Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Ο Αλέκος Ε. Φλωράκης είναι διδάκτωρ εθνολόγος-λαογράφος και ποιητής. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Σπούδασε στην Αθήνα πολιτικές επιστήμες και στο Παρίσι εθνογραφία, εθνολογία και κοινωνική ανθρωπολογία, με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση. DEA της Εcole des Hautes Εtudes en Sciences Sociales (Ανθρωπολογία της Θρησκείας), διδάκτωρ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Προβιομηχανική Τεχνολογία). Σπούδασε επίσης δημοσιογραφία και δημόσιες σχέσεις και εργάστηκε για ένα διάστημα ως δημοσιογράφος. Δημοσίευσε πολλά αυτοτελή βιβλία και πολλές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά, πρακτικά συνεδρίων και συλλογικούς τόμους, με θέματα αναφερόμενα στην παραδοσιακή τεχνολογία, τη μαρμαρογλυπτική και άλλες μορφές της νεοελληνικής χειροτεχνίας, τη λαϊκή θρησκεία και τον ιερό χώρο, την εθνογλωσσολογία, την ονοματολογία και την εραλδική, ιδιαίτερα για την Tήνο. Υπήρξε συνεργάτης διαφόρων ερευνητικών και πολιτιστικών ιδρυμάτων, μουσείων και οργανισμών και του "Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, Θεσσαλονίκη 1997" στην έκθεση "Θησαυροί του Αγίου Όρους". Διετέλεσε επίσης πρώτος διευθυντής του "Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού", συνεδριακού, εκθεσιακού και ερευνητικού κέντρου, το οποίο και οργάνωσε, και επιστημονικός υπεύθυνος του Μουσείου Μαρμαροτεχνίας του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς, στον Πύργο Tήνου. Δίδαξε "λαϊκή τέχνη και αρχιτεκτονική" στη Σχολή Ξεναγών ΕΟΤ της Αθήνας, και "λαϊκή τέχνη" στα Π.E.K. (Περιφερειακά Eπιμορφωτικά Kέντρα) του Yπουργείου Παιδείας. Έκανε ανακοινώσεις σε συνέδρια, καθώς και πολλές ομιλίες και διαλέξεις. Έγραψε τα κείμενα ή συνεργάστηκε ως επιστημονικός σύμβουλος σε 18 ερευνητικά ντοκιμαντέρ, για την EPT και άλλους φορείς. Συνέταξε και επιμελήθηκε την ψηφιακή παρουσίαση των κειμηλίων και εκθεμάτων του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου και του Ιδρύματος Τηνιακού Πολιτισμού στο διαδίκτυο (Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου). Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Λαογραφικής Εταιρείας και της Εταιρείας Κυκλαδικών Μελετών, ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας και της Εταιρείας Τηνιακών Μελετών (της οποίας διετέλεσε αντιπρόεδρος), της Ελληνικής Ονοματολογικής Εταιρείας, της Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρείας Ελλάδος κ.ά. Έχει τιμηθεί με Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, της Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων και της Εν Αθήναις Γλωσσικής Εταιρείας, με τιμητική διάκριση του Επαρχείου Τήνου και του Δήμου Εξωμβούργου Τήνου, με τιμητικό δίπλωμα της Αδελφότητος των εν Αθήναις Τηνίων και με άλλες διακρίσεις. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε σε ηλικία 19 ετών, στη "Φιλολογική Βραδυνή". Μέχρι σήμερα έχει δημοσιεύσει εφτά ποιητικές συλλογές κι ένα βιβλίο με δοκίμια. Από τους πρωτεργάτες της ποιητικής γενιάς του '70, δημοσίευσε το 1971, σε συνεργασία με τον Στέφανο Κ. Μπεκατώρο, την ποιητική ανθολογία "Η νέα γενιά 1965-1970" (εκδ. Κέδρος), την πρώτη που αποτίμησε μια σειρά νέων τότε ποιητών που αργότερα καθιερώθηκε να ονομάζονται "Γενιά του '70". Το 2001 εκδόθηκε από το Δήμο Τήνου η πολυσέλιδη ανθολογία του "Τηνίων Πολιτεία", ανθολόγιο λογοτεχνίας και πολιτισμού. Είναι μέλος της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών. Τον Δεκέμβριο του 2018 τιμήθηκε με το Χαλκούν Μετάλλιο της Τάξης Γραμμάτων και Καλών Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών, "για το σύνολο του εξαίρετου συγγραφικού του έργου, κυρίως λαογραφικού και εθνογραφικού ενδιαφέροντος".
Museum of Marble Crafts
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (2009)
The Museum of Marble Crafts on Tinos has been created I with much love and great care and attention. To this contributed a happy coincidence of circumstances, which allowed the Piraeus Bank Croup Cultural Foundation, the Region of the South Aegean, the external collaborators and the local society to work together in an extraordinary climate of mutual goodwill and common conception. The result is a modern pole of attraction for the island's visitors, as well as for its inhabitants of all ages: schoolchildren, young people and Tinians of the older generation. Our aim is fo...
Tinos: La tradition du marbre
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Τήνος (2006)
Επιτομή της μελέτης του συγγραφέα για τη "Λαϊκή λιθογλυπτική της Τήνου". Προσεγγίζονται με τρόπο συνοπτικό θέματα όπως η πορεία της τηνιακής μαρμαρογλυπτικής από το 17ο αιώνα έως σήμερα, το ιστορικό πλαίσιο, το λατομείο και το εργαστήριο, οι κατηγορίες των λιθαναγλύφων, ο διάκοσμος και οσυμβολισμός των θεμάτων. Επιλογή βιβλιογραφίας και εικονογράφηση.
Άγιον Όρος: Λιθανάγλυφα
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Τήνος (2000)
Δημοσιεύεται, με συνολική και συστηματική οπτική, πλήθος μαρμάρινων κατασκευών και λιθανάγλυφων του Αγίου Όρους (222 λήματα). Είναι έργα κωνσταντινουπολίτικων, τηνιακών, νησιώτικων και βορειοελλαδίτικων εργαστηρίων, σε διάφορα μοναστήρια, από τα τέλη του 17ου αιώνα έως τις αρχές του 20ού. Προτάσσεται εισαγωγή. Έγχρωμη και ασπρόμαυρη εικονογράφηση. Βιβλιογραφία, ευρετήρια, εκτενής αγγλική περίληψη.
Ανιχνεύοντας
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Ελληνικό Βιβλίο (1980)
Δοκίμια απευθυνόμενα σε εφήβους, δημοσιευμένα αρχικά στο περιοδικό "Πρόσκοπος" του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων.
Βωλαξιανοί καλαθοπλέκτες
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Εμπορικές Επιχειρήσεις Παλαμάρης (2010)
Η Βωλάξ είναι ένα χωριό της Τήνου, του οποίου όλοι οι κάτοικοι ασχολούνται επαγγελματικά με την καλαθοπλεκτική, από πολύ παλιά. Ήδη στα τέλη του 18ου αιώνα, γραπτές μαρτυρίες τεκμηριώνουν τη μονοτεχνική αυτή απασχόληση των κατοίκων του χωριού. Το βιβλίο είναι αποτέλεσμα επιτόπιας έρευνας από το 1974 και εξής, συντελεσμένη με την εθνογραφική μέθοδο. Περιλαμβάνει τα εξής κεφάλαια: 1. Τέχνη πανάρχαια και σημερινή (ήτοι αναδρομή στη γένεση και την πορεία της καλαθοπλεκτικής στους αιώνες και στο χώρο), 2. Εργαστήρια, τεχνίτες και πελάτες (κοινωνικοοικονομική προσέγγιση της χε...
Η λαϊκή λιθογλυπτική της Τήνου
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Φιλιππότη (1980)
Η μελέτη αναφέρεται στη λαϊκή λιθογλυπτική της Τήνου, του μεγαλύτερου νεοελληνικού κέντρου μαρμαροτεχνίας και γλυπτικής. Οι αφετηρίες και η πορεία της χειροτεχνικής αυτής ειδίκευσης, από το 17ο αιώνα έως σήμερα, στο ΒΔ τμήμα του νησιού (Έξω Μέρη), το ιστορικό πλαίσιο, η συγκρότηση των εργαστηρίων, η μαθητεία και η πελατεία, τα εργαλεία και οι τεχνικές στο λατομείο και στο εργαστήριο, οι κατηγορίες και η λειτουργική των αναγλύφων, η σημασία και ο συμβολισμός του διακόσμου, είναι τα κύρια θέματα που εξετάζονται. Δημοσιεύεται μεγάλος αριθμός λιθαναγλύφων όλων των κατηγοριών....
Η νέα γενιά
Κέδρος (1971)
Η πρώτη ανθολογία της μετέπειτα γνωστής ως "Γενιά του '70", από δύο ποιητές της ίδιας γενιάς. Ανθολογούνται οι: Χρήστος Ν. Βαλαβανίδης, Δημήτρης Ιατρόπουλος, Γιάννης Κακουλίδης, Γιάννης Κοντός, Μαρία Λαϊνά, Θανάσης Νιάρχος, Θ. Ντάκου, Γιώργος Α. Παναγιώτου, Μιράντα Δ. Παξιμαδοπούλου, Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, Αντώνης Θ. Παπαδόπουλος, Θανάσης Χ. Παπαδόπουλος, Γιάννης Πατίλης, Δημήτρης Ποταμίτης, Λευτέρης Πούλιος, Ντίνος Σιώτης, Κωνσταντίνος Σοφιανός, Βασίλης Στεριάδης, Έλενα Στριγγάρη, Λούλη Τσαμαντάνη, Καίτη Τσιαμπούση.
Η Παναγία της Τήνου και η Μονή Κεχροβουνίου
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Χελάνδιον (2007)
Η Παναγία της Τήνου θεωρείται, και όχι άδικα, το μεγαλύτερο Προσκύνημα της πατρίδας μας, ίσως μετά το αγιώνυμο όρος Άθω, το οποίο όμως δεν παρουσιάζει τον ομαδικό και λαϊκό χαρακτήρα της Τήνου. Από τα πρώτα χρόνια μετά την εύρεση της θαυματουργής εικόνας, το 1823, και την οικοδόμηση του ναού, χιλιάδες Έλληνες από την ελεύθερη και την υπόδουλη τότε Ελλάδα ανέβηκαν τα μαρμάρινα σκαλιά της Μεγαλόχαρης. Παλαιότερα, όταν οι συνθήκες ήταν ιδιαίτερα επίπονες, το ταξίδι πολύωρο ή και πολυήμερο, οι θάλασσες ατιθάσευτες για τα πλοία της εποχής, το προσκύνημα αυτό ήταν όντως μια ιερή...
Η τηνιακή μαρμαροτεχνία
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (2008)
Απ' όλα τα νεοελληνικά κέντρα μαρμαροτεχνίας, η Τήνος υπήρξε το πιο σημαντικό. Ιδιαίτερα στα Έξω Μέρη, περιοχή απομακρυσμένη από το διοικητικό κέντρο του νησιού, με έδαφος άγονο και με άφθονο μάρμαρο, φυσικό ήταν οι κάτοικοι να προσανατολιστούν προς τη ναυτιλία, τις τέχνες και το εμπόριο, αλλά και να αξιοποιήσουν τα λατομεία. Στον Πύργο και στους κοντινούς οικισμούς του (Πλατιά, Μπεναρδάδο, Μαρλά, Μαμάδο), στα Υστέρνια, και λιγότερο στην Καρδιανή, ολόκληρες οικογένειες καλλιέργησαν την τέχνη του μαρμάρου, από πατέρα σε γιο. Το μεγαλύτερο από αυτά τα κέντρα ήταν ο Πύργος. Τ...
Καραβάκια-τάματα και θαλασσινή αφιερωματική πρακτική στο Αιγαίο
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Φιλιππότη (1982)
Μελέτη θρησκευτικής λαογραφίας για τη θαλασσινή αφιερωτική πρακτική στο Αιγαίο και ειδικότερα για τα ομοιώματα πλοίων (και άλλων σκαφών και ψαριών) που έχουν προσφερθεί σε εκκλησίες ως αφιερώματα. Η έρευνα αφορά τα νησιά του Αιγαίου, εντοπίζεται όμως, κατά κύριο λόγο, σε τέσσερα από αυτά που έχουν χαρακτήρα προσκυνηματικού ή ναυτικού κέντρου: Τήνο, Πάτμο, Άνδρο, Σύμη. Το βιβλίο αποτελείται από τα εξής μέρη. α) Εισαγωγή για τη ναυσιπλοΐα στο Αιγαίο και για την ιστορική διαδρομή του αναθήματος. β) Η αφιερωτική πράξη. Εθνοθρησκειολογική εξέταση του εθίμου της αφιέρωσης γενικ...
Μαρμάρινα λαϊκά τέμπλα της Τήνου
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Τήνος (1996)
Για την τέχνη του μαρμάρου, τα τέμπλα αποτελούν τα πλέον σύνθετα και αντιπροσωπευτικά της έργα, κατά τον ίδιο τρόπο που το νησί της Τήνου αποτελεί το μέγιστο κέντρο της νεοελληνικής λιθογλυπτικής. Δεκαεφτά τέτοια λαϊκά τέμπλα, χρονολογούμενα από τις αρχές του 17ου αιώνα ως την επικράτηση του νεοκλασικισμού το 19ο, δημοσιεύονται εδώ, κι ακόμη δύο ως παραδείγματα μετάβασης. Επιπλέον εντοπίζονται και μελετώνται και αρκετές άλλες μαρμάρινες κατασκευές-εκκλησιαστικές και κοσμικές, εντός και εκτός Τήνου-, εφόσον προέρχονται από τα ίδια εργαστήρια των τέμπλων ή σχετίζονται μ'αυτά....
Μαρμάρινες κρήνες της Τήνου
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Ερίννη (2010)
Στο βιβλίο δημοσιεύονται 86 μαρμάρινες κρήνες της Τήνου, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και εμπεριστατωμένα σχόλια για κάθε μία από αυτές. Αναδεικνύονται έτσι δύο χαρακτηριστικά στοιχεία του νησιού: η αφθονία των πηγών, που από τα αρχαία χρόνια τού έδωσε την προσωνυμία "Υδρούσα", και η τέχνη του μαρμάρου, που το κατέστησε το μεγαλύτερο κέντρο της νεοελληνικής μαρμαρογλυπτικής. Ιστορικές και λαογραφικές πληροφορίες, αρχιτεκτονικές παρατηρήσεις, μορφολογικές και τεχνοτροπικές αναφορές, "ζωντανεύουν" τις κρήνες και τους άγνωστους ή εντοπισμένους τεχνίτες τους. Προτάσσεται εισαγω...
Μαρμάρου τέχνη και τεχνική: Ο Ιω. Φιλιππότης και το εργαστήριό του
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Τήνος (1995)
Έρευνα του κοινωνικοοικονομικού, τεχνολογικού και πολιτισμικού χαρακτήρα της χειροτεχνίας του μαρμάρου, με αφετηρία ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά εργαστήρια του 20ού αιώνα, αυτό του Ιωάννη Φιλιππότη στον Πύργο της Τήνου. Η προσέγγιση του θέματος αποτελεί μεθοδολογική πρόταση "εθνογραφικής βιογραφίας", η οποία, μέσα από τη συνέντευξη και την παρατήρηση, αντιμετωπίζει την τέχνη του μαρμάρου ως "ολικό κοινωνικό γεγενός". Βιβλιογραφία, ευρετήρια, φωτογραφίες και σχέδια, έγγραφα.
Μουσείο μαρμαροτεχνίας
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (2009)
Το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο κατασκευάστηκε με πολλή αγάπη και ιδιαίτερο μεράκι. Σε αυτό συνετέλεσε μια θετική συγκυρία, που επέτρεψε στο Πολιτιστικό Ίδρυμα του Ομίλου Πειραιώς, στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στους εξωτερικούς συνεργάτες και στην τοπική κοινωνία να συνεργαστούν σε εξαιρετικό κλίμα σύμπνοιας και συναντίληψης. Το αποτέλεσμα είναι ένας σύγχρονος πόλος έλξης, τόσο για τους επισκέπτες του νησιού όσο και για τους κατοίκους του, μικρούς και μεγάλους, μαθητές, νέα παιδιά, αλλά και παλιούς Τηνιακούς. Στόχος μας είναι αυτός ο χώρος να συνεχίσει να αποτελεί...
Οδοιπορικό στην Τήνο του Μαρμάρου
Φλωράκης Αλέκος Ε. 1948-
Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (2008)
[...] Το κείμενο που ακολουθεί και ο χάρτης που το συνοδεύει δίνουν στον "οδοιπόρο του μαρμάρου" τη δυνατότητα να αναζητήσει όλα τα σημεία ενδιαφέροντος που σχετίζονται με τη μαρμαροτεχνία και τη γλυπτική του νησιού. Λατομεία λευκού, γκρίζου και πράσινου μαρμάρου παροπλισμένα και σύγχρονα, παλαιοί δρόμοι μεταφοράς των εξορυγμένων όγκων προς τη θάλασσα, προβλήτες φόρτωσης (φορτωτήρες), σχιστήρια παλαιά και σημερινά, τοπικά κέντρα και εργαστήρια, χωριά και εκκλησίες με μαρμάρινα έργα διαφόρων εποχών, κοιμητήρια, μουσεία, αρχαιολογικοί χώροι, συνθέτουν όλα ένα πανόραμα της τοπ...