Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Πράγματι, σ’ αυτό το δοκίμιο ελπίζω να δείξω ότι ο Foucault όχι μόνο κάνει μία σημαντική συνεισφορά στην κανονιστική θεωρία, αλλά ότι η αισθητική του όσο και η περιγραφή του για το υποκείμενο είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένα τόσο με την ηθική όσο και με την πολιτική του. Αν και ορισμένοι τον έχουν απορρίψει ως έναν εστέτ ή, στην πραγματικότητα, ως έναν μηδενιστή, ελπίζω να υποδείξω ότι η αιφνίδια εισβολή που πραγματοποίησε στο ζήτημα της διαμόρφωσης του εαυτού από τον εαυτό και, υπό προϋποθέσεις, στο ζήτημα της ίδιας της ποίησης [poiesis] είναι κεντρική στην πολιτική της απο-υ...

Εκλεπτύνοντας, στο τεταμένο κλίμα του μεσοπολέμου, το εργαλείο της μαρξιστικής κριτικής για την τέχνη, o Benjamin θα παραμερίσει τις έννοιες της "στρατευμένης" τέχνης, τις άγονες αντιθέσεις μορφής-περιεχομένου, και θα αποτιμήσει το καλλιτεχνικό έργο όχι ως αντανάκλαση των παραγωγικών σχέσεων, αλλά βάσει της θέσης του μέσα στις παραγωγικές σχέσεις. Για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιεί την έννοια της "τεχνικής": η πρόοδος ή η οπισθοχώρησή της θα γίνει το κριτήριο μιας υλιστικής και διαλεκτικής αποτίμησης. Έτσι, θα ασκήσει κριτική στους διανοούμενους που η επαναστατικότητα των φρο...

"Στην πραγματικότητα, το ερώτημα, για το οποίο ήθελα να σας μιλήσω και για το οποίο θέλω ακόμη να μιλήσω, είναι: Τι είναι Κριτική; Θα έπρεπε να δοκιμάσουμε να σκεφτούμε κάποιες προτάσεις γύρω από αυτό το σχέδιο που δεν παύει να διαμορφώνεται, να προεκτείνεται, να αναγεννιέται στις εσχατιές της φιλοσοφίας, εντελώς κοντά σ’ αυτήν, εντελώς ενάντιά της, εις βάρος της, στην κατεύθυνση μιας ελευσόμενης φιλοσοφίας, στη θέση, ενδεχομένως, κάθε δυνατής φιλοσοφίας. Και μου φαίνεται ότι μεταξύ του υψηλού καντιανού εγχειρήματος και των μικρών πολεμικο-επαγγελματικών δραστηριοτήτων που...

"Στην πραγματικότητα, το ερώτημα, για το οποίο ήθελα να σας μιλήσω και για το οποίο θέλω ακόμη να μιλήσω, είναι: Τι είναι Κριτική; Θα έπρεπε να δοκιμάσουμε να σκεφτούμε κάποιες προτάσεις γύρω από αυτό το σχέδιο που δεν παύει να διαμορφώνεται, να προεκτείνεται, να αναγεννιέται στις εσχατιές της φιλοσοφίας, εντελώς κοντά σ’ αυτήν, εντελώς ενάντιά της, εις βάρος της, στην κατεύθυνση μιας ελευσόμενης φιλοσοφίας, στη θέση, ενδεχομένως, κάθε δυνατής φιλοσοφίας. Και μου φαίνεται ότι μεταξύ του υψηλού καντιανού εγχειρήματος και των μικρών πολεμικο-επαγγελματικών δραστηριοτήτων που...

"Όμως γιατί τούτη η επιστροφή σε έναν στοχασμό περί εξουσίας, ενώ το νέο διακύβευμα της αναστοχαστικής του προσπάθειας είναι να αποκαλύψει τους μηχανισμούς της σεξουαλικότητας; Για πολλούς λόγους, από τους οποίους, κάπως αυθαίρετα, θα κρατήσω μόνο δύο: δηλαδή, επιβεβαιώνοντας τις αναλύσεις του για την εξουσία, ο Φουκώ θέλει να αντικρούσει τις αξιώσεις του Νόμου, o oποίος, παρότι επιτηρεί, ή και απαγορεύει, κάποιες σεξουαλικές εκδηλώσεις, συνεχίζει να ορίζεται ως ουσιώδες συστατικό της ίδιας της Επιθυμίας κι ακόμη, επειδή η σεξουαλικότητα, όπως την εννοεί ο ίδιος, ή, τουλάχι...

"Η επιστημονική ιδεολογία αποτελεί μια έννοια που διατυπώνει ο Canguilhem στα τέλη της δεκαετίας του 1960, εμπνευσμένος από τα κείμενα των Foucault και Althusser, καθώς και από τις συζητήσεις που εγείρουν ως προς τις σχέσεις της ιδεολογίας με τις επιστήμες. Την έννοια αυτή την επεξεργάζεται κατά τη διάρκεια των διαλέξεών του στη Σορβόννη, όπου συνεχίζει να τη θέτει ως βάση της διδασκαλίας του έως το 1978 [...]. Η τελική εκδοχή του παρόντος κειμένου περιλαμβάνεται στο βιβλίο του "Ideologie et rationalite dans l’histoire des sciences de la vie" (1977). Εκεί παρουσιάζει μελέτε...

"Εκεί όπου η διδασκαλική διαδικασία είναι αναντίρρητα επιβλαβής είναι στην ιστορία, στα θρησκευτικά, και σε άλλα παρομοίως αμφιλεγόμενα πεδία. Τέτοιου είδους θέματα άπτονται των συμφερόντων που συντηρούν την ύπαρξη των σχολείων και τα εν λόγω συμφέροντα συντηρούν τα σχολεία προ κειμένου να μπορούν να διοχετεύονται συγκεκριμένες απόψεις [...]. Σε κάθε κράτος, η ιστορία διδάσκεται κατά τέτοιον τρόπο ώστε να μεγεθύνεται η εικόνα του: τα παιδιά μαθαίνουν να πιστεύουν πως η δική τους χώρα ήταν πάντοτε με το μέρος τού δικαίου και σχεδόν πάντοτε νικήτρια, ότι υπήρξε η γενέτειρα πε...

Μέσω ποιων ιστορικών μεταβολών, το ίδιο το ανθρώπινο σώμα έχει μετατραπεί σε κατ' εξοχήν φορέα συνόρου, στον ίδιο τον "mot de passe" που θα εξασφαλίσει -ή δεν θα εξασφαλίσει- σε κάθε άτομο την είσοδο και ενσωμάτωσή του στις σύγχρονες κοινωνίες του ελέγχου; Και, τελικά, αυτός ο κόσμος που συνηθίζεται να αναπαριστάται ως "ένας κόσμος χωρίς σύνορα" από ποιους/ες, και για ποιους/ες, έχει δομηθεί; Ποιο είναι το τίμημα που καλούνται καθημερινά να πληρώσουν οι μετανάστες και οι μετανάστριες για να μπορεί αυτός ο άλλος κόσμος να είναι εφικτός για όσους και όσες έχουν υποκειμενοποιη...

Η συλλογή κειμένων του παρόντος τόμου επιχειρεί να αφαιρέσει από την επιστήμη και την τεχνολογία τον "ιερό" μανδύα της αντικειμενικότητας και της ουδετερότητας που φέρουν στη νεωτερική δυτική σκέψη. Προσπαθεί να τις κατανοήσει ως κοινωνικά και πολιτισμικά φαινόμενα και όχι ως υπεριστορικά εγχειρήματα προσέγγισης της Αλήθειας και φορείο μιας ντετερμινιστικής προόδου. Στα κείμενα σκιαγραφούνται οι κοινωνικές συγκρούσεις, οι ιδεολογικές αφετηρίες, οι. σχέσεις εξουσίας που αποκρυσταλλώνονται στο εσωτερικό τους και μελετώνται ο ιστορικός ρόλος της επιστήμης και της τεχνολογίας σ...

Στη συλλογική αυτή εκδοτική δουλειά συναντιούνται άνθρωποι, οι οποίοι δεν αγαπούν ιδιαίτερα τις ηγεμονικές διχοτομίες και μαζί με αυτές, τις αρραγείς επιστημονικές περιοχές. Νέοι επιστήμονες και νέες επιστημόνισσες από ποικίλες γνωστικές πειθαρχίες (ιστορία, φιλοσοφία, ανθρωπολογία, φιλολογία, κοινωνιολογία) καταθέτουν εδώ τις ερευνητικές τους ανησυχίες με έμφυλο πρόσημο. Προτείνουν, δηλαδή, μια σήμανση που θεωρούν κομβική για την ανάγνωση και την κατανόηση των κοινωνιών και των σχέσεων εξουσίας που αναπτύσσονται εντός τους, σε παρόντα και παρελθόντα χρόνο, δηλαδή το φύλο....

Ένα από τα πλεονεκτήματα αυτού του κειμένου έγκειται στην πρωτοτυπία των σχολίων του Foucault αναφορικά με τα μέχρι τότε δημοσιευμένα έργα του, τα οποία τοποθετεί στο εσωτερικό της αεικίνητης πορείας του από τη φαινομενολογία προς την κριτική του μαρξισμού. Στην πορεία της συνομιλίας ο Foucault συζητά ιδιαιτέρως την "υποκειμενιστική" πρόσληψη της φαινομενολογίας στη Γαλλία, αποσαφηνίζει τη σχέση του με τον δομισμό, ορίζει με ακρίβεια το διακύβευμα της κριτικής του στους μηχανισμούς εξουσίας, καταπιάνεται με την "πολιτικοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων", η οποία επιζητεί να αν...

Ένα από τα πλεονεκτήματα αυτού του κειμένου έγκειται στην πρωτοτυπία των σχολίων του Foucault αναφορικά με τα μέχρι τότε δημοσιευμένα έργα του, τα οποία τοποθετεί στο εσωτερικό της αεικίνητης πορείας του από τη φαινομενολογία προς την κριτική του μαρξισμού. Στην πορεία της συνομιλίας ο Foucault συζητά ιδιαιτέρως την "υποκειμενιστική" πρόσληψη της φαινομενολογίας στη Γαλλία, αποσαφηνίζει τη σχέση του με τον δομισμό, ορίζει με ακρίβεια το διακύβευμα της κριτικής του στους μηχανισμούς εξουσίας, καταπιάνεται με την "πολιτικοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων", η οποία επιζητεί να αν...

Ήδη από το 1784 ο Kant έθεσε το ερώτημα "Τι είναι διαφωτισμός;", στρέφοντας την προσοχή του σε εκείνη τη διάσταση του χρόνου που αναδεικνύει πάντοτε το νέο, το μοντέρνο-δηλαδή, στο παρόν. Η απάντηση που έδωσε και η οποία έκτοτε κατέστη κυρίαρχη υπογράφει και επικυρώνει τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του ανθρώπου. Ωστόσο, οι Stirner, Nietzsche και Foucault υπήρξαν πολύ καχύποπτοι, για να μην προσέξουν έναν άλλο γεγονός που έλαβε χώρα ταυτόχρονα με τη γέννηση του ανθρώπου: τον θάνατο του Θεού· και πολύ διορατικοί, για να μην δουν ότι η καντιανή απάντηση έμοιαζε με το απονενοημέ...

"Έργο: αυτό που είναι ικανό να εισάγει κάποια σημαντική διαφορά στο πεδίο της γνώσης, με τίμημα έναν ορισμένο κόπο εκ μέρους τόσο του συγγραφέα όσο και του αναγνώστη, και με τελική ανταμοιβή μια ορισμένη απόλαυση, ήτοι πρόσβαση σε μια διαφορετική μορφή της αλήθειας". Μισέλ Φουκώ

"Έργο: αυτό που είναι ικανό να εισάγει κάποια σημαντική διαφορά στο πεδίο της γνώσης, με τίμημα έναν ορισμένο κόπο εκ μέρους τόσο του συγγραφέα όσο και του αναγνώστη, και με τελική ανταμοιβή μια ορισμένη απόλαυση, ήτοι πρόσβαση σε μια διαφορετική μορφή της αλήθειας". Μισέλ Φουκώ

Η δημοσιογραφία έχει ανεξίτηλο αντίκτυπο στην εικόνα μας για τον κόσμο -από την παγκόσμια τρομοκρατία έως τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, από το σκάνδαλο μιας διασημότητας έως την τελευταία οικολογική καταστροφή. Εδώ, ο Ian Hargreaves επωφελείται της δημοσιογραφικής του ιδιότητας σε πολλά μέσα ενημέρωσης για να εξετάσει το πώς λαμβάνουμε αυτές τις πληροφορίες, καθώς και τις πρακτικές, πολιτικές και επαγγελματικές αποφάσεις με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι οι δημοσιογράφοι. Είναι η δημοσιογραφία "προσχέδιο της ιστορίας", ή πτώση του επιπέδου της κουλτούρας μας και εξύ...