Φιοραβάντες Βασίλης
Fioravántes Vasílis
Ο Βασίλης Φιοραβάντες γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1952. Θήτευσε στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά στα δύσκολα και γόνιμα χρόνια της δικτατορίας και στα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, στο πλαίσιο ενός μαχόμενου μαρξισμού, και μετά το 1976 κατέφυγε στο Παρίσι. Μετά από σπουδές στην τεχνολογία και την πληροφορική, ολοκλήρωσε το διδακτορικό του δίπλωμα στη φιλοσοφία της τέχνης, στο Πανεπιστήμιο Paris I (Σορβόννη), υπό τη διεύθυνση των Francois Chatelet και Olivier Revault d'Allonnes, σχετικά με το έργο του γλύπτη Γ. Σκλάβου. Εργάστηκε επί σειρά ετών στο Πολυτεχνείο Κρήτης και στη συνέχεια εξελέγη αναπληρωτής και έπειτα, τακτικός καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα ΔΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Διδάσκει αντικείμενα σχετικά με τη θεωρία και τη φιλοσοφία του πολιτισμού, της τέχνης και την κοινωνική θεωρία, προσπαθώντας συγχρόνως να δημιουργήσει κριτικές και σφαιρικές θεωρήσεις. Έχει συνεργαστεί με πολλά περιοδικά ("Σήμα", "Εικαστικά", "Μαρξιστικό Δελτίο", κ.ά.) και έχει δημοσιεύσει άρθρα και δοκίμια στην "Ελευθεροτυπία", στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", το "Βήμα", κ.ά. Έχει συνεργαστεί με ερευνητικά ιδρύματα, παν/μια και σχολές της Ελλάδας και του εξωτερικού, έχει διευθύνει ερευνητικά προγράμματα και έχει οργανώσει επιστημονικά συμπόσια και συνέδρια. Είναι επιστημονικός σύμβουλος σε φορείς, έχει διευθύνει επιστημονικές εκδοτικές σειρές, έχει δημιουργήσει αφιερώματα σε περιοδικά για τη σχολή της Φρανκφούρτης κ.ά. και είναι μέλος επιστημονικών συλλόγων, επιτροπών, εταιρειών κ.ά. Βασική αρχή που προσδιορίζει το έργο του είναι η διαρκής αναζήτηση και επεξεργασία μορφών συλλογικής και ατομικής χειραφέτησης. Η διδασκαλία του, υπ' αυτή την οπτική, και δεδομένης της καθοριστικής επίδρασής του από τους δύο μεγάλους δασκάλους του, συνάδει με αυτή τη θεώρηση, και επιπλέον προσπαθεί να παράγει και ν' αναπαράγει το ιδεώδες της απελευθέρωσης δια μέσου της συνειδητής κατάκτησης της γνώσης και της βαθύτερης κατανόησης και επικοινωνίας με την τέχνη. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι: "Κοινωνική θεωρία και αισθητική" (Αρμός), "Μοντερνισμός και κουλτούρα" (Παπαζήσης), "Κριτική θεωρία και άνθρωπος" (Παπαζήσης), "Αρνητική πολιτισμική πράξη" (Παπαζήσης), "Αισθητική και σύγχρονη τραγική συνείδηση" (Παπαζήσης), "Στέρης" (Αρμός), κ.ά.
Αισθητική και σύγχρονη τραγική συνείδηση
Φιοραβάντες Βασίλης
Εκδόσεις Παπαζήση (1999)
Η μελέτη αυτή προσπάθησε να λάβει υπόψη της, εκτός εννοείται από τη σημασία και τις ιδιαιτερότητες του έργου του μεγάλου γλυπτή Γ. Σκλάβου -και κάθε καλλιτεχνικό έργο έχει τις δικές του-, μία γενικότερη προσέγγιση αρκετών σημαντικών θεμάτων, τα οποία συνδέονται με τη μοντέρνα και την αφηρημένη ειδικότερα τέχνη. Διαφορετικά, είναι βέβαιον ότι δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί μια τέτοια θεωρητική απόπειρα. Έτσι, προσπαθήσαμε να αποφύγουμε μια παραδοσιακή μονογραφία, που ως μορφή έχει ελάχιστη σχέση με τη μοντέρνα τέχνη. Μ' αυτήν την έννοια, το συγκεκριμένο κείμενο έχει μεγ...
Αλμπέρτο Τζακομέττι
Φιοραβάντες Βασίλης
Ελληνικά Γράμματα (1998)
Ο Α. Τζακομέττι είναι ίσως ο μεγαλύτερος γλύπτης του 20ου αιώνα. Διερευνά με συστηματικό τρόπο τη φύση της τέχνης, ιδιαίτερα δε της ζωγραφικής και της γλυπτικής. Εξετάζει σε βάθος την ιστορία και το ενδιαφέρον του εντοπίζεται στις σημαντικότερες περιόδους της κοινωνικής εξέλιξης και πολιτιστικής δημιουργίας, δηλαδή στην αρχαία Ελλάδα και την Αναγέννηση. Ως καλλιτέχνης της πρωτοπορίας, εκφράζει τις αντιθετικές τάσεις και τις εντάσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Η καλλιτεχνική δραστηριότητά του προσέλαβε ένα ριζοσπαστικό και ανατρεπτικό κοινωνικό και ιδεολογικό περιεχόμενο.
Από την ιστορία στις ιστορίες
Κόκκινος Γιώργος 1960- καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
Ελληνικά Γράμματα (1998)
Αρνητική πολιτισμική πράξη
Φιοραβάντες Βασίλης
Εκδόσεις Παπαζήση (2002)
[...] Το βιβλίο μας αυτό στηρίζεται μεθοδολογικά στα προηγούμενα, προϋποθέτει τις θεωρητικοποιήσεις τους και προσπαθεί ν' αποτελέσει ένα βήμα παραπέρα στην όλη διερεύνηση των σύγχρονων συνθηκών, που, πλην όμως, είναι αρκετά διαφορετικές απ' αυτές που επικρατούσαν μέχρι εδώ και λίγα χρόνια. Φαινόμενα όπως ο κοινωνικός ρατσισμός, η απόρριψη, ο εθνικισμός, ο γλωσσικός και πολιτισμικός πουρισμός είναι πρωτόγνωρα για την Ευρώπη, για τις κοινωνικές επιστήμες, για την κουλτούρα. Τριάντα έως σαράντα χρόνια ανεξέλεκτης υλικής ανάπτυξης ήταν αρκετά για να διαλύσουν κάθε υπόσταση π...
Η εποχή της καθορισμένης άρνησης
Φιοραβάντες Βασίλης
Αρμός (2017)
Η καθορισμένη άρνηση είναι μια δομικά τραγική, μια μόνιμα τραγική κατάσταση. Πρόκειται στην ουσία για την εναγώνια αναζήτηση του ανέφικτου, μέσα στη σύγχρονη κατάρρευση των πάντων, του πολιτισμού, του συστήματος... κάθε αξίας. Η τραγικότητα του ανθρώπου είναι τέτοια πλέον μέσα στην αναζήτηση της ουσίας της ύπαρξης σήμερα, που μόνο με την καθορισμένη άρνηση θα αποκτήσει νόημα. Το τραγικό παιχνίδι του ανθρώπου για την επιβίωση και την ύπαρξη είναι η μόνη υπαρκτή κατάσταση, μέσα σ’ έναν κόσμο περισσότερο από ποτέ αλλοτριωμένο, αλλοτριωτικό και παράλογο. Έτσι μέσα στο σύγχρο...
Θεωρία πολιτισμού
Φιοραβάντες Βασίλης
Ψηφίδα (2004)
Συγκεντρώσαμε στον παρόντα τόμο κείμενα τα οποία έχουμε δημοσιεύσει κατά καιρούς, θεωρώντας ότι συγκροτούν μια αυτοτελή θεματική ενότητα, με τον τίτλο "Θεωρία πολιτισμού". Τα κείμενα αυτά είναι προϊόν μιας δεκαετίας και, αν λάβουμε υπόψη και τις προκαταρκτικές έρευνες μας, φθάνουμε στην τριακονταετία. Και αυτό γιατί στην πραγματικότητα έχουμε άρχίσει να ασχολούμαστε ερευνητικά, χωρίς να δημοσιεύουμε όμως αρχικά ουσιαστικά τίποτα, με τα σημαντικότερα θέματα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών: με την κοινωνία, τη διαλεκτική, την τέχνη και τον πολιτισμό από τις αρχές...
Θεωρία πολιτισμού
Φιοραβάντες Βασίλης
Ψηφίδα (2004)
Η απορύθμιση της τέχνης, της κουλτούρας και γενικότερα της πολιτισμικής πρακτικής, ως προϊόν απορρύθμισης της οικονομίας και της κοινωνικής πρακτικής αντίστοιχα, είναι ίσως το κρισιμότερο θέμα για τη σκέψη σήμερα. Με αυτό το δεδομένο, ο μικροδομικός χαρακτήρας των κειμένων που συγκροτούν τον παρόντα τόμο αντιτάσσεται στην απορύθμιση της κουλτούρας, τη σημερινή δηλαδή κυρίαρχη ψευδή ολότητα, ιδεολογία και πρακτική. Με αυτό το σκεπτικό, είναι αναγκαίο να γίνει ένα βήμα παραπέρα στη συστηματική προσπάθεια για τη μελέτη των σύγχρονων κοινωνικών, αισθητικών και πολιτισμικών συν...
Ιδεολογική κριτική και αισθητική
Φιοραβάντες Βασίλης
Εκδόσεις Praxis (1987)
Παρουσιάζουμε με χαρά το πρώτο έργο ενός φίλου, με τον οποίο ανήκουμε στην ίδια σχεδόν γενιά. Ο Βασίλης Φιοραβάντες, γεννημένος στην Κεφαλονιά το 1952, έκανε τη θητεία του στην εξωκοινοβουλευτική αριστερά στα δύσκολα και γόνιμα χρόνια της δικτατορίας, για ν' ακολουθήσει στη συνέχεια μια πιο προσωπική πορεία, στα πλαίσια πάντα ωστόσο ενός ριζοσπαστικού και μαχόμενου μαρξισμού. [...] Σ' αυτό εδώ το πρώτο του έργο θα πρέπει να διαβάσουμε πρώτα-πρώτα, πέρα και κάτω απ' όλες τις θεωρητικές προθέσεις που το γεννούν, μιαν απελπισμένη και άμεσα προσωπική διαμαρτυρία, μια επίμονη...
Κοινωνιολογία του λαϊκού πολιτισμού
Γκασούκα Μαρία
Ψηφίδα (2006)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί μικρή συμβολή στη συζήτηση που συνεχίζεται για το παρελθόν, το παρόν και -κυρίως- το μέλλον της Λαογραφίας, σε εποχή μάλιστα καθόλου ευνοϊκή γι' αυτήν. Οι μέχρι σήμερα "βεβαιότητές" της, εκείνες που την κατέστησαν "εθνική" επιστήμη (παραπέμποντας ταυτόχρονα σ' ένα "βεβαρημένο" παρελθόν) βρίσκονται σε σαφή υποχώρηση, μπροστά στην εμφανέστατη πολιτιστική ρευστότητα και ποικιλομορφία των ημερών μας αλλά και την αμφισβήτηση της φυλετικής-εθνικής "καθαρότητας" (με ό,τι αυτό συνεπάγεται). Την ίδια στιγμή αυξάνονται οι απόψεις περί "ολοκλήρωσης του ιστορικο...
Κριτική θεωρία της μοντέρνας τέχνης
Φιοραβάντες Βασίλης
Επίκεντρο (2011)
Το έργο αυτό μελετά σε βάθος τη ζωή και το έργο τριών μεγάλων καλλιτεχνών της πρωτοπορίας, του Στέρη, του Σκλάβου και του Τζιακομμέτι, με κοινή αναφορά στο Παρίσι του μοντερνισμού, της κριτικής και της ριζοσπαστικής απελευθερωτικής κοινωνικής, αισθητικής και καλλιτεχνικής δράσης. Το έργο αυτό μελετά σε βάθος τη ζωή και το έργο τριών μεγάλων καλλιτεχνών της πρωτοπορίας, του Στέρη, του Σκλάβου και του Τζιακομμέτι, με κοινή αναφορά στο Παρίσι του μοντερνισμού, της κριτικής και της ριζοσπαστικής απελευθερωτικής κοινωνικής, αισθητικής και καλλιτεχνικής δράσης. Μέσω της πορεί...