Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Κοινός τόπος είναι τώρα ότι η Εθνολογία και η Ανθρωπολογία έχουν αντικείμενο το "άλλο", το "διαφορετικό", θα έλεγα το "εξωτικό". Πως καθορίζεται όμως το "άλλο"; Πρόκειται για λαούς απομακρυσμένους από μας γεωγραφικά; Πρόκειται για εθνότητες, των οποίων ο τρόπος ζωής δεν έχει τίποτα κοινό με το δικό μας; Η επικρατούσα σήμερα άποψη είναι ότι η έννοια του "διαφορετικού", της "ετερότητας" είναι πολύ σχετική. Το πρόβλημα έχει επανατοποθετηθεί ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που οι εθνολόγοι και οι κοινωνικοί ανθρωπολόγοι έχουν αρχίσει να μελετούν τις δικές τους κοινωνίες και τους...

Περιέχονται οι εισηγήσεις: - Γεώργιος Λεοντσίνης, "Δυτικές ευρωπαϊκές κυριαρχίες στον ελληνικό χώρο και η γεωστρατηγικής σημασίας γεωγραφική θέση των Κυθήρων και Αντικυθήρων (1207/1208-1864)" - Ελευθέριoς Αλεξάκης, "Εθνοπολιτισμικές παράμετροι του λαϊκού πολιτισμού των Κυθήρων. Ιστορικο-ανθρωπολογική προσέγγιση" - Μαρία Ανδρουλάκη, "Από τη μουσική παράδοση της περιοχής των Κυθήρων: Συμβολή στη μελέτη των τοπικών μουσικών ιδιωμάτων". - Δικαίος Βαγιακάκος, "Κύθηρα - Λακωνία - Μάνη" - Μανώλης Βαρβoύνης, "Ιγνάτιος ο διδάσκαλος: Ένας Κυθήριος λαϊκός ποιητής (α' μισό του 1...

Περιέχονται τα κείμενα: - Αικατερίνη Πολυμέρου - Καμηλάκη: "Το Μπεζεστένι της Λάρισας και η συλλογική μνήμη της ευρύτερης περιοχής" - Γεώργιος Ν. Αικατερινίδης: "Το κουδούνι σε λαϊκά δρώμενα και άλλες εθιμικές εκδηλώσεις" - Μιράντα Τερζοπούλου, Ελένη Ψυχογιού: "Ψηφιακή βάση δεδομένων για την Εθνική Μουσική Συλλογή του Κέντρο Λαογραφίας" - Μαρία Γ. Ανδρουλάκη: "Ήχος, μαγειρικά σκεύη, μουσική. Το ταψί-σινί-λιγγέρι ως ηχητικό-μουσικό όργανο στον Δωδεκανησιακό χώρο" - Ευστάθιος Γ. Μακρής: "Άγνωστα τεκμήρια της ζακυνθινής ψαλτικής" - Βαγγέλης Καραμανές: "Παραδοσιακές πρ...

Είναι η πρώτη επιστημονική προσπάθεια που έγινε με αντικείμενο τον προσδιορισμό των ανθρωπολογικών θεωριών, που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη ελληνικών κοινοτήτων και κοινωνικών ομάδων, καθώς επίσης των θεμάτων για τα οποία οι ανθρωπολόγοι, Έλληνες και ξένοι επέδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκαν κάποια άρθρα με αντικείμενο την ανθρωπολογία στην Ελλάδα τα οποία όμως ως επί το πλείστον είναι κατάλογοι βραχέων περιλήψεων έργων κάποιων ανθρωπολόγων, επιλεγμένων με κριτήρια όχι πάντοτε επιστημονικά. Κυρίως στις εργασίες αυτές ελλείπει ο προβληματισμός γι...

Ανεξάρτητα από τη μορφή που αποκτά, ο τοπικός πολιτισμός επανέρχεται στις μέρες μας ως αναβίωση ή συνεχίζει ως επιβίωση. Σ' όλες τις περιπτώσεις ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου να εγκαθιδρύσει μορφές επικοινωνίας με το παρελθόν, να έχει σημεία αναφοράς σ' έναν κόσμο που παγκοσμιοποιείται. Τα άρθρα που εμπεριέχονται στον τόμο καταθέτουν την αντιφατικότητα, αλλά και την πολυπλοκότητα της οικονομίας, της κοινωνίας και του πολιτισμού της Κρήτης, όπου συνυπάρχει το παρελθόν με το παρόν.

[...] Πρόκειται για ένα συνδυασμό προσωπικού και εθνογραφικού ημερολογίου που απέβλεπε στην καταγραφή της όλης πορείας της έρευνας. Ουσιαστικά τα σημεία που αναφέρονται στα προσωπικά, οικογενειακά και άλλα θέματα δεν ξεπερνούν το 5% του κειμένου, ενώ από την άλλη καταγράφεται μια πολιτισμική/κοινωνική, δηλ. εθνογραφική πραγματικότητα το συγκεκριμένο χρόνο, μέσα βέβαια πάντα από τα μάτια του ερευνητή (ιδιοσυγκρασία, ιδεολογία, γνώσεις, προβληματική κλπ.). Επομένως αυτά τα εθνογραφικά ημερολόγια μπορούν να αποτελέσουν πηγή πληροφοριών και για τον μέλλοντα τοπικό ιστορικό. Άλλ...

Ο τόμος για τον λαϊκό πολιτισμό και την παράδοση του Πόντου αποτελεί έργο 28 ειδικών ερευνητών, επιστημόνων και πανεπιστημιακών Καθηγητών υπό τον συντονισμό του Επίκουρου Καθηγητή Λαογραφίας στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού των Παρευξεινίων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης κ. Μανόλη Γ. Σέργη. Εντάσσεται στην σειρά "Ελληνικοί Τόποι και Πολιτισμοί" των εκδόσεων "Αλήθεια" και σχεδιάστηκε με διπλό σκοπό: - Να αποτελέσει βήμα γνώσης του κάθε Έλληνα πολίτη, αλλά και έναυσμα προώθησης των λαογραφικών σπουδών γύρω από τον πλούσιο λαϊκό πολιτισμό του Πόντ...

Η εικόνα των βουνών που μας δίνουν οι αεροφωτογραφίες του 1945 και ορισμένες προπολεμικές μελέτες της δασικής υπηρεσίας δεν έχει μεγάλη σχέση με τη σημερινή. Τότε, τα βουνά ήταν συχνά ένας μαδημένος τόπος από τη βοσκή, την ξύλευση και τις διαβρώσεις. Σήμερα, είναι ένας κατάφυτος τουριστικός προορισμός. Αυτός ο ορεινός δασικός χώρος, το 60% της χέρσου, είναι η απόμακρη, απόκρημνη, δυσπρόσιτη φύση, με μοναδικά οικοσυστήματα και μεγαλειώδη τοπία: Ένα τεράστιο φυσικό κεφάλαιο που δεν αναλώθηκε και που είναι ως επί το πλείστον δημόσια κτήση, σε αντίθεση με τις μεγάλες πεδιάδες π...

Το ανά χείρας βιβλίο "Συμβολισμός και ανθρωπολογία στην Ελλάδα" είναι το τρίτο στη σειρά αυτοτελών εκδόσεων της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας μετά τα "Οι Ρομά στην Ελλάδα" (2002) και "Όψεις της ανθρωπολογικής σκέψης και έρευνας στην Ελλάδα" (2004). Και οι τρεις εκδόσεις διέπονται από το ίδιο σκεπτικό ανθρωπολογικών/εθνολογικών μελετών που στηρίζονται σε εθνογραφικό υλικό προερχόμενο από τον ελλαδικό χώρο και πραγματεύονται σημαντικά κεφάλαια της ανθρωπολογίας, όπως εθνοπολιτισμικές ομάδες, ανθρωπολογική θεωρία και έρευνα, συμβολισμός. Η ιδέα για την πραγματοποίηση της παρ...

Το ανά χείρας βιβλίο "Συμβολισμός και ανθρωπολογία στην Ελλάδα" είναι το τρίτο στη σειρά αυτοτελών εκδόσεων της Ελληνικής Εταιρείας Εθνολογίας μετά τα "Οι Ρομά στην Ελλάδα" (2002) και "Όψεις της ανθρωπολογικής σκέψης και έρευνας στην Ελλάδα" (2004). Και οι τρεις εκδόσεις διέπονται από το ίδιο σκεπτικό ανθρωπολογικών/εθνολογικών μελετών που στηρίζονται σε εθνογραφικό υλικό προερχόμενο από τον ελλαδικό χώρο και πραγματεύονται σημαντικά κεφάλαια της ανθρωπολογίας, όπως εθνοπολιτισμικές ομάδες, ανθρωπολογική θεωρία και έρευνα, συμβολισμός. Η ιδέα για την πραγματοποίηση της παρ...

Μια ενδιαφέρουσα "συνάντηση", της κοινωνικής ψυχιατρικής με την κοινωνική ανθρωπολογία. Η έννοια της κοινότητας αποτέλεσε το θεωρητικό υπόβαθρο, όχι μόνο ως θεσμική οντότητα αλλά και κοινωνική και ανθρωπολογική, που πρόσφερε τη δυνατότητα για τη μελέτη θεμάτων προσέγγισης των δύο επιστημονικών χώρων. Το "υλικό" του βιβλίου προβάλλει τη διαφορετικότητα στην περιγραφή και κατανόηση φαινομένων, όπως η υγεία και η ψυχική υγεία, η ασθένεια και η ψυχική νόσος, η προκατάληψη και η κουλτούρα. Η πραγματοποίηση του σύγχρονου και ριζοσπαστικού στην εποχή του (1988) σχεδίου ψ...

Τη 10η Ιουλίου του 1943 μια γερμανική φάλαγγα αποτελούμενη από μερικές διμοιρίες της 1ης ορεινής μεραρχίας ονομαζόμενης Edelweiss κατέλαβε το χωριό Μετζιτιέ ή Κεφαλόβρυσο του Παγωνίου, οι στρατιώτες συνέλαβαν αριθμό πολιτών Βλάχων, τους οποίους έκλεισαν μέσα σε δύο σπίτια, τα οποία κατόπιν πυρπόλησαν μαζί με άλλα 20-50 σπίτια από τα καλύτερα του χωριού, καίγοντας ζωντανούς είκοσι δύο από τους συλληφθέντες. Μετά από το 1960 οι Βλάχοι του ίδιου χωριού άρχισαν να μεταναστεύουν μαζικά στη Γερμανία προς αναζήτηση εργασίας. Σχεδόν τα 2/3 του πληθυσμού του χωριού εργάστηκαν και απ...

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της μεγάλης περιοχής ή περιφέρειας; Η οικονομία μέχρι πρόσφατα ήταν κτηνοτροφική και γεωργική. Ιδιαίτερα η κτηνοτροφία είχε μεγάλη ανάπτυξη και ήταν ως επί το πλείστον κοπαδιάρικη. Σημειώνω ότι σε όλο το χώρο υπήρχαν και Σαρακατσάνοι (Βοιωτία, Ευρυτανία, Αιτωλοακαρνανία κ.ά.). Εξάλλου, το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής είναι απόλυτα ελληνόφωνο, αν και τα στοιχεία (τοπωνύμια, επώνυμα κλπ.) υποδηλώνουν παλαιότερη εγκατάσταση Βλαχόφωνων και αλβανόφωνων πληθυσμών. Η Βλαχοφωνία και η Αλβανοφωνία πάντως διατηρούνται μέχρι σήμερα στα δύο άκρα της...

Το εθνογραφικό αυτό ημερολόγιο διαφέρει σημαντικά από τα δύο προηγούμενα για πολλούς λόγους. Ο κυριότερος είναι ότι, ενώ τα προηγούμενα είχαν τη μορφή ταξιδιωτικών κειμένων, λόγω της ολιγοήμερης παραμονής μου στα χωριά και της συνεχούς μετακίνησής μου, τώρα πρόκειται για μια εθνογραφική, ουσιαστικά κοινωνικο-ανθρωπολογική επιτόπια έρευνα διάρκειας με συμμετοχική παρατήρηση στον ίδιο τόπο, το νησί της Κέας. Γιατί όμως αποφάσισα να κάνω αυτή την έρευνα με αυτόν τον τρόπο και στο συγκεκριμένο νησί; Αρχικά ήθελα, οπωσδήποτε να πραγματοποιήσω μια επιτόπια εθνογραφική έρευνα κ...

Δύο υπήρξαν κατά κύριο λόγο οι αφορμές που οδήγησαν στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των μετά χείρας τόμων: αφενός, η συνειδητοποίηση ότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική λαογραφία έχει πραγματοποιήσει αλματώδεις προόδους, όχι μόνο επειδή διδάσκεται σε μεγάλο αριθμό τμημάτων και σχολών των ελληνικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά κυρίως, επειδή έχει ανανεωθεί θεματικά, θεωρητικά και μεθοδολογικά· αφετέρου, η έλλειψη από την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία ενός συλλογικού θεωρητικού έργου-εγχειριδίου για την εισαγωγή στη σπουδή της λαογραφικής επιστήμης στην Ελλάδα,...

Αυτός ο τόμος που περιλαμβάνει τη θερμή τριετία 1989-1991 είναι ουσιαστικά ένα δοκίμιο πολιτικής και εκλογικής ανθρωπολογικής του ελληνικού λαού. Γιατί; Η επιτόπια εθνογραφική έρευνα με συμμετοχική παρατήρηση στο νησί συνέπεσε με το μεγάλο πολιτικό σκάνδαλο του ΠΑΣΟΚ σε σχέση με τον Κοσκωτά. Αυτό συντάραξε την ελληνική κοινωνία και έστειλε αρκετούς στη φυλακή, κάποιους άλλου στο θάνατο, ενώ απογοήτευσε μια μεγάλη μερίδα δημοκρατικών και ιδεολόγων πολιτικών που μέχρι τελευταία στιγμή δεν ήταν δυνατόν να πιστέψουν ότι όλα αυτά συμβαίνουν ή είχαν συμβεί. Βέβαια "η εξουσία διαφ...