Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η έκδοση περιλαμβάνει τα κείμενα των ομιλιών που εκφωνήθηκαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου "1821 και απομνημόνευμα. Ιστορική χρήση και ιστοριογραφική γνώση", το οποίο διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής στις 21-22 Μαρτίου 2019 στο πλαίσιο του Κύκλου Δράσεων "1821-2021. 200 Χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Ιστορία - Αρχεία - Μνήμη", του Ιδρύματος της Βουλής. Τα Απομνημονεύματα υπήρξαν απόρροια της επιθυμίας των ανθρώπων από πολύ νωρίς, ήδη από τα χρόνια του Αγώνα, να ιστορήσουν τις εμπειρίες τους: εμπειρίες πρωτόγνωρες, οι οποίες καθόρισαν τη ζωή τους και μετέβαλα...

Η επιστήμη και η τέχνη, ο στοχασμός και το βίωμα δεν έχουν πάψει να εξερευνούν τα σκοτάδια της νύχτας, να εμπνέονται από αυτήν. Ιστορικοί, κοινωνιολόγοι, ψυχολόγοι, αλλά και πεζογράφοι, ποιητές, ζωγράφοι, την έχουν περιγράψει κι εξυμνήσει. Αυτές οι σελίδες οδηγούν σε δρόμους νυχτερινούς. Σε δρόμους όπου μπορείτε να διακρίνετε εικόνες από τη ζωή, την ιστορία, τους θρύλους και τους τρόμους της νύχτας, να μεταφερθείτε στην ατμόσφαιρα που είχε η νύχτα τότε που ο ηλεκτρισμός δεν είχε διαλύσει ακόμη τα σκοτάδια, και μαζί τη μαγεία, στη νυχτερινή πόλη αλλά και στην ύπαιθρο....

Περιλαμβάνονται οι εισηγήσεις του αφιερώματος που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα της Βουλής σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας και το περιοδικό Ιστορικά, στις 29 Μαρτίου 2018, στη μνήμη του ιστορικού Σπύρου Ασδραχά, ο οποίος πέθανε τον Δεκέμβριο του 2017. Ο Νίκος Καραπιδάκης, η Ελευθερία Ζέη, η Αλεξάνδρα Σφοίνη και ο Βαγγέλης Καραμανωλάκης επιχειρούν μια σύντομη αποτίμηση του έργου του, που μας επέτρεψε να αντιληφθούμε το βάθος του νεότερου ελληνισμού.

"Γιατί εξακολουθούν να μας σαγηνεύουν οι επαναστάσεις;" αναρωτιούνται οι επιμελητές αυτού του συλλογικού έργου J. Wolfreys και M. Haynes, οι οποίοι συγκέντρωσαν κείμενα δικά τους και των F. Gauthier, M. Ferro, G. Eley, G. Kennedy, L.T. Lih, D. Bensaid και E. Traverso, κάτω από τον τίτλο "Ιστορία και επανάσταση: Αντικρούοντας τον αναθεωρητισμό". "Η απάντηση είναι απλή. Άλλαξαν τον κόσμο και, στην πορεία, συνέβαλαν στη διαμόρφωση του δικού μας κόσμου, δείχνοντας παράλληλα δρόμους πέρα από αυτόν. Κάτι τέτοιο τις καθιστά βαθιά ενοχλητικά συμβάντα για όσους πιστεύουν ότι, καλώς...

Στο βιβλίο αυτό, που γράφτηκε το 2013, λίγο πριν από το θάνατό του, ο Ζακ Λε Γκοφ συνοψίζει τα αποτελέσματα μιας μακρόχρονης ερευνητικής πορείας και συγχρόνως θέτει με σαφήνεια τα προβλήματα που κατά τη γνώμη του παραμένουν ανοιχτά. Το πρόβλημα που τον απασχολεί εδώ είναι η περίφημη περιοδολόγηση της ιστορίας: οι διαφορετικοί τρόποι κατάτμησης και οργάνωσης του ιστορικού χρόνου, η διαμόρφωση συνεχειών και τομών, η διαχείριση της ιστορικής μνήμης μέσα ακριβώς από τη διαίρεσή της. Το ερώτημα είναι πάντα το ίδιο: Είναι η ιστορία ενιαία και συνεχής ή μπορεί να τεμαχίζεται σε λ...

Η σχέση της ελληνικής με τη γαλλική ιστοριογραφία ενδυναμώθηκε ιδιαίτερα στο β΄ μισό του 20ού αιώνα, όταν και εξ αιτίας των συνθηκών που επικράτησαν στο εσωτερικό της χώρας (Εμφύλιος, Δικτατορία 1967-1974) ένας μεγάλος αριθμός από Έλληνες διανοούμενους βρέθηκε στη Γαλλία. Ανάμεσά τους και ιστο­ρικοί που σπούδασαν και σταδιοδρόμησαν σε γαλλικά πανεπιστήμια. Οι επιρροές που δέχτηκαν από τη γαλλική ιστοριογραφία και από τη γαλλική κουλτούρα γενικότερα σφράγισαν το έργο τους. Στα χρόνια της Μεταπολίτευσης οι περισσότεροι και περισσότερες από αυτούς επέστρεψαν στην Ελλάδα, ίδρυσ...

Παρότι η βιβλιογραφία της ιστορίας των επιστημών είναι εξαιρετικά πλούσια όσον αφορά την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής επιστημονικής γνώσης, δεν υπήρχε μέχρι σήμερα ένα γενικό έργο που να καταπιάνεται με την επιστημονική Ευρώπη ως πνευματική ενότητα στο πέρασμα των αιώνων. Το κενό αυτό φιλοδοξεί να το καλύψει το συλλογικό έργο "Η Ευρώπη των επιστημών". Οι συγγραφείς του ασχολούνται με την ιστορία και την εξέλιξη της επιστημονικής γνώσης στον χώρο καταγωγής της, καθώς και με την επίδραση αυτής της γνώσης στην ομογενοποίηση των κοινωνιών που καταλαμβάνουν αυτόν τον χώρο. Προσπαθούν...

Κατά τον Gerard Namer, ο στοχασμός του Halbwachs γύρω από το πρόβλημα της μνήμης γεννήθηκε ήδη το 1912 με το πρώτο άρθρο του για την ταξική συνείδηση, στο οποίο επανεξέταζε τη μαρξιστική ιδέα της αλλοτρίωσης της εργατικής τάξης εισάγοντας την έννοια της τάξης δίχως μνήμη. Ωστόσο, το πρώτο του βιβλίο περί μνήμης εκδίδεται το 1925 και είναι τα "Κοινωνικά πλαίσια της μνήμης", έργο με το οποίο ο Halbwachs διεκδικεί τη διαδοχή του Ντυρκέμ. Εδώ, η μνήμη, ό,τι πιο ατομικό, αποτελεί εντέλει κοινωνική κατασκευή. Ο άνθρωπος δεν σκέπτεται μόνος: όταν ενθυμούμαστε ανακατασκευάζουμε...

Κείμενα των: P. Brown, G. Dagron, P. Delooz, P. Geary, A. Greer, U. Kοpf, A.M. Orselli, E. Patlagean, A.I. Pini, A. Prosperi, A. Vauchez Οι χριστιανικές κοινότητες της ύστερης ρωμαϊκής κοινωνίας παρήγαγαν μια ιδιαίτερη μορφή αυθεντίας που δεν ήταν ούτε ο μάρτυρας ούτε ο προφήτης αλλά ο άγιος· αγροτικός και λαϊκός κατά κύριο λόγο στην Ανατολή, δηλ. τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο, πιο αριστοκρατικός, βγαλμένος από το εκμαγείο του ρωμαίου patronus στη Ρώμη και τη Δύση, ο άγιος επιβλήθηκε στην ύστερη αρχαιότητα και το Μεσαίωνα, ξεπέρασε τη μεγάλη αμφισβήτηση της Με...

Με άξονες τις παραδοσιακές δομές και λειτουργίες του παρελθόντος και πρότυπο-κατεύθυνση το δυτικό-νεωτερικό παράδειγμα, η ελληνική κοινωνία πορεύθηκε μέσα σε μία ιστορικά ιδιόμορφη διαρκή κίνηση κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και πολιτισμικών αποδιαρθρώσεων και ανασυνθέσεων. Μία πορεία που αποδεικνύεται δύσκολη καθώς θεσμικές δυσλειτουργίες, οικονομικές υστερήσεις και πολιτισμικές μεταβολές αναδεικνύουν τις δομικές ιδιομορφίες και αδυναμίες της. Στο βιβλίο αυτό, ως εισαγωγή στη μελέτη της ελληνικής κοινωνίας, καταβάλλεται η προσπάθεια να απεικονισθεί και να αναλυθεί...

Αν ο ιστορικός δεν απαλλαγεί από το σύνδρομο της προφάνειας, ποτέ δεν θα γίνει καλός ιστορικός, όπως κι ο φιλόσοφος δεν θα γίνει καλός φιλόσοφος αν δεν δει τα ιστορικά a priori της γνώσης. Ο Μισέλ Φουκώ έκανε και τα δύο, πράγμα που είχε μια διπλή συνέπεια: να αναδιαταχθεί το περιεχόμενο που ως τότε είχαν οι λέξεις "φιλοσοφία" και "ιστορία" και να μας προσφέρει μια χιουμοριστική, ειρωνική ιστορία. Ο ανά χείρας τόμος είναι μια συμβολή στη μελέτη αυτής της κοπερνίκειας επανάστασης.

Ο κοινωνικός βίος και η σχέση του με τον υλικό πολιτισμό προσείλκυσαν κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες το ενδιαφέρον των ιστορικών και ειδικότερα των ιστορικών του Βυζαντίου. Στο πλαίσιο αυτό αναπτύσσει τις ερευνητικές δραστηριότητές του το Πρόγραμμα "Καθημερινός και κοινωνικός βίος των Βυζαντινών" του Ινστιτούτου Βυζαντινών Ερευνών. Ένα από τα κύρια αντικείμενα του Προγράμματος είναι η μελέτη του οίνου. Η αμπελοκαλλιέργεια, η παραγωγή, η κατανάλωση και η εμπορεία του οίνου συνδέονται ανέκαθεν με τον πολιτισμό των χωρών της Μεσογείου. Όταν γίνεται λόγος για τον οίνο κατ...

H ιστορία της σύγχρονης Eυρώπης αρχίζει πριν από την εμφάνιση του χριστιανισμού, και συνεχίζεται μετά την αναδίπλωσή του. Aπό τα ερείπια της Pωμαϊκής αυτοκρατορίας μέχρι τις ανακαλύψεις του 16ου αιώνα, το μάτι του έμπειρου ιστορικού, όπως είναι ο Le Goff, διακρίνει ίχνη, διαδοχικά στρώματα πολλαπλών εξελίξεων. O ιστορικός τα φέρνει στο φως, τα εξερευνά για να δείξει τι έχει κληρονομήσει η σύγχρονη Eυρώπη, τι δανείζεται, τι επαναλαμβάνει από τα χαρακτηριστικά αυτής της μεσαιωνικής "Ευρώπης" που δεν μοιάζει απόλυτα με τη δική μας, αλλά αντιπροσωπεύει μια σημαντική στιγμή στη...

Οι εικόνες δημιουργούν συσχετισμούς και νοήματα, προτείνοντας έναν ολοκληρωμένο κοινωνικό χώρο. Με όλο τον κίνδυνο του στατικού τοπίου που ενίοτε εγκυμονούν, του τουριστικού τοπίου που "σκοτώνει" την πληροφορία αναδεικνύοντας το εύκολα "ωραίο", διατηρούν την αξία τους ως στιγμιότυπα μιας πολυεπίπεδης πραγματικότητας: του παλιού οθωμανικού χώρου που υποχωρεί, της εθνικής (ή και εθνικιστικής) εξέγερσης, του βάρους της φύσης και της ενδοχώρας, της οικονομίας, των πόλεων που αλλάζουν. Εικονοποιούν τη γεωπολιτική· εικονοποιούν, όσο αυτό είναι δυνατόν, τα γεγονότα. Στις σελίδες...

Το βιβλίο "Ελλάδα της θάλασσας" θέλει να αφηγηθεί, με τους τρόπους του, μια μακραίωνη ιστορία, τη σχέση των Ελλήνων με τη θάλασσα, τη δική τους μεσογειακή θάλασσα που τη μοιράζονταν από τη χαραυγή της ιστορίας με άλλους λαούς. Είκοσι επτά συγγραφείς, από τη δική του σκοπιά και ειδικότητα ο καθένας, επιχειρούν μία προσέγγιση του Αιγαίου και του Ιονίου, αλλά και γενικότερα της Μεσογείου διαχρονικά και πολυδιάστατα. Οι ναυτικοί, η ναυσιπλοΐα, τα πλοία, τα λιμάνια, η διακίνηση των αγαθών, η οικονομία, η αρχιτεκτονική, η μουσική και τα τραγούδια, η εικαστική πρόσληψη και η λογοτ...

Αντικείμενο του συνεδρίου μας υπήρξε ο αναστοχασμός επί των διαδρομών της ιστοριογραφίας της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας. Η σπουδή της ιστορίας και η καλλιέργεια του ιστορικού λόγου υπήρξαν θεμελιώδη και προσδιοριστικά στοιχεία της πνευματικής ζωής που αναπτύχθηκε στο ελληνικό κράτος από τη χαραυγή της ανεξαρτησίας του. Οι πραγματικές ιδεολογικές και κοινωνικές ανάγκες στις οποίες ανταποκρίθηκε η ιστοριογραφία ως διανοητικός παράγοντας της συγκρότησης του ελληνικού εθνικού κράτους πρόσθεσαν στην ακαδημαϊκή της υπόσταση και σοβαρές κοινωνικές λειτουργίες οι οποίες βρίσκον...

Το βιβλίο αυτό, θέτοντας στη διάθεση του κοινού μια σειρά από άρθρα περιοδικών, φιλοδοξεί ακριβώς να διευκολύνει τις συγκρίσεις και να ευνοήσει τις αναθεωρήσεις. Ο κύριος άξονάς του είναι τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, και μάλιστα εκείνα που ξεσήκωσαν τις περισσότερες διαφωνίες στο εσωτερικό κάθε χώρας και που προσφέρονται για τις περισσότερες συγκρίσεις. Ο τόμος συγκεντρώνει λοιπόν δεκαπέντε κείμενα γραμμένα από μια δωδεκάδα ειδικών που θεωρούνται αυθεντίες, "κλασικοί", στα ζητήματα αυτά. Απευθύνεται στους αναγνώστες που ενδιαφέρονται όχι μόνο για το θησαυρό των γ...