Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Γιατί μας αρέοει (ή δεν μας αρέσει) ένας πίνακας, ένα ποίημα, μια γυναίκα, ένα τοπίο; Ποιοι μηχανισμοί διαμορφώνουν την καλαισθησία, τα καλό γούστο; Υπάρχει το αντικειμενικά, το διαχρονικά ωραίο, μεγάλο, τέλειο - και, αν όχι, τι καθορίζει τελικά τις αισθητικές μας απολαύσεις; Σε παρόμοια ερωτήματα επιχειρεί ν' απαντήσει ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος στο έργο του αυτό. Δεν πρόκειται ωστόσο για ένα δοκίμιο περί αισθητικής· είναι η προσπάθεια ενός γίγαντα να εκλογικεύσει την ίδια τη ματιά, το βλέμμα μας -όχι για να το περιορίσει αλλά για να του προσδώσει μεγαλύτερο βάθος και προο...

Γιατί μας αρέοει (ή δεν μας αρέσει) ένας πίνακας, ένα ποίημα, μια γυναίκα, ένα τοπίο; Ποιοι μηχανισμοί διαμορφώνουν την καλαισθησία, τα καλό γούστο; Υπάρχει το αντικειμενικά, το διαχρονικά ωραίο, μεγάλο, τέλειο - και, αν όχι, τι καθορίζει τελικά τις αισθητικές μας απολαύσεις; Σε παρόμοια ερωτήματα επιχειρεί ν' απαντήσει ο μεγάλος Γάλλος φιλόσοφος στο έργο του αυτό. Δεν πρόκειται ωστόσο για ένα δοκίμιο περί αισθητικής· είναι η προσπάθεια ενός γίγαντα να εκλογικεύσει την ίδια τη ματιά, το βλέμμα μας -όχι για να το περιορίσει αλλά για να του προσδώσει μεγαλύτερο βάθος και προο...

Το έργο του Λεοπάρντι "Στοχασμοί" εκδόθηκε λίγα χρόνια μετά το θάνατό του, το 1845. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα απόσταγμα των λεοπαρντιανών συμπερασμάτων περί ηθικής. Προεκτείνοντας στην ιδιωτική ζωή τις αρχές και τις αλήθειες που διατύπωσε ο -Μακιαβέλλι με πολιτικούς όρους, ο Λεοπάρντι αποκαλύπτει τα κρυφά κίνητρα ακόμη και των ευγενέστερων πράξεων, κατονομάζει την απάτη και το ψεύδος ως βάση της κοινωνικής ζωής και περιγράφει έναν κόσμο όπου κυριαρχεί απόλυτα η μεγάλη συμμαχία των αχρείων, των υποκριτών και των μετρίων ενάντια σε καθετί καλό κι αληθινό. Ένας διαχρονικ...

Η "Επιλογή στον Έρωτα" (1927) είναι μια οξυδερκής μελέτη της ανθρώπινης καρδιάς από τον μεγάλο Ισπανό φιλόσοφο και συγγραφέα. Ο Jose Ortega y Gasset (1883-1955) υπήρξε ο φάρος και ο καθοδηγητής μιας ολόκληρης γενιάς της σύγχρονης Ισπανίας, με διεθνή αναγνώριση και ακτινοβολία. Στο διεισδυτικό αυτό δοκίμιό του, αναλύει τους μηχανισμούς της ερωτικής προτίμησης, έλξης ή πάθους, μ' έναν τρόπο που καταφέρνει και σήμερα ακόμη να σοκάρει - όσους (και όσες...) αποφεύγουν την αυτοεξέταση.

Στη θολή μας εποχή, στον νέο αυτό Μεσαίωνα ιδεών και αξιών, ο συγγραφέας του "Ρινόκερου" και της "Φαλακρής τραγουδίστριας" εξομολογείται με σπαρακτικό τρόπο την αδυναμία του ν' απαντήσει στα πιο αρχέγονα ερωτήματα: "Ποιος είμαι; Τι κάνω εδώ κάτω; Από πού έρχομαι; Πού πηγαίνω;" Για τον Ιονέσκο, ο άνθρωπος είναι η αποτυχημένη δημιουργία ενός κακόβουλου Θεού, ο κόσμος ένα διαστροφικό πεδίο παραγωγής του Κακού, το Μηδέν ο μοναδικός νόμος. Όλα, λοιπόν, είναι παράλογα. Και η αγάπη; Και η ελπίδα; Ο Ιονέσκο ταξιδεύει στα βάθη της προσωπικής του νύχτας, αναζητώντας το νόημα της δική...

Κανένας εν ζωή ή πρόσφατα αποβιώσας άνθρωπος δε θα μπορούσε να αποτυπώσει στο χαρτί ένα τόσο υπέροχο πνεύμα, τόση ειλικρίνεια, τόση ευγένεια και σοφία... Το βιβλίο αυτό, το είχα πάντα στην τσέπη μου όταν περιδιάβαινα τους δρόμους του Σαν Φρανσίσκο, το διάβαζα στα τραμ και στα φεριμπότ, όταν ήμουν βαριά άρρωστος, και πάντοτε, σε κάθε στιγμή, και σε κάθε τόπο, έβρισκα στις σελίδες του έναν γαλήνιο και ευχάριστο σύντροφο. (Robert Louis Stevenson)

Υπερασπιζόμαστε έναν φιλελευθερισμό πολύ πιο γενικό, απρόσβλητο, αναγεννημένο, έναν φιλελευθερισμό που εμπεριέχει τον πολιτισμό μιας ελεύθερης προσωπικότητας, καθώς και την ισορροπία -ανάμεσα στην ανεξαρτησία και την πειθαρχία που προσιδιάζουν στον άνθρωπο και την κοινωνία - μια κοινωνία ούτε κολεκτιβίστικη, ούτε φεουδαλική ή μεσαιωνική, απαλλαγμένη από το προπατορικό αμάρτημα της βίας και της εκμετάλλευσης. Κάθε απόπειρα να του δοθεί μια ονομασία θα είναι κατ' ανάγκην προσωρινή. Δεν απέχουν ωστόσο από την πραγματικότητα όροι όπως "δομικός φιλελευθερισμός" ή "οικονομικός...

Οι "Σκέψεις και αφορισμοί" συναπαρτίζουν μια σταχυολόγηση από τις 500 και πλέον σελίδες που συνθέτουν τον κύριο κορμό του διανοητικού "Ημερολογίου καταστρώματος" του Πωλ Βαλερύ, και εικονογραφούν με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο τις πιο σκοτεινές πτυχές της σκέψης του. Ο Βαλερύ παρατηρεί τον εαυτό του, που παρατηρεί τον εαυτό του να παρατηρεί τον εαυτό του, μπροστά σ' έναν καθρέφτη. Τούτη η πολυεπίπεδη αυτοχειρουργική επέμβαση εμπεριέχει πίκρα, έκσταση, αηδία, δέος, αυτοθαυμασμό, ανία, μόχθο, άσκηση, αγωνία, αλαζονεία, άρνηση, κατάφαση. Είναι η σπαρακτική διαδρομή μιας εγκεφαλικ...

Οι "Σκέψεις και αφορισμοί" συναπαρτίζουν μια σταχυολόγηση από τις 500 και πλέον σελίδες που συνθέτουν τον κύριο κορμό του διανοητικού "Ημερολογίου καταστρώματος" του Πωλ Βαλερύ, και εικονογραφούν με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο τις πιο σκοτεινές πτυχές της σκέψης του. Ο Βαλερύ παρατηρεί τον εαυτό του, που παρατηρεί τον εαυτό του να παρατηρεί τον εαυτό του, μπροστά σ' έναν καθρέφτη. Τούτη η πολυεπίπεδη αυτοχειρουργική επέμβαση εμπεριέχει πίκρα, έκσταση, αηδία, δέος, αυτοθαυμασμό, ανία, μόχθο, άσκηση, αγωνία, αλαζονεία, άρνηση, κατάφαση. Είναι η σπαρακτική διαδρομή μιας εγκεφαλικ...

Οι "Σκέψεις και αφορισμοί" συναπαρτίζουν μια σταχυολόγηση από τις 500 και πλέον σελίδες που συνθέτουν τον κύριο κορμό του διανοητικού "Ημερολογίου καταστρώματος" του Πωλ Βαλερύ, και εικονογραφούν με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο τις πιο σκοτεινές πτυχές της σκέψης του. Ο Βαλερύ παρατηρεί τον εαυτό του, που παρατηρεί τον εαυτό του να παρατηρεί τον εαυτό του, μπροστά σ' έναν καθρέφτη. Τούτη η πολυεπίπεδη αυτοχειρουργική επέμβαση εμπεριέχει πίκρα, έκσταση, αηδία, δέος, αυτοθαυμασμό, ανία, μόχθο, άσκηση, αγωνία, αλαζονεία, άρνηση, κατάφαση. Είναι η σπαρακτική διαδρομή μιας εγκεφαλικ...

Στη μεγάλη ψυχή όλα είναι μεγάλα. Η καθαρότητα του πνεύματος συνεπάγεται και την καθαρότητα του πάθους. Μόνος, ο άνθρωπος είναι ατελής· πρέπει να βρει ένα ταίρι για να 'ναι ευτυχής. Ας μην αποκλείουμε τη λογική απ' τον έρωτα - αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του. Είχαν άδικο οι ποιητές που περιέγραψαν τον έρωτά τυφλό. Η αλήθεια των παθών δεν μεταμφιέζεται τόσο εύκολα όσο οι σοβαρές αλήθειες. Ένας σιωπηλός έρωτας είναι άλλωστε πιο διαπεραστικός από τα όποια λόγια. (Blaise Pascal)

Στη μεγάλη ψυχή όλα είναι μεγάλα. Η καθαρότητα του πνεύματος συνεπάγεται και την καθαρότητα του πάθους. Μόνος, ο άνθρωπος είναι ατελής· πρέπει να βρει ένα ταίρι για να 'ναι ευτυχής. Ας μην αποκλείουμε τη λογική απ' τον έρωτα - αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του. Είχαν άδικο οι ποιητές που περιέγραψαν τον έρωτά τυφλό. Η αλήθεια των παθών δεν μεταμφιέζεται τόσο εύκολα όσο οι σοβαρές αλήθειες. Ένας σιωπηλός έρωτας είναι άλλωστε πιο διαπεραστικός από τα όποια λόγια. (Blaise Pascal)

"Ο λαός, παραπλανημένος από απατηλά αγαθά, επιδιώκει πολλές φορές την αυτοκαταστροφή του, προκαλώντας κινδύνους και καταστροφές στις Δημοκρατίες. Εκτός και αν κάποιος, τον οποίο εμπιστεύεται, τον καθοδηγήσει, ώστε να αντιληφθεί τι είναι καλό και τι είναι κακό γι' αυτόν. [...] Τα κράτη εκείνα, οτα οποία η πολιτική ζωή δεν έχει διαφθαρεί, δεν επιτρέπουν στους πολίτες τους να διάγουν ως αργόσχολοι ευγενείς". (Ν. Machiavelli)

Τον Πεσσόα (1888-1935) κατατρύχει η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά και η μικρότητά της. Δημιουργεί το φανταστικό σύμπαν των ετερωνύμων του για να ξεφύγει από έναν κόσμο όπου πέπρωται να κυριαρχεί το κακό -" η άγνοια, ο φανατισμός, η τυραννία", το κατά συνθήκην και το συμβατικό-, έναν κόσμο τον οποίο αδυνατεί να συμμεριστεί και μέσα στον οποίο στερείται την επικοινωνία. Ανήκει στην ευγενική και σπαραχτική κατηγορία των "ξένων" -των ανήμπορων να ενταχθούν σε μια οποιασδήποτε μορφής συλλογικότητα. Κουβαλάει το σταυρό του χωρίς να καταθέτει τα όπλα, ούτε να επουλών...

Τον Πεσσόα (1888-1935) κατατρύχει η ματαιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης, αλλά και η μικρότητά της. Δημιουργεί το φανταστικό σύμπαν των ετερωνύμων του για να ξεφύγει από έναν κόσμο όπου πέπρωται να κυριαρχεί το κακό -" η άγνοια, ο φανατισμός, η τυραννία", το κατά συνθήκην και το συμβατικό-, έναν κόσμο τον οποίο αδυνατεί να συμμεριστεί και μέσα στον οποίο στερείται την επικοινωνία. Ανήκει στην ευγενική και σπαραχτική κατηγορία των "ξένων" -των ανήμπορων να ενταχθούν σε μια οποιασδήποτε μορφής συλλογικότητα. Κουβαλάει το σταυρό του χωρίς να καταθέτει τα όπλα, ούτε να επουλών...

Η Αγωγή του Στωικού είναι αναπόφευκτο να φέρει στη μνήμη του αναγνώστη το Βιβλίο της Ανησυχίας, όπως και ο συγγραφέας της "βαρόνος ντε Τέιβε" τον αντίστοιχο "ετερώνυνο" του Φερνάντο Πεσσόα "Μπερνάρντο Σοάρες". Τα δύο "πρόσωπα" όντως έχουν παρόμοια στάση απέναντι στον κόσμο, όμως ο λαβύρινθος της ενδοσκόπησης του "Σοάρες" δεν μοιάζει σε τίποτα με το ευθύ και αμείλικτο ύφος του "Τέιβε". Αντίθετα με το "λογιστή της Λισαβόνας", ο "ευγενής της Μασιέιρα" ακολουθεί έναν ειρμό σκέψης που δείχνει να μην έχει άλλη κατάληξη από την "αυτοανακήρυξη του νικημένου μονομάχου σε νικητή", δη...

Τον Φερνάντο Πεσσόα (1888-1935) απασχόλησαν ιδιαίτερα τα μεγάλα υπαρξιακά ερωτήματα του ανθρώπου. Τα συγκεκριμένα θέματα κυριαρχούν στα έργα που περιλαμβάνονται σ' αυτή την έκδοση, με κοινό χαρακτηριστικό -σπάνιο στα κείμενα του Πορτογάλου συγγραφέα- το στοιχείο του διαλόγου. Το "Ταξίδι στην άβυσσο" είναι μια σύνθεση από προπλάσματα δραματικών έργων του Πεσσόα, ένα πνευματικό ταξίδι στο άγνωστο, που οδηγεί σε "πολλές αλήθειες, μα όλες αντιφατικές μεταξύ τους". Η "Ώρα του διαβόλου" είναι ένα φιλοσοφικό αφήγημα με ιδιαίτερα ποιητικό χαρακτήρα, στο οποίο ο προσωποποιημένος Δι...

Οι μεγάλες διδαχές του προπάτορα της "ρεάλ πολιτίκ", βγαλμένες μέσα απο την Ιστορία του: για το κράτος και την εξουσία, για τον πόλεμο και την ειρήνη, για την ελευθερία και τη δημοκρατία, για την ανθρώπινη φύση. Σκέψεις εντυπωσιακά επίκαιρες, και διαχρονικά αποκαλυπτικές, από τον μεγαλύτερο ίσως πολιτικό συγγραφέα όλων των εποχών".

Οι μεγάλες διδαχές του προπάτορα της "ρεάλ πολιτίκ", βγαλμένες μέσα απο την Ιστορία του: για το κράτος και την εξουσία, για τον πόλεμο και την ειρήνη, για την ελευθερία και τη δημοκρατία, για την ανθρώπινη φύση. Σκέψεις εντυπωσιακά επίκαιρες, και διαχρονικά αποκαλυπτικές, από τον μεγαλύτερο ίσως πολιτικό συγγραφέα όλων των εποχών".