Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το Λεξικό αποτελεί μια χαρτογράφηση του φαινομένου της λογοκρισίας στην Ελλάδα μέσα από την καταγραφή και την κριτική ανάλυση εμβληματικών περιπτώσεων. Εστιάζει στην περίοδο της μεταπολίτευσης, αντιπαραθέτοντας και συνδέοντας ταυτόχρονα την παρουσία λογοκριτικών πρακτικών στη δημοκρατία με την αντίστοιχη ανάπτυξη σε περιόδους δικτατορίας και "καχεκτικής" δημοκρατίας. Χωρίζεται σε τρεις ενότητες: Η πρώτη παρουσιάζει το υπόβαθρο της λογοκρισίας υπό τη μορφή ιστορικής ανασκόπησης. Σε ξεχωριστές μελέτες τεκμηριώνεται η λογοκρισία στον Τύπο, στις εικαστικές τέχνες, τη μουσική, τ...

Οι ηθικές και πολιτικές ιδέες που επικρατούν στην ορθόδοξη Βαλκανική, λίγο πριν και μετά την Άλωση, θα αποτελέσουν γόνιμο υπέδαφος για την ανάπτυξη και καρποφορία της "Κρητικής σχολής", ένα εκ των σπουδαιοτέρων κεφαλαίων της ιστορίας της ελληνικής ζωγραφικής. Είναι, ωστόσο, προφανές ότι η τέχνη των "Κρητικών" είναι προϊόν αντινομίας η μάλλον διπλής "συμφωνίας": πρώτον, με την επίσημη πολιτική της ηγεσίας των Ορθοδόξων για αρμονική συμβίωση με την αλλόθρησκη εξουσία και με την (θεωρητική) απαίτηση του μεταβυζαντινού μοναχισμού για "αποστασιοποίηση" από τα εγκόσμια πράγματ...

Εν αντιθέσει προς ό,τι ισχύει στην Δυτική Ευρώπη, η χρήση εγχειριδίων ζωγραφικής στο Βυζάντιο δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη. Περαιτέρω, οι γνώσεις μας για την βυζαντινή ζωγραφική, ως προς τους τρόπους εκμαθήσεως και εφαρμογής αυτής, έχουν δομηθεί επί τη βάσει των όσων μαρτυρεί η ύστερη μεταβυζαντινή περίοδος. Αποφασιστική συμβολή σε αυτό έμελλε να έχει το βιβλίο με τίτλο "Ερμηνεία της ζωγραφικής τέχνης", του ιερομοωάχου Διονυσίου από τα Φουρνά των Αγράφων (1729-1733). Εκτός του Διονυσίου, ομοίου περιεχομένου, κείμενα φυλάσσονται στις μοναστηριακές κυρίως βιβλιοθήκες. Τα εγ...

Ο συλλογικός αυτός τόμος επιχειρεί να αναδείξει για πρώτη φορά την ιστορία της λογοκρισίας στην Ελλάδα σε μία αυτοτελή ενιαία αφήγηση μέσα από ετερόκλητα στιγμιότυπα λόγου, από τις εικαστικές τέχνες ως τη δημοσιογραφία και από τον κινηματογράφο ως τη λογοτεχνία ή τη φωτογραφία. Περιέχει επεξεργασμένες αρκετές από τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στο ομώνυμο συνέδριο που διοργάνωσε το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου και το γραφείο Αθηνών του Ιδρύματος Ρόζα Λούξεμπουργκ, καθώς και μία σειρά δοκιμίων τα οποία αξιολογήθηκαν ότι προσθέτουν στη...

Το μικρό τούτο δοκίμιο αποτελεί προδημοσίευση πραγματείας σχετικά με τη μνημειακή τέχνη, ειδικά δε με την επιτοίχια ζωγραφική. Ο λόγος που με ώθησε να καταπιαστώ με το θέμα αυτό δεν ήταν τόσο η έλλειψη βιβλιογραφίας, όσο ο προφανής στον καιρό μας μαρασμός και η στειρότητα της τέχνης αυτής στην Ελλάδα, και όχι μόνο. Στον τόπο μας η δραστηριότητα των ασχολουμένων με την τοιχογραφία εξαντλείται στη διακόσμηση εκκλησιών. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, οι θρησκευτικές αυτές ζωγραφιές αποτελούν μέτριες απομιμήσεις υστεροβυζαντινών έργων. Οι καλούμενοι αγιογράφοι, στην πλειονότητα τους...

[...] Η ιδιαιτερότητα του λευκώματος έγκειται στην αναλυτική παρουσίαση της αρχιτεκτονικής και του εντοίχιου διακόσμου. Αποφασίσαμε, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα και τον αγιογράφο, να καταγραφεί και να τεκμηριωθεί η πορεία του έργου: οι λεπτομέρειες και προβληματισμοί για σχεδιαστικές, χρωματικές, θεολογικές και πρακτικές επιλογές που σηματοδοτούν το έργο. Τόσο ο ειδικός επιστήμονας όσο και ο απλός αναγνώστης μπορούν να λάβουν πληροφορίες χρήσιμες αλλά και ωφέλιμες. Το βιβλίο-λεύκωμα περιλαμβάνει επτά κείμενα επιστημόνων και ειδικών, που ασχολήθηκαν με την ανέγερση κ...

Στο ανά χείρας βιβλίο εξετάζεται το αυστηρού ρυθμού καλλιτεχνικό ρεύμα που κυριάρχησε στο Άγιον Όρος από το δεύτερο μισό του 14ου αιώνα και το οποίο μετεξελίχθηκε στη συνέχεια σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε "κρητική σχολή". Με αφορμή εικαστικά έργα της μονής Διονυσίου, η διερεύνηση του θέματος πραγματώνεται σε χωριστές ενότητες, όπου, παράλληλα με την εξέταση εικόνων αλλά και τοιχογραφιών, τίθεται προς ανάλυση σειρά ζητημάτων, σχετικών με τη στιλιστική τεκμηρίωση, τη χρονολόγηση, την απόδοση σε εργαστήρια ή καλλιτέχνες κ.α.

[...] Έτσι, λίγο αργότερα, με την άδεια του πανοσιολογιωτάτου καθηγουμένου της Μονής κ. Πέτρου, ο επί των επιστημονικών θεμάτων φροντιστής γέρων Συμεών μου πρότεινε να εκπονήσω τη διδακτορική μου διατριβή, έχοντας ως θέμα το σύνολο των παρεκκλησίων που διακοσμήθηκαν από το μοναχό - ζωγράφο Δανιήλ. Και φυσικά αποδέχτηκα ασμένως και μετ' ευχαριστίας την πρόταση αυτή, λόγω του μεγάλου ερευνητικού κενού σχετικά με τα αθωνικά μνημεία του πρώιμου 17ου αιώνα. Στην προσπάθειά μου αυτή ευτύχησα να βρίσκομαι υπό την εποπτεία δύο ακόμη εκλεκτών επιστημόνων, καθηγητών του Πανεπιστημίου...