Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η Ρωσική Επανάσταση του 1917 ήταν ένα από τα πιο αποφασιστικά και θυελλώδη γεγονότα στην παγκόσμια ιστορία. Κεντρικό ρόλο σ' αυτή την επανάσταση έπαιξε το ρωσικό μποσελβίκικο κόμμα. Σ' αυτό το βιβλίο, ο Τόνι Κλιφ εξετάζει το χτίσιμο του κόμματος των μπολσεβίκων και ιδιαίτερα τη δουλειά ενός από τους κυριότερους αρχιτέκτονές του, του Λένιν. Παρουσιάζει τις μάχες που έδωσε ο Λένιν για να μετατρέψει τις μαρξιστικές ιδέες για τη σοσιαλιστική επανάσταση σε πρακτική καθημερινή δράση και την ακόμα δυσκολότερη μάχη που έδωσε για να μετατρέψει τις απομονωμένες ομάδες μελέτης σε μια...

Η πολεμική εκστρατεία που ξεκίνησε ο πρόεδρος Μπους σαν "αντίποινα" για τον βομβαρδισμό της Νεας Υόρκης από τους αεροπειρατές είναι καθαρή παραφροσύνη. Δεν θα δικαιώσει τους αθώους νεκρούς, ούτε θα προστατεύσει τους ζωντανούς -αντίθετα, θα προσθέσει νέες εκατόμβες αθώων θυμάτων στο βωμό της προστασίας της αμερικάνικης ηγεμονίας. Η τεράστια πολεμική μηχανή που συγκεντρώθηκε ξανά στον Περσικό Κόλπο και τον Ινδικό Ωκεανό, οι βομβαρδισμοί σε βάρος του Αφγανιστάν και το δίκτυο των βάσεων που ενεργοποιείται για την υποστήριξη τους, δείχνουν σε όλον τον κόσμο ότι βρισκόμαστε μπρ...

Τι είναι οι ισλαμιστές; Οι νέοι "προληπτικοί" πόλεμοι του Μπους, η σφαγή του ιρακινού λαού και η κατοχή, η βάρβαρη καταστολή της παλαιστινιακής Ιντιφάντα από τον Σαρόν, συνοδεύονται από μια βρόμικη και ρατσιστική εκστρατεία για του "φανατικούς και παράφρονες ισλαμιστές που μας απειλούν όλους". Ακόμα και τα τμήματα της αριστεράς καταλήγουν να υιοθετούν συχνά μια παρόμοια λογική "ίσων αποστάσεων" ανάμεσα στους ιμπεριαλιστές και τον "ισλαμικό φονταμεταλισμό". [...]

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 ήταν η αρχή του τέλους της χούντας. Δεν ήταν υπόθεση μιας χούφτας ηρωικών φοιτητών, ήταν ένας μαζικός ξεσηκωμός των εργατών και της νεολαίας, κομμάτι της παγκόσμιας έκρηξης του '68, ενός κινήματος που έβαζε στην προοπτική του την ανατροπή του καπιταλισμού και τη δημιουργία μιας κοινωνίας απαλλαγμένης από την εκμετάλλευση, την καταπίεση, το ρατσισμό και τους φασίστες, τη φτώχεια, τον πόλεμο. Σήμερα, με το σύστημα βουτηγμένο στην πιο βαθιά κρίση του, με τα μνημόνια της χρεοκοπίας να τσακίζουν τις ζωές των ανθρώπων, αυτή η προοπτική ζωντα...

Το βιβλίο αυτό αποτελεί συλλογική προσπάθεια και στηρίζεται σε άρθρα που δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα "Εργατική Αλληλεγγύη" και στο περιοδικό "Σοσιαλισμός από τα κάτω", στο χρονικό διάστημα Φθινόπωρο 2002-Δεκέμβρης 2004. Είναι χωρισμένο σε τέσσερις ενότητες, ώστε να διευκολύνει τον αναγνώστη να βρεί απαντήσεις στα κυριότερα ζητήματα που απασχολούν κάθε ευαισθητοποιημένο άνθρωπο σήμερα: Γιατί γίνεται ο πόλεμος, τι σχέση έχει η Ελλάδα, ποιά είναι η ιστορία του Ιράκ και ο χαρακτήρας της αντίστασης, πώς προχώρησε το αντιπολεμικό κίνημα και πώς μπορόυμε να αντιμετωπίσουμε την...

Διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, εμείς οι παλιότεροι ξαναθυμόμαστε τις φοβερές εκείνες ημέρες και οι νεότεροι έχουν την ευκαιρία να μάθουν την αληθινή ιστορία του τόπου μας και του λαού μας. Και αυτό είναι πολύ χρήσιμο. Όχι μόνο για λόγους ιστορικούς, αλλά προπάντων γιατί βλέπουμε τα μαύρα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν σε όλες σχεδόν τις φάσεις των Ιουλιανών να εξακολουθούν και σήμερα, τα ίδια πρόσωπα και οι απόγονοί τους, να πρωταγωνιστούν, στη συνεχιζόμενη εκποίηση της πατρίδας μας. Και, όπως τότε, ο ξεσηκωμός του κόσμου αποκάλυψε τα μαύρα τους προσωπεία, έτσι και τώρα η νέα γ...

Ο Λένιν είχε παρατηρήσει ότι τους μεγάλους επαναστάτες στη διάρκεια της ζωής τους, τους κυνηγάνε και τους συκοφαντούν οι άρχουσες τάξεις, όμως μετά θάνατον προσπαθούν να τους μετατρέψουν σε άκακα εικονίσματα αφαιρώντας την επαναστατική ουσία των ιδεών και της δράσης τους, με τη βοήθεια των ρεφορμιστών μέσα στο κίνημα. Ο Αντόνιο Γκράμσι είναι μια τέτοια περίπτωση. Φέτος τον Απρίλη συμπληρώνονται εβδομήντα χρόνια από το θάνατό του στις φυλακές του φασιστικού καθεστώτος του Μουσολίνι. Η δράση και το έργο του είναι πολύτιμη παρακαταθήκη σήμερα για όσους όχι μόνο προσπαθούν να κ...

Αυτό το βιβλίο είναι αφιερωμένο στα ενενήντα χρόνια από την ίδρυση του ΣΕΚΕ, του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδας. Είναι μια επέτειος που έχουμε κάθε λόγο να τιμήσουμε, όχι τυπικά αλλά ουσιαστικά. Γιατί όταν μιλάμε για το ΣΕΚΕ, για τους αγώνες και την προοπτική που χάραξε, μιλάμε για τις επαναστατικές ρίζες της Αριστεράς στην Ελλάδα. Το κόμμα που ιδρύθηκε το Νοέμβρη του 1918 συσπείρωσε τους "ζωηρότερους και συνειδητότερους εκπροσώπους" της εργατικής τάξης, σύμφωνα με τα λόγια ενός από τους ιδρυτές του, του Αβραάμ Μπεναρόγια. Στα πρώτα του χρόνια βρέθηκε στη φωτιά...

Οι επαναστάσεις που χάνονται, γρήγορα λησμονούνται. Μια τέτοια επανάσταση ήταν αυτή που ξέσπασε στη Γερμανία πριν ακριβώς 90 χρόνια. Όμως, η αλήθεια είναι ότι μέσα σε όλο το επαναστατικό κύμα που ακολούθησε το τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου, τα γεγονότα στη Γερμανία ήταν αυτά που ανάγκασαν τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Λόιντ Τζορτζ, να δηλώσει: "Οι μάζες αμφισβητούν όλη την υφιστάμενη πολιτική, κοινωνική και οικονομική τάξη πραγμάτων από τη μια άκρη της Ευρώπης μέχρι την άλλη". Για πέντε συνεχή χρόνια, ανάμεσα στο 1918 και το 1923, μια ανεπτυγμένη βιομηχανική κ...

Ο Λέον Τρότσκι διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στο επαναστατικό κίνημα που διαμόρφωσε τον κόσμο του 20ου αιώνα. Ήταν ο πρόεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης -του πρώτου εργατικού συμβουλίου- κατά τη διάρκεια της Ρώσικης Επανάστασης του 1905. Ήταν ο συγγραφέας της θεωρίας της Διαρκούς Επανάστασης. Ο πρώτος που είδε ότι η επαναστατική αλλαγή δεν μπορούσε να περιοριστεί στα "αστικά" καλούπια, αλλά έπρεπε να προχωρήσει προς την εργατική επανάσταση και τον σοσιαλισμό. Ήταν ο οργανωτής της εξέγερσης του Οκτώβρη 1917, όταν οι εργάτες πήραν για πρώτη φορά την εξουσία. Ήταν ο δη...

Στο κέντρο του μαρξισμού υπάρχει μια σύγχυση. Η σύγχυση αυτή επικεντρώνεται στο δίπολο "βάση" και "εποικοδόμημα". Το 1857 ο Μαρξ έγραψε στον πρόλογο της εισαγωγής στην "Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας" ότι "η οικονομική δομή της κοινωνίας" σχηματίζει την "πραγματική βάση" πάνω στην οποία "υψώνεται ένα κοινωνικό και νομικό εποικοδόμημα". Από τότε, οι μαρξιστές αντιπαρατίθενται για το νόημα αυτής της δήλωσης. Τι είναι η "βάση"; Η οικονομία; Οι παραγωγικές δυνάμεις; Η τεχνολογία; Οι παραγωγικές σχέσεις; Τι περιλαμβάνεται στο εποικοδόμημα; Σίγουρα το κράτος. Αλλά τι ισχ...

Τα έξι χρόνια που ακολούθησαν την Οκτωβριανή Επανάσταση είχαν τεράστια πολιτική σημασία όχι μόνο για την Ρωσία, αλλά για την πορεία όλης της ανθρωπότητας μέσα στον 20ο αιώνα. Στα τέλη του 1917 η εργατική τάξη ήταν στην εξουσία μιας από της μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο για πρώτη φορά στην ιστορία. Όμως, το 1923 βρέθηκε αποδεκατισμένη ως αποτέλεσμα του εμφύλιου πολέμου και της οικονομικής καταστροφής. Ο ίδιος ο Λένιν προειδοποιούσε για τον κίνδυνο από την αυξανόμενη δύναμη που αποκτούσε η γραφειοκρατία. Ο Λέον Τρότσκι έδρασε στο κέντρο αυτών των γεγονότων. Αυτός ήταν που έ...

Οι συζητήσεις κι οι αντιπαραθέσεις για τον Εμφύλιο έχουν τη δική τους μακριά ιστορία. Μια σειρά θέματα και πτυχές της περιόδου έχουν απασχολήσει τον κόσμο της αριστεράς και πολύ ευρύτερα ιστορικούς και κόμματα. Πολλές φορές μοιάζει με κυκεώνα γεμάτο αναφορές σε πρόσωπα και καταστάσεις τυλιγμένα στην αχλύ του χρόνου. Το βιβλίο είναι μια προσπάθεια να μπουν αυτά τα θέματα σε μια "σειρά", όχι απαραίτητα αυστηρά χρονολογική. Μετά το 1949, με το κίνημα φιμωμένο, οι νικητές του Εμφυλίου έγραψαν την ιστορία όπως ήθελαν. Οι αγώνες του κόσμου εξαφανίστηκαν και έμεινε μόνο ο...

Η περίοδος από το 1923 μέχρι το 1927 σφραγίστηκε από μια μεγάλη σύγκρουση ανάμεσα στον Τρότσκι και τον Στάλιν με κέντρο το μέλλον της Ρώσικης Επανάστασης και της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Η περίοδος τέλειωσε με την εξορία του Τρότσκι και την εδραίωση της γραφειοκρατίας. Το 1927 ο Τρότσκι αποκαλούσε πια τον αντίπαλό του "νεκροθάφτη της επανάστασης". Πώς μπόρεσε ο Στάλιν, ένα άτομο που σπάνια αναφέρεται ως παρουσία στα μεγάλα γεγονότα του 1917, να θριαμβεύσει επί του Τρότσκι, του ηγέτη της επανάστασης και του Κόκκινου Στρατού, του μεγάλου ρήτορα και θεωρητικού; Η απάντησ...

"Το έργο στο οποίο έχω αφιερωθεί σήμερα... είναι το πιο σημαντικό έργο της ζωής μου - πιο σημαντικό από το 1917, πιο σημαντικό από τον Εμφύλιο Πόλεμο ή από οποιοδήποτε άλλο." Αυτές τις γραμμές ο Λέον Τρότσκι τις έγραψε το 1935. Οι υποστηρικτές του ήταν πολύ λίγοι, αλλά τα καθήκοντα που είχε μπροστά του ήταν τεράστια. Στο διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα στην τελειωτική εξορία του το 1929 και τη δολοφονία του το 1940, ο Τρότσκι έγραψε ιδιοφυείς αναλύσεις για το φασισμό, για την έκρηξη του εργατικού κινήματος στη Γαλλία, την επανάσταση στην Ισπανία και την επικράτηση του...

Αντιμέτωποι με τη χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε το 2007, κάποιοι οικονομικοί σχολιαστές άρχισαν να μιλούν για "τράπεζες ζόμπι": για χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που βρίσκονταν σε μια "απέθαντη" κατάσταση και είναι ανίκανοι να επιτελέσουν οποιαδήποτε θετική λειτουργία, αλλά ταυτόχρονα αποτελούν απειλή για κάθε τι ζωντανό που υπάρχει στον πλανήτη. Όμως, όχι μόνο οι τράπεζες αλλά συνολικά ο καπιταλισμός στον 21ο αιώνα είναι ένα σύστημα ζόμπι: ένα νεκροζώντανο σύστημα, ανίκανο να ικανοποιήσει οποιαδήποτε ανθρώπινη ανάγκη και συναίσθημα, αλλά ικανό για απότομες εκρήξε...

Στην αυγή του 21ου αιώνα εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο κατανοούν ότι ζούμε σε ένα απάνθρωπο σύστημα που "δεν δουλεύει". Όλο και περισσότεροι βλέπουν την εναλλακτική διέξοδο στην ανατροπή αυτού του συστήματος. Το ερώτημα είναι ποια είναι η δύναμη που μπορεί να ανατρέψει τον καπιταλισμό. Για τον Μαρξ, τον Ένγκελς και όλους τους επαναστάτες που συνέχισαν στα βήματά τους, αυτή η δύναμη ήταν η εργατική τάξη, το προλεταριάτο. Ωστόσο, η συγκεκριμένη θέση είναι ίσως η λιγότερο αποδεκτή σήμερα. Τις αντιρρήσεις τις σκεφτόμαστε, τις ακούμε και τις συζητάμε με πολλές αφορμές...

Είναι επίκαιρος ο Λένιν σήμερα; Αυτό το ερώτημα έχει μεγάλη σημασία. Γιατί έχει να κάνει με πολλά και κρίσιμα ζητήματα που συζητιώνται στο κίνημα. Το όνομα του Λένιν είναι σχεδόν ταυτισμένο με την ιστορία του κόμματος του οποίου ήταν ηγέτης, των Μπολσεβίκων στη Ρωσία. Ποια είναι η σχέση των επαναστατών με την εργατική τάξη και με το κίνημα; Τι σημαίνει επανάσταση; Χρειαζόμαστε κόμματα και τι είδους; Αρκούν παραδοσιακές μορφές οργάνωσης, όπως για παράδειγμα η έκδοση και η διακίνηση μιας επαναστατικής εφημερίδας ή μήπως οι νέες τεχνολογίες όπως το ίντερνετ μας προσφέρουν...

Στις αρχές του 2002, όταν το περιοδικό "Σοσιαλισμός από τα Κάτω" κυκλοφορούσε αφιερωμένο εξ ολοκλήρου στην Αργεντινή με αυτό το κείμενο του Κρις Χάρμαν, οι σκηνές από την εξέγερση του προηγούμενου Δεκέμβρη έκαναν το γύρο του κόσμου κι η κατάσταση στην ίδια τη χώρα κάθε άλλο παρά σταθερή έμοιαζε. Οι κυβερνήσεις κατέρρεαν η μια μετά την άλλη, οι πρόεδροι έτρεχαν "ποιος θα πρωτομπεί στο ελικόπτερο" και οι δρόμοι κι οι πλατείες συνέχιζαν να βράζουν. Όμως, όλα αυτά τότε έμοιαζαν πολύ μακριά από την Ευρώπη. Διαπιστώσεις ότι η Αργεντινή μπορεί να μην απέχει και τόσο πολύ από τ...