Τζαβάρας Θανάσης 1933-2016
Tzaváras Thanásis
Ο ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Θανάσης Τζαβάρας, γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα, όπου περάτωσε τις εγκύκλιες και ιατρικές του σπουδές. Από το 1965 μέχρι το 1978 έζησε στο Παρίσι όπου μετεκπαιδεύτηκε και εργάστηκε στη νευρολογία-ψυχιατρική, ερεύνησε στο πεδίο της νευροψυχολογίας και μαθήτευσε στην ψυχανάλυση, στο πλαίσιο της Λακανικής Σχολής. Από το 1978 δίδαξε σε διάφορα πανεπιστήμια στην Ελλάδα και από το 1998, ως καθηγητής ψυχιατρικής, αρχικά στο τμήμα Νοσηλευτικής και μετέπειτα στο τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης (ΜΙΘΕ) του Παν. Αθηνών. Υπήρξε συνεκδότης της σειράς "Τρίαψις Λόγος", των εκδόσεων Εξάντας και ήταν μέλος της τετραμελούς Συντακτικής Ομάδας του ψυχαναλυτικού περιοδικού "Εκ των υστέρων" και ιδρυτικό μέλος του περιοδικού "Σύναψις". Δημοσίευσε περί τα 250 άρθρα στα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά και επιμελήθηκε την έκδοση περίπου τριάντα πέντε βιβλίων. Τελευταία δικά του βιβλία, ήταν: "Αγαπητέ αδελφέ Βασίλειε" (Εξάντας, 1999), "Ψυχανάλεκτα" (Νήσος, 2005), "Ταξίδι από τα Κύθηρα" (Κοινός Τόπος Ψυχιατρικής, 2007), "Οδός Ιπποκράτους" (Πλέθρον, 2011). Το 2006 αποσύρθηκε από την πανεπιστημιακή διδασκαλία, ως ομότιμος καθηγητής. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα, στις 25 Ιανουαρίου 2016, σε ηλικία 77 ετών.
Η ψυχανάλυση από τον Φρόυντ ως τις μέρες μας
Bourdin Dominique
Κριτική (2005)
Ο Φρόυντ σπουδάζει ιατρική και γίνεται βιολόγος με ειδίκευση στη μελέτη του νευρικού συστήματος. Από τις λαμπρές σπουδές του στο λύκειο κρατάει την αγάπη για την αρχαιοελληνική παιδεία και τα κλασικά έργα. Τελειώνοντας τις σπουδές εντάσσεται στο Εργαστήριο Φυσιολογίας του Νευρικού Συστήματος του Μπρύκε, ερευνητή για τον οποίο εκφράζει πάντοτε μεγάλο σεβασμό. Ο Φρόυντ ασπάζεται το επιστημονικό ιδεώδες του καιρού του, το ιδεώδες του θετικισμού με αποχρώσεις επιστημονισμού. Στην κοσμοπολίτικη Βιέννη της δεκαετίας του 1890, πόλη με λάμψη αλλά και έντονο κλίμα αντισημιτισμού,...
Όψεις της δημιουργικότητας
Συλλογικό έργο
Ίδρυμα Ευαγγέλου Αβέρωφ - Τοσίτσα (2005)
Πρακτικά του ομώνυμου συνεδρίου που οργανώθηκε από την Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ και πραγματοποιήθηκε στο Μέτσοβο στις 2-3 Οκτωβρίου 2004. Θέμα: Η διερεύνηση της φύσης της δημιουργικής διαδικασίας και των παραγόντων που επηρεάζουν τη δημιουργική έκφραση ενός καλλιτέχνη αλλά και την πορεία της τέχνης γενικότερα. Ομιλητές: Ειρήνη Οράτη (ιστορικός τέχνης), Αντρέας Ιωαννίδης (ιστορικός τέχνης, Εθν. Πινακοθήκη), Ηλίας Κούβελας (καθηγ. φυσιολογίας, Παν. Πάτρας), Αθαν. Τζαβάρας (ψυχίατρος, καθ. Παν. Αθηνών). Στρογγυλό τραπέζι: Νίκος Αλεξίου (ζωγράφος), Μανώλης Ζαχαριουδάκης (ζωγράφ...
Δέσεις και συνδέσεις στο πεδίο της ψυχανάλυσης
Τζαβάρα Ελένη
Εξάντας (2005)
Η τοποθέτηση στο πεδίο της ψυχανάλυσης, δηλαδή η αναγνώριση του ασυνειδήτου και η παραδοχή των επιπτώσεών του, συνεπάγεται παράλληλα την αναγνώριση της ευρύτητας του πεδίου έρευνας της ψυχανάλυσης. Η "Ψυχανάλυση", έτσι όπως ορίσθηκε από τον Φρόυντ, δεν περιορίζεται στο πεδίο της όποιας αμιγούς τυπικής κλινικής άσκησης. Στοχεύει το Άγνωστο, το Άλλο, όπου αυτό βρίσκεται τόσο στο ατομικό όσο και στο συλλογικό επίπεδο, στα συμπτώματα της παθολογίας αλλά και σε κάθε ανθρώπινο έργο. Η έρευνα στο πεδίο της ψυχανάλυσης δεν δεσμεύεται μόνο από την ευρύτητα του πεδίου, αλλά και από τ...
Ψυχανάλεκτα
Τζαβάρας Θανάσης 1933-2016
Νήσος (2005)
Στην ανά χείρας συλλογή άρθρων πραγματοποιείται μια ανθολόγηση προσωπικών αναφορών, η οποία διέπεται από την εκ των υστέρων διαδικασία, όπου το πρόθεμα ψυχο-(ανάλεκτα) υποδηλώνει τη διαδρομή του συγγραφέα στα ποικίλα πεδία που η επιθυμία του συνάντησε τη συγκυρία καθορίζοντας έτσι μια προσωπική διαδρομή. Σε αυτά τα πεδία αναφέρονται κατά κύριο λόγο άρθρα, τα οποία πραγματεύονται ποικίλα θέματα της ψυχαναλυτικής θεωρίας και πρακτικής, με ιδιαίτερο τονισμό στις σχέσεις της Ψυχανάλυσης με την ιστορία και την κοινωνία. Ο κεντρικός άξονας αυτού του προβληματισμού καταγράφει ποικ...
Πέρα από το συνειδητό
Συλλογικό έργο
Εξάντας (2004)
Mια νέα ιστορία της ψυχιατρικής και της ψυχανάλυσης; Αναμφίβολα. Κυρίως όμως μια διαφορετική ιστορία, γιατί αυτό το έργο διερευνά ξανά τόσο την ανθρώπινη όσο και την επιστημονική περιπέτεια αυτών των δύο πεδίων μέσω μιας πλούσιας εικονογράφησης, ελάχιστα γνωστής, κάποιες φορές ανέκδοτης, που μάλλον έχει αγνοηθεί από όσους συγγραφείς ασχολήθηκαν ως τώρα με το θέμα. Εντούτοις, από την εποχή του Μεσαίωνα, οι άρρωστοι και οι αρρώστιες, οι θεραπευτές και οι θεραπευτικές μέθοδοι, οι χώροι θεραπείας και η καθημερινή ζωή των νοσηλευόμενων δημιούργησαν μια δαψιλή εικονογραφία. Όμ...
Μαθήματα της ιατρικής, παθήματα της ψυχής
Τζαβάρας Θανάσης 1933-2016
Εξάντας (2004)
Μετά από μακρά περίοδο καθυστέρησης ως προς τις ψυχολογικές και ψυχοθεραπευτικές μεθόδους, η Ελλάδα διαθέτει και πανεπιστημιακές σχολές ψυχολογίας και επαρκώς οργανωμένες εταιρείες διαμόρφωσης ψυχαναλυτών και ποικίλων ψυχοθεραπευτών. Εντούτοις, μεταξύ των γιατρών και των νοσηλευτών καθυστερεί ακόμη η γνώση των ψυχολογικών παραμέτρων της νόσου, όπως και μεταξύ των ειδικών της ψυχικής υγείας εξακολουθεί να διατηρείται η απόστασή τους από την τρέχουσα πρακτική της ιατρικής. Ανάγκη λοιπόν να συναντηθούν οι "δύο πλευρές", με όφελος και την ευεξία των πασχόντων υποκειμένων αλλά κ...
Το πρόβλημα της γνώσης
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Παπαζήση (1998)
Τα κείμενα που απαρτίζουν τον τόμο αυτό αποτελούν εισηγήσεις που έγιναν στα πλαίσια του Σεμιναρίου για τη Διεπιστημονικότητα που οργανώνει η Ομάδα για τη Διεπιστημονικότητα. Το γενικό θέμα των δύο κύκλων του Σεμιναρίου (1983 και 1984) και του συμποσίου όπου παρουσιάστηκαν τα κείμενα αυτά ήταν: "Το πρόβλημα της γνώσης: Μέθοδοι και αντικείμενο τών επιστημών". Ένα ερώτημα που εύλογα γεννιέται είναι γιατί μια ομάδα που ασχολείται με το πρόβλημα της διεπιστημονικότητας διερευνά το "πρότερο" ερώτημα της επιστημονικής γνώσης αντί να ερευνά το θέμα που θέτει με την ίδια της την...