Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Η δέκατη ένατη ραψωδία εύλογα θεωρείται πέτρα σκανδάλου. Σκανδάλισε πολλούς μελετητές της Οδύσσειας σε τρία τουλάχιστον επίπεδα: σύνθεσης, πλοκής και σκηνοθεσίας. Tο σκάνδαλο σύνθεσης αναφέρεται συνήθως στην απροσδόκητη έκβαση της ραψωδίας. Το σκάνδαλο πλοκής και σκηνοθεσίας αναγνωρίζεται σε αμφίβολους συνειρμούς και ελιγμούς της αφήγησης στο εσωτερικό της. Ενόψει του τριπλού αυτού σκανδάλου οι ερμηνευτικές αποφάσεις διχάζονται. Κάποιοι το χρεώνουν εξ ολοκλήρου στην κακοτεχνία (έστω: στην αμηχανία) περισσοτέρων ή ενός διασκευαστή, με αποτέλεσμα τη διασάλευση της αφηγηματική...

Η ποίηση και η κριτική, με τις διάφορες μορφές της (από την κριτικογραφία των εφημερίδων και των λογοτεχνικών περιοδικών μέχρι τις μελέτες που εποπτεύουν τη λογοτεχνία μιας πρόσφατης χρονικής περιόδου), διαγράφουν δύο τροχιές άλλοτε παράλληλες κι άλλοτε τεμνόμενες, γενικά όμως αλληλεπιδρούσες. Η φορά της επίδρασης μετατίθεται, κατά καιρούς, από τη μια στην άλλη πλευρά. Η ιστορία της λογοτεχνίας και της κριτικής, όπως εξάλλου η ιστορική θεώρηση κάθε ανθρώπινης δραστηριότητας, οργανώνει το ερευνητικό και κατόπιν το γνωστικό πεδίο της με τη διαχρονική αφαίρεση των σημαινουσών...

Κείμενα δημοσιευμένα στο "Βήμα της Κυριακής", μεταξύ 1990-1997. "Κατά τον τίτλο, πρόκειται για λόγο καθ' οδόν, που σημαίνει: λόγο αυτόματο, μάλλον πρόχειρο, μίζερο ίσως αλλά και ανακουφιστικό. Όπως εκείνα τα ταξίδια που μας προγραμματίζουν αντί να τα προγραμματίζουμε, διαστέλλοντας ξαφνικά τον χρόνο μας -τον χρόνο της ζωής μας που αλληθωρίζει κοιτάζοντας προς τα πίσω, επειδή λιγόστεψε πια το άνοιγμά του προς τα μπρος. Τελικώς πρόκειται για λόγο χαριστικό και χαρισμένο". Δεκέμβριος 1998, Θεσσαλονίκη Δ. Ν. Μ.

[...] Στο ανθολόγιο της παρούσας έκδοσης περιλαμβάνονται κείμενα κριτικής, αποσπάσματα βιβλιοκρισιών και μέρη συνθετικών εργασιών, με θέμα το σύνολο σχεδόν της ποιητικής παραγωγής του Σαχτούρη. Στόχος της ανθολόγησης ήταν να εκφραστεί η πολυφωνία της κριτικής πρόσληψης και να συμπεριληφθούν όσα κείμενα θίγουν ή θέτουν θεωρητικά προβλήματα γύρω από το σαχτουρικό έργο. Όσον αφορά τις βιβλιοκρισίες έγινε προσπάθεια να περιληφθούν κρίσεις για τις περισσότερες ποιητικές συλλογές, με σκοπό την, κατά το δυνατόν, πληρέστερη ιστορική παρουσίασή τους. Ωστόσο η τακτική αυτή δεν τηρήθη...

Το βιβλίο αυτό είναι κάτι περισσότερο και κάτι λιγότερο από μιαν ανθολογία. Περισσότερο, γιατί περιέχει και κείμενα που δεν θα ικανοποιούσαν την έννοια του όρου ανθολόγηση· λιγότερο, γιατί αυτά τα "εξωανθολογικά" κείμενα υπονομεύουν τον ανθολογικό χαρακτήρα του βιβλίου. Ονομάζω τον ανά χείρας τόμο επιλογή, γιατί προσπάθησα να συνδυάσω σ' αυτόν το ανθολογικό με το ιστορικό στοιχείο: αφενός να προσδιορίσω τα, κατά τη γνώμη μου (δηλαδή σύμφωνα με τα σημερινά μου κριτήρια), σημαντικότερα κριτικά κείμενα για το έργο του Αναγνωστάκη· και αφετέρου να εντοπίσω τα κείμενα που θα μπο...

Το σημαντικότερο πρόβλημα στη μετάφραση της Οδύσσειας έχει να κάνει με τη μεταρρύθμιση του πρωτότυπου ρυθμού. Ο ρυθμός του πρωτοτύπου είναι σταθερός και εναλλασσόμενος, δίχως η δεύτερη ιδιότητα να αναιρεί την πρώτη. Ας πούμε ότι η σταθερότητα του ρυθμού επιβάλλεται από τη συνέχεια της επικής αφήγησης· η οποία φαίνεται να κυλά με τον επαναλαμβανόμενο δακτυλικό εξάμετρο, από τον πρώτο ως τον τελευταίο στίχο του έπους· μοιάζοντας με τεράστιο φίδι που, καθώς πορεύεται κρυμμένο ή φανερό, ποτέ και πουθενά δεν χάνει το σχήμα του. Όμως το φίδι ελίσσεται, και οι ελιγμοί αυτοί παραλλ...

[...] Τον Ησίοδο χρειάστηκε να τον ανακαλύψω, σάμπως να ήταν εξαρχής δυσεύρετος, σχεδόν κρυμμένος· αυτή την αίσθηση ελπίζω πως κρατούν οι μεταφράσεις· επιλογές λίγο - πολύ αυθαίρετες, εκτός κι αν ήταν από κάπου εντεταλμένες ή και δοσμένες. Γιατί μεταφράζοντας εδώ και κάποια χρόνια την Οδύσσεια, γύρευα μιαν άλλη, δεύτερη φωνή, διαφορετική σχεδόν σε όλα της, για να μπορέσω να συνεχίσω. Μου χρειάστηκε αυτή η παράξενη συναδέλφωση των δύο ποιητών, που η ελληνική αρχαιότητα την θεώρησε φυσική και την επικύρωσε νωρίς, δίχως αναστολές. Θα φέρω ένα οικειότερο και πιο κοντινό μας πα...