Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η συγκρότηση της δυτικής μεταφυσικής θεμελιώνεται, με εντασιακό τρόπο, στους δύο κορυφαίους πυλώνες της αρχαίας ελληνικής σκέψης, τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Το διδάσκαλο και τον μαθητή, τον μυθικό διαλεκτικό και τον ορθολογικό άξονα της αφήγησης. Ο καθείς με την οικεία του συγκρότηση και με την αυτόνομη διαδρομή του. Ο διδάσκαλος δια της Ακαδημίας και ο μαθητής για του Λυκείου διαμορφώνουν τις τάσεις εκείνες που σε κάποιο σημείο εμφανίζονται να ευρίσκονται σε ασυμφιλίωτη αντιπαράθεση. Η ιστορία όμως της φιλοσοφίας επιτελεί το καθήκον της. Μέσα από προσεκτικές ανιχνεύσε...

Τα "Αργοναυτικά" του Ορφέα είναι ένα ποιητικό κείμενο στο οποίο περιγράφεται η πρώτη οργανωμένη πανελλήνια ενέργεια. Η πρώτη κίνηση στην οποία συμμετείχαν όλοι οι ήρωες των ελληνικών φύλων, άνθρωποι αναγνωρισμένης αξίας και ικανοτήτων. Σύμφωνα με τις χρονολογήσεις και με βάση τα Τρωικά, το εγχείρημα έλαβε χώρα το 1360 ή το 1350 π.Χ. Πρόκειται για όλα τα αρχαιοελληνικά φύλλα, από τους Πρωτοέλληνες Πελασγούς έως τη νέα εκείνη την εποχή από τα Μυκηναϊκά φύλλα της Αργολίδας και της Μαγνησίας. Η εκστρατεία αυτή περιγράφηκε από πολλούς Έλληνες και Λατίνους ποιητές. Το πρώτο κείμε...

[...] Και ο "Περί στεφάνου" λόγος, μολονότι πνίγεται μέσα σε ένα ασφυκτικό πολιτικό περιβάλλον που περιέχει οπωσδήποτε διαστάσεις εξωτερικής πολιτικής, όσο και εσωτερικής πολιτικής ουσίας μέχρι, αν όχι κυρίως, και εμπάθειας, δικανικός λόγος είναι. Ίσως ο τελευταίος. Με δικανικούς λόγους άρχισε, με δικανικό λόγο τελείωσε αυτός ο φωτεινός Αθηναίος πολιτικός του παρακμιακού 4ου αι. π.Χ. [...] (από τον πρόλογο του βιβλίου)

Με ιδιοφυή κριτική οξυδέρκεια και εκπλήσσουσα αντικειμενικότητα και ακρίβεια ο Αθηναίος ιστορικός, μας κληροδότησε ένα "κτήμα εσαεί ή αγώνισμα ες το παραχρήμα". Και ένα διαρκές μέγιστο μάθημα, εφόσον παρόμοια γεγονότα θα συμβαίνουν ή θα απειλούνται πάντοτε όσο η φύση του ανθρώπου θα μένει η ίδια. "Γιγνόμενα και αιεί εσόμενα έως αν η αυτή φύσις ανθρώπων η" (111,82,2). Ο Θουκυδίδης δεν περιγράφει τον φλοιό των γεγονότων, διεισδύει και ανατέμνει την ένδον φυσιολογία τους, δηλαδή τα πάθη, τις αρετές και τις ενδημούσες κακίες των ανθρώπων. Φιλαλήθης, αμερόληπτος, ψύχραιμος...

Τα "Ηθικά Μεγάλα" (ΗΜ) είναι η μία από τις τρεις μεγάλες συνθέσεις ηθικής διδασκαλίας που η αρχαιότητα μας παρέδωσε ως δημιουργήματα του Αριστοτέλη. Οι δύο άλλες πραγματείες που φέρουν το όνομα του Σταγειρίτη φιλοσόφου είναι τα "Ηθικά Ευδήμια" (ΗΕ) και τα "Ηθικά Νικομάχεια" (ΗΝ). Στα "Ηθικά Μεγάλα" (όπως και στις δύο άλλες πραγματείες) προτείνεται μία ηθική ανθρωπολογική, απαλλαγμένη από κάθε υπερβατικό στοιχείο τόσο στην πηγή και θεμελίωση της όσο και στη δόμηση και προοπτική της. Πρόκειται για ηθική εγγενώς πολιτική, προσανατολισμένη απαρέγκλιτα σε ένα κορυφαίο αγαθό,...

[...] Ο "Τίμαιος" εμφανίζεται ως συνέχεια κατά κάποιο τρόπο της "Πολιτείας" του Πλάτωνα. Ο Σωκράτης ανοίγει τη συζήτηση με αναφορά στα βασικά σημεία που εξέθεσε στην ίδια συντροφιά προσώπων την προηγούμενη ημέρα (173·-19b) και η ανακεφαλαίωση που γίνεται συμπίπτει απολύτως με τα περιεχόμενα των πρώτων πέντε βιβλίων της "Πολιτείας". Το έργο χωρίζεται σε τρία ευδιάκριτα μέρη: α) την εισαγωγική ανακεφαλαίωση των περιεχομένων των πρώτων πέντε βιβλίων της "Πολιτείας" (17a-19b) από τον Σωκράτη με έκφραση της έντονης επιθυμίας υλοποίησης της θεωρίας σε συγκεκριμέν...

Ο πλατωνικός "Πολιτικός" ελαύνοντας μετά το πέρας του Σοφιστή στη "χώρα" του φιλοσοφικού στοχασμού αναλαμβάνει τη χάραξη της οδού σύνδεσης οντολογίας και πολιτικής. Ο "Πολιτικός" είναι ο συνδετικός κρίκος μεταξύ "Πολιτείας" και "Νόμων". Ο φιλοσοφικός λόγος αφιγμένος από τον κόσμο της θέασης του Αγαθού (πρώτος πλους) επιχειρεί τώρα (δεύτερος πλους) να μετουσιωθεί σε εμπράγματη δράση πραγματώνοντας το σωκρατικό όραμα βελτίωσης του ανθρώπου ως όντος και ως μέρους (πολίτης) ενός πολιτικού όλου (πόλις). Η πλατωνική διαλεκτική έχοντας φτάσει στα ανώτατα στάδια θέασης των Ειδών κα...

Το 6ο και το 7ο βιβλίο του Θουκυδίδη αποτελούν τα λεγόμενα "Σικελικά" και αναφέρονται στην εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία (415-413 π.Χ.). Είναι τα πιο καλοδουλεμένα τμήματα των Ιστοριών του Θουκυδίδη· συγκεκριμένα, η περιγραφή της αναχώρησης του στόλου από τον Πειραιά (Ζ. 30-32), της ναυμαχίας στο μεγάλο λιμάνι των Συρακουσών (Η. 70-72) και κυρίως της σφαγής των Αθηναίων στον Ασσίναρο ποταμό (Η. 84) θεωρούνται μέχρι και σήμερα μερικά από τα καλύτερα κομμάτια της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πράγμα που δείχνει ότι ο ιστορικός δεν περιγράφει απλώς με τρόπο ωμό και ρεαλιστικό...

Με τον "Πρωταγόρα" ο Πλάτων μάς φέρνει στην Αθήνα της εποχής του Περικλή, όταν η ηγεμονική θέση της πόλης μέσα στον ελληνικό κόσμο, η υλική ευημερία και η εύρυθμη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος την είχαν καταστήσει "της Ελλάδος παίδευσιν", λίγο πριν από την έκρηξη του Πελοποννησιακού πολέμου. Δε μας παραξενεύει λοιπόν το γεγονός ότι φημισμένοι σοφιστές από κάθε γωνιά του ελληνικού κόσμου συρρέουν στην Αθήνα, αφού εκεί θα βρουν ό,τι επιζητούν: καλλιεργημένο και διψασμένο για γνώσεις ακροατήριο, χρήματα, πανελλήνια φήμη, ελευθερία να διατυπώσουν τις πιο πρωτότυπες κ...

Ο Επίκουρος επιστρέφει στον κατεξοχήν τόπο της φιλοσοφίας, στην Αθήνα, όταν αρχίζουν οι ελληνιστικοί χρόνοι. Αγνοεί επιδεικτικά τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη και ξαναπιάνει το νήμα της Ιωνικής και της Δημοκρίτειας παράδοσης. Ανοίγει τη δική του σχολή, τον Κήπο, όπου δεν διδάσκει τη φιλοσοφία ως ένα σύνολο γνώσεων αλλά την ασκεί ως έναν θεραπευτικό τρόπο ζωής μέσα στην κοινότητα των φίλων. Με γλώσσα σκοπίμως απλή και χωρίς να ηθικολογεί, ο Επίκουρος ξαναθέτει και απαντά σε βασικά ερωτήματα: τι είμαι; πως αντιμετωπίζω τους θεούς και τον θάνατο; πως μπορώ να ευτυχήσω; είμα...

Το σπουδαιότερο συγγραφικό έργο του Πλουτάρχου είναι κατά κοινή ομολογία οι "Παράλληλοι βίοι", παράλληλες δηλαδή βιογραφίες, κατά ζεύγη ενός Έλληνα και ενός Ρωμαίου πολιτικού ή στρατηγού, 48 στον αριθμό, από τους οποίους διασώθηκαν οι 46. Έγραψε βέβαια και τα "Ηθικά", πάμπολλες δηλαδή πραγματείες με θέματα την αρετή, τη θεολογία, τη θρησκεία, την πολιτική και το ρόλο της φιλοσοφίας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα, κυρίως των δημόσιων ανδρών, από τις επιλογές και τις δράσεις των οποίων εξαρτάται ανέκαθεν η ζωή των αρχομένων. Όμως φαίνεται ότι με τα "Ηθικά" του δεν αισθανόταν να...

[...] Η διαίρεση του Ηροδότειου έργου σε εννέα βιβλία μαρτυρείται για πρώτη φορά από τον Διόδωρο (11,37,6). Αλλά και μετά τον Διόδωρο ο Λουκιανός, στην αρχή του διαλόγου του "Ηρόδοτος" η "Αετίων" αφήνει να εννοηθεί ότι στον ίδιο τον Ηρόδοτο οφείλεται και η διαίρεση του έργου του σε εννέα βιβλία, τα οποία πήραν αργότερα τα ονόματα των ισάριθμων Μουσών. Στο έργο επίσης του Λουκιανού "Πώς δει ιστορίαν συγγράφειν" υποστηρίζεται πως και ο Θουκυδίδης γνώριζε την ύπαρξη ενός κειμένου του Ηροδότου διαιρεμένου σε εννιά βιβλία, "...ορών μάλιστα [ο Θουκυδίδης] θαυμαζόμενον τον Ηρόδοτο...

Ο εκδοτικός οίκος "Ζήτρος" ξεκινά με τον τόμο αυτό την έκδοση της «Ιστορικής Βιβλιοθήκης» του Διόδωρου του Σικελιώτη. Το έργο αυτό είναι από τα μακροσκελέστερα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Μολονότι πολλά βιβλία του δε μας έχουν σωθεί και μερικά διατηρήθηκαν ακρωτηριασμένα ή με πολλά χάσματα, ο όγκος των σωζόμενων βιβλίων θα καλύψει δέκα τόμους στη σειρά αυτήν, που έχει συντεθεί με το μόχθο του συνεργάτη μας Θεόδωρου Γ. Μαυρόπουλου. Ελπίζουμε ότι, στο μέτρο του εφικτού, θα κυκλοφορήσουμε σταδιακά τους επόμενους τόμους του μεγάλου αυτού ιστορικού συνθέματος και ότι σε...

Στον παρόντα τόμο παρουσιάζονται τα νεανικά έργα του Πλάτωνα: "Λάχης - Λύσις". Τα συγκεκριμένα έργα ανήκουν στους λεγόμενους Σωκρατικούς Διαλόγους του φιλοσόφου και έχουν ιδιαίτερη σημασία, γιατί μας γνωρίζουν με ενδιαφέρουσες συζητήσεις του Σωκράτη σχετικά με το πώς και με το γιατί. Πώς να σκεφτόμαστε την αρετή και γιατί να την σκεφτόμαστε εν αναφορά προς τη γνώση. Πώς να συλλαμβάνουμε τη γνώση και γιατί να τη συλλαμβάνουμε έτσι; Πώς να διερευνούμε ένα θέμα και γιατί να το διερευνούμε έτσι; Κάθε Διάλογος πραγματεύεται μια από τις πιο καθοριστικές αρετές στη ζωή κ...

Ο "Σοφιστής" ανήκει στα έργα της τρίτης περιόδου της πλατωνικής δημιουργίας. Επανεξετάζει τη θεωρία των ιδεών αναιρώντας τον ελεατικό μονισμό. Οι ιδέες εμπλουτίζονται με στοιχεία που είναι απότοκα του συνδυασμού τους. Επιχειρεί μια νέα διαπραγμάτευση της τέχνης και υπερασπίζεται την ύπαρξη του ψεύδους αντιτιθέμενος στους ελεάτες. Βρίσκει έτσι το δρόμο να εκθέσει το "πραγματικό", κατ' αυτόν, περιεχόμενο της σοφιστικής. Διατυπώνει μια συσχετική αντίληψη του "μη όντος", με την έννοια του "θατέρου", αυτού δηλαδή που είναι διαφορετικό του όντος κι όχι ανύπαρκτο. Η έννοι...

Στους "Παράλληλους Βίους" ο Πλούταρχος σκιαγραφεί κατά ζεύγη της μεγαλύτερες προσωπικότητες της ιστορίας, Έλληνες και Ρωμαίους, που με τη δράση και τα έργα τους σηματοδότησαν την πορεία του μέχρι τότε γνωστού κόσμου. Όπως εξηγεί ο ίδιος ο συγγραφέας, η φιλοδοξία του δεν ήταν να γράψει ιστορία. Αντίθετα, οι υποκειμενικές απόψεις για τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του πρωταγωνιστή, οι οποίες θεωρούνταν "παρέκβαση" στο έργο των ιστορικών, για τον Πλούταρχο αποτελούσε το κατεξοχήν αιτούμενο, βασισμένο ασφαλώς στα έργα των βιογραφούμενων, και μάλιστα όχι μόνο στις μεγάλες τ...

Στους "Παράλληλους Βίους" ο Πλούταρχος σκιαγραφεί κατά ζεύγη της μεγαλύτερες προσωπικότητες της ιστορίας, Έλληνες και Ρωμαίους, που με τη δράση και τα έργα τους σηματοδότησαν την πορεία του μέχρι τότε γνωστού κόσμου. Όπως εξηγεί ο ίδιος ο συγγραφέας, η φιλοδοξία του δεν ήταν να γράψει ιστορία. Αντίθετα, οι υποκειμενικές απόψεις για τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του πρωταγωνιστή, οι οποίες θεωρούνταν "παρέκβαση" στο έργο των ιστορικών, για τον Πλούταρχο αποτελούσε το κατεξοχήν αιτούμενο, βασισμένο ασφαλώς στα έργα των βιογραφούμενων, και μάλιστα όχι μόνο στις μεγάλες τ...

Στους "Παράλληλους Βίους" ο Πλούταρχος σκιαγραφεί κατά ζεύγη της μεγαλύτερες προσωπικότητες της ιστορίας, Έλληνες και Ρωμαίους, που με τη δράση και τα έργα τους σηματοδότησαν την πορεία του μέχρι τότε γνωστού κόσμου. Όπως εξηγεί ο ίδιος ο συγγραφέας, η φιλοδοξία του δεν ήταν να γράψει ιστορία. Αντίθετα, οι υποκειμενικές απόψεις για τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του πρωταγωνιστή, οι οποίες θεωρούνταν "παρέκβαση" στο έργο των ιστορικών, για τον Πλούταρχο αποτελούσε το κατεξοχήν αιτούμενο, βασισμένο ασφαλώς στα έργα των βιογραφούμενων, και μάλιστα όχι μόνο στις μεγάλες τ...

Στους "Παράλληλους Βίους" ο Πλούταρχος σκιαγραφεί κατά ζεύγη της μεγαλύτερες προσωπικότητες της ιστορίας, Έλληνες και Ρωμαίους, που με τη δράση και τα έργα τους σηματοδότησαν την πορεία του μέχρι τότε γνωστού κόσμου. Όπως εξηγεί ο ίδιος ο συγγραφέας, η φιλοδοξία του δεν ήταν να γράψει ιστορία. Αντίθετα, οι υποκειμενικές απόψεις για τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του πρωταγωνιστή, οι οποίες θεωρούνταν "παρέκβαση" στο έργο των ιστορικών, για τον Πλούταρχο αποτελούσε το κατεξοχήν αιτούμενο, βασισμένο ασφαλώς στα έργα των βιογραφούμενων, και μάλιστα όχι μόνο στις μεγάλες τ...

Στους "Παράλληλους Βίους" ο Πλούταρχος σκιαγραφεί κατά ζεύγη της μεγαλύτερες προσωπικότητες της ιστορίας, Έλληνες και Ρωμαίους, που με τη δράση και τα έργα τους σηματοδότησαν την πορεία του μέχρι τότε γνωστού κόσμου. Όπως εξηγεί ο ίδιος ο συγγραφέας, η φιλοδοξία του δεν ήταν να γράψει ιστορία. Αντίθετα, οι υποκειμενικές απόψεις για τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του πρωταγωνιστή, οι οποίες θεωρούνταν "παρέκβαση" στο έργο των ιστορικών, για τον Πλούταρχο αποτελούσε το κατεξοχήν αιτούμενο, βασισμένο ασφαλώς στα έργα των βιογραφούμενων, και μάλιστα όχι μόνο στις μεγάλες τ...