Παυλίδου Θεοδοσία-Σούλα
Pavlídou Theodosía - Soúla
Η Θεοδοσία-Σούλα Παυλίδου είναι ομότιμη καθηγήτρια γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Σπούδασε αρχικά φυσική (δευτερεύων κλάδος: ρωσική γλώσσα και λογοτεχνία) στο Carleton College (ΗΠΑ) από το 1965 έως το 1969. Στη συνέχεια έκανε σπουδές επικοινωνίας (δευτερεύοντες κλάδοι: πληροφορική, λογική) στο Rheinische Friedrich-Wilhelms-Universitat της Βόννης από όπου και πήρε το διδακτορικό της δίπλωμα τo 1977. Έως το 1980, που ανέλαβε καθήκοντα στο ΑΠΘ, εργάστηκε στη Γερμανία στο Institut fur Deutsche Sprache, στο Πανεπιστήμιο της Osnabruck, κ.ά. Στο Α.Π.Θ. διετέλεσε μ. ά. Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας, Διευθύντρια του Τομέα Γλωσσολογίας και Διευθύντρια του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα κινούνται στον χώρο της πραγματολογίας, της κοινωνιογλωσσολογίας και των σπουδών φύλου, και επικεντρώνονται σε ζητήματα ανάλυσης της συνομιλίας, δείξης, υποκειμενικότητας, φατικότητας, ευγένειας, διαπολιτισμικής πραγματολογίας, διεπιστημονικότητας, σχέσης γλώσσας-φύλου κ.ά. Από το 2005 είναι υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος Γλωσσική Διεπίδραση και Ανάλυση Συνομιλίας, στο Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), στο πλαίσιο του οποίου ανέπτυξε και το Corpus Προφορικού Λόγου της Ελληνικής. Σε αυτό το πλαίσιο εγκαινίασε την εκδοτική σειρά Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο καθώς επίσης και τη διοργάνωση ειδικών Διημερίδων με αντικείμενο την προφορική επικοινωνία
Η προσφώνηση στις συνομιλιακές αφηγήσεις
Καραχάλιου Ράνια
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2018)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον τέταρτο τόμο της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο που εγκαινιάστηκε το 2015 με υπεύθυνη τη Θ.-Σ. Παυλίδου. Αντικείμενό του είναι το φαινόμενο της προσφώνησης με τη βοήθεια κλητικών μορίων (π.χ. ρε, βρε, μωρέ) και κλητικών προσφωνήσεων (π.χ. παιδιά, Μαρία μου, φίλε) στην καθημερινή επικοινωνία. Η χρήση των προσφωνητικών εκφράσεων διερευνάται στο πλαίσιο ενός συγκεκριμένου κειμενικού είδους, της αφήγησης, γεγονός που συνιστά μία όψη της πρωτοτυπίας της έρευνας. Ειδικότερα, στο βιβλίο εξετάζεται η συμβολή της προσφώνησης στη συγκρότηση ταυτο...
Ερωτήσεις-απαντήσεις στην προφορική επικοινωνία
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2018)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον τρίτο τόμο της σειράς "Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο" του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (ΙΝΣ) και είναι αφιερωμένο σε ένα θεμελιακό συστατικό της γλωσσικής διεπίδρασης, την ερωταπόκριση. Απαρτίζεται από πραγματολογικά προσανατολισμένες έρευνες που επικεντρώνονται σε ποικίλες όψεις των ερωτήσεων και απαντήσεων στον καθημερινό λόγο (κυρίως σε συνομιλίες ή τηλεφωνικές συνδιαλέξεις μεταξύ προσώπων με σχέση οικειότητας, στο Β΄ Μέρος) ή στη χρήση τους κάτω από θεσμικές περιστάσεις επικοινωνίας (σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις/συζητήσεις και στη διδακτι...
Ερωτήσεις-απαντήσεις στην προφορική επικοινωνία
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2018)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον τρίτο τόμο της σειράς "Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο" του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (ΙΝΣ) και είναι αφιερωμένο σε ένα θεμελιακό συστατικό της γλωσσικής διεπίδρασης, την ερωταπόκριση. Απαρτίζεται από πραγματολογικά προσανατολισμένες έρευνες που επικεντρώνονται σε ποικίλες όψεις των ερωτήσεων και απαντήσεων στον καθημερινό λόγο (κυρίως σε συνομιλίες ή τηλεφωνικές συνδιαλέξεις μεταξύ προσώπων με σχέση οικειότητας, στο Β΄ Μέρος) ή στη χρήση τους κάτω από θεσμικές περιστάσεις επικοινωνίας (σε τηλεοπτικές συνεντεύξεις/συζητήσεις και στη διδακτι...
Καταγράφοντας την ελληνική γλώσσα
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2016)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον δεύτερο τόμο της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (ΙΝΣ) και επιδιώκει, κατά κάποιον τρόπο, να κάνει ορατή μια από τις υπόρρητες παραδοχές που διέπουν τις μελέτες του πρώτου τόμου ("Ελληνική γλώσσα & προφορική επικοινωνία", 2015). Πρόκειται για την παραδοχή ότι η επαρκής εμπειρική περιγραφή μιας γλώσσας προϋποθέτει την ύπαρξη καταγεγραμμένου πρωτογενούς προφορικού λόγου - σε ηχητική/οπτική αλλά και απομαγνητοφωνημένη μορφή. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη έρχεται να καλύψει το Corpus Προφορικού Λόγου του ΙΝΣ, το...
Καταγράφοντας την ελληνική γλώσσα
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2016)
Το βιβλίο αυτό αποτελεί τον δεύτερο τόμο της σειράς Μελέτες για τον Προφορικό Λόγο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (ΙΝΣ) και επιδιώκει, κατά κάποιον τρόπο, να κάνει ορατή μια από τις υπόρρητες παραδοχές που διέπουν τις μελέτες του πρώτου τόμου ("Ελληνική γλώσσα & προφορική επικοινωνία", 2015). Πρόκειται για την παραδοχή ότι η επαρκής εμπειρική περιγραφή μιας γλώσσας προϋποθέτει την ύπαρξη καταγεγραμμένου πρωτογενούς προφορικού λόγου - σε ηχητική/οπτική αλλά και απομαγνητοφωνημένη μορφή. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη έρχεται να καλύψει το Corpus Προφορικού Λόγου του ΙΝΣ, το...
Ελληνική γλώσσα και προφορική επικοινωνία
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2015)
Ο παρών τόμος είναι ο πρώτος εκδοτικός καρπός μιας δεκαετούς πορείας εστιασμένης στη μελέτη του προφορικού λόγου που συντελείται στο πλαίσιο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών. Περιλαμβάνει 18 εργασίες πάνω στη χρήση της ελληνικής στην προφορική επικοινωνία και καλύπτει μια ευρεία γκάμα γλωσσικών φαινομένων που - πέρα από τα συγκεκριμένα γλωσσικά στοιχεία με τα οποία πραγματώνονται - μπορούν να υπαχθούν στις εξής γενικότερες κατηγορίες: δομή και οργάνωση της συνομιλίας, διαπραγμάτευση και διαφωνία, επανάληψη-αναδιατύπωση, συγκρότηση ταυτοτήτων/συλλογικοτήτων.
Ελληνική γλώσσα και προφορική επικοινωνία
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2015)
Ο παρών τόμος είναι ο πρώτος εκδοτικός καρπός μιας δεκαετούς πορείας εστιασμένης στη μελέτη του προφορικού λόγου που συντελείται στο πλαίσιο του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών. Περιλαμβάνει 18 εργασίες πάνω στη χρήση της ελληνικής στην προφορική επικοινωνία και καλύπτει μια ευρεία γκάμα γλωσσικών φαινομένων που - πέρα από τα συγκεκριμένα γλωσσικά στοιχεία με τα οποία πραγματώνονται - μπορούν να υπαχθούν στις εξής γενικότερες κατηγορίες: δομή και οργάνωση της συνομιλίας, διαπραγμάτευση και διαφωνία, επανάληψη-αναδιατύπωση, συγκρότηση ταυτοτήτων/συλλογικοτήτων.
Το μέλλον των ανθρωπιστικών σπουδών στην Ελλάδα
Συλλογικό έργο
University Studio Press (2008)
Περιέχονται οι ανακοινώσεις: - Ιωάννης Ταϊφάκος, "Ανθρωπισμός και "ανθρωπισμός"" - Ηλίας Κουρλιούρος, "Οι κοινωνικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Προβλήματα και προοπτικές" - Πανίκος Παπαδόπουλος, "Επιστήμονας και ανθρώπινες αξίες" - Αναστασία Νάτσινα, "Σχετικά με το μέλλον του αντικειμένου της λογοτεχνίας: Το διακύβευμα που αποκαλύπτουν οι τάσεις της ευρωπαϊκής Ανοιχτής Εκπαίδευσης" - Ιωάννα Τσακίρη, Δημήτρης Κασιμάτης, "Ανθρωπιστικές επιστήμες και νέες τεχνολογίες. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες από την ηλεκτρονική βιβλιοθήκη του Α.Π.Θ. και η θεματική βιβλιοθήκη της...
Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης
Παυλίδου Θεοδοσία - Σούλα
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2008)
Έχουν περάσει είκοσι πέντε σχεδόν χρόνια από τον αρχικό σχεδιασμό του παρόντος βιβλίου ως διδακτικού βοηθήματος για τις παραδόσεις του μαθήματος της Γενικής Γλωσσολογίας ΙΙ στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ. Το μάθημα απευθυνόταν σε ένα ακροατήριο υποψήφιων φιλολόγων, πολλοί λίγοι από τους οποίους θα στρέφονταν προς την ειδίκευση της γλωσσολογίας, και αποσκοπούσε στην εξέταση των γλωσσικών υποσυστημάτων καθώς και σε μια πρώτη γνωριμία με την εξέλιξη της γλωσσικής σκέψης. Πρωταρχικός, επομένως, στόχος του βιβλίου είναι να αποτελέσει ένα σύντομο χρηστικό βοήθημα στη μελέτη των...
Σπουδές φύλου
Συλλογικό έργο
Ζήτη (2006)
Το έναυσμα για τον ανά χείρας τόμο προέκυψε από τη διημερίδα "Σπουδές φύλου σε Α.Ε.Ι της Ελλάδας και του Εξωτερικού: αποτίμηση και προοπτικές" που πραγματοποιήθηκε στο Α.Π.Θ. (31.3.-1.4.2005), στο πλαίσιο του διατμηματικού προπτυχιακού προγράμματος σπουδών για θέματα φύλου και ισότητας του ιδίου πανεπιστημίου. Καθώς το πρόγραμμα αυτό (αλλά και όλα τα αντίστοιχα σε επτά ακόμη Α.Ε.Ι.) διήνυε πέρσι τον δεύτερο -και τελευταίο, σύμφωνα με τις αρχικές προδιαγραφές του Υ.Π.Ε.Π.Θ.- χρόνο της λειτουργίας του, ένας βασικός στόχος της διοργάνωσης ήταν να καταγράψει τα πρώτα βήματα μια...
Πραγματολογία
Yule George
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2006)
Η παρούσα εισαγωγή στην πραγματολογία προέρχεται από τη σειρά εισαγωγικών γλωσσολογικών βιβλίων του Oxford University Press. Στόχος της συγκεκριμένης σειράς είναι να σκιαγραφήσει επιμέρους πεδία στη μελέτη της γλώσσας για αναγνώστες και αναγνώστριες που δεν διαθέτουν απαραίτητα ειδικότερες γλωσσολογικές γνώσεις. Αποτελεί μια πρώτη επαφή με τον χώρο της γλωσσολογικής πραγματολογίας και ταυτόχρονα λειτουργεί αποτελεσματικά ως εισαγωγικό εγχειρίδιο στη διδασκαλία της. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται, επίσης, αποσπάσματα από πρωτότυπες πραγματολογικές μελέτες, καθοριστικές για τη δ...
Γλώσσα, γένος, φύλο
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2006)
Στόχος της παρούσας έκδοσης είναι η καταγραφή του προβληματισμού για θέματα γλώσσας και φύλου σε σχέση με την ελληνική -που αν και περιορισμένος παρ' όλα αυτά υπάρχει- και η αποτροπή μιας ενδεχόμενης παραγραφής των ζητημάτων που συνεπάγεται στην ελληνική κοινή γνώμη. Σημείο εκκίνησης στο εγχείρημα αυτό αποτελεί το κοινωνικό πρόβλημα, δηλαδή ο κοινωνικός σεξισμός σε βάρος των γυναικών που και σήμερα ακόμη (συν)καθορίζει την ελληνική πραγματικότητα. Αυτό δεν συνιστά φυσικά ένα "γυναικείο" ζήτημα, αλλά ένα ζήτημα σχέσεων, σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα. Γλωσσολογική αφε...
Γλώσσα, γένος, φύλο
Συλλογικό έργο
Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (2006)
Στόχος της παρούσας έκδοσης είναι η καταγραφή του προβληματισμού για θέματα γλώσσας και φύλου σε σχέση με την ελληνική -που αν και περιορισμένος παρ' όλα αυτά υπάρχει- και η αποτροπή μιας ενδεχόμενης παραγραφής των ζητημάτων που συνεπάγεται στην ελληνική κοινή γνώμη. Σημείο εκκίνησης στο εγχείρημα αυτό αποτελεί το κοινωνικό πρόβλημα, δηλαδή ο κοινωνικός σεξισμός σε βάρος των γυναικών που και σήμερα ακόμη (συν)καθορίζει την ελληνική πραγματικότητα. Αυτό δεν συνιστά φυσικά ένα "γυναικείο" ζήτημα, αλλά ένα ζήτημα σχέσεων, σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα. Γλωσσολογική αφε...
Χρήσεις της γλώσσας
Συλλογικό έργο
Σχολή Μωραΐτη. Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (2005)
[...] Εμείς ξέρουμε ότι οι χρήσεις της γλώσσας, μαζί με τις χρήσεις της ιστορίας, συνιστούν κεντρικό εργαλείο για την παραγωγή ιδεολογιών και τη διαμόρφωση κοινωνικών και επέκεινα πολιτικών μηχανισμών ελέγχου και προσανατολισμού της παραγόμενης γνώσης. Ακριβώς γι' αυτό έχουμε επισημάνει ότι αίτημα του Συμποσίου μας είναι η κοινωνική διάσταση των χρήσεων της γλώσσας στους διάφορους ή σε διάφορους τομείς του δημόσιου βίου, οι λόγοι δηλαδή των χρήσεων. [...] (από την προσφώνηση του Βασίλη Κρεμμυδά)
Επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης
Παυλίδου Θεοδοσία - Σούλα
Επίκεντρο (2005)
...Πρωταρχικός στόχος του βιβλίου αυτού είναι να αποτελέσει ένα σύντομο χρηστικό βοήθημα στη μελέτη των γλωσσικών υποσυστημάτων, βάσει του οποίου μπορεί κανείς -εντός και εκτός μαθήματος- να επιχειρήσει μια περαιτέρω διερεύνηση των γλωσσολογικών προβλημάτων. Παράλληλα. επιδιώκεται η γνωριμία με ορισμένες κλασικές θεωρίες της γλωσσολογίας και έμμεσα με την ιστορία της γλωσσολογίας, καθώς επίσης και μια στοιχειώδης επαφή με προβλήματα μεθοδολογίας. Από τον πρωταρχικό στόχο προκύπτει η διάρθρωση του βιβλίου σε κεφάλαια που αντιστοιχούν στα γλωσσικά υποσυστήματα (φωνολογικό....