβρυουλκών του εργοστασίου μηχανών Πτιτ-Πεϊζάν Α.Ε. και στην αφοσίωσή του στους "πρωτονεοπρεσβυτερανούς", "μια λίγο περίεργη ίσως και ασαφή αίρεση, εισαγμένη από την Αμερική". Η περίφημη ει...
Η υπόσχεση
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Ροές (1994)
Υπόθεση ηθών, παραδοξολογική διδαχή, το βιβλίο αυτό του Ντύρενματ κινείται στο γνωστό κλίμα του Ελβετού συγγραφέα. Η ιστορία που μας περιγράφει είναι βέβαια φρικτή αφού η ευφυΐα του επιθεωρητή Ματέι (του μόνου που είχε καταλάβει τι πράγματι συμβαίνει) τον οδηγεί σε μια από τις σκληρότερες μορφές μοναξιάς: την κοινωνική, ηθική και σωματική έκπτωση. Ο Ντύρενματ κατασκευάζει τη συνενοχή μας, αφήνοντάς μας ταυτόχρονα τα μικρά εκείνα χάσματα από τα οποία οφείλουμε να περάσουμε, αν θέλουμε να αντλήσουμε από την ιστορία αυτή τη δυνατότητα να μην είμαστε συνένοχοι. Η "Υπόσχεση" προ...
Η κοιλάδα της αταξίας
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Κανάκη (1993)
Η "Αταξία", ένα απόμερο ελβετικό χωριό, ζει αποκλειστικά από τους τουρίστες του ξενοδοχείου της κοιλάδας. ΄Ωσπου μια μέρα κάποια αμερικανική ένωση το αγοράζει για τα μέλη της, που είναι όλοι δισεκατομμυριούχοι. Εκεί, υπό την καθοδήγηση ενός κληρικού, θεωρητικού του Θείου Ελέους και της Πενίας, προσπαθούν να σώσουν κάθε καλοκαίρι την ψυχή τους. ΄Ομως το ξενοδοχείο λειτουργεί με άκρα μυστικότητα και τους χειμώνες: φιλοξενεί την αφρόκρεμα του εγκλήματος, τους συνεργάτες του συνδικάτου του "Μεγάλου". Ποιος είναι όμως ο "Μεγάλος" και ποιοι του προσφέρουν κάλυψη; ΄Ισως να μην το...
Η βλάβη
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Επίκουρος (1970)
[...] "Είναι καλά στην υγεία του ο κύριος Γκύγκαξ, αγαπητέ;" "Πέθανε πέρσι." "Τρελαθήκατε;" σφύριξε ο συνήγορος ερεθισμένος. "Μα εσείς τρελαθήκατε εντελώς!" "Πέρσι", επανέλαβε λυπητερά ο εισαγγελέας. "Λυπάμαι γι' αυτό. Πόσων χρονών ήταν;" "Πενηνταδύο." "Νεότατος. Και από τί πέθανε;" "Από κάποια αρρώστια." "Αφού του πήρατε τη θέση;" "Λίγο πριν." [...]
Ρωμύλος ο Μέγας
Dürrenmatt Friedrich 1921-1990
Εκδόσεις Γκοβόστη
Ο Ρωμύλος Αύγουστος ήταν 16 χρονών όταν έγινε αυτοκράτορας και 17 όταν παραιτήθηκε και αποσύρθηκε στην έπαυλη του Λούκουλου στην Καμπανία. Η σύνταξη ήταν 6.000 χρυσά νομίσματα και η αγαπημένη του κότα ονομαζόταν -λέει- Ρώμη. Η εποχή του τον ονόμασε Αυγουστύλο, εγώ τον έκανα άντρα, επέκτεινα την περίοδο της εξουσίας του στα είκοσι χρόνια και τον ονόμασα "Μεγάλο". Ίσως είναι σημαντικό να γίνω κατανοητός: δε μ' ενδιαφέρει να παρουσιάσω έναν αστείο άντρα. Η τρέλα του Άμλετ είναι το κόκκινο πανί, που πίσω του κρύβεται το ξίφος, που έχει σαν στόχο τον Κλαύδιο· ο Ρωμύλος δίνει το...