Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η μελέτη του Ευγένιου Δ. Ματθιόπουλου γράφτηκε με αφορμή την έκθεση "Κοσμάς Ξενάκης: Χασάπηδες και κριοφόροι" που παρουσιάζεται στο Μέγαρο Εϋνάρδου του ΜΙΕΤ (4 Δεκεμβρίου 2019 – 28 Μαρτίου 2020).

Στην κριτική και την ιστοριογραφία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, καθώς και σε εκείνες της τέχνης, η έννοια της "γενιάς" έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως τόσο για την περιοδολόγησή τους όσο και για τον προσδιορισμό μιας πληθώρας "γενιών" λογοτεχνικών ή καλλιτεχνικών. Εντούτοις, η βασική διεθνής βιβλιογραφία και η θεωρητική συζήτηση σχετικά με την έννοια αυτή αγνοείται σχεδόν ολοσχερώς. Ως εκ τούτου, θεωρώ πως εκκρεμούν αναπάντητα μια σειρά από θεμελιακά ερωτήματα: Πώς ορίζεται μια λογοτεχνική ή καλλιτεχνική "γενιά"; Πότε και πώς συγκροτείται; Ποια ηλικιακά όρια έχει; Ποιους πε...

Πολλοί από τους Έλληνες που ταξίδεψαν τον Δεκέμβριο του '45 στο Παρίσι δεν έγιναν γνωστοί με το έργο τους ή τη δράση τους, και για κάποιους γνωρίζουμε ελάχιστα. Αλλά ήταν αρκετοί εκείνοι που διέπρεψαν στη Γαλλία, στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, αλλάζοντας με τα έργα τους την πορεία της σκέψης, των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών. Μετά από καιρό, με τη Μεταπολίτευση, όταν επέστρεψαν και οι τελευταίοι που δίσταζαν τα προηγούμενα χρόνια, καλλιεργήθηκε ένας μύθος: εκείνος μιας γενιάς που ταξίδεψε με ένα εξίσου μυθικό και λίγο εξωτικό πλοίο, το Ματαρόα, σε έναν κόσμο δ...

Ξαφνιαζόμαστε τα τελευταία χρόνια όποτε συνειδητοποιούμε την απήχηση που εξακολουθούν να έχουν σε ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι φυλετικές θεωρίες και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι ιδέες που ταξινομούν τις ανθρώπινες ομάδες σε φυλές σύμφωνα με τα εξωτερικά τους φυσικά χαρακτηριστικά, και τις ιεραρχούν ανάγοντας τα χαρακτηριστικά αυτά σε διανοητική ικανότητα, πολιτισμικό επίπεδο και κοινωνική οργάνωση, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Στη Δύση, επί έναν περίπου αιώνα, αποτέλεσαν απολύτως αποδεκτές και έγκυρες επιστημονικ...

Ξαφνιαζόμαστε τα τελευταία χρόνια όποτε συνειδητοποιούμε την απήχηση που εξακολουθούν να έχουν σε ολοένα και περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες οι φυλετικές θεωρίες και οι ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι ιδέες που ταξινομούν τις ανθρώπινες ομάδες σε φυλές σύμφωνα με τα εξωτερικά τους φυσικά χαρακτηριστικά, και τις ιεραρχούν ανάγοντας τα χαρακτηριστικά αυτά σε διανοητική ικανότητα, πολιτισμικό επίπεδο και κοινωνική οργάνωση, είναι προϊόν του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και της ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας. Στη Δύση, επί έναν περίπου αιώνα, αποτέλεσαν απολύτως αποδεκτές και έγκυρες επιστημονικ...

A major exhibition focusing on this important Greek artist, Yannis Tsarouchis, organised to celebrate the centenary of the artist's birth. This is the first retrospective of Yannis Tsarouchis works in Athens, and its goal is to showcase representative works from all the periods of the artist’s output. The exhibition will be accompanied by parallel events (audiovisual materials, lectures, educational activities etc.), while offering the Greek public a rare opportunity to appreciate unique works of art and stage design. Given that the exhibition aims to provide an overall...

Περιέχονται τα κείμενα: Ο Νικόλαος Μουτσόπουλος για τον Νίκο Εγγονόπουλο (τη συνέντευξη πήρε ο Λευτέρης Ξανθόπουλος) Ο Νάνος Βαλαωρίτης για τον Εγγονόπουλο (τη συνέντευξη πήρε ο Λευτέρης Ξανθόπουλος) Α': Ο ζωγράφος Νίκος Εγγονόπουλος - Wieland Schmied, "Ανάμεσα στον υπερρεαλισμό και το Βυζάντιο, στο θέατρο και το φολκόρ: σκέψεις για τον Νίκο Εγγονόπουλο". - Νίκη Λοϊζίδη, "Το χιούμορ ως μηχανισμός υπέρβασης της "έξαλλης ελληνολατρίας" του Νίκου Εγγονόπουλου" - Νίκος Δασκαλοθανάσης, "Ο Εγγονόπουλος σουρεαλιστής;" - Σωτήρης Σόρογκας, "Ο Εγγονόπουλος και η παράδοση"...

Περιέχονται τα κεφάλαια: - Διεθνή - Προπαγάνδα - Εκλογές - Παιδεία - Ομογένεια - Εικαστικές τέχνες

Ο συνοδευτικός κατάλογος της ομότιτλης έκθεσης, η οποία διοργανώθηκε από το Μουσείο Μπενάκη και το Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη (19 Δεκεμβρίου 2009 - 14 Μαρτίου 2010), με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του καλλιτέχνη που χάραξε βαθιά το ίχνος του στη νεοελληνική ζωγραφική. Η έκθεση, πρώτη μεγάλη αναδρομική των έργων του στην Αθήνα, περιελάμβανε έναν μεγάλο αριθμό από ζωγραφικές δημιουργίες και σκηνογρφικές μακέτες όλων των περιόδων της δημιουργίας του, στοχεύοντας να δώσει μια συνολική εικόνα της προσφοράς του.

H έκθεση παρουσιάζει έργα έξι σύγχρονων Ελλήνων ζωγράφων από τη Συλλογή του Σωτήρη Φέλιου. Πρόκειται για χαρακτηριστικά έργα του Στέφανου Δασκαλάκη, του Τάσου Μαντζαβίνου, του Χρήστου Μποκόρου, του Κώστα Παπανικολάου, του Γιώργου Ρόρρη και του Εδουάρδου Σακαγιάν, τα οποία έχουν φιλοτεχνηθεί από το 1990 και μετά. Περιέχονται τα κείμενα: - Αιμιλία Γερουολάνου, "πρόλογος" - Σωτήρης Φέλιος, "Συνομολόγηση της ομορφιάς" - Ειρήνη Οράτη, "Διαφορετικές όψεις μιας άλλης ταυτότητας" - Λίνα Τσίκουτα - Δεϊμέζη, "Η Συλλογή Σωτήρη Φέλιου. Ένα hommage στη σύγχρονη ελληνική παραστατ...

Η έκδοση κυκλοφόρησε με την ευκαιρία της ομότιτλης έκθεσης, η οποία οργανώθηκε στο Μουσείο Μπενάκη από τις 9 Νοεμβρίου έως τις 13 Δεκεμβρίου του 2009. Παρουσιάζει το έργο έξι Ελλήνων ζωγράφων από τη Συλλογή του Σωτήρη Φέλιου, οι οποίοι ακολουθούν νεο-παραστατικές τάσεις και εστιάζουν κυρίως στη σκιαγράφηση της ανθρώπινης μορφής και του σύγχρονου τοπίου. Πρόκειται για τους: Στέφανο Δασκαλάκη, Τάσο Μαντζαβίνο, Χρήστο Μποκόρο, Κώστα Παπανικολάου, Γιώργο Ρόρρη και Εδουάρδο Σακαγιάν. Περιέχονται τα κείμενα: - Aimila Yeroulanou, "Foreword" - Sotiris Felios, "The concurrence...

Η παρούσα έκδοση συνιστά την πρώτη συνολική και εκτεταμένη παρουσίαση της καλλιτεχνικής προσφοράς του Κωστή [Κωνσταντίνου] Παρθένη, η οποία παραμένει μέχρι σήμερα αποσπασματικά μόνο γνωστή, τόσο στο ευρύτερο φιλότεχνο κοινό, στο οποίο πρώτιστα απευθύνεται αυτός ο τόμος, όσο και στη μικρή επιστημονική κοινότητα των ιστορικών της τέχνης στην Ελλάδα. Ο ζωγράφος με την πολυκύμαντη όσο και θρυλική ζωή, και με την ακόμα περισσότερο πολυσύνθετη καλλιτεχνική δημιουργία, που στην εποχή του αναδείχθηκε σε ηγετική και παραδειγματική μορφή, υπήρξε από τους σημαντικότερους δημιουργού...

Στο Α΄ Συνέδριο των Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης, ο Νίκος Χατζηνικολάου είχε θέσει ένα ερώτημα -οντολογικού όσο και ακαδημαϊκού/θεσµικού χαρακτήρα- το οποίο είχε εύλογα συνδέσει με το πρόβλημα "ταυτότητας" των ελλήνων ιστορικών της τέχνης. Όπως ο ίδιος αναφέρει, εκ των υστέρων διεπίστωσε ότι το ερώτημα "Ποιοι είµαστε, πού βρισκόμαστε και ποια προοπτική έχουμε" αποτελούσε (όλως τυχαίως) παράφραση του γνωστού έργου του Gauguin Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πηγαίνουµε; και κατά συνέπεια η σύνθεση αυτή θα μπορούσε, τουλάχιστον εν μέρει, να προταθεί για έµβληµα του Α΄ Συνεδρίου...

[...] Μέσα σ' έναν τέτοιο περίπου κύκλο με πιεστικούς υπαρξιακούς προβληματισμούς, ανακάλυψα και τον Γεράσιμο Στέρη χάρη στα "18 Κριτικά άρθρα γύρω από μια έκθεση" (Αθήνα, 1931) που κυκλοφόρησαν αμέσως μετά την καταπελτική κατηγορία του τότε διευθυντή της Εθνικής Πινακοθήκης. Στην πολύτιμη αυτή έκδοση, την οποία μου υπέδειξε η Σέμνη Καρούζου, βρίσκονται συγκεντρωμένα τα κείμενα όσων ανέλαβαν συσπειρωμένοι την υπεράσπιση του ζωγράφου κατά την εκδίκαση του εικαστικού του ιδιώματος στο "δικαστήριο" της καθεστηκυίας τεχνοκριτικής. Ανάμεσά τους ήταν ο Δημήτρης Πικιώνης και ο Λίν...

Στο βιβλίο αυτό ανθολογούνται τεχνοκριτικές του ιστορικού της τέχνης και τεχνοκρίτη Γιώργου [Σίμου] Πετρή (1916-1997). Ο Πετρής, στη διάρκεια της κατοχής, αναδείχθηκε σε σημαντικό στέλεχος του ΕΑΜ, στη Μυτιλήνη, όπου στη συνέχεια, το 1951, εξελέγη βουλευτής της ΕΔΑ. Το 1953 άρχισε να δημοσιεύει τακτικά τεχνοκριτικές στην εφημερίδα «Αυγή», ενώ από τον Ιούνιο του 1955 μέχρι το 1967 συμμετείχε στη Συντακτική Επιτροπή της «Επιθεώρησης Τέχνης», όπου είχε την κύρια ευθύνη για τις εικαστικές τέχνες. Μετά την κήρυξη της δικτατορίας διέφυγε στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε μαθήματα ισ...

Ο τόμος αυτός περιέχει τα κεφάλαια: - Οι οργανώσεις της Αντίστασης - Γερμανοί αντιφασίστες στις τάξεις του ΕΛΑΣ - Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας στην πρόκληση της ιστορίας 1940-1945 - Κατοχικές κυβερνήσεις και έθνος - Η ελληνική οικονομία πεδίο μάχης και αντίστασης - Η πείνα στην Κατοχή - Οι εικαστικές τέχνες στην Ελλάδα - Η λογοτεχνία στην Κατοχή - Η θεατρική σκηνή 1941-1953 - Δεκέμβρης 1944, τέλος και αρχή.

Έχουν περάσει περίπου πενήντα χρόνια από τότε που ο πατέρας μου παρέδωσε ένα μικρό τοπίο, ελιές θυμάμαι, στον Αντώνη Μπενάκη στο Μουσείο· ήταν η πρώτη μου από πολλές επισκέψεις. Συναντηθήκαμε στο ισόγειο, στην αίθουσα με τις παραδοσιακές φορεσιές του καινούργιου του σπιτιού. Είχαμε μετακομίσει από το Παρίσι το 1930, ακριβώς όταν γεννήθηκε το Μουσείο. Στο μυαλό μου οι έννοιες της Ελλάδας και του Μουσείου Μπενάκη έγιναν αδιαίρετες. Έτσι. όταν πρώτα έκανα τη δωρεά των σχεδίων που ζωγράφισε ο πατέρας μου στο Αλβανικό Μέτωπο και αργότερα των διακοσίων έργων που σήμερα βρίσκονται...

Έχουν περάσει περίπου πενήντα χρόνια από τότε που ο πατέρας μου παρέδωσε ένα μικρό τοπίο, ελιές θυμάμαι, στον Αντώνη Μπενάκη στο Μουσείο· ήταν η πρώτη μου από πολλές επισκέψεις. Συναντηθήκαμε στο ισόγειο, στην αίθουσα με τις παραδοσιακές φορεσιές του καινούργιου του σπιτιού. Είχαμε μετακομίσει από το Παρίσι το 1930, ακριβώς όταν γεννήθηκε το Μουσείο. Στο μυαλό μου οι έννοιες της Ελλάδας και του Μουσείου Μπενάκη έγιναν αδιαίρετες. Έτσι. όταν πρώτα έκανα τη δωρεά των σχεδίων που ζωγράφισε ο πατέρας μου στο Αλβανικό Μέτωπο και αργότερα των διακοσίων έργων που σήμερα βρίσκονται...

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, ένα από τα σημαντικότερα, διεθνώς, μουσεία, αφιερωμένο στη βυζαντινή και μεταβυζαντινή τέχνη και τον πολιτισμό, υλοποιεί την εποχή αυτή τη βασικότερη οφειλή του: την επανέκθεση των μόνιμων συλλογών του. Η μακρά προετοιμασία της επανέκθεσης έστρεψε την έρευνα της μουσειολογικής μελέτης προς τις ιστορικές και ιδεολογικές απαρχές της συγκρότησης των συλλογών του Μουσείου, προβάλλοντας παράλληλα το ερώτημα που αποτελεί και την καρδιά του ζητήματος: Πώς βλέπουμε σήμερα το Βυζαντινό Μουσείο; αλλά και τι προσδοκά κανείς από το Βυζαντινό Μουσεί...

[...] Εμείς ξέρουμε ότι οι χρήσεις της γλώσσας, μαζί με τις χρήσεις της ιστορίας, συνιστούν κεντρικό εργαλείο για την παραγωγή ιδεολογιών και τη διαμόρφωση κοινωνικών και επέκεινα πολιτικών μηχανισμών ελέγχου και προσανατολισμού της παραγόμενης γνώσης. Ακριβώς γι' αυτό έχουμε επισημάνει ότι αίτημα του Συμποσίου μας είναι η κοινωνική διάσταση των χρήσεων της γλώσσας στους διάφορους ή σε διάφορους τομείς του δημόσιου βίου, οι λόγοι δηλαδή των χρήσεων. [...] (από την προσφώνηση του Βασίλη Κρεμμυδά)