Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο δοκίμιο αυτό επισημαίνονται τα γεγονότα και οι παράγοντες που προσδιόρισαν τη γένεση της ιστορίας του Νέου Ελληνισμού, στη συστηματική επιστημονική της θεώρηση, από τα μέσα κυρίως του 19ου αιώνα. Συγκεκριμένα, διερευνάται η μετάβαση από τη χρονογραφία ή την αποσπασματική αναφορά σε περιστάσεις ειδικού ενδιαφέροντος στον έγκυρο επιστημονικό λόγο. Η εξέλιξη αυτή θα ανταποκριθεί στο αίτημα για εθνική αυτογνωσία στους κόλπους του Ελληνισμού και θα συναφθεί με τα ευρύτερα διεθνή ιστοριογραφικά ρεύματα της εποχής. Έως τα τέλη του 19ου αιώνα, η διαδικασία αυτή θα έχει ολοκληρ...

Η προσπάθεια του παρόντος βιβλίου είναι να δει την "άλλη όχθη του ποταμού", ένα ομόλογο με τους αριστερούς καπεταναίους φαινόμενο, τους εθνικιστές αντικομουνιστές οπλαρχηγούς, ώστε να κατανοηθούν τα βασικά χαρακτηριστικά του φαινομένου, οι συνθήκες και οι διεργασίες που το δημιούργησαν. Αντίθετα από ό,τι συχνά πιστεύεται, αυτοί οι ένοπλοι κάθε άλλο παρά περιθωριακό φαινόμενο υπήρξαν. Και δεν γίνεται λόγος μόνο για τον ΕΔΕΣ και τους οπλαρχηγούς του στην Ήπειρο αλλά και για τους άλλους ένοπλους αντι-εαμικούς πληθυσμούς, οι οποίοι ανέρχονται σε αρκετές χιλιάδες, διάσπαρτοι...

Η μελέτη της ιστορίας των ελληνικών συλλόγων μέσα στα όρια της οθωμανικής αυτοκρατορίας αποκαλύπτει πτυχές και φάσεις ενδιαφέρουσες για τη διαμόρφωση του πολιτικού, πολιτιστικού, κοινωνικού και οικονομικού βίου στις ελληνορθόδοξες κοινότητες της Ανατολής. Με τη βεβαιότητα αυτή ξεκίνησα για τη συστηματική συγγραφή εργασίας που θα περιελάμβανε τη συλλογική δραστηριότητα Θράκης, Κωνσταντινουπόλεως και Μικράς Ασίας. Από πολλών χρόνων, παράλληλα με τις λοιπές εργασίες μου, σχετικές με θέματα βυζαντινής και νεότερης ιστορίας και φιλολογίας του ελληνισμού των αλησμόνητων πατρίδων,...

Με τη λέξη σοσιαλισμός (στα ελληνικά: κοινωνισμός) η ευρωπαϊκή Νεωτερικότητα θέλησε να εκφράσει το αίτημα για μια πολιτική που θα υπηρετούσε την προτεραιότητα όχι της θωράκισης του ατόμου και του ατομικού συμφέροντος, αλλά της κοινωνίας, της πρόνοιας για όλους, της δικαιοσύνης για όλους. Όμως την κοινωνία η Νεωτερικότητα την αντιλαμβανόταν μόνο σαν ποσοτική συλλογικότητα, αριθμητικό σύνολο αδιαφοροποίητων φυσικών ατόμων με κατοχυρωμένα ίδια δικαιώματα. Δεν υποψιάστηκε το αυτονόητο για την ελληνική παράδοση (την αρχαία και τη μεταγενέστερη): Ότι η κοινωνία, οι σχέσεις κοινων...

Η ιστορία του Σουλίου, είναι ταυτόχρονα έμβλημα, μύθος και πραγματικότητα. Το υποδειγματικό, από επιστημονική άποψη, βιβλίο της Βάσως Ψιμούλη αναδεικνύει κυρίως την πραγματικότητα. Από την ταραγμένη εποχή του 14ου αιώνα, εποχή των δεσποτάτων και των τοπικών αριστοκρατικών, των αλβανικών και των σερβικών διεισδύσεων ή μετακινήσεων έως τις ιδιότυπες ορεινές κοινότητες του οθωμανικού κράτους. Από το καθεστώς της εσωτερικής οργάνωσης των ορεινών κοινοτήτων, το καθεστώς της εκτεταμένης αντεκδίκησης και της προστασίας των αόπλων από τους ενόπλους έως τις δύσκολες σχέσεις που συντ...

Ο τίτλος "Ιστορία του ελληνικού κράτους" είναι μια βραχυλογία, μια απλούστευση. Το κράτος είναι ένα πρίσμα, ένας φακός, ένα κέντρο εστίασης, ένας τρόπος να φέρουμε μέσα στο οπτικό μας πεδίο την κοινωνία που παρατηρούμε. Αμέσως μετά, όμως μπορούμε να εστιάσουμε το βλέμμα μας στους ανθρώπους. Το ελληνικό κράτος δημιουργείται το 1828 εκ του μηδενός και, έως το 1920, αλλάζει ριζικά την ζωή των ανθρώπων που το δημιούργησαν με την φαντασία τους και με την επαναστατική τους πράξη. Τους επιβάλλει την αυθεντία και την νομιμότητά του, την βία και την εξουσία του· ελέγχει την αναμετα...

Ο τίτλος "Ιστορία του ελληνικού κράτους" είναι μια βραχυλογία, μια απλούστευση. Το κράτος είναι ένα πρίσμα, ένας φακός, ένα κέντρο εστίασης, ένας τρόπος να φέρουμε μέσα στο οπτικό μας πεδίο την κοινωνία που παρατηρούμε. Αμέσως μετά, όμως μπορούμε να εστιάσουμε το βλέμμα μας στους ανθρώπους. Το ελληνικό κράτος δημιουργείται το 1828 εκ του μηδενός και, έως το 1920, αλλάζει ριζικά την ζωή των ανθρώπων που το δημιούργησαν με την φαντασία τους και με την επαναστατική τους πράξη. Τους επιβάλλει την αυθεντία και την νομιμότητά του, την βία και την εξουσία του· ελέγχει την αναμετα...

[...] Ο πολιτισμός, τα γράμματα και οι τέχνες δεν είναι απλώς στοιχεία της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, εδώ στα Επτάνησα, είναι μια ζωντανή πραγματικότητα, δεμένη μ' όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής. Σημειώνω όμως πως χρειάζεται να αναπτύσσονται ολοένα, συνδεδεμένα με τις νέες εικαστικές αναζητήσεις, τις σύγχρονες επιστημονικές επιτεύξεις και τις ανάγκες της κοινωνίας των Επτανήσων στο νέο αιώνα. Ο θεσμός του Πανιονίου Συνεδρίου που πρωτοξεκίνησε το 1914, έρχεται να βοηθήσει στη μελέτη του παραδοσιακού πολιτισμού και να δώσει ώθηση στις νέες αναζητήσεις και προ...

Είναι ίσως κοινοτυπία ότι η σημασία της ελιάς και των προϊόντων της για τη διατροφή, την υγεία και την εθνική οικονομία είναι μεγάλη και ο ρόλος της στην ιστορία του ελληνικού πολιτισμού από την προϊστορική περίοδο μέχρι σήμερα ιδιαίτερα σημαντικός. Το συνέδριο που έγινε δεν είχε ως μοναδικό στόχο να αναδείξει την παγκοινώς γνωστή και δεδομένη αξία τους. Παράλληλα με τη δεδομένη σημασία του δέντρου της ελιάς, θεϊκού δώρου κατά την μυθολογία, και την ιερότητά του, η διαπίστωση ότι η Ελλάδα δεν διέθετε (1999) ένα μουσείο - ινστιτούτο έρευνας του πολιτιστικού της ελιάς και τ...

Από τα λίγα δείγματα στην ελληνική γλώσσα τα "Ζακυνθινά" του Διονυσίου Ρώμα, που, βασισμένα σ' ένα "εφήμερο" είδος, την επιφυλλίδα, καταφέρνουν να αναδείξουν την ιστορία και την ατμόσφαιρα μιας πόλης. Λόγιος, συγγραφέας, πολιτικός και βαθύς γνώστης της μουσικής, ο Ρώμας ανασυνθέτει μέσα από τις επιφυλλίδες του, και εκμεταλλευόμενος ασήμαντες καθημερινές αφορμές, τη γλώσσα, τις καταστάσεις, τις ειδικές στιγμές που νοηματοδοτούν έναν διαφορετικό πολιτισμό, της Ζακύνθου αλλά και των Επτανήσων γενικότερα, τον 19ο και τον 20ό αιώνα. [...] Η συλλογή αυτών των επιφυλλίδων συνιστ...

Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...

Παρά τη σημασία του δέντρου και του καρπού της η ελιά δεν κατείχε μέχρι πρόσφατα ιδιαίτερη θέση στην ελληνική βιβλιογραφία. Η δημοσιευμένη στην Επετηρίδα του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών βιβλιογραφία της ελληνικής λαογραφίας, η οποία καλύπτει τη χρονική περίοδο από το έτος 1800 μέχρι πρόσφατα, μας οδηγεί στη διαπίστωση ότι ελάχιστες είναι οι λαογραφικές μελέτες για την ελιά ως παραδοσιακή ελληνική καλλιέργεια και απασχόληση, τη συγκομιδή, αποθήκευση και μεταποίηση του καρπού της, τη χρησιμοποίηση των παραγόμενων προϊόντων της και τη διάθεσή τους στο εμπόριο, αλλά...

Ο τόμος αυτός παρουσιάζει εισηγήσεις από το ΙΑ Συμπόσιο Ιστορίας και Τέχνης με θέμα "Επικοινωνίες και μεταφορές στην προβιομηχανική περίοδο" που διοργανώθηκε από το Μονεμβασιώτικο Όμιλο και το Πολιτιστικό Τεχνολογικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ στις 23-26 Ιουλίου 1998. Στη συνάντηση ανακοινώθηκαν τα πορίσματα μελετών σχετικών με τις χερσαίες και θαλάσσιες επικοινωνίες, το εμπόριο, τη ναυτιλία και τις μεταφορές κατά την προβιομηχανική περίοδο. Παρουσιάστηκαν αρχαία και νεότερα οδικά συστήματα, διάφορα μεταφορικά μέσα του παρελθόντος, οι φάροι, οι συνθήκες διαβίωσης των ταξιδιωτών και άλλα π...

Tο θέμα της στρογγυλής τράπεζας είναι ένα ζήτημα που απασχολεί έντονα την αρχειακή κοινότητα σε διεθνές επίπεδο τα τελευταία χρόνια. Οι σαρωτικές εξελίξεις στον τομέα της νέας τεχνολογίας σε συνδυασμό με δύο θεμελιώδη δικαιώματα- την προστασία της ιδιωτικής ζωής και το δικαίωμα της πρόσβασης στην πληροφορία-που εκ πρώτης όψεως δείχνουν να συγκρούονται, αποτέλεσαν το έναυσμα για τη διοργάνωση της συζήτησης. Επιδίωξη της Εταιρείας ήταν οι ομιλητές που συμμετείχαν να έχουν αντιμετωπίσει, με κάποια διαφορετική ιδιότητα, προβλήματα πρόσβασης και η συζήτηση να καταλήξει σε μια...