Γρυπάρης Ιωάννης Ν. 1872-1942
Grypáris Ioánnis N.
Ιωάννης Γρυπάρης (1872-1942). Ο Ιωάννης Γρυπάρης γεννήθηκε στη Σίφνο, από όπου καταγόταν και η οικογένειά του, πέρασε όμως τα παιδικά και μαθητικά του χρόνια στην Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος και βιβλιοπώλης. Αποφοίτησε από τη Μεγάλη του Γένους Σχολή και το 1888 γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών για να σπουδάσει φιλολογία. Το 1892 η συλλογή του Δειλινά, γραμμένη στη δημοτική απορρίφθηκε από την επιτροπή του Φιλαδέλφειου διαγωνισμού. Την ίδια χρονιά επέστρεψε για πέντε χρόνια στην Πόλη, όπου εργάστηκε ως ελληνοδιδάσκαλος και επιμελήθηκε (μαζί με την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου) της σύνταξης του περιοδικού Φιλολογική Ηχώ του Νίκου Φαληρέα. Στα δύο χρόνια της σύμπραξής του στην Φιλολογική Ηχώ (1896-1897) ο Γρυπάρης πέτυχε συνεργασίες ονομάτων όπως του Παλαμά, του Ψυχάρη, του Εφταλιώτη και άλλων, μετατρέποντας το άλλοτε άσημο περιοδικό σε όργανο των δημοτικιστών. Υπήρξε επίσης συνιδρυτής (από κοινού με τον Κώστα Χατζόπουλο και το Γιάννη Καμπύση) του σημαντικού λογοτεχνικού περιοδικού Η Τέχνη (1898), που υπήρξε πρωτοποριακό σε επίπεδο διεθνούς ενημέρωσης για τη λογοτεχνική κίνηση και άσκησε μεγάλη επίδραση στην ανανέωση του ελληνικού πνευματικού και καλλιτεχνικού τοπίου της εποχής. Το 1897 και ενώ είχε προηγηθεί η σφαγή των Αρμενίων από τις τουρκικές αρχές, ο Γρυπάρης κατέφυγε στην Αθήνα όπου πήρε τελικά το πτυχίο του στη φιλολογία. Από το 1897 και ως το 1911 εργάστηκε ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης σε νησιά του Αιγαίου, στην ΄Άμφισσα και το Αίγιο, ενώ το 1911 παντρεύτηκε και έφυγε με υποτροφία στην Ευρώπη (Ιταλία, Γερμανία, Γαλλία) ως το 1914. Γυμνασιάρχης στο Γύθειο και το Μεσολόγγι (1914-1917), γενικός επιθεωρητής Μέσης Εκπαίδευσης στη Χαλκίδα (1917-1920) τμηματάρχης Γραμμάτων και Τεχνών στο Υπουργείο Παιδείας (από το 1923), συντάκτης του περιοδικού Εικονογραφημένη Ελλάς (1925) και διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1930-1936), ο Γρυπάρης ανέπτυξε παράλληλα και λογοτεχνική δραστηριότητα, ποιητική και πεζογραφική. Το μοναδικό ποιητικό έργο του είναι η γραμμένη στη δημοτική συλλογή του Σκαραβαίοι και Τερρακότες (1919), στην οποία συγκέντρωσε ποιήματα που είχε νωρίτερα (1893 - 1909) δημοσιεύσει σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες, και για την οποία τιμήθηκε με το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών. Στα ποιήματα του Γρυπάρη διακρίνονται επιδράσεις από τα ρεύματα του γαλλικού συμβολισμού και του παρνασσισμού. Το πεζό έργο του αποτελείται από χρονογραφήματα, κριτικά σημειώματα , άρθρα και κυρίως μεταφράσεις (όλα τα σωζόμενα έργα του Σοφοκλή και του Αισχύλου, οι Βάκχες του Ευριπίδη, αποσπάσματα των Πλάτωνα, Ομήρου, Βακχυλίδη, Πίνδαρου, Ηροδότου, Κάτουλλου, Οράτιου, καθώς και έργα των Γκαίτε, Σίλλερ, Χάινε, Ζολά, Χάμσουν, Σέλλεϋ και άλλων). Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις μεταφράσεις του των αρχαίων τραγικών που αποτέλεσαν τη βάση της αναβίωσης του αρχαιοελληνικού δράματος στα πλαίσια των Δελφικών εορτών με την οργάνωση του Άγγελου Σικελιανού και εν συνεχεία από το Εθνικό Θέατρο. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Ιωάννη Γρυπάρη βλ. Βαλέτας Γ., «Γρυπάρης Ιωάννης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Κ.Ι.Β., «Γρυπάρης Ιωάννης», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια 8. Αθήνα, Πυρσός, 1929, Λυκούργου Νίκη, «Γρυπάρης Ιωάννης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 3. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1985 και Μερακλής Μ.Γ., «Ιωάννης Γρυπάρης», Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί - Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία - Γραμματολογία, σ.338-341. Αθήνα, Σοκόλης, 1977. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).
Ράινεκε Φουξ
Goethe Johann Wolfgang von 1749-1832
Νεφέλη (2010)
"Ο ανίδεος αναγνώστης, που χωρίς άλλη προετοιμασία θα 'παιρνε να διάβασει τον "Ράϊνεκε Φοΰξ" του Γκαίτε, θα δοκίμαζε κάποιο πάντα ξάφνισμα, ίσως ακόμη και κάποια απογοήτευση, έστω και αν ήξερε πώς το έργο αυτό -ολάκερο επικό ποίημα σε δακτυλικούς εξαμέτρους και σε δώδεκα άσματα-είνε απλώς μετάφραση στη σύγχρονη γλώσσα και μορφή ενός άλλου παλαιού γερμανικού έπους του ΙΕ' αιώνος. Με την άχαρη όμως αύτη, κατά το φαινόμενο, εργασία του μεγάλου Γκαίτε συνδέεται ολόκληρη "φιλολογική ιστορία" πού βαστά αιώνες και αιώνες και περνά από χώρες και χώρες σ' Ανατολή και Δύση. Η κατε...
Η νεοελληνική ερωτική ποίηση
Συλλογικό έργο
Ελευθεροτυπία (2010)
Ο πρώτος τόμος της ανθολογίας περιλαμβάνει τις ενότητες: - Πριν και προς τον Σολωμό [Ανώνυμος της Κύπρου, Γεώργιος Χορτάτσης, Βιτσέντζος Κορνάρος, Νικόλαος Μαυροκορδάτος, ..., Αθανάσιος Χριστόπουλος] - Ο Σολωμός - Ρομαντισμός [Ιούλιος Τυπάλδος, Γεώργιος Τερτσέτης, Αντώνιος Μανούσος, Ανδρέας Λασκαράτος, ..., Γεράσιμος Μαρκοράς] - Η εποχή του Παλαμά [Πολύβιος Δημητρακόπουλος, Αντώνης Αναπλιώτης, Γεώργιος Δροσίνης, Νίκος Καμπάς, Ιωάννης Πολέμης, Κώστας Κρυστάλλης, Κώστής Παλαμάς, ..., Στέφανος Δάφνης, Αιμιλία Δάφνη] - Καβάφης - Πρωθύστερο [Άγγελος Σικελιανός, Νίκος Καζαν...
Σκαραβαίοι και τερρακόττες
Γρυπάρης Ιωάννης Ν. 1872-1942
Πελεκάνος (2009)
Για την ποιητική του συλλογή "Σκαραβαίοι και τερρακόττες" ο Ιωάννης Γρυπάρης βραβεύτηκε με το Αριστείο των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Σκαραβαίοι και τερρακόττες
Γρυπάρης Ιωάννης Ν. 1872-1942
Alter - Ego ΜΜΕ. Α.Ε. (2009)
Ιωάννης Γρυπάρης (1870-1942) Γεννήθηκε στον Αρτεμώνα της Σίφνου. Ο πατέρας του Νικόλαος Ι. Γρυπάρης ήταν δάσκαλος και κατόπιν βιβλιοπώλης. Μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Αργότερα φοίτησε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στην Κωνσταντινούπολη επιστρέφει ως δάσκαλος και ταυτόχρονα γράφει σε λογοτεχνικά περιοδικά μέχρι το 1897. Επανέρχεται στην Αθήνα και αριστεύει στις πτυχιακές εξετάσεις Φιλολογίας. Από τότε εργάζεται ως καθηγητής σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Ιδρύει με τους Κ. Χατζόπουλο και Γ. Καμπύση το περιοδικό "Η Τέχνη". Διετέλεσε...
Ποιος είν' τρελλός από έρωτα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Όλων των παθών και όλων των μαρτυρίων τόπος η ποίηση. Αλλά και τόπος προνομιακός του πιο ριζικού μας πάθους και του πιο προσωπικού μας μαρτυρίου. Κι ίσως ίσως και της πιο ολόδικής μας μαρτυρίας - τόπος δηλαδή του έρωτα. Από τα απλούστατα στιχάκια των ημερολογίων στον τοίχο, από τις νεανικές ρίμες των παλιών λευκωμάτων, από τα λόγια των τραγουδιών και, προπαντός, από τους δικούς μας έμμετρους αναστεναγμούς καθώς κοιτάμε στη γωνία το ρολόι, από όλα αυτά τα απολύτως καθημερινά ίσαμε τις πολύτροπες συνθέσεις των ποιητών μας, παντού ο ίδιος, παράξενα ομοιόμορφος, ρυθμός. Παντ...
Διηγήματα
Hamsun Knut 1859-1952
Σοκόλη (2004)
Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται τρία πεζά από τα πλέον χαρακτηριστικά του έργου του σπουδαίου Νορβηγού νομπελίστα συγγραφέα· τρία διηγήματα, όπου διακρίνεται η μοναδική αφηγηματική ικανότητα του Χάμσουν, η ασυνήθιστη ψυχολογική δύναμη της γραφής του, η δεξιοτεχνία του στη λεπτότατη απόδοση και περιγραφή χαρακτήρων και συναισθημάτων, που συνεπαίρνει τον αναγνώστη. Ο συγγραφέας, που δύσκολα μπορεί να ενταχθεί σε κάποια σχολή, καθώς επιλεκτικά υιοθετεί στοιχεία του ρεαλισμού, του νατουραλισμού, του ρομαντισμού, και βαθιά ιδεαλιστής ο ίδιος, περιγράφει με σπάνια ακρίβεια και ευσ...
Η χαμηλή φωνή
Συλλογικό έργο
Νεφέλη (1990)
Η ανθολογία που ακολουθεί, με ανθολόγο τον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη, ανήκει σε μια ασυνήθιστη κατηγορία. Έχει τη μεγαλύτερη δυνατή ομοιογένεια. Περιλαμβάνει αποκλειστικά ελάσσονες ποιητές και μόνο με τα λυρικά τους ποιήματα. Οι δύο αυτοί αποκλεισμοί αφήνουν ελεύθερο το πεδίο για να φανεί η ανάπτυξη μιας ποίησης χαμηλόφωνης, που δεν μπορεί να κατηγορηθεί για μετριότητα και από την οποία δεν απουσιάζει το πάθος και η ένταση. Εξ' άλλου λυρικά ποιήματα έγραψαν και οι μείζονες ποιητές και στο έργο τους συχνά συναντάμε λυρικούς τόνους. Κάποτε μάλιστα ολόκληρο το έργο ποιητών μεί...