Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η πρωτότυπη αλλά σχεδόν αγνοημένη μελέτη του Κωνσταντίνου Σάθα πρωτοδημοσιεύθηκε στο περιοδικό "Εστία" τόμ. ΙΘ΄-Κ΄ (1885). Η εργασία αυτή αποτελεί αξιοσημείωτη συμβολή στη μελέτη των μισθοφορικών στρατιωτικών σωμάτων που έλαβαν την ονομασία stradioti, και προσφέρει αφορμή για έρευνα και εμβάθυνση. Ο Σάθας περιγράφει την προσωπική ταυτότητα και το κοινωνικό προφίλ (χριστιανοί ορθόδοξοι, ελληνόφωνοι, αλβανόφωνοι κλπ.), τους τόπους προέλευσης, τα έθιμα και τις πολεμικές τακτικές των "στρατιωτών" ιππέων (αλλά και πεζών και κουρσάρων) καθώς και τα κράτη της χριστιανικής Δύσης τα...

Ο Κ. Σάθας δημοσιεύει εδώ τέσσερα σημαντικά ανέκδοτα τεκμήρια της ιστορίας του Νέου Ελληνισμού: α) τα "Ανδραγαθήματα Μερκούριου Μπούα" (ενός αντιπροσωπευτικού τύπου stradioto), ποίημα του Ζακύνθιου Τζάνε Κορωναίου (Βενετία 1519), β) το "Ρεμπελιό των ποπολάρων" του 'Αγγελου Σουμάκη, την εξιστόρηση της σημαντικότερης πολιτικής εξέγερσης στις βενετοκρατούμενες ελληνικές χώρες, στη Ζάκυνθο το 1628, γ) το "Χρονικό του (Ζακύνθιου νοτάριου Ιωάννη) Μάτεση", ένα ημερολόγιο των εξελίξεων του τελευταίου βενετοτουρκικού πολέμου (1684-1699), και δ) το "Θρήνος εις Κρήτην" και το στιχούργ...

Ο Κ. Σάθας δημοσιεύει εδώ τέσσερα σημαντικά ανέκδοτα τεκμήρια της ιστορίας του Νέου Ελληνισμού: α) τα "Ανδραγαθήματα Μερκούριου Μπούα" (ενός αντιπροσωπευτικού τύπου stradioto), ποίημα του Ζακύνθιου Τζάνε Κορωναίου (Βενετία 1519), β) το "Ρεμπελιό των ποπολάρων" του 'Αγγελου Σουμάκη, την εξιστόρηση της σημαντικότερης πολιτικής εξέγερσης στις βενετοκρατούμενες ελληνικές χώρες, στη Ζάκυνθο το 1628, γ) το "Χρονικό του (Ζακύνθιου νοτάριου Ιωάννη) Μάτεση", ένα ημερολόγιο των εξελίξεων του τελευταίου βενετοτουρκικού πολέμου (1684-1699), και δ) το "Θρήνος εις Κρήτην" και το στιχούργ...

Η έκδοση αποτελεί απάντηση του Κωνσταντίνου Σάθα (Αθήνα 1842 - Παρίσι 1914) στις επικρίσεις του "αμείλικτου πολεμίου" του αρχιμανδρίτη Ανδρόνικου Δημητρακόπουλου από τη Λειψία κατά των συγγραμμάτων του και ιδίως κατά της "Νεοελληνικής φιλολογίας", το οποίο συγκεντρώνει "διεσπαρμένες ειδήσεις" για τους Έλληνες λογίους επί Τουρκοκρατίας και είχε βραβευθεί το 1867 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών στον "Δ' Φιλολογικό Διαγωνισμό". Ο Δημητρακόπουλος επέκρινε το έργο του Σάθα, δημοσιεύοντας πλείστες διορθώσεις (ιστορικές αλλά και φιλολογικές) και προσθήκες, που είχαν διαφύγει της έρευνα...

Ο Κωνσταντίνος Σάθας υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς του νέου ελληνισμού, θέτοντας τις βάσεις για την ανάπτυξη των Βυζαντινών και Μεσαιωνικών σπουδών στη χώρα μας. Οι έρευνές του έφεραν στο φως αρκετές αφανείς και συνάμα "αποκλίνουσες" όψεις της ελληνικής ιστορίας, όπως για παράδειγμα την ύπαρξη μιας αδελφότητας μυημένων "εθνικών" στον Μυστρά του 15ου αιώνα, καθοδηγούμενη από τον φιλόσοφο Γεώργιο Γεμιστό - Πλήθωνα, τον ρόλο που διαδραμάτισαν λόγιοι αρχαιολάτρες stratioti (ή Στρατιώτες) στη Δύση στα χρόνια μετά την Άλωση, καθώς επίσης και τη δράση μιας μυστηρ...

Οι "Διατριβαί" του Κ. Σάθα φέρνουν στο φως α) αίτημα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη της Μάλτας προς την κυβέρνηση των επαναστατημένων Ελλήνων για παραχώρηση βάσης στην Ελλάδα, β) ένα σχέδιο για τη διανομή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που εκπόνησε ο πρωθυπουργός της Ισπανίας καρδινάλιος Ιούλιος Αλβερόνη (Alberoni) το 1730, και γ) μία έμμετρη βιογραφία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων (έως την καταστροφή του Γαρδικίου το 1812) στα ελληνικά από τον τυφλό Αλβανό ποιητή Χατζή Σεχρέτη (γεν. στο Δέλβινο), από χειρόγραφο της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος. Το Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου...

Ο διαπρεπής έλληνας μελετητής της μεσαιωνικής ελληνικής ιστορίας και λογοτεχνίας μελετά το θέατρο κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Οι Μεγάλοι Πατέρες της Χριστιανικής Εκκλησίας επιτέθηκαν με δριμύτητα στο δράμα ως έκφανση της ειδωλολατρίας, και κατά συνέπεια το θέατρο έζησε "άδοξον μεν και άθλιον βίον" επί Βυζαντίου, αλλά επέζησε στα δημώδη "τραγούδια" και στους ακροαματικούς αγώνες ("ακροάσεις") των αυτοκρατόρων της Κωνσταντινούπολης μέχρι την οθωμανική κατάκτηση. Ο Σάθας, στην προσπάθειά του να αναδείξει την αγνοημένη μεσαιωνική ιστορία του ελληνισμού, καταλήγει στο (λανθασ...

Ο Κωνσταντίνος Σάθας (βλ. αρ. 71 της Βιβλιοθήκης Ιστορικών Μελετών) δημοσίευσε πρώτος τα τέσσερα σημαντικότερα έργα (δύο τραγωδίες, μία κωμωδία και ένα ποιμενικό δράμα) της κρητικής λογοτεχνίας: την Ερωφίλη, τον Ζήνωνα, τον Στάθη και τον Γύπαρι (ή Πανώρια) του Γεωργίου Χορτάτση, από κώδικες της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης της Βενετίας (πρώτος ο Σάθας αναφέρει τον όρο ''Κρητικόν θέατρον''). Ωστόσο, η σημασία του βιβλίου δεν περιορίζεται στη δημοσίευση ακέραιου του κειμένου τεσσάρων αριστουργημάτων της κρητικής λογοτεχνίας (1570-1669). Οι κριτικές παρατηρήσεις του ("ψιλαί υποθέσεις...

Αν υπάρχει κάποιο έθνος στον κόσμο που μπορεί να υπερηφανεύεται για την ευγενική του καταγωγή, αναντίρρητα αυτό είναι το ελληνικό. Η αίγλη που περιβάλλει αυτή την καταγωγή εξαγοράστηκε με σειρά μαρτυρίων και το δίπλωμα της ευγένειάς της είναι γραμμένο με αίμα. Εναντίον του έθνους αυτού ξέσπασαν φοβερές καταιγίδες, σηκώθηκαν άγρια και απειλητικά κύματα και ο μαρτυρικός αυτός λαός καταδιώχτηκε, υποδουλώθηκε, κατοίκησε μέσα σε ερείπια, κολύμπησε μέσα σε αίματα. Αλλά ο ήλιος του Ελληνισμού, που κρύφτηκε για μια στιγμή από τα ζοφερά εκείνα νέφη, δεν άργησε να ανατείλει, να...

Στο περισπούδαστο αυτό σύγγραμμά του, ο κορυφαίος ιστορικός μας Κ. Ν. Σάθας στηριγμένος σε ανεξερεύνητες ως την εποχή του και εξονυχιστικά εξηλεγμένες πηγές, εξιστορεί γλαφυρά όλους ανεξαίρετα τους αιματηρούς αγώνες του υπόδουλου Γένους από την άλωση της Πόλης (1453) ως τη στιγμή που θαμποχάραξε πια η ελπίδα της Λευτεριάς (1821). Και αποδείχνει με αδιάσειστα και λεπτομερή στοιχεία, ότι και ο "απόδημος" και "ο εν αυτή τη κοίτη του παραμείνας Ελληνισμός" διατήρησε επί 4 περίπου αιώνες άσβηστη τη φλόγα της αποτίναξης του οθωμανικού ζυγού. "Αμέσως ανακύψας ο Ελληνισμός ούτος κα...