Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Συνέχεια στην περί ψυχής εξέταση. Η αρμονία της ψυχής. Το είδος (σχήμα-μορφή) της ψυχής. Οι δυνάμεις και οι ενέργειες της ψυχής.

Από τους διάλογους του πνευματικού του γενάρχη, ο Πρόκλος, εκτός από την Πολιτεία, υπομνημάτισε τον Κρατύλο τον Παρμενίδη, τον Τίμαιο, τον πρώτο Αλκιβιάδη, τον Φίληβο, τον Θεαίτητο, τον Σοφιστή. τον Φαίδρο, τον Φαίδωνα και τμήματα του Συμποσίου - και ίσως τον Πρωταγόρα, τον Γοργία και τους Νόμους. Από τα υπομνήματα αυτά πολλά δεν σώζονται και άλλα έχουν μερικό ως προς το σχολιαζόμενο σύγγραμμα χαρακτήρα. Η "Πολιτεία" είναι ο διάλογος που αποτέλεσε κεντρικό σημείο αναφοράς για το πλατωνικό έργο. Σύμφωνα με τους καθορισμούς του υποτίτλου της, το αντικείμενο της είναι "περί δ...

Το Γ΄ και το Δ΄ βιβλίο του Υπομνήματος του Πρόκλου στον Τίμαιο αποτελούν μία ενότητα και περιέχουν τα 10 δώρα που, κατά τον Πλάτωνα και κατά την ερμηνεία του Πρόκλου (τόμ. ΙΙ, σελ. 5.17-31 Diehl), δώρισε ο δημιουργός στο σύμπαν. [...] Με άλλα λόγια τα 6 πρώτα δώρα αφορούν το σώμα του σύμπαντος, το 7ο δώρο την ψυχή του σύμπαντος, και τα υπόλοιπα τρία δώρα τους αστέρες και τον χρόνο. Τα πρώτα 7 δώρα περιέχονται στο Γ΄ βιβλίο του Υπομνήματος, το οποίο ασχολείται με τη δημιουργία του σώματος και της ψυχής του σύμπαντος, ενώ τα υπόλοιπα 3 στο Δ΄ βιβλίο, το οποίο αφορά τους αστέ...

Συνέχεια στον σχολιασμό του Τίμαιου. Ο μύθος της Ατλαντίδας.

Περιλαμβάνονται μεταφρασμένα και σχολιασμένα αποσπάσματα έργων της αρχαίας ελληνικής και της βυζαντινής γραμματείας που αναφέρονται στον Έρωτα.

[...] Πνεύμα οξύ και πολυμαθές ο Πρόκλος, χωρίς, όμως, αυστηρή επιστημονική επιχειρηματολογία, θα συνδυάσει σε ένα λεπτομερές και πλήρες, ιδιαίτερα όμως πολύπλοκο και δυσνόητο σύστημα ολόκληρη τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί ως τις μέρες του. Με αριστοτεχνικό τρόπο θα πλάσει ένα ενιαίο σύστημα στο οποίο θα συμπεριλάβει τον έναν ύψιστο θεό (το Ένα ή Αγαθό), τους επιμέρους θεούς, τους αγγέλους, τους δαίμονες, τις ψυχές και άλλες ανώτερες και κατώτερες υπάρξεις. Δεν μπορούμε να αποδώσουμε πρωτοποριακές ιδέες μέσα στο νεοπλατωνισμό, (ίσως αυτό να μην ήταν...

Ο τόμος περιέχει ένα ευσύνοπτο τμήμα από τα σχόλια του νεοπλατωνικού φιλοσόφου Πρόκλου (412-485) στον πλατωνικό διάλογο "Αλκιβιάδης Α'", και συνοδεύεται από εκτενές ερμηνευτικό δοκίμιο του μεταφραστή και επιμελητή, καθηγητή στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστου Αθ. Τερέζη, που περιλαμβάνει τις ενότητες: Α': "Οι γνωσιολογικές προϋποθέσεις της διαλεκτικής και της θεωρίας", Β': "Από τη γνωσιολογία στην οντολογία".

Ο τόμος περιέχει τις θέσεις των Ελλήνων φιλοσόφων περί του έρωτος. Μετά από αναφορά στη θρησκεία και τη μυθολογία, το βάρος δίνεται στις περί έρωτος διδαχές των φιλοσόφων, από τον 6ο αιώνα π.Χ. έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. Ακολουθεί επίμετρο με τις απόψεις βυζαντινών φιλοσόφων. Ακόμη, περιλαμβάνει σελίδες για τη μνηστεία, το γάμο, την παρθενία, την παλλακεία, τη μοιχεία, την πορνεία, τον εταιρισμό και τον παιδαγωγικό έρωτα. Ο πολιτισμός των Ελλήνων, κυριότατα "ερωτικός" υπό πάσα έννοια (έρως των σωμάτων, των ψυχών, των αξιών κ.τ.λ.), "συγκρίνεται" στο τελευταίο κεφάλαιο με...

Το Β΄ βιβλίο χωρίζεται σε δύο μέρη: στο προοίμιο και στην κυρίως πραγματεία περί κόσμου. Το προοίμιο με τη σειρά του χωρίζται σε τρία μέρη, που αντιστοιχούν σε ανάλογα χωρία του Τίμαιου: α) στην προσευχή, που ερμηνεύει το χωρίο του Τίμαιου 27c 1 - d 2. β) στην παράκληση των ακροατών που αντιστοιχεί στο χωρίο 27d 2-4 του Τίμαιου. γ) στη διατύπωση των υποθέσεων (αξιωμάτων, δεδομένων) που αντιστοιχεί στο χωρίο 27d 5 - 28b 5 του Τίμαιου. Ο Τίμαιος, ακολουθώντας την αποδεικτική μέθοδο των γεωμετρών, ξεκινά τη μελέτη του κόσμου και της φύσης από κάποιες δεδομένες υποθέσεις-α...

Το β΄ μέρος του Β΄ βιβλίου, το οποίο πραγματεύεται το τμήμα του Τίμαιου από το 29b έως το 31b, χωρίζεται σε δύο μεγάλες ενότητες: Α) Ο καθορισμός του είδους των λόγων που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την τελετή του σύμπαντος, καθώς και του τρόπου με τον οποίο πρέπει να αποδεχτούν τους λόγους αυτούς οι ακροατές (348.13-355.15). Β) Η τελική αιτία για την οποία συνέστησε ο δημιουργός τον κόσμο, καθώς και η φύση του υποδείγματος με βάση το οποίο τον συνέστησε (355.18-458.11). Η δεύτερη αυτή ενότητα χωρίζεται σε τρεις επιμέρους υποενότητες, εκ των οποίων η τρίτη αποτελεί ουσ...

[...] Ο Πρόκλος ωστόσο δρατηριοποιείται συγγραφικά σε μια εποχή κατά την οποία ο γνήσιος φιλοσοφικός στοχασμός έχει αποκτήσει έναν δευτερεύοντα ρόλο και έχει προσλάβει, κατά το μάλλον ή ήττον, τη λειτουργία ενός χρηστικού -ανωτάτης βέβαια υφής- μέσου για την επεξεργασία θεολογικών και μεταφυσικών ζητημάτων. Πρόκειται για μια ιστορική περίοδο στο πλαίσιο της οποίας κυριαρχούν οι θρησκευτικές πράξεις, οι μυστικές τελετές και οι θεουργίες, για να εκφραστεί μέσα από την εκτύλιξή τους η εσωτερικότητα του ανθρώπου. Στην συγκεκριμένη αυτή στιγμή της ιστορικής εξέλιξης ο άνθρωπος α...

[...] Πνεύμα οξύ και πολυμαθές ο Πρόκλος, χωρίς, όμως, αυστηρή επιστημονική επιχειρηματολογία, θα συνδυάσει σε ένα λεπτομερές και πλήρες, ιδιαίτερα όμως πολύπλοκο και δυσνόητο σύστημα ολόκληρη τη νεοπλατωνική φιλοσοφία, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί ως τις μέρες του. Με αριστοτεχνικό τρόπο θα πλάσει ένα ενιαίο σύστημα στο οποίο θα συμπεριλάβει τον έναν ύψιστο θεό (το Ένα ή Αγαθό), τους επιμέρους θεούς, τους αγγέλους, τους δαίμονες, τις ψυχές και άλλες ανώτερες και κατώτερες υπάρξεις. Δεν μπορούμε να του αποδώσουμε πρωτοποριακές ιδέες μέσα στον νεοπλατωνισμό, (ίσως αυτό να μην...

Η Φιλοσοφία, προκειμένου να εκφράσει τις αλήθειες της χρησιμοποιεί Ιδέες, ενώ η Θρησκεία, για τον ίδιο λόγο, χρησιμοποιεί Σύμβολα. Για την Ελληνική Παράδοση αυτά τα δύο σκέλη ενοποιούνται κάτω από τον ίδιον κορμό. Ο Πρόκλος εξήγησε την κίνηση και την πρόοδο του κόσμου διά του νόμου της τριάδος· δέχεται ότι η πρωταρχή του "Θείου Όντος" υπέρκειται και της Ενότητος και της Ουσίας· είναι το "επέκεινα του Ενός", "το αναιτίως Αίτιον". Εξ αυτού εκπορεύονται κατά τριαδική εξέλιξη τα όντα... Τα όντα, ως γεννώμενα κατά την εξελικτική πορεία του Κόσμου, είναι συγχρόνως όμοια κ...