Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Τελικά, θα μιλήσω γι' αυτούς που αγαπούσα", γράφει ο συγγραφέας Αλμπέρ Καμί σε μια σημείωση για το βιβλίο του "Ο πρώτος άνθρωπος". Το σχέδιο αυτού του μυθιστορήματος, που ο συγγραφέας δούλεψε λίγο πριν από το θάνατό του, ήταν φιλόδοξο. Είχε πει μάλιστα κάποτε πως οι συγγραφείς "διατηρούν την ελπίδα να ξαναβρούν τα μυστικά μιας παγκόσμιας τέχνης που, με ταπεινότητα κι ανωτερότητα, θα ανάσταινε επιτέλους τα πρόσωπα στη σάρκα τους και τη διάρκειά τους". Ξεκινώντας, έθεσε τα θεμέλια αυτού που αποτελούσε την αφήγηση της παιδικής ηλικίας του "πρώτου ανθρώπου" του. Αυτή η πρώτη...

Το "Η καλή και η ανάποδη" είναι το πρώτο βιβλίο του Καμύ και τροφοδότης -όπως ο ίδιος ο συγγραφέας παραδέχτηκε στο τέλος της ζωής του- όλων των κατοπινών του έργων. Περιδιαβάζοντας από την αλγερινή γειτονιά της Μπελκούρ μέχρι την Πράγα ή τις Βαλεαρίδες νήσους, ο Καμύ ξεδιπλώνει τα θέματα που θα τον απασχολήσουν σ' όλη του τη ζωή, προσπαθώντας να περιγράψει «τη θαυμαστή σιωπή μιας μάνας και την προσπάθεια ενός άντρα να ξαναβρεί μια δικαιοσύνη ή μια αγάπη που να εξισορροπεί τούτη τη σιωπή».

Ο πόλεμος -αυτή η "μαύρη πανούκλα"- ξεσπά στην Ευρώπη. Η Γαλλία σπαράζει στις όχθες του Σομ και του Λουάρ, εκατομμύρια οι αιχμάλωτοι στα κρεματόρια. Ο πόλεμος κάνει πιο έντονο το χωρισμό, την απουσία, την αρρώστια, την ανασφάλεια. Μήπως όμως δεν είμαστε πάντα υπό απειλήν, αποκομμένοι, εξόριστοι, σαρακοφαγωμένοι όπως το φρούτο από το σκουλήκι; Η "Πανούκλα", το δεύτερο μετά τον "Ξένο" μεγάλο μυθιστόρημα του Καμύ, καταγράφει τη συμπεριφορά των ανθρώπων σ' έναν κόσμο που μοιάζει χωρίς σκοπό και μέλλον, σ' έναν κόσμο πνιγηρής επανάληψης και μονοτονίας. Κι αυτό που χαρακτηρίζει τ...

"Μ' αγάπησε, είναι το τέλος της αγάπης, μ' αγάπησε και με λάτρεψε, είναι το τέλος της αγάπης, μ' αγάπησε και μ' έδιωξε".

"Ούτε η επανάσταση ούτε η ανωτερότητά της ακτινοβολούν σήμερα στον κόσμο, αλλά ο μηδενισμός". Σ' αυτά τα συνταρακτικά επίκαιρα κείμενα, που συγκεντρώνονται στο βιβλίο "Σκέψεις για την τρομοκρατία", ο Αλμπέρ Καμύ, συγγραφέας, στοχαστής και αγωνιστής, προσεγγίζει με λαμπρή διορατικότητα τα ερωτήματα που τίθενται από την εξάσκηση της απόλυτης βίας, παίρνοντας όμως μια θέση: "Οποιος κι αν είναι ο σκοπός που υπερασπιζόμαστε, θα παραμείνει πάντα ατιμασμένος από το τυφλό μακελειό ενός αθώου πλήθους". "Η σκέψη του Αλμπέρ Καμύ βρίσκεται στην καρδιά της καυτής επικαιρότητας. Αυτή...

Ο Ζαν-Μπατίστ-Κλαμάνς είναι ένας "ήρωας της εποχής μας": η εξυπνάδα του να στέκεται πάντα στη "σωστή" πλευρά της ζωής τον κάνει έναν άντρα ικανοποιημένο από τον εαυτό του, έναν άνθρωπο που χρησιμοποιεί την υποκρισία για να αρέσει στους άλλους. Μέχρι που μια νύχτα ακούει μια άγνωστή του γυναίκα να πέφτει στα νερά ενός ποταμού. Αυτός ο τόσο καλός, ο τόσο ελεήμων, ο τόσο συμφιλιωμένος με την "σωστή", ανθρώπινη συμπεριφορά, δεν θα τη βοηθήσει και τότε όλα γύρω του θα καταρρεύσουν. Μετά τον "Ξένο" και την "Πανούκλα", ο Καμύ με την "Πτώση" ολοκληρώνει την αριστουργηματική του τρι...

Έχοντας χάσει την αίσθηση των ανθρώπινων νόμων, ο ξένος αποδέχεται τις συνέπειες του αυτοαποκλεισμού του ζώντας στις παρυφές της κοινωνίας. Αντίθετα, για τη λογοτεχνία αποτελεί το επίκεντρο, με τη διαφορετικότητα να κατοχυρώνει τις αντιφάσεις του, απόλυτος εγωιστής και συγχρόνως ήρωας της αυταπάρνησης, απάνθρωπος μαζί και ευαίσθητος. Η πολλαπλότητα των μεταμορφώσεων του ξένου μέσα από το έργο μεγάλων δημιουργών αποτελεί το αντικείμενο αυτού του βιβλίου.

"Τούτη η γη ήταν αχανής, το αίμα και οι εποχές συγχέονταν μέσα της, ο χρόνος γινόταν ρευστός. Η ζωή εδώ ήταν ζυμωμένη με τη γη, και για να ενσωματωθείς σ' αυτήν θα 'πρεπε να πλαγιάσεις και να κοιμηθείς για χρόνια και χρόνια πάνω στο λασπερό ή ξερό χώμα. Εκεί, στην Ευρώπη, ήταν η ντροπή και η οργή. Εδώ, η εξορία ή η μοναξιά, ανάμεσα σ' αυτούς τους νωχελικούς και δονούμενους τρελούς που χόρευαν για να πεθάνουν. Μα, μέσα στην υγρή νύχτα, γεμάτη από ευωδιές φυτών, έφτανε ακόμα στ' αφτιά του η αλλόκοτη κραυγή πληγωμένου πουλιού που είχε βγάλει η ωραία κοιμωμένη της καλύβας..."...

Ο συγγραφέας της "Σαμαρκάνδης" ρίχνεται σε μια οδύσσεια με σκοπό να αναστήσει τη μοίρα της "φυλής" Μααλούφ, που, ξεκινώντας από το Λίβανο, θα διασκορπιστεί σαν μελίσσι σ' όλο τον κόσμο. Σ' αυτή την περιπέτεια που διαρκεί πάνω από έναν αιώνα, ο συγγραφέας συγκαλεί τους νεκρούς, τους ζωντανούς, τους προγόνους, τα φαντάσματα. Εξερευνά το θρύλο τους. Τους παρακολουθεί μέσ' από τις τελευταίες αναλαμπές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Παρατηρεί αυτή τη διασπορά των μυστικιστών, των μασόνων, των καθηγητών, των εμπόρων, των πολύγλωσσων και κοσμοπολιτών ονειροπόλων. Γνωρίζει πως το...

"... Ο κόσμος ξανάρχιζε κάθε μέρα στην Τιπαζά μέσα σ' ένα φως καινούριο πάντα. Ω φως! Κραυγή όλων των ηρώων στο αρχαίο δράμα, μπροστά στο πεπρωμένο τους. Το τελευταίο τούτο καταφύγιο ήταν και δικό μας και τώρα το 'ξερα. Στην καρδιά του χειμώνα, ανακάλυπτα επιτέλους πως φύλαγα μέσα μου ένα αήττητο καλοκαίρι". Για την ανθρωπότητα που ασφυκτιά κάτω απ' τις δικτατορίες, αιμορραγεί απ' τους πολέμους, ξεψυχά στα μίση, ο Αλμπέρ Καμύ έχει τη δική του ιδέα: παρά το πεπρωμένο κι ενάντια στο παράλογο, ο άνθρωπος είναι το μοναδικό νόημα του κόσμου μας, γιατί είναι το μόνο πλάσμα που α...

Η έννοια του παραλόγου και η σχέση ανάμεσα στο παράλογο και την αυτοκτονία αποτελούν τα θέματα αυτού του δοκιμίου. Από τη στιγμή που ο άνθρωπος παραδέχεται τη διάσταση ανάμεσα στη λογική επιθυμία του για κατανόηση και ευτυχία και στη σιωπή του κόσμου, μπορεί άραγε να κρίνει αν η ζωή αξίζει τον κόπο να την ζει κανείς; Τούτο είναι το θεμελιώδες ερώτημα της φιλοσοφίας. Αν όμως το παράλογο μου φαίνεται πρόδηλο, οφείλω να το διατηρήσω με μια διαυγή προσπάθεια και να δεχτώ να ζήσω βιώνοντάς το. Η εξέγερσή μου, η ελευθερία, το πάθος μου, θα είναι οι συνέπειές του. O άνθρωπος, σίγο...

Ύστερα από μια ατυχή συγκυρία, ένας οξύθυμος γέρος, πρώην καθηγητής της φιλοσοφίας, διεθνούς φήμης, βρίσκεται κλειδωμένος έξω από την πόρτα του σπιτιού του, ένα κυριακάτικο ηλιόλουστο πρωϊνό. Τούτη η ασήμαντη κακοτυχία θα εξελιχθεί, κατά τη διάρκεια μιας βόλτας -αρχικά αναγκαστικής και στη συνέχεια ευχάριστης- σε ένα αποφασιστικό γεγονός. Στοιχειωμένος από τις αναμνήσεις αλλά και από την αηδία που του προκαλούν οι άλλοι, θα αναγκαστεί για μια τελευταία φορά να υποστεί τη μοναξιά, να δοκιμάσει την ασχήμια και την βλακεία ενός κόσμου που τον πετάει έξω από την πόρτα του σπ...

Από τα λιγότερα γνωστά αλλά και πιο σημαντικά έργα του νομπελίστα συγγραφέα, η συλλογή αποτελείται από τέσσερα κείμενα που γράφτηκαν το 1936 και το 1937, κι εκδόθηκαν το 1950. Το "Γάμοι στην Τιπαζά" φέρνει στη μνήμη μια "μέρα γάμων με τη φύση". Στην παραλία της Τιπαζά στην Αλγερία, ένας νεαρός τραγουδά τη χαρά του για τη ζωή μέσα στην ομορφιά της φύσης και την υπερηφάνειά του που μπορεί ν' αγαπά απεριόριστα. Στο "Ο άνεμος στην Τζεμιλά¨" ο συγγραφέας εκφράζει "τη συνειδητή βεβαιότητά του ενός ανέλπιδου θανάτου", όμως ακόμα κι η φρίκη αυτού του θανάτου δε θα τον αποσπάσει...

Το θέμα αυτού του μυθιστορήματος του Αλμπέρ Καμύ είναι η επίμονη αναζήτηση της ευτυχίας ακόμα κι όταν το τίμημά της είναι το έγκλημα. Τις περιπέτειες του ήρωα, του Μερσώ (το ίδιο όνομα με τον πρωταγωνιστή του Ξένου), τροφοδοτεί η εμπειρία μιας δύσκολης και παθιασμένης νιότης - φτώχια, αρρώστια, ταξίδια στην κεντρική Ευρώπη και στην Ιταλία, η ζωή συντροφιά με τις τρεις φίλες του στο "Σπίτι μπροστά στον Κόσμο" ("ένα σπίτι στο οποίο δεν διασκεδάζεις αλλά ένα σπίτι όπου νιώθεις ευτυχισμένος") αλλά και η μοναχική ζωή στα ριζά του βουνού Σενουά. Ο ευτυχισμένος θάνατος γράφτηκε στ...

Ο Ζαν-Μπατίστ-Κλαμάνς είναι ένας "ήρωας της εποχής μας": η εξυπνάδα του να στέκεται πάντα στη "σωστή" πλευρά της ζωής τον κάνει έναν άντρα ικανοποιημένο από τον εαυτό του, έναν άνθρωπο που χρησιμοποιεί την υποκρισία για να αρέσει στους άλλους. Μέχρι που μια νύχτα ακούει μια άγνωστή του γυναίκα να πέφτει στα νερά ενός ποταμού. Αυτός ο τόσο καλός, ο τόσο ελεήμων, ο τόσο συμφιλιωμένος με την "σωστή", ανθρώπινη συμπεριφορά, δεν θα τη βοηθήσει και τότε όλα γύρω του θα καταρρεύσουν. Μετά τον "Ξένο" και την "Πανούκλα", ο Καμύ με την "Πτώση" ολοκληρώνει την αριστουργηματική του τρι...

Επίκεντρο του μυθιστορήματος είναι ένα παπούτσι εγκαταλειμμένο πάνω σε μια παρισινή στέγη. Δέκα διαφορετικές ιστορίες ξετυλίγονται γύρω απ' αυτό το "ουρανοκατέβατο" παπούτσι. Ιστορίες που διαπλέκονται μεταξύ τους και δίνουν την ευκαιρία στο συγγραφέα να υφάνει το περίτεχνο δίχτυ αμφιβολίας καταργώντας τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Οι πρωταγωνιστές ζουν όλοι στην ίδια πολυκατοικία, σε μια γειτονιά του Παρισιού δίπλα στις σιδηροδρομικές γραμμές του Γκαρ ντι Νορ: ένα ονειροπόλο κοριτσάκι, ένας ερωτευμένος διαρρήκτης, τρεις αλλόκοτοι κακοποιοί, ένας παρουσιασ...

Το βιβλίο αυτό δεν είναι η "βιογραφία" του Αχιλλέα ούτε είναι απλώς ένα μυθιστόρημα για τη ζωή του ομηρικού ήρωα. Ο συγγραφέας οδηγεί τον αναγνώστη στα μύχια της θρυλικής αυτής ελληνικής μορφής. O Vincent Delecroix έχει μια απρόσμενη οικειότητα με το βασιλιά των Μυρμιδόνων, καθώς διακρίνει όλες τις κρυφές πτυχές της προσωπικότητάς του. Πέρα από την οργή του ήρωα, πέρα από τη μήνι του για τον Αγαμέμνονα, πέρα από τον πρώτο πολεμιστή της Τροίας, βλέπει επίσης το παιδί που μεταμφιεσμένο σε γυναίκα κρυβόταν ανάμεσα στις κόρες του Λυκομήδη, που επέλεγε ερωτικούς συντρόφους ανεξα...

"Επαναστατώ, άρα υπάρχουμε" επιβεβαιώνει ο Αλμπέρ Καμύ. Η εξέγερση είναι ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσουμε το παράλογο. Αλλά το αληθινό θέμα του "Επαναστατημένου ανθρώπου" είναι τα ερωτήματα που θέτει το διεισδυτικό πνεύμα του Καμύ: Πώς ο άνθρωπος, στο όνομα της εξέγερσης, συμβιβάστηκε με το έγκλημα; Πώς η εξέγερση κατέληξε στα αυταρχικά κράτη του 20ου αιώνα που αντιγράφουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης; Πώς η ανθρώπινη περηφάνια αλλαξοδρόμησε; Ο "Επαναστατημένος άνθρωπος" είχε ευθύς εξαρχής τεράστιο αντίκτυπο, προκάλεσε όμως και πολλές αντιδράσεις από διάφορες πλευρές: κομ...

Δεν μπορώ όμως να αφήσω να τυπωθούν εκ νέου αυτές οι σελίδες, χωρίς να πω τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν. Γράφτηκαν και δημοσιεύτηκαν παράνομα. Σκοπός τους ήταν να ρίξουν λίγο φως στον αγώνα που κάναμε στα τυφλά, και με αυτό τον τρόπο να τον καταστήσουν πιο αποτελεσματικό. Είναι γραπτά περιστασιακά που μπορούν, συνεπώς, να δημιουργήσουν μια κάποια εντύπωση αδικίας. Αν έπρεπε πράγματι να γράψουμε για την ηττημένη Γερμανία, θα χρειαζόταν να υιοθετήσουμε μια γλώσσα κάπως διαφορετική. Ωστόσο, θα ήθελα μόνο να προλάβω μια παρεξήγηση. Όταν ο συγγραφέας αυτών των γραμμάτων λέει "εσείς...

"Καταρχήν, ποια είναι τα στοιχεία που συνιστούν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό; Θα απαντήσω ότι δεν ξέρω. Ο καθένας μας όμως έχει μια προνομιακή προοπτική, συναισθηματική κατά κάποιον τρόπο (πράγμα που δεν την εμποδίζει, εξάλλου, να έχει λογική και να στηρίζεται στην παρατήρηση), η οποία τον κάνει να επιλέγει ένα, ανάμεσα σε άλλα, από αυτά τα στοιχεία. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι αρχικά ένας πλουραλιστικός πολιτισμός. Εννοώ ότι είναι ο τόπος της ποικιλομορφίας των σκέψεων, των αντιθέσεων, των αντιτιθέμενων αξιών και της ατέρμονης διαλεκτικής. Η ζωντανή διαλεκτική στην Ευρώπη είν...