Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Το κείμενο του Beckett δημοσιεύτηκε το 1969 στα γαλλικά με τον τίτλο "Sans", και τον επόμενο χρόνο στα αγγλικά με τον τίτλο "Lessness". Με τυπικά μπεκετικό τρόπο συνδέεται με ένα προηγούμενο κείμενό του, που τιτλοφορείται "Ping" στα αγγλικά (1967) και "Bing" στα γαλλικά (1966). Το έργο αυτό είναι μία μικρή λεκτική κατασκευή από φράσεις που επαναλαμβάνονται με μικρές παραλλαγές. Ένα γυμνό λευκό σώμα, μόνο, ορθό, είναι κλεισμένο μέσα σε ένα ορθογώνιο παραλληλεπίπεδο 1Χ1Χ2 γυάρδες, "λευκό πάνω σε λευκό αόρατο". Τα μέλη είναι κολλημένα στο σώμα, η μύτη, τα αυτιά, το στόμα είναι...

Η έκφραση πως δεν υπάρχει τίποτα να εκφραστεί, τίποτα με το οποίο να εκφραστεί, τίποτα από το οποίο να εκφραστεί, καμιά δύναμη να εκφραστεί, μαζί με την υποχρέωση να εκφραστεί.

[...] Κουβέντες ασύνδετες, Α, Β, Γ, από την ίδια φωνή, τη δική του, του έρχονται αντίστοιχα από δεξιά, αριστερά, και από πάνω. Ακούονται συνέχεια, χωρίς διακοπή, εκτός των δύο παύσεων των δέκα δευτερολέπτων. [...] Α τότες που είχες γυρίσει, την ύστερη εκείνη φορά, να ιδείς αν ήταν ακόμα στη θέση του το ερείπιο όπου κρυβόσουνα μικρός, πότε ήτανε, (τα μάτια κλείνουν, το φως ελαφρώς χαμηλώνει) μέρα μουντή, με το 11 μέχρι το τέρμα κι από κει με τα πόδια, όχι, ψέματα, τότες πια δεν είχε τραμ, τέλος τα τραμ, χρόνια και ζαμάνια, τότες που είχες γυρίσει να ιδείς αν ήτανε ακόμα...

"Το τέλος" γράφτηκε το 1946 στα γαλλικά με τον τίτλο "La Fin" και το 1954 μεταφράστηκε στα αγγλικά από τον ίδιο τον συγγραφέα με τον τίτλο "The End". Μέσω αφήγησης σε πρώτο πρόσωπο, παρακολουθούμε τη σταδιακή αποξένωση και αποδόμηση (βιολογική, ψυχική και πνευματική) του ήρωα. Η πλοκή της ζωής του έχει ήδη προηγηθεί και την πορεία της τελικής ευθείας διατρέχει η γλώσσα και το ύφος του Μπέκετ: Λόγος τολμηρός, ωμός, φαινομενικά "αθώος λογοτεχνίας"· σαρκασμός, χιούμορ, ειρωνεία· γλώσσα υπαινικτική, ανατρεπτική, ανελέητη, ποιητική (άλλοτε με εσκεμμένη επιτήδευση και άλλοτε με σ...

Εκπληκτικά επίκαιρος, ο Μπέκετ παρουσιάζει τον παραλογισμό του πολιτισμού μας, που αδυνατεί να συλλάβει, να αντιμετωπίσει το επερχόμενο τέλος μιας εποχής και να προβλέψει την επόμενη μέρα. Το παιχνίδι συνεχίζεται σα να μην πρόκειται να τελειώσει ποτέ, έως ότου "ξαφνικά" όλα αλλάζουν. Λίγο λίγο, "σπόρος σπόρος", οι αλλαγές συσσωρεύονται, αρχικά φαινομενικά ασήμαντες, έως ότου "ξαφνικά" μετατρέπονται σε έναν "απίστευτο σωρό". Οι λέξεις-σύμβολα, τα αντικείμενα-σύμβολα αποκτούν σήμερα, με την ορατή πια καταστροφή της φύσης, μιαν απροσδόκητη αμεσότητα, ιδιαίτερη όσον αφορά τις...

Μονολογώντας με το στόμα των χαρακτήρων του για την ανθρώπινη μοίρα, ο ιρλανδός νομπελίστας Σ. Μπέκετ παίζει για μιαν ακόμη φορά με την ζωή, τον θάνατο και τις λέξεις. Οι "Συριγμοί", ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα έργα του, είναι οι φωνές που ψιθυρίζει το υποσυνείδητό μας, όταν βρίσκεται απομονωμένο και σε εγρήγορση.

Μια φωνή φτάνει σε κάποιον στο μαύρο σκοτάδι. Να φαντασιωθεί. Σε κάποιον ανάσκελα στο μαύρο σκοτάδι. Αυτό μπορεί να το πει από την πίεση στα νώτα του, και από το πώς αλλάζει το σκοτάδι όταν κλείνει τα μάτια και πάλι όταν και πάλι τα ανοίγει. Απ' ό,τι λέγεται μικρό μόνο μέρος μπορεί να επαληθευθεί. Όπως παραδείγματος χάριν όταν ακούει, Είσαι ανάσκελα στο μαύρο σκοτάδι. Εδώ δεν μπορεί να μην παραδεχτεί ότι αυτό που λέγεται είναι αλήθεια. Αλλά το ασυγκρίτως μεγαλύτερο μέρος απ' ό,τι λέγεται δεν μπορεί να επαληθευθεί. Όπως παραδείγματος χάριν όταν ακούει, Είδες πρώτη φορά το...

Στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα το πρόβλημα των συνόρων και των ορίων, σε όλη την πολλαπλότητα των κυριολεκτικών και μεταφορικών σημασιών τους, εμφανίζεται με οξύτητα στο προσκήνιο, τόσο των πολιτικών συγκρούσεων και των ιδεολογικών αντιπαραθέσεων, όσο και των αναζητήσεων των θεωρητικών επιστημών. Είτε αφορά την εδαφική, εθνική, πολιτιστική ή γλωσσική διάσταση είτε τις ανεξάντλητες μεταφορικές αναφορές των συνόρων και των ορίων, ο λόγος περί αυτών περνά σήμερα μια περίοδο απολογισμού και έντονης αναθεώρησης. Αυτή την προβληματική αποτυπώνει ο παρών τόμος των "τοπικών"...

Γραμμένα από τον Μπέκετ σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, από το 1937 έως το 1988, και αρκετά διαφορετικά μεταξύ τους ως προς τη μορφή και το περιεχόμενο, τα κείμενα της παράστασής μας μοιράζονται ωστόσο την ίδια έγνοια, -αγάπη αλλά και αμφισβήτηση-, για τον λόγο και τον ρόλο του στις σχέσεις των ανθρώπων και στις ζωές τους. Άλλοτε φειδωλός και ελλειπτικός, άλλοτε χειμαρρώδης και ασταμάτητος, άλλοτε παντελώς απών ή απαγορευμένος, χωρίς να είναι πάντα αυτός το κεντρικό θέμα, γίνεται το κρυφό νήμα που διατρέχει την παράσταση και εγγυάται τη συνοχή της. [...] Περιεχόμεν...

ό,τι έρχεται/ απ' όσα θυμάσαι/ φαντάζεσαι/ κανείς δεν ξέρει/ η ζωή ψηλά/ η ζωή εδώ/ ο θεός στον ουρανό/ ναι ή όχι/ αν μ' αγαπούσε λίγο/ αν ο Πιμ μ' αγαπούσε λίγο/ ναι ή όχι/ αν εγώ τον αγαπούσα λίγο/ στο σκοτάδι στη λάσπη/ εις πείσμα όλων/ λίγη τρυφερότητα/ βρίσκεις κάποιον επιτέλους/ κάποιος σε βρίσκει επιτέλους/ ζείτε μαζί κολλημένοι/ αγαπάτε ο ένας τον άλλον/ λίγη αγάπη/ λίγη/ χωρίς να αγαπιέστε/ αγαπιέστε λίγο/ χωρίς να αγαπάτε/ απάντησε σ' αυτό/ άφησε το αόριστο/ άφησε το σκοτεινό. Το "Πώς είναι", γραμμένο το 1959, βρίσκεται στο κέντρο του συνολικού έργου του Μπέκετ...

Ο Μπέκετ δανείστηκε τον τίτλο από ένα μυθιστόρημα του Τουργκένιεφ και δημιούργησε κάτι εντελώς διαφορετικό, ένα έργο απαισιόδοξο που ενοχλεί και κλονίζει τον αναγνώστη, ποιητικό και γκροτέσκο συνάμα. Ο αναγνώστης δέχεται απανωτά χτυπήματα, περνάει από το χαμόγελο στο μορφασμό με μία μόνο φράση, με φόντο το παράλογο. Στον "Πρώτο έρωτα" ένας άνδρας αναπολεί τη νιότη του με αφορμή την επίσκεψή του στον τάφο του πατέρα του και αφηγείται πώς γνώρισε μια γυναίκα σ’ένα παγκάκι και τη θυελλώδη σχέση τους. "Βάλθηκα να παίζω με τις κραυγές όπως περίπου είχα παίξει με το τραγούδ...

Όταν μου έγινε η πρόταση να εκδοθούν σ' έναν τόμο οι μεταφράσεις μου πέντε κειμένων του Samuel Beckett, το πρώτο που σκέφθηκα ήταν ότι, όπως είθισται, θα έπρεπε ίσως να προταχθεί μια εισαγωγή που να παρουσιάζει ουσιαστικά το συγγραφέα και το έργο του. Πώς όμως αυτό να καταστεί δυνατόν αξιοπρεπώς, όταν -όπως μου δόθηκε επανειλημμένως η αφορμή να ξεκαθαρίσω προλογίζοντας προ ετών τις αναγνώσεις των πρώτων τριών από αυτά τα κείμενα στην Εταιρεία Σπουδών της Σχολής Μωραΐτη- δεν είμαι μελετητής του Beckett, αλλά απλώς ένας περιπαθής αναγνώστης του; [...] Επί της ουσίας, μπορεί...