Νικηφόρου Τόλης
Nikifórou Tólis
Ο Τόλης Νικηφόρου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1938. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Ρωµυλία. Σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων και εργάστηκε ως τραπεζικός υπάλληλος, µεταφραστής -διερµηνέας και αναλυτής συστηµάτων στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα και στο Λονδίνο. Μετά το τέλος της δικτατορίας, επέστρεψε οριστικά στη Θεσσαλονίκη ασκώντας το επάγγελµα του µελετητή-συµβούλου οργάνωσης επιχειρήσεων έως το 1999.Τακτικός συνεργάτης του περιοδικού "Νέα Πορεία" από τα µέσα της δεκαετίας του '70, διετέλεσε επίσης αντιπρόεδρος της Λέσχης Γραµµάτων και Τεχνών Βορείου Ελλάδος και της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Κίνησης ενώ υπήρξε και µέλος του Δ.Σ. της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής του Κ.Θ.Β.Ε. Εµφανίστηκε στα γράµµατα το 1966 µε το µεγάλο ποίηµα, "Οι άταφοι". Από τις εκδόσεις της "Νέας Πορείας" έχουν κυκλοφορήσει µεταξύ άλλων οι ποιητικές του συλλογές "Το διπλό άλφα της αγάπης" (1994, επανέκδ. Παρατηρητής, 2002), "Χώμα στον ουρανό" (1998), "Γαλάζιο βαθύ σαν αντίο" (1999), "Ένα λιβάδι μέσα στην ομίχλη που ονειρεύεται" (2002),"Ο πλοηγός του απείρου" (συγκεντρωτική έκδοση, ποιήµατα 1966-2002, 2004), τα διηγήµατα "Εγνατία οδός" (1973), "Τα µάτια του πάνθηρα" (1996), "Νόστος" (2000), και το µυθιστόρηµα "Η γοητεία των δευτερολέπτων" (2001). Από τις εκδόσεις του περιοδικού "Μανδραγόρας" έχει εκδοθεί η ποιητική του συλλογή "Μυστικά και θαύματα: ο ανεξερεύνητος λόγος της ουτοπίας" (2007), και από τις εκδόσεις "Νεφέλη" τα μυθιστορήματα "Το κίτρινο περπάτημα στα χόρτα" (2005), "Η εξαίσια ηδονή του βιασμού" (2006), "'Ερημο νησί στην άκρη του κόσμου" (2009) καθώς και η συλλογή διηγημάτων "Ο δρόμος για την Ουρανούπολη" (2008), η οποία τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος 2009, από κοινού με το "Οριζόντιο ύψος" του Αργύρη Χιόνη. Έχει επίσης συγγράψει παραµύθια για µεγάλους. Ποιήµατά του έχουν µεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν περιληφθεί σε ελληνικές και ξένες ανθολογίες.
Φωτεινά παράθυρα
Νικηφόρου Τόλης
Μανδραγόρας (2014)
Δέκατη όγδοη ποιητική συλλογή του Τόλη Νικηφόρου με τριάντα τέσσερα ποιήματα ζωγραφισμένα στο άπλετο φως της ζωής, του έρωτα, της Θεσσαλονίκης. Μια λυρική ποίηση που κινείται στο βαθύ πράσινο των δέντρων, των φύλλων, της ελπίδας. ΤΟ ΩΡΑΙΟ ΨΕΜΑ Κοιτάζω εκστατικά Τα θαύματα του κόσμου Σκόρπια στα καθημερινά μου βήματα Κρυμμένα στ' ολοφάνερο Σε αυτονόητο μεταμφιεσμένα Κοιτάζω εκστατικά Τα μυστικά και θαύματα Ηδονικά διαβάζω λέξη-λέξη Το αιώνιο παραμύθι της ζωής Κι εγώ ταγμένος να προσθέτω Μια φράση εδώ Ένα στίχο παρακάτω Σαν έτσι να εξορκίζω Τον πόνο κα...
Το μυστικό αλφάβητο
Νικηφόρου Τόλης
Μανδραγόρας (2010)
Οι πεντακάθαρες δοξαστικές μυστικές ηδονικές εκστατικές λέξεις του Τόλη Νικηφόρου και στην τελευταία του πολύχρωμη συλλογή διακρίνονται για το στιλπνό και ταυτοχρόνως αισθαντικό, βελούδινο χρώμα τους. Από κοινού με τα εύηχα, κυρίαρχα στη γραφή του φωνήεντα, λέξεις και ήχοι, συνθέτουν ένα αδιάσπαστο ποιητικό όλον. Να σημειωθεί πως χρώμα, ήχος και φως, ακόμα και "το μη προσδιορισμένο φως", ταυτίζονται ("τα χρώματα είναι φως") νοηματικά, με τον ανεξιχνίαστο (και γι' αυτό μαγικό) κόσμο της ζωής. Έτσι αιτιολογείται και ο προσδιορισμός των χρωμάτων ως ανερμήνευτων "στην φαντασμαγ...
Το κίτρινο περπάτημα στα χόρτα
Νικηφόρου Τόλης
Νεφέλη (2005)
Μια σειρά από δολοφονίες δηµοσίων προσώπων, που εκτελούνται µε τελετουργικό τρόπο αναστατώνουν τη χώρα. Ο δράστης παραµένει άγνωστος και ασύλληπτος παρά το γεγονός ότι αποκαλύπτει προκλητικά το πρόσωπό του στους αυτόπτες µάρτυρες. Τα υπάρχοντα στοιχεία δεν επαρκούν ώστε να αποδοθούν τα εγκλήµατα σε τροµοκρατική οργάνωση ή σε επαγγελµατία δολοφόνο. Ποια µπορεί λοιπόν να είναι τα κίνητρα του δράστη; Όταν, µάλιστα, δίνει στη δηµοσιότητα και κατάλογο προγραφών πολλών ακόµη διακεκριµένων πολιτών; Ο µόνος που γνωρίζει την αλήθεια είναι ένας ιδιόρρυθµος δηµοσιογράφος που εµπλέκετα...
Τιμή στον Τάκη Βαρβιτσιώτη
Συλλογικό έργο
Μπίμπης Στερέωμα (2007)
Ένας τόμος που περιλαμβάνει εβδομήντα επτά εργασίες εξήντα ενός ποιητών και κριτικών, Ελλήνων και ξένων, για το έργο του Τάκη Βαρβιτσιώτη. Πριν από είκοσι χρόνια (το 1986) ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βόρειας Ελλάδας είχε εκδώσει ένα "Τιμητικό αφιέρωμα στον Τάκη Βαρβιτσιώτη" με τη συμμετοχή πολλών επιφανών ομοτέχνων του (του Οδυσσέα Ελύτη, του Νικηφόρου Βρεττάκου, του Γιάννη Ρίτσου, του Παντελή Πρεβελάκη, του Γιώργου Βαφόπουλου, του Γιώργου Θέμελη κ.ά.) ως επακολούθημα της απονομής στον ποιητή την προηγούμενη χρονιά του Α΄ Κρατικού Βραβείου ποίησης. Ακολούθως, το 1998, οι εκδόσεις...
Ρίγος αιχμάλωτο στον ήχο της φωνής σου
Νικηφόρου Τόλης
Μανδραγόρας (2015)
Τα ερωτικά ποιήματα του Τόλη Νικηφόρου έχουν επίκεντρο και πυρήνα της έμπνευσής τους τη γυναίκα. Με διαύγεια και υφολογική καθαρότητα, τόλμη αλλά και ευαισθησία, δίχως υπαινιγμούς και υπονοούμενα, δίχως πικρίες και αρνήσεις, τύψεις ή πάσης φύσεως ενοχές λατρεύει τη γυναίκα στην ολότητά της, όχι ιδεοληπτικά ούτε με τάσεις εξιδανίκευσης, αλλά στην απτή, υλική της υπόσταση. Το ερωτικό φάσμα των ποιημάτων του είναι ευρύτατο. Ποιήματα όπου ο άνδρας-θηρευτής θηρεύει και κατακτά το θηλυκό-θήραμα. Ποιήματα τολμηρά (σχεδόν σεξουαλικού περιεχομένου) αχαλίνωτου πάθους, διάχυτα και δι...
Ο δρόμος για την Ουρανούπολη
Νικηφόρου Τόλης
Νεφέλη (2008)
Η φωτιά με τα θλιμμένα μάτια που ακούει σιωπηλή τον συγγραφέα, ο γιος του ζαχαροπλάστη που θα άλλαζε τον κόσμο με ζωγραφιές, τα ποιήματα και η θέα απ' την εξέδρα της μικρής πόλης. Εκείνος που έχει ξεχάσει εντελώς τα ουσιώδη αλλά θυμάται καθαρά τις λεπτομέρειες, οι επευφημίες και τα χειροκροτήματα, πράγματα κοινά που ξάφνου γίνονται σπουδαία και σημαντικά. Ο άντρας που ήταν κάποτε βαρύς κι ασήκωτος και το αδέσποτο θηλυκό σκυλί που υιοθέτησε έναν γάτο. Κι ακόμη, τα υψίπεδα της νοημοσύνης και η ανταμοιβή της, τα πολιτιστικά σωματεία που έγιναν γραφείο ταξιδιών και κομμωτήρι...
Μυστικά και θαύματα: Ο ανεξερεύνητος λόγος της ουτοπίας
Νικηφόρου Τόλης
Μανδραγόρας (2007)
Δέκατη τρίτη συλλογή, μετά από πενταετή (ποιητική) ανάπαυλα, του εκ Θεσσαλονίκης Τόλη Νικηφόρου, που αποδεικνύει με το γνώριμο λιτό, διαφανή και ρητά διατυπωμένο λόγο του, την εξακολουθητική ζώσα πνοή της ποίησης, παρά (και πέρα από) τη μαζική αδιαφορία των σύγχρονων κοινωνιών. Το νικηφόρο της ποιητικής του πρότασης είναι ακριβώς η σύνδεση του μοναχικού-ατομικού-προσωπικού συναισθήματος, με το συλλογικό-οικουμενικό-πανανθρώπινο αίτημα της τέχνης.
Μονόλογοι συγγραφέων
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Βακχικόν (2015)
Γιατί γράφουμε; Ποιες επιρροές έχουμε δεχτεί που μάς καθόρισαν ή μάς στιγμάτισαν; Είναι η πορεία μας αυτή που είχαμε ονειρευτεί ή σχεδιάσει, ή για αλλού ξεκινήσαμε και αλλού βρεθήκαμε; H ζωή και η τέχνη αναπόφευκτα συμπλέουν, μπορεί και να αλληλοσυμπληρώνονται. Ο δημιουργός οφείλει, θαρρώ, να κοιτά κάθε φορά κατάματα και τη ζωή και την τέχνη του και να κάνει τον απολογισμό του. Η αυτοκριτική και η αυτογνωσία είναι πάντα τα ζητούμενα και στον άνθρωπο και στο δημιουργό. Από κει και πέρα η βασική έγνοια είναι πώς θα υπάρχει δημιουργική εξέλιξη. Αναπόφευκτα μού έρχονται στο μ...
Μονόλογοι συγγραφέων
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Βακχικόν (2015)
Γιατί γράφουμε; Ποιες επιρροές έχουμε δεχτεί που μάς καθόρισαν ή μάς στιγμάτισαν; Είναι η πορεία μας αυτή που είχαμε ονειρευτεί ή σχεδιάσει, ή για αλλού ξεκινήσαμε και αλλού βρεθήκαμε; H ζωή και η τέχνη αναπόφευκτα συμπλέουν, μπορεί και να αλληλοσυμπληρώνονται. Ο δημιουργός οφείλει, θαρρώ, να κοιτά κάθε φορά κατάματα και τη ζωή και την τέχνη του και να κάνει τον απολογισμό του. Η αυτοκριτική και η αυτογνωσία είναι πάντα τα ζητούμενα και στον άνθρωπο και στο δημιουργό. Από κει και πέρα η βασική έγνοια είναι πώς θα υπάρχει δημιουργική εξέλιξη. Αναπόφευκτα μού έρχονται στο μ...
Μια κιμωλία στον μαυροπίνακα
Νικηφόρου Τόλης
Μανδραγόρας (2012)
ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΘΑΥΜΑ ... νυχτώνει και θα ξημερώσει στην πινακίδα απέναντι του τέταρτου αστυνομικού που στάζει στα παραπήγματα λίγο πιο πάνω στα σκυθρωπά της μέγαρα τριγύρω στα μάτια που περίμεναν και περιμένουν ...θα αποκαλυφθούν τα αγάλματα θα φωτιστεί εκθαμβωτικά θα εξωραϊστεί η πλατεία θα μεγαλώσει το παιδί θα ξαναρχίσει ο κύκλος και θα κλείσει και θα 'ναι ίδια εκείνη η Κυριακή κι απέραντη στην ερημιά της η πλατεία (Κυριακή στην Πλατεία Δικαστηρίων) Τρίτη ποιητική συλλογή που κυκλοφορεί από τον Μανδραγόρα και δέκατη έκτη στη σειρά με...
Η λέσχη της κόκκινης ή γαλάζιας αλεπούς
Νικηφόρου Τόλης
Μανδραγόρας (2020)
Προφέρετε τις λέξεις απαλά και σταθερά να μου διαβάζεις το βαθύ γαλάζιο και το κόκκινο να μου διαβάζεις ήχους, μουσικές να μου διαβάζεις ποιήματα Όλα είχαν αρχίσει το πρωινό εκείνο που ανακάλυψα τον μυστηριώδη και μαγευτικό κόσμο της βιβλιοθήκης. Και μπήκα μέσα του και ταυτίστηκα. Όλα είχαν αρχίσει στη γειτονιά και το δημοτικό σχολείο. Στις ατέλειωτες ώρες της μοναξιάς στο σπίτι. Όλα είχαν αρχίσει τότε που γεννήθηκα, στη μακρινή Ιωνία του πατέρα του, στη Μαύρη Θάλασσα της μάνας του. Και ίσως σε μιαν άλλη Ιωνία στη μνήμη των κυττάρων μου, ανεξιχνίαστη, χωρίς αρχή...