Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Varvoúnis Manólis G.
Ο Μ. Γ. Βαρβούνης γεννήθηκε στη Σάμο το 1966. Σπούδασε στο Ιστορικό και Αρχαιολογικό Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1983-1988). Ειδικεύθηκε στη Λαογραφία και αναγορεύθηκε διδάκτωρ της Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (1991). Πραγματοποίησε επίσης μεταδιδακτορικές ερευνητικές σπουδές στο Universite Catholique της Louvain (Louvain-La-Neuve) του Βελγίου (1996-1997). Το 1992 εξελέγη λέκτωρ και το 1998 επίκουρος καθηγητής Λαογραφίας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, όπου διδάσκει. Έχει λάβει μέρος σε πολλά συνέδρια και έχει δημοσιεύσει μελέτες αυτοτελώς ή σε επιστημονικά περιοδικά, τιμητικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων. Είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιρειών, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Τον Μάρτιο του 2005 η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος τον τίμησε με το οφφίκιο του "Άρχοντος Προστάτου των Γραμμάτων της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας", ενώ το 2005, με σεπτή πατριαρχική απόφαση, ορίστηκε μέλος του Δ.Σ. της Αδελφότητος Οφφικιάλων του Οικουμενικού Πατριαρχείου "Παναγία η Παμμακάριστος".
Φιλοψευδής ή Απιστών
Λουκιανός ο Σαμοσατεύς
Εκδόσεις Πατάκη (2004)
Ο διάλογος αυτός του Λουκιανού αποτελεί διακωμώδηση της δεισιδαιμονίας και της ευπιστίας που επικρατούσε στην εποχή του. Παραλλήλως όμως είναι και η πηγή λαογραφικών ειδήσεων για μια πολιτισμικά κρίσιμη περίοδο στο τέλος της αρχαιότητας και στην αρχή του χριστιανικού κόσμου. Γι’ αυτό και πολλά από τα αναφερόμενα στοιχεία βρίσκουν τα αντίστοιχά τους στις παραδόσεις, στους μύθους και στις δοξασίες του ελληνικού και άλλων λαών. Ορισμένες μάλιστα πτυχές αυτών των συνεχειών τονίζονται στα σχόλια που συνοδεύουν τη μετάφραση.
Υμνολογικόν λεξικόν Τριωδίου
Παπαμιχαλάκης Νικόλαος Γ.
Κυριακίδη Αφοί (2008)
[...] Η συστηματική ενασχόλησις περί την έκδοσιν του έργου αυτού, απεκάλυψε και ορισμένα από τα εσώτερα και ειδικότερα χαρακτηριστικά του, σχετικά και με τον τρόπον εργασίας του αειμνήστου Νικολάου Γ. Παπαμιχαλάκη. Χαρακτηριστικά που καλόν είναι να έχει υπόψη του ο εκάστοτε αναγνώστης, για την πληρέστερη κατανόηση και ορθότερη χρήση του εκδοτικού αυτού εγχειρήματος. Κατ' αρχήν δέον όπως επισημανθεί ότι κατ' ουσίαν δεν πρόκειται περί λεξικού του Τριωδίου, αλλά ότι ο συγγραφεύς συνέθεσε εκτενή, αναλυτική και εξαντλητική concordancia του σπουδαίου και κοινωφελούς αυτού λειτ...
Τοπική ιστορία και αρχεία
Γενικά Αρχεία του Κράτους - Αρχεία Νομού Σάμου (1992)
[...] Το Ιστορικό Αρχείο είναι ένας χώρος με πληθώρα ντοκουμέντων, σειρές στοιχείων που αναμένουν την αξιοποίησή τους. Οι νέες αντιλήψεις για την ιστορία μπορούν να βοηθήσουν στην καλύτερη εκμετάλλευση του αρχειακού πλούτου, διότι στρέφονται σε κάθε τομέα της συνολικής ζωής του παρελθόντος. Η καθημερινή ζωή με τα προβλήματά της και τις πολλές απαιτήσεις της οδηγεί το σύγχρονο άνθρωπο να αναζητήσει στο παρελθόν του τη γνώση του εαυτού του. Το αρχείο είναι ανοιχτό στον κόσμο, μπορεί να ωφελήσει τον τόπο, γιατί διασώζει και διαχειρίζεται την ιστορική μνήμη, η ύπαρξη της οποίας...
Το τάγμα των ορθοδόξων σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
University Studio Press (2012)
Η ιστορία των πατριαρχικών ταγμάτων αριστείας των πρεσβυγενών Ορθοδόξων Πατριαρχείων της καθ' ημάς Ανατολής αποτελεί ιδιαιτέρως ενδιαφέρον κεφάλαιο της εν γένει εκκλησιαστικής ιστορίας και της μελέτης της ζωής και δράσης της Ορθοδοξίας, στις προαιώνιες κοιτίδες της. Στο πλαίσιο αυτό, ασχοληθήκαμε συστηματικά με την ιστορία του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου, του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, ενός από τα πλέον επίσημα και ευφήμως γνωστά ορθόδοξα εκκλησιαστικά παράσημα. Το γεγονός ότι παρά την παρασημοφόρηση πολλών και σημαντικών προσωπικοτήτων με την δι...
Το παραμύθι από τους αδελφούς Grimm στην εποχή μας
Συλλογικό έργο
Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2017)
Ο παρών τόμος φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν σύγχρονο και ενημερωμένο Οδηγό για τη διεπιστημονική μελέτη του παραμυθιού, για όσους το "ζουν" ως ερευνητές του (εκπαιδευτικοί, φοιτητές) αλλά και για το ευρύ αναγνωστικό κοινό. Με αφετηρία τη θεωρητική διατύπωση ότι κάθε είδος της λαϊκής αφήγησης αποτελεί μια ξεχωριστή οντολογική κατηγορία που μεσολαβεί μεταξύ της γλώσσας, των συμβόλων και της πραγματικότητας (κατά την έκφραση του Αμερικανού λαογράφου Dan Ben-Amos), το παραμύθι γίνεται αντικείμενο μελέτης ως προς τον πλούτο των μορφών, των επεξεργασιών και των σημασιών του στην ι...
Το οικουμενικό πατριαρχείο και η παράδοση του γένους
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Καρδαμίτσα (2005)
Στον μικρό αυτό τόμο συγκεντρώνονται μελετήματα που αφορούν τη στενή σχέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την παράδοση του Γένους μας, τόσο στο εκκλησιαστικό, όσο και στο επίπεδο της παραδοσιακής καθημερινότητας. Με αφορμή θέματα και ζητήματα της επικαιρότητας, όπως η πρόσφατη κρίση στις σχέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Οικουμενικού Θρόνου, διατυπώνονται παρατηρήσεις για την σημασία της ύπαρξης και του ρόλου του Πατριαρχείου για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία. Εξετάζονται ιστορικά και πολιτισμικά θέματα, και διατυπώνονται απόψεις για την θέση της Μεγάλης του Χρι...
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η ηγεμονία της Σάμου
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Πορεία (2005)
[...] Όσα ακολουθούν είναι εκτεταμένη και υπομνηματισμένη μορφή ενός λόγου, που εκφωνήθηκε το Νοέμβριο το 2005 στην Αίθουσα Τελετών του Δήμου Βαθέος, στη Σάμο, κατά τον εορτασμό της επετείου της ενώσεως του νησιού με το ελεύθερο ελληνικό κράτος. Με βάση βιβλιογραφικές αναφορές και αρχειακό υλικό, τόσο από το αρχείο της Ηγεμονίας στα ΓΑΚ Σάμου, όσο και από το Πατριαρχικό Αρχειοφυλάκιο στην Κωνσταντινούπολη, περιγράφονται και μελετώνται οι εκκλησιαστικές, κοινωνικές, πολιτικές, εκπαιδευτικές και άλλες σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Ηγεμονία της Σάμου. Στο τέλος...
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Χελάνδιον (2006)
Στο οδηγό αυτό περιλαμβάνονται κεφάλαια: - Για την ιστορία και τις ανά τους αιώνες περιπέτειες του Πατριαρχείου - Για τον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό και τα κειμήλιά του - Για τον Πατριαρχικό Οίκο και την ιστορική διαδρομή των κτηρίων που τον αποτελούν - Για το σκευοφυλάκιο, τις εικόνες, τα ιερά σκεύη, και τα άμφια που περιλαμβάνει αλλά και - Για την Πατριαρχική βιβλιοθήκη, τα χειρόγραφα και το Αρχειοφυλάκο. Επίσης, στον οδηγό περιλαμβάνονται πληροφορίες για την διοικητική δικαιοδοσία και συγκρότηση, αλλά και για την πνευματική δράση και την λειτουργική ζωή του Πατρια...
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Χελάνδιον (2006)
Στο οδηγό αυτό περιλαμβάνονται κεφάλαια: - Για την ιστορία και τις ανά τους αιώνες περιπέτειες του Πατριαρχείου - Για τον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό και τα κειμήλιά του - Για τον Πατριαρχικό Οίκο και την ιστορική διαδρομή των κτηρίων που τον αποτελούν - Για το σκευοφυλάκιο, τις εικόνες, τα ιερά σκεύη, και τα άμφια που περιλαμβάνει αλλά και - Για την Πατριαρχική βιβλιοθήκη, τα χειρόγραφα και το Αρχειοφυλάκο. Επίσης, στον οδηγό περιλαμβάνονται πληροφορίες για την διοικητική δικαιοδοσία και συγκρότηση, αλλά και για την πνευματική δράση και την λειτουργική ζωή του Πατρια...
Το Βατοπαιδινό μετόχι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Βαθύ της Σάμου
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου (2010)
Τα αγιορείτικα μετόχια υπήρξαν πνευματικοί φάροι για τις περιοχές όπου ιδρύθηκαν και λειτούργησαν. Γι' αυτό και η σχετική έρευνα βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της επιστημονικής μας γνώσης για τον ορθόδοξο μοναχισμό, αφού η μελέτη των μετοχίων φέρνει στο φως βιογραφικές και ιστορικές λεπτομέρειες, αλλά και δεδομένα για έργα τέχνης και κτίσματα, για περιουσιακά στοιχεία και οικονομικές νοοτροπίες και αντιλήψεις, που στο σύνολό τους σχηματίζουν το μωσαϊκό της πολύτιμης προσφοράς του μοναχισμού στο Γένος μας. Η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου αποτέλεσε, και συνεχίζει να αποτε...
Τέχνη του λόγου και ένδυμα
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Σταμούλης Αντ. (2019)
Δύο κείμενα σχετικά με την τέχνη του λόγου και άλλα τρία σχετικά με την παραδοσιακή ελληνική ενδυμασία και τα ιερατικά άμφια δημοσιεύονται στον τόμο αυτό. Πέντε συνολικά μελέτες, που αποτελούν προϊόν κοινού ερευνητικού μόχθου, και έχουν αντιστοίχως ανακοινωθεί σε συνέδρια ή έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά και συλλογικούς τόμους, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πρόκειται για μια άυλη και μια τέχνη των χεριών, για την τέχνη του λόγου και την τέχνη του ενδύματος, τόσο στην καθημερινή, όσο και στην τελετουργική και ιερατική χρήση του, οι οποίες, όπως φαίνεται στην δε...
Τα ορθόδοξα πρεσβυγενή πατριαρχεία και ο Μητροπολίτης Σάμου και Ικαρίας Ειρηναίος Παπαμιχαήλ
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Εκδόσεις Κυριακίδη ΙΚΕ (2019)
Τα κατά την αναγόρευσιν του ομότιμου καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη σε επίτιμο διδάκτορα του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας
Κιτρομηλίδης Πασχάλης Μ.
Παρατηρητής της Θράκης (2019)
"Τα κατά την Αναγόρευσιν του Ομότιμου Καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας" του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης είναι τα πρακτικά της τελετής Επιτιμοποίησης του Ομότιμου Καθηγητή, που διεξήχθη την Πέμπτη 8 Μαρτίου 2018. Πρόκειται για έκδοση διαρθρωμένη σε δύο μέρη, εκ των οποίων το πρώτο περιέχει την Προσφώνηση του Προέδρου του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας (ΤΙΕ) Καθηγητή Μανόλη Γ. Βαρβούνη, τον έπαινο του τιμώμενου από τον Ομότιμο Καθηγητή του ΤΙΕ Κωνσταντίνο Κ. Χατζόπουλο και την ομιλία του τιμώμενου Καθηγητή Πασχάλη...
Τα κατά την αναγόρευσιν του ομότιμου καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη σε επίτιμο διδάκτορα του τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας
Κιτρομηλίδης Πασχάλης Μ.
Παρατηρητής της Θράκης (2019)
"Τα κατά την Αναγόρευσιν του Ομότιμου Καθηγητή Πασχάλη Κιτρομηλίδη σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας" του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης είναι τα πρακτικά της τελετής Επιτιμοποίησης του Ομότιμου Καθηγητή, που διεξήχθη την Πέμπτη 8 Μαρτίου 2018. Πρόκειται για έκδοση διαρθρωμένη σε δύο μέρη, εκ των οποίων το πρώτο περιέχει την Προσφώνηση του Προέδρου του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας (ΤΙΕ) Καθηγητή Μανόλη Γ. Βαρβούνη, τον έπαινο του τιμώμενου από τον Ομότιμο Καθηγητή του ΤΙΕ Κωνσταντίνο Κ. Χατζόπουλο και την ομιλία του τιμώμενου Καθηγητή Πασχάλ...
Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): Οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία
Συλλογικό έργο
Ευρωπαϊκή Εταρεία Νεοελληνικών Σπουδών (Ε.Ε.Ν.Σ.) (2015)
Συμβολή στη μεθοδολογία της επιτόπιας λαογραφικής έρευνας
Βαρβούνης Μανόλης Γ.
Οδυσσέας (1994)
Στον τόμο αυτό διατυπώνονται ορισμένες αρχές για τη μεθοδολογία της επιτόπιας λαογραφικής έρευνας, όσον αφορά την οργάνωση και την προετοιμασία της, αλλά και την εκτέλεσή της. Προτείνεται η μηχανογράφηση του υπάρχοντος λαογραφικού υλικού από προηγούμενες επιτόπιες έρευνες και η συστηματική κριτική του θεώρηση. Τέλος παρέχεται η σχετική ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία, ως τεκμηρίωση αλλά και ως αφορμή για περισσότερη έρευνα όσων θα ήθελαν να ασχοληθούν λεπτομερέστερα με το θέμα. Η ορθή χρήση της μεθοδολογίας της επιτόπιας έρευνας αποτελεί βασικό αίτημα για την επιστήμη...