Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Ο Πλάτωνας στην εποχή μας" συνιστά μια γενναία προσπάθεια για σύγχρονη ανάγνωση του πλατωνικού έργου. Χωρίς καμιά εικονοκλαστική διάθεση απέναντι στον μεγάλο φιλόσοφο της μεταφυσικής και των ιδεών, η Έλλη Παππά στρέφει το ενδιαφέρον της κυρίως στην αναζήτηση των αδιεξόδων που προκαλεί το μπόλιασμα της μεταφυσικής στη - διαλεκτική - φιλοσοφική και πολιτική σκέψη των ημερών μας. Ταυτόχρονα, Ο Πλάτωνας στην εποχή μας είναι μια πρόταση για επιστροφή στις διδαχές και στα κείμενα του Έλληνα φιλοσόφου, και ιδιαίτερα της πολιτειολογίας του, προκειμένου να αντικρίσουμε με άλλη ματι...

Καθώς ο "Υπαρκτός Σοσιαλισμός" είχε γίνει άρνηση του σοσιαλισμού, δεν μπορούσε παρά να βρεθεί κάποια στιγμή μπροστά στην άρνηση του, έστω κι αν αυτό δεν σήμαινε άνοδο προς τον αληθινό σοσιαλισμό αλλά αναζήτηση διεξόδων ακόμη και προς τήν πλευρά τοϋ καπιταλισμού. [...] Εκείνο που χρειάζεται είναι νά διερευνηθούν τά βαθύτερα αϊτια πού επέτρεψαν στο σταλινισμό νά επιβληθεί και νά κυριαρχήσει, αίτια πού μπορούν νά αναζητηθούν: Ι) Στο ιστορικό παρελθόν της Ρωσίας, στο παρελθόν του τσαρικού δεσποτισμού και της ασιατικής βαρβαρότητας όσο και στο επαναστατικό παρελθόν του 19ο...

Η Οκτωβριανή Επανάσταση υπήρξε ένα ορόσημο του 20ού αιώνα. Οι συζητήσεις και οι διαμάχες που υποκίνησε ήταν οξείες και καθολικές, μη αφήνοντας ανεπηρέαστη καμιά σφαίρα. Όχι λιγότερο σημαντικές ήταν οι μετέπειτα εξελίξεις, από την άνοδο του Στάλιν στη δεκαετία του 1920 ως τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Αυτά τα γεγονότα, αλλά και τα εμφανή αδιέξοδα και οι κίνδυνοι στην εποχή της νεοφιλελεύθερης βαρβαρότητας, θέτουν επί τάπητος ερωτήματα όπως: Ποιοι παράγοντες επέτρεψαν στους Μπολσεβίκους να καθοδηγήσουν με επάρκεια την επανάσταση; Ήταν αναπόφευκτος ο μετέπειτα εκφυλισμός και αποτε...

Η Έλλη Παππά κατέθεσε το 1993 και το 1995 δύο κείμενά της στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη, θέτοντας ως προϋπόθεση να δημοσιευτούν μόνο μετά τον θάνατο της. Το πρώτο κείμενο ήταν ένα δακτυλόγραφο 52 σελίδων με τίτλο "Υπόθεση Πλουμπίδη" και το δεύτερο μία ομάδα κειμένων (συνολικά 108 σελίδες) απαρτιζόμενη από: προλογικό σημείωμα με τίτλο "Λίγα λόγια", αυτοβιογραφικό κείμενο, σώμα άρθρων της στις εφημερίδες "Αυγή" και "Νέα" με τίτλο "Παράρτημα", κείμενο με τίτλο "Γράμματα στον γιο μου" και ιδιόχειρο γράμμα του Νίκου Πλουμπίδη προς την ίδια με ημερομηνία 4. V. 52....

Tο 1990 βρήκε την ηγεσία του Περισσού σε γενική αμηχανία στις καταιγιστικές διεθνείς εξελίξεις, πολύ περισσότερο που για εκείνη, πλην του καθαρά υλικού μέρους, σήμαινε και την απώλεια των βασικών ιδεολογικοπολιτικών σημείων αναφοράς. Είχε όμως να αντιμετωπίσει και ένα ακόμη πρόβλημα, εντός συνόρων αυτό: Με τη δημιουργία του ενιαίου Συνασπισμού το 1988, ο Περισσός έβλεπε τα μέλη και τα στελέχη του να συναγελάζονται με αναθεωρητές, με αποτέλεσμα να εκφράζουν συνεχώς απορίες, αντιρρήσεις και διαφωνίες. Μπροστά σ' αυτή την απαράδεκτη κατάσταση, η ηγεσία αποφάσισε να αποκόψει το...

Στον τόμο ανθολογούνται κείμενα κριτικής για το ποιητικό έργο του Γιάννη Ρίτσου τα οποία καλύπτουν μία περίοδο που ξεπερνά τις οκτώ δεκαετίες, από το 1927 -χρονιά εμφάνισης πρωτολείων του Ρίτσου στο Περιοδικό της Μεγάλης Ελληνικής Εγκυκλοπαιδείας- μέχρι σήμερα. Η κριτική πρόσληψη του Ρίτσου είναι σύνθετη, όπως σύνθετη ήταν και η ποιητική πορεία του. Σε ορισμένες πτυχές του έργου του, ο Ρίτσος είναι κραυγαλέα πολιτικός και μονότροπος, σε ορισμένες άλλες όμως είναι βαθιά υπαρξιακός, ενίοτε μεταφυσικός και, κατά κανόνα, γόνιμα νεωτερικός, αναχωνεύοντας τεχνοτροπικές εξελίξεις...

Τα ξημερώματα της 27ης Οκτωβρίου 2009 έφυγε από τη ζωή, έσβησε, έκλεισε τα μάτια της για πάντα η Έλλη Παππά. Οι ευφημισμοί του αναπότρεπτου θανάτου είναι πολλοί στη γλώσσα μας, όπως σε όλες, υποθέτω, τις γλώσσες· όλοι όμως θα ήταν ξένοι προς τη συνείδηση, το ήθος και τη βιοτροπία της αξιοθαύμαστης αυτής γυναίκας. Η ίδια θα προτιμούσε σε κάθε περίπτωση την αφτιασίδωτη κυριολεξία, όπως με ασυμβίβαστη σαφήνεια μαρτυρεί και το ανά χείρας κείμενο: η αφήγηση ενός ονείρου και της ερμηνείας του, ή αλλιώς μια ιδιότυπη μελέτη θανάτου υπό μορφή ημερολογίου. Η καταγραφή, ανέκδοτη ως τ...

Τα κείμενα του συλλογικού αυτού έργου συγκροτήθηκαν από κείμενα τευχών του περιοδικού "Ε- Ιστορικά". Περιέχονται οι ενότητες: Νίκος Ζαχαριάδης - Θεόδωρος Σαμπατακάκης, "Από την Αδριανούπολη στο Σουργκούτ" - Σεραφείμ Σεφεριάδης, "Δεκαετία του '20: Κόμμα και συγκυρία" - Αλέξανδρος Δάγκας, Γιώργος Λεοντιάδης, "Η εξεύρεση ηγέτη" - Νίκος Μαραντζίδης, "Ζαχαριάδης 1936 - 1945: μια τόσο μακρινή απουσία" - Γιώργος Μαργαρίτης, "Ο Ζαχαριάδης στον εμφύλιο πόλεμο" - Πάνος Δημητρίου, "Τα γεγονότα της Τασκένδης" - Γιώργος Α. Λεονταρίτης, "Το τέλος του Νίκου Ζαχαριάδη" Άρ...

Για τους θεμελιωτές του επιστημονικού σοσιαλισμού η βαθιά γνώση της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας δεν ήταν στοιχείο ευρυμάθειας, αποθησαυρισμού γνώσεων. Ήταν όρος, απαραίτητη προϋπόθεση της γνώσης. Αυτή τους την κοινή πεποίθηση την αξιοποίησαν στο έπακρο με τις αναφορές τους, και με τις μεγάλες βαρυσήμαντες και με τις μικρές και "ανεκδοτολογικές", πετυχαίνοντας αυτό που κανένας ειδικός μελετητής της αρχαίας σκέψης δεν μπόρεσε να πετύχει: έκαναν την ελληνική σκέψη πάντα "επίκαιρη", συνδέοντάς τη με το σήμερα. Οι αναφορές στους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς από το "Κεφάλαιο",...

Συμβολή στην "ιστορία" της λέξης ελευθερία είναι το κείμενο του παρόντος βιβλίου. Δεν είναι "μελέτη" - δεν έχει την αυστηρότητα που αυτός ο όρος απαιτεί. Δεν είναι ούτε δοκίμιο - δεν εκμεταλλεύεται τις ανέσεις που αυτός ο αρκετά χαλαρός όρος επιτρέπει. Γι αυτό το λέω "σπουδή", με την έννοια περίπου που έχει αυτή η λέξη στη ζωγραφική ή στη μουσική. Σπουδή, ή πειραματική προσέγγιση στο θέμα της ελευθερίας μέσα από τη σκέψη των προσωκρατικών. Ελευθερία για ποιόν -από ποιόν- από τι; Τα ερωτήματα απαιτούν κάθε φορά καινούργια απάντηση. Μα αν δεν πάρει κανείς το νήμα από την α...

Νομίζω πως δεν έχασα τον καιρό μου γράφοντας τη βιογραφία της Γάτας της Σοφής. Της άξιζε να μη χαθεί ολότελα η μνήμη της σαν οποιασδήποτε γάτας. Ελπίζω κάποιοι ειδικοί να θελήσουν να ασχοληθούν με τη σοφή γατούλα μου και να δώσουν πιο έγκυρες λύσεις στα αινίγματα που μου έθεσε. Μα πιο πολύ ελπίζω να δώσει η βιογραφία της μερικά ερεθίσματα σε όσους βλέπουν με περιφρόνηση τα ζώα να τα δουν με άλλο μάτι. Αξίζουν το σεβασμό μας, όχι μόνο ως άλλες μορφές ζωής, αλλά και ως μορφές ευαισθησίας και -γιατί όχι;- και νοημοσύνης όχι πολύ διαφορετικής από τη δική μας.

Στο πλαίσιο της έκδοσης των δημοσιευμένων και αδημοσίευτων έργων της Έλλης Παππά, οι Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα περίφημα μερικώς δημοσιευμένα "Γράμματα στο γιο μου", που γράφτηκαν στις φυλακές με σκοπό να τα διαβάσει ο γιος της με τον Νίκο Μπελογιάννη όταν θα έφτανε στην ηλικία των 16 χρόνων. Στα γράμματα αυτά περιγράφεται η σχέση της Έλλης Παππά με τον Νίκο Μπελογιάννη και η συγκλονιστική δίκη που τους καταδίκασε σε θάνατο. Η έκδοση συνοδεύεται από φωτογραφίες και αναπαραγωγές χειρογράφων. Όταν έγραφα από τη φυλακή αυτά τα γράμματα, δεν περίμενα ποτέ πως θα τα έβλεπα...

"Tην αυγή της 18ης του Μάρτη το Παρίσι ξεσηκώθηκε με το βροντερό σύνθημα "Ζήτω η Κομμούνα!". Τι είναι η Κομμούνα, αυτή η Σφίγγα που τρομοκρατεί τα μυαλά των αστών;": μ'αυτήν την εισαγωγή περνάει ο Μάρξ στο τρίτο μέρος -και το σημαντικότερο- της ανάλυσής του για την Κομμούνα. Στις σελίδες αυτού του μέρους, που δεν ξεπερνούν το ένα δεκαεξασέλιδο, περιέχονται οι απαντήσεις στο αίνιγμα που έθεσε στους επαναστάτες των δύο τελευταίων αιώνων η Σφίγγα όλων των καιρών, η Ιστορία. Γιατί, πραγματικά, η Κομμούνα δεν υπήρξε Σφίγγα παρά μόνο για τους αστούς. Για τον Μάρξ, εκείνη η προλετ...

Η Ιστορία τραβάει το δρόμο της, οι ανθρώπινες επεμβάσεις μπορούν να είναι ωφέλιμες ή καταστρεπτικές, ανάλογα με τον βαθμό ιστορικής λογικής ή αυθαιρεσίας που τις γεννά, κι ο εικοστός αιώνας καταγράφηκε στην πορεία της ανθρωπότητας ως ένας από τους πιο διδακτικούς. Γέννησε και κατέστρεψε μια μεγάλη και ελπιδοφόρα επανάσταση όταν η ανθρώπινη δράση επέβαλε σε καίρια ζητήματα λύσεις που η ιστορική πορεία δεν μπορούσε να αποδειχθεί, και έδωσε τη δυνατότητα στον αντίπαλο πόλο να αναδειχθεί σε κυρίαρχο του κόσμου. Με την υπεροψία του κυριάρχου των ηπείρων και των θαλασσών οι ΗΠΑ υ...

"Όμορφη πούν' η άνοιξη κι όμορφος πούν' ο Μάης κι όμορφη πούν' η νιότη σου γλυκό μου αγοράκι" [...] Η Έλλη Παππά κι ο σύντροφός της, Νίκος Μπελογιάννης, συνελήφθησαν για την πολιτική δράση τους τον Δεκέμβριο του 1950. Λίγους μήνες αργότερα γεννήθηκε στη φυλακή ο γιος τους. Καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά η Έλλη δεν εκτελέστηκε ως μητέρα βρέφους, παρότι αρνήθηκε τη διαφορετική αντιμετώπισή της. Στα δεκατρία χρόνια της φυλακής, δεν έπαψε να δημιουργεί -κατάλληλα για την εκάστοτε ηλικία του- βιβλία για το παιδί που μεγάλωνε με τη φροντίδα της αδελφής της, Διδώς Σωτηρίο...

"Όμορφη πούν' η άνοιξη κι όμορφος πούν' ο Μάης κι όμορφη πούν' η νιότη σου γλυκό μου αγοράκι" [...] Η Έλλη Παππά κι ο σύντροφός της, Νίκος Μπελογιάννης, συνελήφθησαν για την πολιτική δράση τους τον Δεκέμβριο του 1950. Λίγους μήνες αργότερα γεννήθηκε στη φυλακή ο γιος τους. Καταδικάστηκαν σε θάνατο, αλλά η Έλλη δεν εκτελέστηκε ως μητέρα βρέφους, παρότι αρνήθηκε τη διαφορετική αντιμετώπισή της. Στα δεκατρία χρόνια της φυλακής, δεν έπαψε να δημιουργεί -κατάλληλα για την εκάστοτε ηλικία του- βιβλία για το παιδί που μεγάλωνε με τη φροντίδα της αδελφής της, Διδώς Σωτηρίο...

Έζησα το μεγαλύτερο μέρος του εικοστού αιώνα, τις μεγάλες του ώρες και τις -αντίστροφες από ό,τι περιμέναμε- ανατροπές του. Παρακολουθώ, ως θεατής πλέον, τη γενιά των νέων του αιώνα που μεγαλώνει μαζί τους. Ωστόσο, δεν ανήκω στους απαισιόδοξους. Αφιερωμένα στη μνήμη του αιώνα που πέθανε είναι αυτά μου τα κείμενα. Ενός αιώνα όπου ο σοσιαλισμός υποσχέθηκε πως θ' αλλάξει τη ζωή των ανθρώπων σ' όλη τη γη, νίκησε στους πολέμους και ηττήθηκε στην ειρήνη. Για τη γενιά μου ο εικοστός αιώνας ήταν μια τραγωδία που τέλειωσε χωρίς να μας προσφέρει την ποθητή κάθαρση. Γεννημένοι σ...

Αυθεντική βιογραφία μιας έγκλειστης και μαύρης γάτας για ζωόφιλους, ζωολόγους και (μοναχικά) παιδιά. Νομίζω πως δεν έχασα τον καιρό μου γράφοντας τη βιογραφία της Γάτας της Σοφής. Της άξιζε να μη χαθεί ολότελα η μνήμη της σαν οποιασδήποτε γάτας. Ήταν, και είναι στα βαθιά της γεράματα, ένα σπάνιο ζώο -κάτι που επιβεβαιώνω βλέποντας τις άλλες γάτες μου που μπροστά της είναι, απλώς, γάτες. Πρέπει να πω άλλη μια φορά πως όσα γράφω είναι πιστή καταγραφή των όσων έπραξε η Γάτα στον μακρό βίο της. Δεν έχω προσθέσει τίποτα, γι' αυτό και τη βιογραφία της μπορώ να την πω «ζωολογικό...