Γονατάς Επαμεινώνδας Χ. 1924-2006
Gonatás E. Ch.
Ε. Χ. Γονατάς (1924-2006). Ο Επαμεινώνδας Γονατάς γεννήθηκε και έζησε στην Αθήνα. Η καταγωγή του ήταν από το Αϊβαλί. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και άσκησε τη δικηγορία. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1944 με τη δημοσίευση του ποιήματος "Η μικρή εξοχική μας πόλη" στο περιοδικό "Παλμός" με το ψευδώνυμο Ε. Γόνης. Ακολούθησε το 1945 η έκδοση του αφηγήματος "Ο ταξιδιώτης". Δεκατέσσερα χρόνια αργότερα εξέδωσε τη συλλογή ποιητικών πεζών "Η κρύπτη". Ακολούθησαν αφηγηματικά έργα με έντονα ποιητική γλώσσα. Στη γραφή του διακρίνονται καταβολές στο ρεύμα του υπερρεαλισμού αλλά και στοιχεία ρομαντισμού και αισθητισμού με εξαιρετική επιμέλεια στις λεπτομέρειες της αφήγησης και στην ατμόσφαιρα που δημιουργεί ο λόγος. Ο Ε.Χ. Γονατάς παραμένει μια ιδιόμορφη όσο και παρασιωπημένη περίπτωση στα γράμματά μας. Το έργο του, που περιλαμβάνει ένα βιβλίο με ποιητικές πρόζες, την "Κρύπτη" (1959) δύο συλλογές πεζογραφημάτων, το "Βάραθρο" (1963) και τις "Αγελάδες" (1963), τρία αυτοτελή πεζογραφήματα, "Ο ταξιδιώτης" (1945), "Ο φιλόξενος καρδινάλιος" (1986), "Η προετοιμασία" (1991) και μεταφράσεις έργων συγγραφέων όπως οι Βολς, Γκολ, Φλωμπέρ, Κόλεριτζ, Πόρτσια, Μπετενκούρ, Λίχτενμπεργκ, κ.ά., αντιμετωπίστηκε με αμηχανία από την κριτική. Πρωτοπόρος του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα, παρόλο που δεν υπήρξε "ορθόδοξος" υπερρεαλιστής με την μπρετονική έννοια, συνεργάστηκε με τον Δ. Π. Παπαδίτσα στην έκδοση του βραχύβιου περιοδικού "Πρώτη Ύλη" (1959) και ανέπτυξε φιλίες με καλλιτέχνες όπως οι Νίκος Εγγονόπουλος, Νίκος Καχτίτσης και Μίλτος Σαχτούρης. Ωστόσο, ο ίδιος κρατήθηκε πεισματικά στην αφάνεια, προκαλώντας μόνον εκ των υστέρων το δικαιολογημένο ενδιαφέρον για το έργο του, όπως, λ.χ. με μια από τις λίγες συνεντεύξεις που έδωσε ποτέ στο περιοδικό "Διαβάζω", τ. 444 (10/2003), καθώς και με το ντοκιμαντέρ "Επισκέψεις στο σπίτι του Ε. Χ. Γονατά", της Εύας Στεφανή (1998), που προβλήθηκε στην ΕΡΤ (παραγωγή της εταιρείας CINETIC). (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ. & CINETIC) (φωτογραφία: Στέλιος Σκοπελίτης)
Θέατρο σκιών
Bettencourt Pierre 1917-2006
Στιγμή (2001)
Ο σοφός ονειρεύεται στην άκρη του δρόμου. Η δύναμη του ονείρου μπορεί να κάνει να ξεπροβάλει ένα δέντρο, ένας βασιλιάς, μια γυναίκα, μια χίμαιρα. Και το δέντρο κι ο βασιλιάς και η χίμαιρα περνούν, περνούν σ' αυτό το σκηνικό που ονομάζεται ζωή. Και εξαφανίζονται. Ο σοφός ονειρεύεται στην άκρη του δρόμου. Δε θα περάσει όποιος θέλει απ' το δρόμο του. [...] Ο σοφός διασχίζει με τα πόδια το ποτάμι κοντά σ' ένα γεφύρι. Σίγουρα δε θα το 'χει δει. Μα κάποιος απ' το γεφύρι του κάτι του φωνάζει. Ο σοφός κοιτάζει, βλέπει το γεφύρι να γκρεμίζεται μαζί με τον άνθρωπ...
Θέατρο σκιών
Bettencourt Pierre 1917-2006
Στιγμή (2001)
Ο σοφός ονειρεύεται στην άκρη του δρόμου. Η δύναμη του ονείρου μπορεί να κάνει να ξεπροβάλει ένα δέντρο, ένας βασιλιάς, μια γυναίκα, μια χίμαιρα. Και το δέντρο κι ο βασιλιάς και η χίμαιρα περνούν, περνούν σ' αυτό το σκηνικό που ονομάζεται ζωή. Και εξαφανίζονται. Ο σοφός ονειρεύεται στην άκρη του δρόμου. Δε θα περάσει όποιος θέλει απ' το δρόμο του. [...] Ο σοφός διασχίζει με τα πόδια το ποτάμι κοντά σ' ένα γεφύρι. Σίγουρα δε θα το 'χει δει. Μα κάποιος απ' το γεφύρι του κάτι του φωνάζει. Ο σοφός κοιτάζει, βλέπει το γεφύρι να γκρεμίζεται μαζί με τον άνθρωπ...
Βιβλιομανία και ένα σχεδίασμα μυθιστορήματος: Η σπείρα
Flaubert Gustave 1821-1880
Στιγμή (2001)
[...] Από όλα τα πρωτόλεια της πρώτης νεανικής του περιόδου, ο Φλωμπέρ δημοσίευσε στο δισεβδομαδιαίο λογοτεχνικό περιοδικό της Ρουέν "Το Κολιμπρί" -που η έκδοσή του άρχισε τον Μάρτιο του 1836 και κράτησε έως το 1841- μονάχα δύο, με τα αρχικά του Γ. Φ.: "Ένα μάθημα φυσικής ιστορίας, είδος: "αντιγραφεύς" (30 Μαρτίου 1837), και τη "Βιβλιομανία", που το χειρόγραφό της φέρει τη χρονολογία: Νοέμβριος 1836 (γραμμένο, δηλαδή, όταν δεν είχε ακόμη συμπληρώσει τα δεκαπέντε του χρόνια) αλλά δημοσιεύτηκε στις 12 Φεβρουαρίου 1837. Τα γραπτά του της προαναφερθείσης περιόδου -συγκλονιστικ...
Οι μαριονέτες
Kleist Heinrich von 1777-1811
Άγρα (1996)
Σπάνια είναι τα κείμενα που μιλάνε για το θέατρο. Ακόμη σπανιότερα εκείνα που μας βάζουν μονομιάς μπροστά σε αυτό που στο θέατρο είναι σκανδαλώδες, ανήκουστο, είτε μάλιστα αδύνατο. Το δοκίμιο του Kleist "Περί του θεάτρου των μαριονετών" ("Uber das Marionettentheater") είναι αναμφίβολα ένα από αυτά (τα λίγα) - πλάι, για παράδειγμα, στην "ομιλία για ηθοποιούς" του 'Αμλετ, σε ορισμένες "περιπλανήσεις" ("divagations") του Mallarme, στο "Θέατρο και το είδωλό του" του Artaud, και στην "Παράξενη λέξη τ..." ("L' etrange mot d'...") του Genet. Εν τούτοις, το δοκίμιο αυτό του Kleist...
Ο μαύρος γάτος και άλλα διηγήματα
Κονδυλάκης Ιωάννης Δ. 1861-1920
Στιγμή (1987)
Περιέχονται τα διηγήματα: "Ο μαύρος γάτος", "Ένας πειρασμός", "Ο σιωπηλός", "Ο βρυκόλακας", καθώς και βιογραφικό σημείωμα του συγγραφέα.
Γραπτά Γιώργου Β. Μακρή
Συλλογικό έργο
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (1986)
Περιλαμβάνονται οι ενότητες: - Εισαγωγικό σημείωμα του Ε. Χ. Γονατά - Ποιήματα - Αφηγήματα - Σκέψεις - φύλλα ημερολογίου - Μια προκήρυξη, ένας διάλογος και το προοίμιο του "Πάλι" - Επιστολές (στους Άγγελο Καράκαλο, Ε. Χ. Γονατά, Δέσποινα Τσικρικά, Δώρα Μακρή, Μαντώ Αραβαντινού, κ.ά.) - Μεταφράσεις (τεσσάρων έργα των: Aldous Huxley, Octavio Paz, Joan Miro και Μάκη Μιχαλόπουλου) - Μαρτυρίες και σημειώματα για τον Γιώργο Β. Μακρή (κείμενα των Αλέξη Ακριθάκη, Φραγκίσκης Αμπατζοπούλου, Νάνου Βαλαωρίτη, Τάσου Δενέγρη, Άγγελου Καράκαλου, Claudie Marx, Τάκη Μαύρου, Κώστα Τα...
