Φιοραβάντες Βασίλης
Fioravántes Vasílis
Ο Βασίλης Φιοραβάντες γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1952. Θήτευσε στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά στα δύσκολα και γόνιμα χρόνια της δικτατορίας και στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, στο πλαίσιο ενός μαχόμενου μαρξισμού, και μετά το 1976 κατέφυγε στο Παρίσι. Μετά από σπουδές στην τεχνολογία και την πληροφορική, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του δίπλωμα στη φιλοσοφία της τέχνης, στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη), υπό τη διεύθυνση των Francois Chatelet και Olivier Revault d'Allonnes, σχετικά με το έργο του γλύπτη Γ. Σκλάβου. Εργάστηκε επί σειρά ετών στο Πολυτεχνείο Κρήτης και στη συνέχεια εξελέγη αναπληρωτής και έπειτα, τακτικός καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα ΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Διδάσκει αντικείμενα σχετικά με τη θεωρία και τη φιλοσοφία του πολιτισμού, της τέχνης και την κοινωνική θεωρία, προσπαθώντας συγχρόνως να δημιουργήσει κριτικές και σφαιρικές θεωρήσεις. Έχει συνεργαστεί με πολλά περιοδικά ("Σήμα", "Εικαστικά", "Μαρξιστικό Δελτίο", κ.ά.) και έχει δημοσιεύσει άρθρα και δοκίμια στην "Ελευθεροτυπία", στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", το "Βήμα", κ.ά. Έχει συνεργαστεί με ερευνητικά ιδρύματα, παν/μια και σχολές της Ελλάδας και του εξωτερικού, έχει διευθύνει ερευνητικά προγράμματα και έχει οργανώσει επιστημονικά συμπόσια και συνέδρια. Είναι επιστημονικός σύμβουλος σε φορείς, έχει διευθύνει επιστημονικές εκδοτικές σειρές, έχει δημιουργήσει αφιερώματα σε περιοδικά για τη σχολή της Φρανκφούρτης κ.ά. και είναι μέλος επιστημονικών συλλόγων, επιτροπών, εταιρειών κ.ά. Βασική αρχή που προσδιορίζει το έργο του είναι η διαρκής αναζήτηση και επεξεργασία μορφών συλλογικής και ατομικής χειραφέτησης. Η διδασκαλία του, υπ' αυτή την οπτική, και δεδομένης της καθοριστικής επίδρασής του από τους δύο μεγάλους δασκάλους του, συνάδει με αυτή τη θεώρηση, και επιπλέον προσπαθεί να παράγει και ν' αναπαράγει το ιδεώδες της απελευθέρωσης δια μέσου της συνειδητής κατάκτησης της γνώσης και της βαθύτερης κατανόησης και επικοινωνίας με την τέχνη. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι: "Κοινωνική θεωρία και αισθητική" (Αρμός), "Μοντερνισμός και κουλτούρα" (Παπαζήσης), "Κριτική θεωρία και άνθρωπος" (Παπαζήσης), "Αρνητική πολιτισμική πράξη" (Παπαζήσης), "Αισθητική και σύγχρονη τραγική συνείδηση" (Παπαζήσης), "Στέρης" (Αρμός), κ.ά.
Η εποχή της καθορισμένης άρνησης
Φιοραβάντες Βασίλης
Αρμός (2017)
Η καθορισμένη άρνηση είναι μια δομικά τραγική, μια μόνιμα τραγική κατάσταση. Πρόκειται στην ουσία για την εναγώνια αναζήτηση του ανέφικτου, μέσα στη σύγχρονη κατάρρευση των πάντων, του πολιτισμού, του συστήματος... κάθε αξίας. Η τραγικότητα του ανθρώπου είναι τέτοια πλέον μέσα στην αναζήτηση της ουσίας της ύπαρξης σήμερα, που μόνο με την καθορισμένη άρνηση θα αποκτήσει νόημα. Το τραγικό παιχνίδι του ανθρώπου για την επιβίωση και την ύπαρξη είναι η μόνη υπαρκτή κατάσταση, μέσα σ’ έναν κόσμο περισσότερο από ποτέ αλλοτριωμένο, αλλοτριωτικό και παράλογο. Έτσι μέσα στο σύγχρο...
Προς τη μεταπαγκοσμιοποίηση
Φιοραβάντες Βασίλης
Ζήτη (2015)
Γενικότερος στόχος είναι η διατύπωση μερικών θέσεων, θεωρήσεων ακόμη και θεωρητικοποιήσεων, προσπαθώντας να δώσουμε κυρίως αφορμή για μια συζήτηση που πρέπει ν' αρχίσει άμεσα και συστηματικά, με όρους κριτικούς και ιδεολογικούς: όρους νέας ιδεολογικής γνώσης και όχι της κυρίαρχης νεοφιλελεύθερης οικονομολογικής και ουσιαστικά οικονομίστικης θεολογίας, η οποία είναι στενά συνυφασμένη με τη νεοσυντηρητική πολιτική και κοινωνική ευρύτερα αντίδραση και ιδεολογία. Σε μερικά από τα θέματα αυτά, μετά από μακροχρόνιες έρευνές μας, προσπαθούμε να δώσουμε μερικές επικαιροποιημένες...
Νέα ανθρωπολογία και μοντέρνα τέχνη
Συλλογικό έργο
Ζήτη (2014)
Οι αντιθέσεις και κυρίως οι αντινομίες του συστήματος στην εποχή της παγκοσμιοποίησης -σε κρίση και σε ολοκληρωτική μετεξέλιξη μέσω αυτής προς νέες και αυταρχικότερες μορφές οξύνονται. Αρα μόνο μέσα από τη (μετα-)κριτική ανάλυσή τους μπορεί να συλληφθεί ένα νέο, μοντέρνο ανθρωπιστικό πρόταγμα, ένα νέο απελευθερωτικό καθολικό σχέδιο πάντοτε για τον άνθρωπο και του ανθρώπου. Ο άνθρωπος δεν πέθανε ακόμη ... Περιεχόμενα: Μέρος Πρώτο Από την ιδεολογική κριτική στην κριτική της παγκοσμιοποίησης - Στ. Φρυδά, "Το νόημα της σύγχρονης ιδεολογικής κριτικής" - Β. Φιοραβάντες...
Προς τη νέα ανθρωπολογία
Συλλογικό έργο
Αρμός (2012)
Με το βιβλίο αυτό αρχίζουμε ένα νέο και σύγχρονο πεδίο διεπιστημονικών ερευνών, με φόντο τη σύγχρονη, βαθειά και παρατεταμένη παγκόσμια κρίση. [...] Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε ότι τυατό το νέο δίπολο σύγχρονης προβληματικής ανταποκρίνεται δημιουργικά και υπό μία σύγχρονη οπτική στο γενικότερο θεωρητικό, αισθητικό, πολιτισμικό και ιδεολογικό ρεύμα ή κίνημα του μοντερνισμού που σφράγισε ανεξίτηλα τον ΧΧο αιώνα, και το οποίο, πιστεύουμε, παραμένει ζωντανό ακόμη, πάντοτε υπονοείται, με τις αναγκαίες ανασυγκροτήσεις μορφολογικές, αισθητικές, πρακτικές κ.α.
Προς τη νέα ανθρωπολογία
Συλλογικό έργο
Αρμός (2012)
Με το βιβλίο αυτό αρχίζουμε ένα νέο και σύγχρονο πεδίο διεπιστημονικών ερευνών, με φόντο τη σύγχρονη, βαθειά και παρατεταμένη παγκόσμια κρίση. [...] Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε ότι τυατό το νέο δίπολο σύγχρονης προβληματικής ανταποκρίνεται δημιουργικά και υπό μία σύγχρονη οπτική στο γενικότερο θεωρητικό, αισθητικό, πολιτισμικό και ιδεολογικό ρεύμα ή κίνημα του μοντερνισμού που σφράγισε ανεξίτηλα τον ΧΧο αιώνα, και το οποίο, πιστεύουμε, παραμένει ζωντανό ακόμη, πάντοτε υπονοείται, με τις αναγκαίες ανασυγκροτήσεις μορφολογικές, αισθητικές, πρακτικές κ.α.
Κριτική θεωρία της μοντέρνας τέχνης
Φιοραβάντες Βασίλης
Επίκεντρο (2011)
Το έργο αυτό μελετά σε βάθος τη ζωή και το έργο τριών μεγάλων καλλιτεχνών της πρωτοπορίας, του Στέρη, του Σκλάβου και του Τζιακομμέτι, με κοινή αναφορά στο Παρίσι του μοντερνισμού, της κριτικής και της ριζοσπαστικής απελευθερωτικής κοινωνικής, αισθητικής και καλλιτεχνικής δράσης. Το έργο αυτό μελετά σε βάθος τη ζωή και το έργο τριών μεγάλων καλλιτεχνών της πρωτοπορίας, του Στέρη, του Σκλάβου και του Τζιακομμέτι, με κοινή αναφορά στο Παρίσι του μοντερνισμού, της κριτικής και της ριζοσπαστικής απελευθερωτικής κοινωνικής, αισθητικής και καλλιτεχνικής δράσης. Μέσω της πορεί...
Κριτική της τέχνης – κριτική της κοινωνίας
Συλλογικό έργο
Νησίδες (2011)
Περιεχόμενα Εισαγωγή - Β. Φιοραβάντες: "Μοντέρνα αισθητική: Το πρόταγμα της απελευθέρωσης και τραγικότητα" Παγκοσμιοποίησης και Τέχνη - Γ. Λαζαράτος: "Η τέχνη στην εποχή της παγκοσμιοποίησης: Η πολιτική της διάσταση" - Α. Μαστρογιάννη: "Η διαχρονικότητα του ιμπρεσιονισμού και η συμβολή του στη μοντέρνα τέχνη" - Γ. Ζιώγας: "Το τέλος μιας ουτοπίας; Η επιφάνεια της αφηρημένης ζωγραφικής το 2008" - Ο. Σταθάτου: "Σχετικά με την προτεραιότητα του Αντικειμένου" - Α. Δήμου-Τζαβάρα: "Καλλιτέχνημα, "αίτια" και τύχη" - Δ. Τζωρτζόπουλος: Όψεις του αισθητικού στον Hegel" -...
Κριτική της τέχνης – κριτική της κοινωνίας
Συλλογικό έργο
Νησίδες (2011)
Περιεχόμενα Εισαγωγή - Β. Φιοραβάντες: "Μοντέρνα αισθητική: Το πρόταγμα της απελευθέρωσης και τραγικότητα" Παγκοσμιοποίησης και Τέχνη - Γ. Λαζαράτος: "Η τέχνη στην εποχή της παγκοσμιοποίησης: Η πολιτική της διάσταση" - Α. Μαστρογιάννη: "Η διαχρονικότητα του ιμπρεσιονισμού και η συμβολή του στη μοντέρνα τέχνη" - Γ. Ζιώγας: "Το τέλος μιας ουτοπίας; Η επιφάνεια της αφηρημένης ζωγραφικής το 2008" - Ο. Σταθάτου: "Σχετικά με την προτεραιότητα του Αντικειμένου" - Α. Δήμου-Τζαβάρα: "Καλλιτέχνημα, "αίτια" και τύχη" - Δ. Τζωρτζόπουλος: Όψεις του αισθητικού στον Hegel" -...
Τέχνη, πολιτισμός, παγκοσμιοποίηση
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2008)
"Το μη τελείωμα πρέπει να είναι δομικό στοιχείο της τέχνης, της κουλτούρας και της πολιτιστικής πολιτικής στο βαθμό που τις προφυλάσσει από την ενσωμάτωση, την αλλοτρίωση και την ορθολογικοποίηση. Η αποσπασματοποίηση, δηλαδή, το μη τελείωμα και το σύστημα - αντισύστημα είναι (ή πρέπει να είναι) οι βασικές συνιστώσες της πολιτιστικής πολιτικής, ειδικότερα σήμερα που οι συστηματικές ή τουλάχιστον οι συστημίζουσες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης είναι πολύ πιο ισχυρές από κάθε άλλη περίοδο. Ακόμη πιο συγκεκριμένα η κουλτούρα και, ως εκ τούτου, η πολιτιστική πολιτική θα πρέπει να...
Τέχνη, πολιτισμός, παγκοσμιοποίηση
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (2008)
"Το μη τελείωμα πρέπει να είναι δομικό στοιχείο της τέχνης, της κουλτούρας και της πολιτιστικής πολιτικής στο βαθμό που τις προφυλάσσει από την ενσωμάτωση, την αλλοτρίωση και την ορθολογικοποίηση. Η αποσπασματοποίηση, δηλαδή, το μη τελείωμα και το σύστημα - αντισύστημα είναι (ή πρέπει να είναι) οι βασικές συνιστώσες της πολιτιστικής πολιτικής, ειδικότερα σήμερα που οι συστηματικές ή τουλάχιστον οι συστημίζουσες δυνάμεις της παγκοσμιοποίησης είναι πολύ πιο ισχυρές από κάθε άλλη περίοδο. Ακόμη πιο συγκεκριμένα η κουλτούρα και, ως εκ τούτου, η πολιτιστική πολιτική θα πρέπει να...
Κοινωνιολογία του λαϊκού πολιτισμού
Γκασούκα Μαρία
Ψηφίδα (2006)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μικρή συμβολή στη συζήτηση που συνεχίζεται για το παρελθόν, το παρόν και -κυρίως- το μέλλον της Λαογραφίας, σε εποχή μάλιστα καθόλου ευνοϊκή γι' αυτήν. Οι μέχρι σήμερα "βεβαιότητές" της, εκείνες που την κατέστησαν "εθνική" επιστήμη (παραπέμποντας ταυτόχρονα σ' ένα "βεβαρημένο" παρελθόν) βρίσκονται σε σαφή υποχώρηση, μπροστά στην εμφανέστατη πολιτιστική ρευστότητα και ποικιλομορφία των ημερών μας αλλά και την αμφισβήτηση της φυλετικής-εθνικής "καθαρότητας" (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι απόψεις περί "ολοκλήρωσης του ιστορικο...
Τέχνη, πολιτισμός, παγκοσμιοποίηση
Εκδόσεις Παπαζήση (2005)
Η παγκοσμιοποίηση είναι πλέον κυρίαρχη. Δεν υπάρχει τομέας της ανθρώπινης και της κοινωνικής δραστηριότητας που να μην επηρεάζεται ή ακόμη και να μην καθορίζεται από αυτήν. Η κοινωνία μετασχηματίζεται παγκοσμιοποιούμενη. Σε λίγο θα μιλάμε και για μια παγκόσμια κοινωνία. Οι αντιθέσεις και οι αντινομίες γενικεύονται. Τείνουν και αυτές να παγκοσμιοποιηθούν. Μέσα από την παγκοσμιοποιημένη αντιπαράθεση αναδεικνύονται νέοι παγκόσμιοι παίχτες, νέες ιδέες, νέες -σφαιρικές και κριτικές- αντιλήψεις. Κινήματα πρωτόγνωρα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση διατρέχουν τον πλανήτη, με φάρο το Π...
Θεωρία πολιτισμού
Φιοραβάντες Βασίλης
Ψηφίδα (2004)
Η απορύθμιση της τέχνης, της κουλτούρας και γενικότερα της πολιτισμικής πρακτικής, ως προϊόν απορρύθμισης της οικονομίας και της κοινωνικής πρακτικής αντίστοιχα, είναι ίσως το κρισιμότερο θέμα για τη σκέψη σήμερα. Με αυτό το δεδομένο, ο μικροδομικός χαρακτήρας των κειμένων που συγκροτούν τον παρόντα τόμο αντιτάσσεται στην απορύθμιση της κουλτούρας, τη σημερινή δηλαδή κυρίαρχη ψευδή ολότητα, ιδεολογία και πρακτική. Με αυτό το σκεπτικό, είναι αναγκαίο να γίνει ένα βήμα παραπέρα στη συστηματική προσπάθεια για τη μελέτη των σύγχρονων κοινωνικών, αισθητικών και πολιτισμικών συν...
Θεωρία πολιτισμού
Φιοραβάντες Βασίλης
Ψηφίδα (2004)
Συγκεντρώσαμε στον παρόντα τόμο κείμενα τα οποία έχουμε δημοσιεύσει κατά καιρούς, θεωρώντας ότι συγκροτούν μια αυτοτελή θεματική ενότητα, με τον τίτλο "Θεωρία πολιτισμού". Τα κείμενα αυτά είναι προϊόν μιας δεκαετίας και, αν λάβουμε υπόψη και τις προκαταρκτικές έρευνες μας, φθάνουμε στην τριακονταετία. Και αυτό γιατί στην πραγματικότητα έχουμε άρχίσει να ασχολούμαστε ερευνητικά, χωρίς να δημοσιεύουμε όμως αρχικά ουσιαστικά τίποτα, με τα σημαντικότερα θέματα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών: με την κοινωνία, τη διαλεκτική, την τέχνη και τον πολιτισμό από τις αρχές...
Τεχνολογία, κοινωνία, πολιτισμός
Βακαλιός Αθανάσιος
Ψηφίδα (2002)
Με το βιβλίο αυτό ο συγγραφέας φιλοδοξεί να παράσχει μια πολύπλευρα τεκμηριωμένη εικόνα και έναν προβληματισμό για το ρόλο της τεχνολογίας (και της εργασίας) στην ανάπτυξη της ανθρώπινης κοινωνίας και του πολιτισμού, με έμφαση στην εποχή που δρομολογήθηκε με τη βιομηχανική επανάσταση - λογικό επακόλουθο της οποίας είναι ο σύγχρονος πολιτισμός με τις ιδιαιτερότητες και τα προβλήματα που δημιουργεί για τον άνθρωπο (την κοινωνία, την ανθρωπότητα) και το μέλλον του... Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας υπερβαίνοντας τη στενή τεχνοκρατική αντίληψη, προσεγγίζει την τεχνολογία ως εμπράγ...
Αρνητική πολιτισμική πράξη
Φιοραβάντες Βασίλης
Εκδόσεις Παπαζήση (2002)
[...] Το βιβλίο μας αυτό στηρίζεται μεθοδολογικά στα προηγούμενα, προϋποθέτει τις θεωρητικοποιήσεις τους και προσπαθεί ν' αποτελέσει ένα βήμα παραπέρα στην όλη διερεύνηση των σύγχρονων συνθηκών, που, πλην όμως, είναι αρκετά διαφορετικές απ' αυτές που επικρατούσαν μέχρι εδώ και λίγα χρόνια. Φαινόμενα όπως ο κοινωνικός ρατσισμός, η απόρριψη, ο εθνικισμός, ο γλωσσικός και πολιτισμικός πουρισμός είναι πρωτόγνωρα για την Ευρώπη, για τις κοινωνικές επιστήμες, για την κουλτούρα. Τριάντα έως σαράντα χρόνια ανεξέλεκτης υλικής ανάπτυξης ήταν αρκετά για να διαλύσουν κάθε υπόσταση π...
Σύγχρονη πολιτισμική θεωρία
Φιοραβάντες Βασίλης
Εκδόσεις Παπαζήση (2001)
Στην εποχή της απορρύθμισης της σκέψης, της τέχνης και της κουλτούρας, για την κριτική φιλοσοφία και κοινωνιολογία τα μόνα όπλα που απέμειναν είναι ο Λόγος και η κριτική για να αποσαφηνιστούν οι συνθήκες που δημιούργησαν τη σύγχρονη δύστυχη συνείδηση. Έτσι, μέσω κριτικών παρεμβάσεων σε όλα τα επίπεδα είναι δυνατή η συγκρότηση της σύγχρονης ολικής και ολιστικής μεθοδολογίας που έχει ανάγκη η σύγχρονη σκέψη. Ο κύριος στόχος βέβαια πάντοτε είναι η κριτική κατανόηση των κοινωνικών και ιδεολογικών αλλαγών των τελευταίων δεκαετιών που οδήγησαν στη σημερινή κατάτμηση της κουλτούρα...