Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Με την κανονική σειρά παρουσίασης, [στο βιβλίο] η επεξεργασία της ερώτησης "γιατί φιλοσοφούμε" εκτυλίσσεται ως εξής: η αιτία για την οποία φιλοσοφούμε είναι ότι επιθυμούμε, και ότι η επιθυμία επιτείνεται ανακρίνοντας εαυτήν ως προς την ίδια της την κίνηση.Η αιτία του φιλοσοφικού στοχασμού είναι ότι η ενότητα έχει απολεσθεί, όχι μέσα από μια αρχαιόθεν εξαφάνιση που θα μας είχε κάνει να λησμονήσουμε ως και την ύπαρξή της, αλλά μέσα από την ανέλιξη μιας ιστορίας όπου η συνταύτιση πραγματικότητας και νοήματος συνεχώς διαφεύγει και πάλι ξανά επιχειρείται για να απολεσθεί εκ νέο...

Μερικές φορές αναρωτιέται αν πράγματι αξίζει τον κόπο να είσαι ενήλικος. Αν το πράγμα έχει ζουμί, όπως θα έλεγε η γιαγιά του, που συμπληρώνει στήλες επιχειρημάτων "υπέρ" και "κατά", χωρισμένες με μια μεγάλη γραμμή τραβηγμένη με τον χάρακα, κάθε φορά που πρέπει να πάρει μια σημαντική απόφαση. Όταν πρόκειται για την ενηλικίωση, οι δύο στήλες είναι άραγε ισοδύναμες;

Ο Όμηρος, η Σαπφώ, το "λέγειν" του αγγέλου στην τραγωδία, η παράνοια της εκταφής στην ορθόδοξη χριστιανοσύνη, τα fake news πολύ πριν γίνουν κοινότοπη αναφορά, οι μορφές της αμφιβολίας και η θολή Αρχαία Ελλάδα γένους θηλυκού δεν είναι διόλου θέματα ετερόκλητα: ανήκουν στο πελώριο τώρα μιας σκέψης ακατάτακτης που "εμπεριέχει", κατά τον Jean-Pierre Vernant, "μια διάσταση ποιητικής ευφυΐας". Η Αδριανή "έφυγε", αφήνοντάς με μόνη να τιθασεύσω, όπως της υποσχέθηκα, το υλικό που επιλέξαμε μαζί. Έχω πολλές αμφιβολίες για το αν θα ενέκρινε τις μονομερείς, εκ των πραγμάτων, αποφάσεις...

Εξοστρακισμένος από την εβραϊκή κοινότητα σε ηλικία 23 ετών για αιρετική πρακτική, ο Μπαρούχ Σπινόζα (1632-1677) αποφασίζει να αφιερώσει τη ζωή του στη φιλοσοφία. Αντικειμενικός του στόχος; Να ανακαλύψει ένα αληθινό αγαθό το οποίο θα του "παρέχει στην αιωνιότητα την απόλαυση μιας υπέρτατης και ατέρμονης χαράς". Στα είκοσι πέντε χρόνια που του απομένουν να ζήσει, ο Σπινόζα οικοδομεί ένα επαναστατικό έργο. Πώς μπόρεσε αυτός ο άνθρωπος, στην καρδιά του 17ου αιώνα, να είναι ο προάγγελος του Διαφωτισμού και των νεωτερικών δημοκρατιών μας; Ο πρωτοπόρος μιας ιστορικής και κριτικής...

Το "Αναζητώντας τον χαµένο χρόνο" είναι ένα έργο ακατάτακτο, τόσο βαθύ, που το διαβάζουµε και το ξαναδιαβάζουµε για να ανακαλύψουµε µέσα του "την αληθινή ζωή, τη µόνη ζωή εποµένως που έχουµε ζήσει ολοκληρωτικά", δηλαδή τη λογοτεχνία. Προλογίζοντας τον "Κόσµο του Προυστ", η Λορά Ελ Μακκί γράφει: "Αυτό το απίστευτο µυθιστόρηµα, που αναστάτωσε το λογοτεχνικό τοπίο, µας µεταφέρει έναν αιώνα πίσω, στα παρισινά σαλόνια της Μπελ Επόκ, σε µια πλαζ της νορµανδικής ακτής ή στη λιµνοθάλασσα της Βενετίας. Μας µιλάει για την ύπαρξη, τα σκιρτήµατα της µνήµης, τη λεπτεπίλεπτη φύση των...

Όταν ο Φρόιντ ανακοίνωσε στον φίλο του Ρομαίν Ρολλάν ότι σκοπεύει να γράψει μια σειρά κειμένων για τον Μωυσή, εκείνος του συνέστησε να διαβάσει τη Θεολογικοπολιτική πραγματεία. Ο Φρόιντ θαύμαζε τον Σπινόζα... από μακριά, χωρίς να τον έχει ποτέ διαβάσει. Σε ηλικία ογδόντα ετών αποφασίζει πλέον να το επιχειρήσει και αντλεί από το έργο του Εβραίου αιρετικού την ορμή για να "εκκοσμικεύσει" -να καταστήσει κοσμική- τη μορφή του Μωυσή. Επιθυμώντας ωστόσο να ξέρει τι θα είχε σκεφτεί για τον Μωυσή του και ο ίδιος ο Σπινόζα, του απευθύνει, με διακόσια εξήντα χρόνια απόσταση, μια επισ...

"Ένας άνθρωπος πεθαίνει πραγματικά, έλεγε ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες, μόνον όταν πεθάνει με τη σειρά του και ο τελευταίος άνθρωπος που τον έχει γνωρίσει. Αυτή είναι σήμερα η περίπτωση του Φρόυντ, αν και υπάρχουν ακόμη κάποια ελάχιστα άτομα που, στην παιδική τους ηλικία, είχε τύχει να τον πλησιάσουν. Ο Φρόυντ πέρασε τη ζωή του γράφοντας και, παρόλο που μια μέρα κατέστρεψε κείμενα και επιστολές για να περιπλέξει το έργο των μελλοντικών του βιογράφων, έτρεφε τόσο μεγάλο πάθος για το ίχνος, την αρχαιολογία και τη μνήμη, ώστε ό,τι έχει χαθεί δεν είναι τίποτα μπροστά σε αυτό που έχει...

Tι θα έκανες αν ο στενότερος "φίλος" σου προσπαθούσε να κλέψει τη ζωή σου; Ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα από τη βραβευμένη συγγραφέα Delphine de Vigan. "Σήμερα ξέρω ότι η Λ. είναι ο ένας και μοναδικός λόγος της ανικανότητάς μου και ότι τα δύο χρόνια που ήμασταν δεμένες παραλίγο να με κάνουν να σιωπήσω για πάντα". Η Ντελφίν αντιμετωπίζει αμήχανα την απροσδόκητη επιτυχία του τελευταίου μυθιστορήματός της. Αλλά η αμηχανία της εξελίσσεται σε υπαρξιακή αγωνία όταν ανακαλύπτει ότι της είναι πολύ δύσκολο να ξεκινήσει το επόμενο βιβλίο της. Τότε εισβάλλει στη ζωή της η Λ. και, δ...

Ο Ισαάκ είναι ένα "άδειο" αγοράκι. Έχει σώμα, μάτια, αλλά τίποτα εσωτερικά. Δεν μιλάει, μόνο που πότε πότε ουρλιάζει. Ο Ισαάκ είναι αυτιστικός, και η ύπαρξη-ανυπαρξία του έχει σταδιακά συντρίψει τη σχέση των γονιών του. Εκείνοι χώρισαν και ο Ισαάκ κατέληξε σε κλινική. Ο Ερίκ Ντυμπόν, ο πατέρας, θέλει να βλέπει κάπου κάπου τον μικρό και εκτός ιδρυματικού πλαισίου. Αλλά η επιθυμία του σύντομα θα προσκρούσει στην αντίδραση της πρώην γυναίκας του και τις "επιστημονικές" ενστάσεις του διευθυντή της κλινικής. Έτσι το Ίδρυμα θα γίνει ο αποκλειστικός χώρος των συναντήσεων πατέρα...

Στη "Θεία Κωμωδία" ο Δάντης έχει περιγράψει τις κακές ψυχές των "δόλιων συμβούλων" και των διεφθαρμένων πολιτικών σαν μικροσκοπικά φώτα (lucciole) που σαλεύουν στον όγδοο κύκλο της Κόλασης, πολύ μακριά από το μέγα και μοναδικό φως (luce) που καταυγάζει τον Παράδεισο. Η νεωτερική ιστορία φαίνεται πάντως να έχει αντιστρέψει το δαντικό σύμπαν: οι δόλιοι σύμβουλοι και οι διεφθαρμένοι πολιτικοί κυκλοφορούν θριαμβευτικά υπό τις δέσμες του μεγάλου φωτός (του τηλεοπτικού, λόγου χάριν), ενώ οι λαοί ανίσχυροι πλανιόνται στο σκοτάδι, όμοιοι με πυγολαμπίδες (lucciole). Ο συγγραφέας το...

Το μυθιστόρημα είναι εμπνευσμένο από μια αληθινή ιστορία. Τα γεγονότα διαδραματίζονται στην Αργεντινή, στο Μπουένος Άιρες. Είμαστε στον Αύγουστο του 1987. Είναι χειμώνας. Οι εποχές δεν είναι οι ίδιες παντού. Οι άνθρωποι είναι.

Καζαμπλάνκα, αρχές του 21ου αιώνα. Ένας ζωγράφος, στο ζενίθ της δόξας του, βρίσκεται απ' τη μια μέρα στην άλλη καθηλωμένος σε αναπηρική πολυθρόνα, παράλυτος από εγκεφαλική προσβολή. Η καριέρα του συντρίβεται και η λαμπερή ζωή του, γεμάτη εκθέσεις, ταξίδια και ελευθερία, διαλύεται κεραυνοβόλα. Φυλακισμένος στην αρρώστια, μηρυκάζει την ήττα του, σίγουρος ότι ο γάμος του ευθύνεται για την κατάρρευσή του. Για να ξεφύγει απ' την κατάθλιψη που τον παραμονεύει, αποφασίζει να γράψει κρυφά ένα βιβλίο, όπου θα αφηγείται την κόλαση της συζυγικής του ζωής. Μια διαδικασία αυτοανάλυσης...

Η αυτοανάλυση γεννήθηκε τη στιγμή που ο Φρόυντ αναγνώρισε τα όνειρα ως αμιγώς ανθρώπινες εκφράσεις και επεξεργάστηκε μια μέθοδο για να τα ερμηνεύει. Ωστόσο αυτή η πρακτική δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο του θεμελιωτή της ψυχα-νάλυσης· είναι αντιθέτως προσιτή σε όλους όσοι αποδέχονται τη δυναμική του ασυνείδητου και αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα της εγκατάστασης ενός διαλόγου μεταξύ των μυστικών, απωθημένων τους επιθυμιών, και της συνειδητής τους σκέψης. Επισημαίνοντας ότι "το άνοιγμα στο πιο ανορθολογικό μέρος του εαυτού μας απαιτεί να προχωρήσουμε με τη μέγιστη αυσ...

"Ιδού λοιπόν γιατί να φιλοσοφούμε: επειδή υπάρχει η επιθυμία, επειδή υπάρχει απουσία μέσα στην παρουσία, κάτι νεκρό μέσα στο ζωντανό· και επίσης επειδή υπάρχει η εξουσία μας που δεν είναι ακόμη εξουσία· και επίσης επειδή υπάρχει η απο-ξένωση, η απώλεια αυτού που νομίζαμε κεκτημένο και η απόσταση ανάμεσα στην πράξη και το πράττειν, ανάμεσα στον λόγο και το λέγειν· και τέλος επειδή από αυτό δεν μπορούμε να ξεφύγουμε: να πι-στοποιούμε δηλαδή την παρουσία της έλλειψης μέσω του λόγου μας. Αλήθεια, πώς να μην φιλοσοφούμε;" Με σπάνια διδακτική ενάργεια και, την ίδια στιγμή με...

Το ανά χείρας βιβλίο δεν είναι απλώς μία ακόμη βιογραφία της γυναίκας-μύθου που με το έργο και τη ζωή της δυναμίτισε προκαταλήψεις αιώνων. Η Υγκέτ Μπουσαρντώ, τιθασεύοντας ένα τεράστιο υλικό και εστιάζοντας σε βασικούς πυρήνες της ζωής της Σιμόν ντε Μπωβουάρ, κατορθώνει κάτι ιδιαίτερα σημαντικό: να αναδείξει την πολυπλοκότητα μιας ζωής πλούσιας σε ποικίλες εμπειρίες. Βαρύνουσα σημασία αποδίδεται στο συγγραφικό της έργο - λογοτεχνικό και δοκιμιακό. Ταυτόχρονα, παρακολουθούμε βήμα βήμα την προσπάθεια μιας "καθωσπρέπει κόρης" να αποβάλει τα ταμπού της αστικής ανατροφής της...

Ένας συγγραφέας ονειρεύεται να ξαναβρεί τη γυναίκα που αγάπησε· ένα υψηλόβαθμο στέλεχος μυστικής υπηρεσίας στρατολογεί έναν νεαρό διανοούμενο· ένας δημοσιογράφος περιπλανιέται σε όλα τα φανερά και κρυφά μέτωπα του 20ού αιώνα· ένας διπλωμάτης μεταμορφώνεται ερήμην του σε μαριονέτα σκοτεινών κέντρων αποφάσεων. Πέντε συνολικά άντρες, όλοι τους Ευρωπαίοι, όλοι μελαγχολικοί, διασταυρώνονται σε αναμενόμενους ή ανύποπτους χωροχρόνους, από τα χαρακώματα του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου και τα ναζιστικά ή τα σταλινικά στρατόπεδα στο Βάλτενμπεργκ, στο Παρίσι, στη Σιγκαπούρη, και όλων η μοίρ...

Ο Ακίρα Κούμο είναι ένας διάσημος γιαπωνέζος μαιτρ υψηλής ραπτικής. Ζει στο Παρίσι και συλλέγει με πάθος ό,τι βιβλίο έχει γραφτεί για τα σύννεφα. Η Βιργινία Λατούρ είναι μια νεαρή βιβλιοθηκάριος που προσλαμβάνει ο Ακίρα Κούμο για να τον βοηθήσει στην ταξινόμηση της βιβλιοθήκης του. Εκ πρώτης όψεως, τίποτα συναρπαστικό, αν ο Ακίρα Κούμο δεν θεωρούσε σκόπιμο να μυήσει την Βιργινία Λατούρ στη μυστική δύναμη των νεφών. Η μέθοδος του είναι απλή: της -μας- διηγείται τις ιστορίες ανθρώπων που επέτρεψαν σε αυτές τις ρευστές και απαθείς μάζες να αλώσουν την ζωή τους. Γιατί, με ε...

Για αρκετούς συγγραφείς, όπως και για τον Προύστ, πίσω από το πάθος της γραφής κρύβεται -επιδέξια- το πάθος της ανάγνωσης. Στα δύο κείμενα του τόμου αυτού ο Προύστ μας μεταδίδει αυτό το πάθος αναδεικνύοντας την ανάγνωση ως μια εμπειρία εξίσου σημαντική (αν όχι και σημαντικότερη) από αυτήν του έρωτα ή του ταξιδιού, για τη διαμόρφωση της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου -είτε ανήκει στους συγγραφείς είτε όχι. Αφορμή για τα αυτοβιογραφικά αυτά κείμενα στάθηκε η ανάγνωση του Ράσκιν, αλλά -όπως συμβαίνει με κάθε ενεργητική, "αυθεντική" εμπειρία- ο αναγνώστης-συγγραφέας Προύστ ξεπέρ...

Το αντικείμενο της ποιητικής δεν είναι το κείμενο αλλά το αρχικείμενο, το σύνολο δηλαδή των γενικών ή υπερβατικών κατηγοριών -τύποι λόγου, τρόποι εκφοράς, λογοτεχνικά γένη κλπ.- στις οποίες ανάγεται κάθε επιμέρους κείμενο. Από τον Αριστοτέλη και εξής, η δυτική ποιητική κατέβαλε ποικίλες προσπάθειες ώστε να συνθέσει τις κατηγορίες αυτές σε ενιαίο σύστημα και να καλύψει, με τον τρόπο αυτό, το σύνολο του λογοτεχνικού πεδίου. Με το κλασικό αυτό βιβλίο, ο Ζεράρ Ζενέτ, ανοίγει, έστω και κατά τρόπον οξύμωρο, το δρόμο σε μια ενδεχόμενη γενική θεωρία των λογοτεχνικών μορφών.