Πούλος Παναγιώτης
Poúlos Panagiótis
Ο Παναγιώτης Σ. Πούλος (1954) είναι αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας και Αισθητικής στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Σπούδασε Φιλοσοφία και Τυπική Λογική στο Παρίσι και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη Φιλοσοφία με αντικείμενο: "Λογοτεχνία και Φιλοσοφία: το status της χρονικότητας στην οικοδόμηση του έργου του Μαρσέλ Προυστ", με επόπτη καθηγητή τον Pierre Macherey. Εργάστηκε ως εντεταλμένος βοηθητικής διδασκαλίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Μαθηματικών και Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Παρίσι-Χ-Nanterre (1977-1981) και δίδαξε στη συνέχεια λογοτεχνική μετάφραση στο Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (CTL) του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης και Επιστημών του Ανθρώπου (ΕΚΕΜΕΛ), του οποίου υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη. Από το 2007 είναι Πρόεδρος της Επιτροπής εποπτείας της Βιβλιοθήκης της ΑΣΚΤ. Έχει διδάξει Ιστορία της Φιλοσοφίας και της Αισθητικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2001-2003), στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (2001-2006), στο Α.Π.Θ, (Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών, 2001-2002, 2003-2004), και διδάσκει από το 2004 τα μαθήματα "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία και την Αισθητική", "Ιστορία των Αισθητικών Θεωριών", "Φιλοσοφία/Αισθητική", "Τέχνη και Φιλοσοφία", "Θεωρία και μαθητεία της Τέχνης", στα δύο Τμήματα της ΑΣΚΤ (Εικαστικό και Θεωρητικό), σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Με τη δημοσίευση της ενότητας "Ο ανακτημένος Χρόνος", ολοκληρώθηκε το 2018 η πρώτη ελληνική έκδοση του μυθιστορήματος του Μαρσέλ Προυστ "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο", 7 τόμοι, 1998-2018, υπό την επιστημονική του διεύθυνση. Η μετάφραση του έκτου τόμου του μυθιστορήματος ("Η Αλμπερτίν αγνοούμενη", 2014) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (2015). Έχει επίσης διευθύνει την έκδοση του διεπιστημονικού συλλογικού τόμου "Περί κατασκευής" (1996), της μελέτης των J.-P. Cometti, Roger Pouivet και Jacques Morizot "Ζητήματα αισθητικής" (2005), της ανθολογίας 15 κειμένων Αισθητικής και Θεωρίας της Τέχνης με τίτλο "Έννοιες της τέχνης τον εικοστό αιώνα" (2006), του τόμου με επιμέλεια του Eric Karpeles "Η ζωγραφική στο έργο του Προυστ" (2008) και της μελέτης του Richard Wollheim "Η τέχνη και τα αντικείμενά της" (2009), με σημειώσεις και Επιλεγόμενα. Παράλληλα, έχει συνεπιμεληθεί το αφιέρωμα του περιοδικού του Διεθνούς Κολλεγίου της Φιλοσοφίας Rue Descartes (τχ. 51, 2006) στον σύγχρονο ελληνικό φιλοσοφικό στοχασμό. Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε εφημερίδες και περιοδικά (Εντευκτήριο, Το δέντρο, τοπικά, Μετάφραση, Σύγχρονα Θέματα, Αξιολογικά, Ο Πολίτης, Rue Descartes, Revue d'etudes proustiennes) με αντικείμενο την αισθητική, τις τέχνες, τις σχέσεις φιλοσοφίας και λογοτεχνίας, καθώς και τη θεωρία της μετάφρασης. Κύριες μεταφράσεις του είναι "Η φυλακισμένη" (2005), "Η Αλμπερτίν αγνοούμενη" (2014) και "Ο ανακτημένος Χρόνος" (2018) του Μαρσέλ Προυστ, καθώς και το "Εμπειρισμός και υποκειμενικότητα. Δοκίμιο για την ανθρώπινη φύση" κατά τον Ντέιβιντ Χιουμ, του Ζιλ Ντελέζ (1995). Τα κυριότερα ερευνητικά ενδιαφέροντά του σχετίζονται με την Αισθητική, την Ποιητική, τη Θεωρία της Τέχνης και τη Φιλοσοφία της Ιστορίας, όπως και με τα ζητήματα της ποιητικής μνήμης, του χρόνου της δημιουργικής διαδικασίας και της μεταφρασιμότητας.
Τόποι: Αντίδωρα στον Παντελή Μπασάκο
Συλλογικό έργο
Πανεπιστήμιο Κρήτης. Φιλοσοφική Σχολή (2019)
Ο συλλογικός τόμος "Τόποι: Αντίδωρα στον Παντελή Μπασάκο" περιλαμβάνει είκοσι τρεις πρωτότυπες συμβολές φίλων, συναδέλφων και μαθητών του τιμώμενου στα πεδία της φιλοσοφίας και της θεωρίας του επιχειρήματος, που ο ίδιος υπηρέτησε με τρόπο συστηματικό και γνήσιο, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος και ερευνητής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο καθώς και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τα κείμενα οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες: "Κρίση και επιχείρημα", "Λόγος και δημοκρατία", "Ρητορική και διαλεκτική στους αρχαίους", "Ρητορική και διαλεκτική στους νεότερους".
Τέχνη και δημοκρατία
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2018)
Η έκδοση περιλαμβάνει κείμενα των ομιλιών που εκφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου "Τέχνη και Δημοκρατία", το οποίο διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής στις 7-9 Δεκεμβρίου 2017.
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Ο ανακτημένος χρόνος
Proust Marcel 1871-1922
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2018)
Με την κυκλοφορία του "Ανακτημένου χρόνου", της έβδομης και τελευταίας ενότητας του μυθιστορηματικού κύκλου του Μαρσέλ Προυστ, ολοκληρώνεται μια μεταφραστική εργασία που ξεκίνησε το 1969 και διακόπηκε στα μέσα του πέμπτου τόμου, της "Φυλακισμένης", με τον αδόκητο θάνατο του Παύλου Ζάννα, το 1989. Στη συνέχεια πήρε το νήμα ο Παναγιώτης Πούλος ο οποίος μετέφρασε το δεύτερο ήμισυ της "Φυλακισμένης", την "Αλμπερτίν αγνοούμενη", μετάφραση η οποία τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (2015), και, τέλος, τον "Ανακτημένο χρόνο. Παράλληλα, ο Παναγιώτης Πούλος...
Τέχνη, σκέψη, ζωή
Συλλογικό έργο
Οκτώ (2014)
Ο Αλέξανδρος Νεχαμάς επαναφέρει το ωραίο στο προσκήνιο της σύγχρονης αισθητικής φιλοσοφίας, συνδέοντας τη σκέψη με τον έρωτα και την τέχνη με τη ζωή. Ο παρών τόμος συγκεντρώνει τις εισηγήσεις ενός συμποσίου που διοργανώθηκε προς τιμήν του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο φιλόσοφος παρουσιάζει συνοπτικά τις απόψεις του και απαντά στις κριτικές τοποθετήσεις των συνομιλητών του. Διατηρώντας κάτι από την αμεσότητα του προφορικού λόγου, ο τόμος διαμορφώνει μια συνολική εικόνα της αισθητικής φιλοσοφίας του Αλέξανδρου Νεχαμά. Ταυτόχρονα, στοχεύει στον εμπλουτισμό της θεωρητικής...
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Η Αλμπερτίν αγνοούμενη
Proust Marcel 1871-1922
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2014)
"Η δεσποινίδα Αλμπερτίν έφυγε"! Είναι απίστευτο πως η οδύνη διεισδύει με περισσότερη οξυδέρκεια στα ζητήματα της ψυχής από την ίδια την ψυχολογία! Δεν είχε κυλήσει μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που, αναλύοντας τα συναισθήματά μου, είχα σχηματίσει την πεποίθηση πως ο οριστικός αυτός χωρισμός ήταν ακριβώς εκείνο που επιθυμούσα και, συγκρίνοντας την ένδεια των απολαύσεων πού μου πρόσφερε η Αλμπερτίν με την πληθώρα των απολαύσεων τις οποίες μου στερούσε, είχα καταλήξει στο συμπέρασμα, πιστεύοντας βέβαια πως η σκέψη μου διέθετε την απαραίτητη διεισδυτικότητα, ότι δεν ήθελα πι...
Η τέχνη και τα αντικείμενά της
Wollheim Richard
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (2009)
[...] Έξι συμπληρωματικά δοκίμια και μια εμπλουτισμένη βιβλιογραφία περιλαμβάνονται στη δεύτερη έκδοση του έργου, η οποία δημοσιεύτηκε το 1980 και αποτελεί τη βάση για την παρούσα έκδοση. Τα δοκίμια αυτά εξετάζουν κριτικά την αποκαλούμενη "θεσμική θεωρία της τέχνης", τον αισθητικό ρόλο που ενδέχεται να παίζουν τα κριτήρια ταυτότητας για τα έργα τέχνης, τη λειτουργία της κριτικής δραστηριότητας, της αναπαράστασης και της διά των αισθήσεων αντίληψης, καθώς και ένα ζήτημα το οποίο είχε σκοπίμως παραλειφθεί από την πρώτη έκδοση: τη φύση της αισθητικής αξίας. Επιπροσθέτως, κα...
Η ζωγραφική στο έργο του Προυστ
Karpeles Eric
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2008)
Το "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο" του Μαρσέλ Προυστ είναι ένα από τα πιο βαθιά εικαστικά έργα της Δυτικής λογοτεχνίας, ένα μυθιστόρημα στο οποίο περιγράφονται λεπτομερώς οι άνθρωποι, τα ήθη και οι τέχνες τους. Η γραφή του Προυστ βρίθει από αναφορές σε ζωγράφους και έργα ζωγραφικής: το μυθιστορηματικό πρόσωπο του Ελστίρ είναι βασισμένο στους ζωγράφους James Whistler, Paul Helleu και Alexander Harrison η όψη του νεαρού Μπλοκ παρομοιάζεται με την προσωπογραφία του Μωάμεθ Β΄ δια χειρός Τζεντίλε Μπελλίνι η Οντέτ ντε Κρεσύ σαγηνεύει τον Σουάν επειδή μοιάζει με μια μορφή σε νωπογρ...
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Από τη μεριά του Σουάν
Proust Marcel 1871-1922
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2007)
Το μυθιστόρημα "Από τη μεριά του Σουάν" το 1913 εγκαινίασε τον γνωστότερο και μνημειωδέστερο αφηγηματικό κύκλο του 20ού αιώνα, που φέρει τον γενικό τίτλο "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο". Το έργο αυτό, που έφερε επανάσταση στη δομική και εκφραστική ισορροπία του μυθιστορηματικού είδους, θεωρείται ομόθυμα ο γενάρχης του λογοτεχνικού πολιτισμού αυτής της εκατονταετίας και ένα από τα κορυφαία επιτεύγματά του. Τα θέματα της μνήμης, του χρόνου, της ταυτότητας, του έρωτα, της ζήλιας, του θανάτου, όπως τα επεξεργάζεται η ψυχή, τα οποία είναι τα προσφιλή του όλου κύκλου, είναι επίσης...
Έννοιες της τέχνης τον 20ό αιώνα
Συλλογικό έργο
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (2006)
Ποια είναι η ιδιαίτερη συμβολή του 20ου αιώνα στη θεώρηση της έννοιας της τέχνης; Σ' αυτό το ερώτημα αποπειράται να απαντήσει η προκείμενη ανθολογία, παραθέτοντας ένα ευρύ φάσμα προσεγγίσεων από πέντε διαφορετικές θεωρητικές, λογοτεχνικές και φιλοσοφικές παραδόσεις, την αγγλική, την αμερικανική, την αυστριακή, τη γαλλική και τη γερμανική. Κείμενα δύο σημαντικών θεωρητικών της τέχνης των αρχών του 20ου αιώνα, του Αλόις Ριγκλ και του Άμπυ Βάρμπουργκ, δημοσιεύονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, θέτοντας το ζήτημα της σχέσης της τέχνης με τα ιδεολογικά και τα κοινωνικά της συ...
Ζητήματα αισθητικής
Cometti Jean - Pierre
Νήσος (2005)
Εδώ κι έναν αιώνα, η τέχνη σχετικοποιεί ακατάπαυστα τους παραδοσιακούς τόπους (το ωραίο, το υψηλό, το γούστο κ.ά), όπου η αισθητική έβρισκε μέχρι τότε τα σημεία αναφοράς της. Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει ότι το περιεχόμενό τους αχρηστεύτηκε ανεπανόρθωτα, αλλά ότι χρήζει επαναπροσδιορισμού και ανακατανομής με βάση ορισμένες προβληματικές πιο σφαιρικές. Το βιβλίο επικεντρώνεται σ' αυτήν τη διάσταση, προτείνοντας ένα φάσμα "ζωτικών ζητημάτων", που στόχο έχουν να προσφέρουν μια πανοραμική θέα των θεμάτων τα οποία φαίνονται ως τα πλέον ενδεδειγμένα να υπογραμμίσουν τη ζωτικότητα το...
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Η μεριά του Γκερμάντ
Proust Marcel 1871-1922
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2003)
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών
Proust Marcel 1871-1922
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2002)
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Σόδομα και Γόμορρα
Proust Marcel 1871-1922
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2001)
Ο Παύλος Ζάννας παρουσίασε την ενότητα "Σόδομα και Γόμορρα" με τα ακόλουθα λόγια: Το "Σόδομα και Γόμορρα" ("Sodome et Gomorrhe"), τέταρτη ενότητα του "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο", είναι η τελευταία ενότητα που δημοσιεύτηκε όσο ζούσε ο Μαρσέλ Προύστ (οι υπόλοιπες τρεις θα δημοσιευτούν από το 1923 ως το 1927, με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα). Το "Σόδομα και Γόμορρα Ι" πρωτοδημοσιεύτηκε τό 1921 στον ίδιο τόμο με το δεύτερο μέρος της ενότητας "Η μεριά του Γκερμάντ". Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφορεί σε τρεις τόμους το "Σόδομα και Γόμορρα II". Τόσο το μάλλον σύντομο π...
Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Από τη μεριά του Σουάν
Proust Marcel 1871-1922
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2001)
Λίγες μέρες προτού κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις B. Grasset, και με προσωπικά έξοδα του συγγραφέα, η πρώτη ενότητα του "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο", ο Μαρσέλ Προυστ παραχωρεί μια συνέντευξη στο δημοσιογράφο Elie-Joseph Bois: "Δημοσιεύω μόνο το "Από τη μεριά του Σουάν", τον πρώτο τόμο ενός μυθιστορήματος που φέρει τον γενικό τίτλο "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο". Θα ήθελα να δημοσιεύσω όλο το έργο μαζί· όμως στις μέρες μας δεν εκδίδονται πλέον πολύτομα έργα. Είμαι όπως κάποιος που έχει έναν τοιχοτάπητα πολύ μεγάλο για τα σημερινά διαμερίσματα και που υποχρεώθηκε να τον τεμα...