Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο συλλογικός τόμος "Τόποι: Αντίδωρα στον Παντελή Μπασάκο" περιλαμβάνει είκοσι τρεις πρωτότυπες συμβολές φίλων, συναδέλφων και μαθητών του τιμώμενου στα πεδία της φιλοσοφίας και της θεωρίας του επιχειρήματος, που ο ίδιος υπηρέτησε με τρόπο συστηματικό και γνήσιο, ως πανεπιστημιακός δάσκαλος και ερευνητής, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο καθώς και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Τα κείμενα οργανώνονται σε τέσσερις ενότητες: "Κρίση και επιχείρημα", "Λόγος και δημοκρατία", "Ρητορική και διαλεκτική στους αρχαίους", "Ρητορική και διαλεκτική στους νεότερους".

Το 2017 συμπληρώθηκαν πέντε αιώνες από τότε που ο Λούθηρος θυροκόλλησε, στις 31 Οκτωβρίου 1517, τις 95 θέσεις στο πανεπιστημιακό παρεκκλήσιο της Βιττεμβέργης, ενέργεια που επέπρωτο να αλλάξει την Ευρώπη και όλο τον χριστιανικό κόσμο. Η 500ή επέτειος του γενεθλίου έτους του προτεσταντισμού υπέδειξε πολύ φυσιολογικά το θέμα του όγδοου συνεδρίου των Συναντήσεων του Άρτου Ζωής. Η νεοελληνική ιστορία διασταυρώθηκε με τον προτεσταντισμό, στο πρόσωπο κυρίως και τη δράση του πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Κυρίλλου Λουκάρεως, το κίνημα όμως αυτό δεν ρίζωσε στην Ελλάδα. Οι Έ...

Οι έννοιες της αξιοκρατίας και της επάξιας αντιμετώπισης έχουν αδιαμφισβήτητη διαισθητική απήχηση. Βεβαίως, η επίκλησή τους συχνά υποκρύπτει την επίδραση άλλων καταστατικών αρχών του ηθικοπολιτικού μας οπλοστασίου. Εκφράσεις όπως "αξίζει τα λεφτά του", "δεν του άξιζε αυτή η μοίρα", "στον καθένα αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία", "δεν μου αξίζει αυτή η συμπεριφορά" κ.ο.κ. βρίθουν στο καθημερινό λεξιλόγιό μας, μοιραίως. Με δεδομένη την ευρεία χρήση της έννοιας του αξίζειν στον λόγο μας, αλλά και το πλουραλιστικό πεδίο αναφοράς της, το ερώτημα που πραγματεύεται η μελέτη είναι η θεω...

Η Πολιτική Θεωρία, ως ενικός όρος, μπορεί να αφορά είτε σε μια συστηματοποιημένη κοσμοσωτηριακή πρόταση (Επιστήμη της Πολιτικής) είτε σε μια συστηματική και αιτιολογημένη εξηγητική προσέγγιση αυτών των προτάσεων, αλλά και των φαινομένων ισχύος γενικότερα (Πολιτική Επιστήμη).

Η πορεία της συζήτησης για τη δικαιοσύνη και το Δίκαιο στον παρόντα τόμο είναι η γνωστή πορεία των "Συναντήσεων": Βίβλος, αρχαία Ελλάδα, χριστιανική παράδοση, νεότερη σκέψη, σύγχρονα ερωτήματα. Είναι πράγματι η Παλαιά Διαθήκη και ο ιουδαϊσμός εν γένει με το μέρος της δικαιοσύνης, ενώ η Καινή Διαθήκη και ο χριστιανισμός με το μέρος της αγάπης, ή μήπως και στις δύο Διαθήκες και θρησκευτικές παραδόσεις συνυπάρχουν -με ένταση- και η δικαιοσύνη και η αγάπη; Στην αρχαία Ελλάδα πώς συνδέεται άραγε ο φιλοσοφικός λόγος περί δικαιοσύνης με τον τρόπο που τίθεται το ζήτημα στη λο...

Στην Αμερική επικρατεί μια ριζικά καταθλιπτική πολιτική κουλτούρα, αδύναμη να εκπληρώσει τα αέναα αιτήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και να σταθεί αντιμέτωπη απέναντι στην τρομοκρατία, υποστηρίζει ο Ronald Dworkin, ένας από τους κορυφαίους πολιτικούς φιλοσόφους της εποχής μας. Όμως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Ο Dworkin ορίζει και υπερασπίζεται θεμελιώδεις αρχές προσωπικής και πολιτικής ηθικής τις οποίες μπορούν να συμμερίζονται όλοι οι πολίτες. Δείχνει πως οι κοινά αποδεκτές αρχές μπορούν να αντικαταστήσουν τη συγκινησιακή αντιπαράθεση με την πραγματική...

Ο «φιλοσοφικός» εξισωτισμός έχει πατέρα τον Rawls και πρωταγωνιστές τους Dworkin, Sen, Cohen και Arneson. Ως προς τι οι άνθρωποι πρέπει να είναι ίσοι; Ως προς το να είναι εξίσου ευχαριστημένοι, να εκπληρώνονται εξίσου οι επιθυμίες τους, να καλύπτονται όλες οι ανάγκες τους, να έχουν ίσες ευκαιρίες να διαμορφώσουν σχέδια ζωής, να επωμίζονται εξίσου το τίμημα των επιλογών τους, να έχουν ίσες ικανότητες να κάνουν πράγματα, να βρίσκονται σε ισότιμες κοινωνικές σχέσεις; Το αίτημα της ισότητας ως ισχυρού ηθικοπολιτικού ιδεώδους δεν μπορούμε να το δούμε αποκομμένο από το τι πιστεύο...

O R. Dworkin στο έργο του συνυφαίνει τις έννοιες της ελευθερίας και της ισότητας, τις οποίες αντιλαμβάνεται ως συμπληρωματικές πλευρές του ίδιου ιδεώδους, αποστασιοποιούμενος από τον παραδοσιακό φιλελευθερισμό που τις έβλεπε σε ανταγωνιστική βάση. Στο δικό του θεωρητικό σχήμα πρωταρχικό ρόλο κατέχει το ιδεώδες της ισότητας, το οποίο παρέχει το συγκεκριμένο κανονιστικό πρίσμα προσέγγισης της ελευθερίας. O Ronald Dworkin υποστηρίζει δύο θεμελιώδεις ανθρωπιστικές αρχές. Η πρώτη είναι ότι η ευδοκίμηση της ανθρώπινης ζωής έχει το ίδιο βάρος για όλους ενώ η δεύτερη ορίζει ότι ο...

O Will Kymlicka επιχειρεί να αποτυπώσει τις κυρίαρχες τάσεις που δημιουργήθηκαν στους κόλπους της αγγλοαμερικανικής πολιτικής φιλοσοφίας μετά τη δημοσίευση της Θεωρίας της δικαιοσύνης του Rawls, και να συνδιαλεχθεί με τις θεωρητικές αντιπαραθέσεις που πυροδότησε. Εκλαμβάνει τον John Rawls ως το σημείο επανεκκίνησης της σύγχρονης πολιτικής φιλοσοφίας, αντιμετωπίζει την πολιτική θεωρία εντός του ευρύτερου πλαισίου της ηθικής φιλοσοφίας, και υιοθετεί μία θεματική προσέγγιση της πολιτικής φιλοσοφίας την οποία αντιδιαστέλλει στην ιστορία της. Θεματικά φέρνει στην καρδιά της πολ...

Τα δικαιώματα, παραδοσιακά αποτέλεσαν μια από τις ισχυρότερα εδραιωμένες πεποιθήσεις στους κόλπους της δυτικής σκέψης. Αν και ίσως φιλοσοφικά ευάλωτα, έχουν καθιερωθεί ως αναπόσπαστο τμήμα το πολιτικού και ηθικού λεξιλογίου μας. Τι είναι όμως αυτό που κάνει τα δικαιώματα ηθικώς και πολιτικώς σημαντικά παρά τα προβλήματα θεμελίωσής τους; Πού ανάγεται η μοναδικότητά τους και γιατί θεωρείται αναντικατάστατη η γλώσσα των δικαιωμάτων; Πώς συνδέονται με έννοιες όπως η ελευθερία, η ευημερία, η δικαιοσύνη, η αυτονομία, τα οφέλη, οι κοινωνικοί στόχοι; Προσπαθώντας να απαντήσει σε τ...

Αν η δεκαετία του '70 είναι η εποχή της άνθησης φιλελεύθερων και ισοκρατικών θεωριών, η δεκαετία του '80 εκδηλώνει τάσεις ανατροπής των βασικών αξιωμάτων του φιλελευθερισμού και την επιθυμία επιστροφής σε νεο-ρομαντικές αντιλήψεις. Στο επίκεντρο αυτής της διαμάχης βρίσκεται το έργο του Rawls, που έχει καθιερωθεί ως η πλέον εμπεριστατωμένη στην εποχή μας προσπάθεια διατύπωσης μιας φιλελεύθερης ηθικοπολιτικής θεωρίας. Η κριτική τάση των "κοινοτιστών" χαρακτηρίζεται από την πρόταξη του ιδιαίτερου απέναντι στο καθολικό και προπαντός της ζώσας κοινότητας απέναντι σε μια αφηρημέ...