Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Ο τόμος αυτός αποθησαυρίζει μία από τις σπάνιες στιγμές των πνευματικών μας χρονικών. Αποτυπώνει μια δημόσια συζήτηση, που έλαβε χώρα στη βάση της εκρηκτικής συνύπαρξης τριών εννοιών, στη ρευστή περιοχή που ορίζουν τρία γνωστικά πεδία: Θεωρία, Λογοτεχνία, Αριστερά. Για 14 εβδομάδες, 33 πένες συναντήθηκαν στις φιλόξενες σελίδες των "Αναγνώσεων" της "Κυριακάτικης Αυγής", από τις 9 Μαρτίου μέχρι τις 29 Ιουνίου 2008. Χωρίς διαγκωνισμούς και τη γνωστή έπαρση, χωρίς υπονομεύσεις και ναρκισσιστικές νομιμοποιητικές αποφάνσεις, 33 σύγχρονοι διανοητές, από διαφορετικές τάσεις, σχ...

Το 2021 συμπληρώνονται διακόσια χρόνια από την έναρξη, όπως έχει οριοθετηθεί, του ελληνικού αγώνα για εθνική ανεξαρτησία. Η Ελληνική Επανάσταση υπήρξε γεγονός με διεθνείς διαστάσεις: οργανώθηκε στην Οδησσό και άλλα κέντρα της ελληνικής διασποράς, εμπνεύστηκε από προηγούμενες επαναστάσεις και παρακίνησε επόμενες, προκάλεσε κύματα φιλελληνισμού, αλλά και ελληνοφοβίας, όπως προσθέτω, συνδύασε ετερόχθονες και αυτόχθονες. Παράλληλα, η λογοτεχνία αποτελεί διαδικασία που συνδυάζει τη δημιουργική εσωστρέφεια της γλώσσας, στην οποία γράφεται, με τη δημιουργική εξωστρέφεια της μετάφρ...

Το παρόν βιβλίο περιέχει μια ορισμένη μεθοδική έκθεση μιας πολύ συγκεκριμένης και εξειδικευμένης επιστημονικής έρευνας από την περιοχή της ιστορίας της εκπαίδευσης στην Ελλάδα την περίοδο του λεγόμενου "Μεσοπολέμου". Με βάση αυτή την έκθεση στοιχειοθετείται αναλυτικά τόσο μια πραγματολογική ανασκευή όσο και μια εξήγηση των θεωρητικο-ιδεολογικών προκείμενων δύο συναφών εκδοχών για το ίδιο θέμα: Πρόκειται για το θέμα της ιστορικής ανασυγκρότησης της βιογραφίας της Ρόζας Ιμβριώτη (1898-1977) και ειδικότερα για το επιμέρους ερώτημα του χρόνου σπουδών της στο Βερολίνο, σε...

Σκέφτηκα να κάνω μια ιστορική αποτύπωση αυτής της πόλης, να φτιάξω ένα λεύκωμα. Έχω αρκετές παλιές φωτογραφίες -είναι η δουλειά μου άλλωστε-, μα όλοι μου είπανε πως δεν αρκούν, αφού είθισται να περιλαμβάνονται και κείμενα. Άρχισα να ψάχνω τις πηγές, να βρω τεκμήρια, περιγραφές συμβάντων εποχής, ημερολόγια και ιστορίες της νεότητος. Πήγα σε αρχειοτάξια και βιβλιοθήκες, μα ήτανε φτωχά σε αναμνήσεις. Δεν πειράζει, θα αρκεστώ στις φωτογραφίες, κάθε καλλιτέχνης πρέπει να εμπιστεύεται το έργο του, και είμαι από τους καλύτερους στο είδος μου. Αδίκως ακούγονται για μένα κάτι μισόλ...

Η παρτίδα την οποία θα παρακολουθήσετε εδώ, σε κάθε της λεπτομέρεια, αφορά την ανάγνωση ενός βιβλίου. Το βιβλίο αυτό είναι η "Ορθοκωστά" και το έχει γράψει ο Θανάσης Βαλτινός. Η τσόχα έχει στρωθεί, τασάκια και τσιγάρα υπάρχουν αρκετά. Ο καφές βράζει. Τα κινητά κλειστά, οι παίκτες έχουν λάβει θέσεις. Αποσφραγίζεται η τράπουλα, ενώπιον όλων. Ο ένας ανακατεύει, ο δεύτερος κόβει. Είναι η σειρά μου. Ανοίγω την παρτίδα τραβώντας ένα χαρτί, δηλαδή τη σελίδα 321: "Έπαιξα μια πρέφα κύριε στρατοδίκη..." Κώστας Βούλγαρης "...παρ' όλα αυτά πιστεύω ότι η "Ορθοκωστά" αποτελεί απαύγα...

Κάθε αισθητικό ρεύμα προκύπτει μέσα από την ιστορία των μορφών· δεν παρθενογεννάται μίαν ωραίαν πρωίαν. Βέβαια, όλοι σχεδόν οι τρόποι και οι τεχνικές έχουν υπάρξει και δοκιμαστεί, στη μακρά διαδρομή της ιστορίας της τέχνης. Αυτό όμως που συμβαίνει με την εμφάνιση ενός νέου ρεύματος είναι πως, κάποια στιγμή, ορισμένοι τρόποι και τεχνικές συνθέτουν ένα καινούριο αισθητικό πρόταγμα, κι έτσι διαυγάζονται μέσα στην πραγματικότητά του, μέσα στην αλήθεια του, ανανοηματοδοτούνται.

Ένα μυστηριώδες χειρόγραφο, από τη δεκαετία του '20, μας αφηγείται το δράμα ενός νεαρού άνδρα που βρίσκεται στην κόψη του ξυραφιού: Θα προσπαθήσει να ξαναβρεί τις χαμένες ψηφίδες της μνήμης του ή θα ξεκινήσει μια νέα ζωή; Θα παραμείνει στη μίζερη Ελλάδα της εποχής ή θα ανοίξει τα φτερά του, αναζητώντας την τύχη του στην Ευρώπη; Η Λάγνα πριγκηπέσα, και άλλα τέσσερα λαϊκά μυθιστορήματα, που εκδόθηκαν στην Ιταλία και τη Γαλλία, είναι δικά του έργα; Γιατί χάνονται τα ίχνη του μετά το 1930; Έρωτες, πόλεμοι, θάνατοι, όπιο, ακολασίες, αδιέξοδα, συνθέτουν ένα σκηνικό μυστηρίο...

Ένα αφήγημα για την αναζήτηση της αλήθειας, το οποίο μετέρχεται ποικίλους τρόπους λογοτεχνικής γραφής, προκειμένου να φωτίσει την περιπέτεια της αλήθειας, των αντιλήψεων αλήθειας, μέσα στον ιστορικό χρόνο. Από την εποχή του Ομήρου και του Θουκυδίδη, στους αιώνες του Αγίου Ιερώνυμου και του Καραβάτζο, του Καρτέσιου και του Γκαίτε, του Σιμωνίδη, του Ροΐδη και του Μπόρχες, μέχρι τις μέρες μας. Η αλήθεια της λογοτεχνίας, σε διάλογο με την αλήθεια της ιστορίας, την αλήθεια της πίστης, την αλήθεια της εικόνας, την αλήθεια των ιδεών, οι αέναες μεταμορφώσεις της αλήθειας μέσα στη...

25 πανεπιστημιακοί και κριτικοί λογοτεχνίας γράφουν για τον Παν. Μουλλά και για λογοτεχνικά θέματα που τον απασχόλησαν ενεργά, σε έναν αφιερωματικό τόμο για τον αείμνηστο φίλο, συνεργάτη και καθηγητή.

Δύο ποιήματα, τρεις βιβλιοκριτικές και τρία δοκίμια αποτελούν τη συμμετοχή του ίδιου του Ηλία Λάγιου στον τόμο αυτό. Όλα κείμενα της ωριμότητάς του, πολυσχιδή και πολυσήμαντα, αποτυπώνουν ευκρινώς το ίχνος του πνευματικού ανθρώπου, δίνουν ένα ισχυρό δείγμα του ποιητικού λόγου και ένα ευκρινές στίγμα της δημόσιας παρουσίας του, του δημόσιου λόγου του. Τα υπόλοιπα κείμενα αναφέρονται στο έργο του, είναι γραμμένα από κριτικούς και ομοτέχνους του, και ως σύνολο αποτελούν το κύριο σώμα της κριτικογραφίας που αφορά την ποίησή του. Η έκδοση αυτή έχει τον χαρακτήρα της τελευταία...

Λευκή και ερυθριάζουσα, ξεχώριζε ανάμεσα σε τριάκοντα βασίλισσες και ογδοήκοντα παλλακίδες και νεάνιδες μύριες. Οι οφθαλμοί της καστανόχροες περιστερές, επιπλέουσες επί υδάτων καθημένων επί γάλακτος, οι σιαγόνες της ως φιάλες αρώματος, φύουσες βότανα ευωδιάζοντα, τα χείλη της κρίνα, ρέοντα σμύρνα, οι χείρες της τορνευτές, τα ακροδάχτυλά της από λίθου σαπφείρου, οι κνήμες της στύλοι μαρμάρινοι, ο δε φάρυγγάς της γλυκασμό ανέπεμπε, όλος επιθυμίας πλήρης. Οι ρυθμοί των μηρών της κύμα των ορμίσκων, ο ομφαλός της κρατήρας οπάλινος, άγκυρα της ελπίδος, η κοιλία της χρυσή θημωνι...

Τα κείμενα που δημοσιεύονται εδώ φιλοδοξούν να ξαναδιαβάσουν την εθνεγερσία του 1821, μέσα από την τρέχουσα, τραγική συγκυρία του 2012, δηλαδή τη συγκυρία της χρεωκοπίας και των μνημονίων. Όμως, δεν ανιχνεύουν καθησυχαστικές αντιστοιχίες, ανάμεσα στο 1821 και το 2012, γιατί αυτό και μόνο θα παραχάρασσε τόσο τη σημερινή όσο και την τότε επαναστατική συγκυρία· αλλά και δεν ομνύουν στην κυρίαρχη εθνική αφήγηση, γιατί αυτό και μόνο θα συνιστούσε μια βαθιά καθεστωτική επιλογή, δηλαδή μια απόλυτα παρασιτική διαδικασία. Τα κείμενα αυτά διακινδυνεύουν, αξιοποιώντας τα πρόσφατα επισ...

"Η αντιστασιακή ποίηση εκτείνεται στις δεκαετίες του '40 και του '50, περιλαμβάνει ποιήματα που εντάσσονται σε διαφορετικές τεχνοτροπίες, γράφεται από ποιητές προπολεμικούς και νεώτερους, ποιητές που ανήκουν σχεδόν σε όλο το πολιτικό φάσμα. Μα το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ποίησης γράφεται από αριστερούς, έχει άμεση σχέση με τις κάθε φορά πολιτικές επιλογές, κάποτε προσπαθεί να εκράσει και να "υλοποιήσει" την κομματική γραμμή, απογράφει τις διακυμάνσεις της πολιτικής συνείδησης, εγγράφει με ιδιαίτερους τρόπους τα γεγονότα της περιόδου, είναι η μήτρα από την οποία βγαίνει μι...

Άνθη ποικίλα, της λόγου τέχνης, δεν φύονται εδώ. Ευφαντάστων περιπετειών διηγήσεις, ιδεών ανεξίτηλες περιπτύξεις, αλληγορικές και σοφές θεωρήσεις, αινίγματα ευφυή, ρήματα φλεγματώδη, τεκμήρια μαχητά, περιπλοκές ελικώδεις, ανατροπές ρηξικέλευθες, γνώμες αδιάρρηκτες, ιντερμεδίων εγκεντρισμοί, αντιθέσεων αιφνιδιασμοί, επωδών διχοστασίες, ως και κάλλος ευεπείας και ευφραδής περιγραφή και εκτάσεως πρόνοια, όλα τα προς απάτην τετεχνασμένα, εκ φύσεως αρτιτελή και διά πείσματος αρραγούς επί πολύ διαλάμψαντα, αποπαύουν. Ο χαλκευτός ατέρμων κοχλίας, αρσενόπαις εργόπονος, άμα και θήλ...

Μάιος του 1981. Σε ένα άσημο τυπογραφείο της Θεσσαλονίκης τυπώνεται ένα βιβλίο που έμελλε να αποτελέσει μια μεγάλη τομή στην ελληνική πεζογραφία. Ο συγγραφέας του σχεδόν άγνωστος: Γιάννης Πάνου. Ο τίτλος του άβολος: "...από το στόμα της παλιάς Remington..." Είκοσι πέντε χρόνια μετά, τέσσερις νεώτεροι πεζογράφοι, με μια πρωτόγνωρη συλλογική χειρονομία, αποτίουν την οφειλόμενη τιμή, εξηγώντας γιατί, μετά από αυτό το βιβλίο, δεν εννοούμε το ίδιο πράγμα όταν μιλάμε για "πεζογραφία" και "μυθιστόρημα". Μια χειρονομία με βαρύ συμβολικό φορτίο και πολλαπλές συνδηλώσεις, που θα συζη...

Μάιος του 1981. Σε ένα άσημο τυπογραφείο της Θεσσαλονίκης τυπώνεται ένα βιβλίο που έμελλε να αποτελέσει μια μεγάλη τομή στην ελληνική πεζογραφία. Ο συγγραφέας του σχεδόν άγνωστος: Γιάννης Πάνου. Ο τίτλος του άβολος: "...από το στόμα της παλιάς Remington..." Είκοσι πέντε χρόνια μετά, τέσσερις νεώτεροι πεζογράφοι, με μια πρωτόγνωρη συλλογική χειρονομία, αποτίουν την οφειλόμενη τιμή, εξηγώντας γιατί, μετά από αυτό το βιβλίο, δεν εννοούμε το ίδιο πράγμα όταν μιλάμε για "πεζογραφία" και "μυθιστόρημα". Μια χειρονομία με βαρύ συμβολικό φορτίο και πολλαπλές συνδηλώσεις, που θα συζη...

Το 1917 συμβολίζει μια κορύφωση της νεωτερικότητας, και ειδικότερα του μοντερνισμού, αλλά ταυτόχρονα κι ένα ευδιάκριτο όριό τους. Συνοψίζει μια μακρά επαναστατική διαδικασία, από το 1905 έως περίπου το 1930, τόσο στο πεδίο της πολιτικής όσο και σε αυτό της τέχνης, διαδικασία που δεν είχε "αίσια έκβαση", σύμφωνα τουλάχιστον με την κινούσα αντίληψή της, αλλά κατέληξε, από τη μια, στην ακύρωση/διάψευση του πρωτοφανούς πειράματος λυσιτελούς κοινωνικού μετασχηματισμού, και, από την άλλη, στην ακύρωση/διάψευση των επαναστατικών προταγμάτων των καλλιτεχνικών κινημάτων. [...]...