Μηλιώνης Χριστόφορος 1932-2017
Miliónis Christóforos
Ο Χριστόφορος Μηλιώνης (1932-2017) γεννήθηκε στο Περιστέρι Πωγωνίου του νομού Ιωαννίνων. Φοίτησε στη Ζωσιμαία Σχολή και σπούδασε φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Υπηρέτησε στη μέση εκπαίδευση, στην Ελλάδα και την Κύπρο, ως καθηγητής, γυμνασιάρχης και σχολικός σύμβουλος. Υπήρξε μέλος της ομάδας εργασίας που συνέταξε τα "Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" Γυμνασίου/Λυκείου, και μέλος των συντακτικών ομάδων των περιοδικών των Ιωαννίνων "Ενδοχώρα" και "Δοκιμασία". Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1954, με διήγημά του, στο περιοδικό "Ηπειρωτική Εστία". Ακολούθησαν τα βιβλία διηγημάτων (από τους σημαντικότερους του είδους στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα): "Παραφωνία" (1961)· "Το πουκάμισο του Κένταυρου" (1971)· "Τα διηγήματα της δοκιμασίας" (1978)· "Το πουκάμισο του Κένταυρου και τ’ άλλα διηγήματα" (1982, συγκεντρωτική έκδοση)· "Καλαμάς κι Αχέροντας" (1985)· "Χειριστής ανελκυστήρος" (1993)· "Το μικρό είναι όμορφο" (1997)· "Τα φαντάσματα του Γιορκ" (1999)· "Μια χαμένη γεύση" (1999)· "Η φωτογένεια" (2002), "Ακροκεραύνια" (1976)· "Το μοτέλ. Κομμωτής κομητών" (2005) και τα μυθιστορήματα: "Δυτική συνοικία" (1980)· "Ο Σιλβέστρος" (1987). Έγραψε επίσης φιλολογικές μελέτες, δοκίμια και μετέφρασε κείμενα από τα αρχαία ελληνικά. Αρκετά άρθρα του δημοσιεύτηκαν στη "Φιλολογική Καθημερινή" και αργότερα στα "Νέα". Για το έργο του τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1986), με το Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού "Διαβάζω" (2000) και με το Βραβείο Διηγήματος του Ιδρύματος Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (2005). Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, ήταν σύζυγος της καθηγήτριας της Γαλλικής Φιλολογίας Τατιάνας Τσαλίκη-Μηλιώνη. Έφυγε από τη ζωή στην Αθήνα στις 5 Ιανουαρίου 2017, σε ηλικία 84 ετών. Ο κριτικός Αλέξης Ζήρας έγραψε για το έργο του Χριστόφορου Μηλιώνη: "Κεντρική σημασία σε όλα τα πεζά του έχει η μνήμη, ο απεριόριστος και αεικίνητος χρόνος της αναθύμησης, της αναπόλησης. Όλα συμβαίνουν εκεί, καθώς σχεδόν όλες οι ιστορίες του εκκινούν από προσωπικά βιώματα και αναπτύσσονται έπειτα διασταλτικά μέσω της συγγραφικής φαντασίας, με τη χρησιμοποίηση προσώπων που αφηγούνται για λογαριασμό του. [...] Κεντρικό ρόλο στις μικρές και μεγάλες ιστορίες του Μηλιώνη παίζει το περιβάλλον, συνήθως ο εξω-αστικός χώρος, η ενδοχώρα των Ιωαννίνων και το φυσικό τοπίο της, εκεί όπου ο ίδιος άρχισε να σχηματίζεται ως συνείδηση και εκεί όπου απέκτησε τα νεανικά και παιδικά του βιώματα, συσχετισμένα σχεδόν πάντοτε με το βαρύ αποτύπωμα της ιστορίας της Κατοχής και του Εμφυλίου, και των δραματικών επιπτώσεών της δράσης της στη ζωή των ανθρώπων. [...] Ο μετρημένος, βασανισμένος, ασκητικός μικρόκοσμος της Ηπείρου έγινε μέσω της λογοτεχνικής του αναπαράστασης ο κόσμος της δημιουργικής φαντασίας που τον έκαναν στη συνέχεια αγαπητικά δικό τους οι αναγνώστες του. Αυτός ο λογοτεχνικός χώρος έγινε, βιβλίο το βιβλίο, το πεδίο της νοσταλγικής του καταφυγής, της κάθαρσης από τη φθορά του αστικού βίου, της λύτρωσης από τον ισοπεδωτικό και απρόσωπο ρυθμό της ζωής στην πόλη. Ακόμα κι όταν δεν κατονομάζεται γεωγραφικά, υπονοείται καθαρά από την υποβλητική περιγραφή του αδρού, ορεινού τοπίου και των αρχέγονων σχέσεων των ανθρώπων. Από την ελεγειακή ψυχική διάθεση όσων έζησαν εκεί σε συνθήκες άκρως λιτοδίαιτες αλλά πλούσιες ως προς την εσωτερική ζωή". (Πηγή: Εταιρεία Συγγραφέων)
Kalamas and Acheron
Μηλιώνης Χριστόφορος 1932-2017
Κέδρος (1996)
That is Acheron? A river in the north-west of Greece, in Epirus, which, in ancient Greek mythology, was the boundary between life and death. What is Kalamas? It too is a river, in the same region, which Byron associated with the Acheron in "Childe Harold's Pilgrimage", and History, after a hundred and fifty years was to give it, and in a dramatic way, the same meaning. What is "Kalamas and Acheron"? A cycle of stories, closely connected, which can be read as a novel, where the two rivers become the boundary not only between life and death, but also between human passions...
La nouvelle Grecque
Μηλιώνης Χριστόφορος 1932-2017
Νεφέλη (2004)
Il n'existait pas a ce jour de monographie en francais sur le genre de la forme courte de langue grecque. On trouvera dans ce livre de Christophoros Milionis - lui-meme un maitre de la nouvelle - une presentation bien documentee et synthetique representant l'etat actuel de la question. La these principale du livre est que l' histoire de la nouvelle grecque commence bien avant l'epoque de la Renaissance italienne et que donc une presentation du genre doit integrer ses formes antiques et medievales. Ce qui ne signifie pas que la nouvelle grecque a evolue en Grece dans un sple...
Ανθολογία ελληνικού διηγήματος του 20ού αιώνα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2009)
Μια ανθολογία ελληνικού διηγήματος του εικοστού αιώνα είναι, εκ των πραγμάτων, ένα εγχείρημα συνολικού χαρακτήρα. Οφείλει να αποτυπώνει μέσα από κατασταλαγμένες μορφές τόσο τις περιπέτειες της γραφής όσο και της γλώσσας αλλά και της χώρας που ανέδειξε τους επιλεγμένους διηγηματογράφους. Όσο απαραίτητοι είναι σε μια ανθολογία οι δημιουργοί-αγκωνάρια, οι δημιουργοί που σ’ αυτούς αναφερόμαστε αυθόρμητα, σχεδόν χωρίς σκέψη, άλλο τόσο ενδυναμώνουν την ανθολογία αυτή οι δημιουργοί ήσσονος σημασίας. Οι συγγραφείς δηλαδή που αποτυπώνουν «στιγμές» και «εικόνες» ταπεινές και φαινομεν...
Απο-θέματα
Μηλιώνης Χριστόφορος 1932-2017
Νεφέλη (2017)
Και κάθε φορά που πας να ψιθυρίσεις κάτι, σαν υπαινιγμό να πούμε, οι άλλοι σε κοιτάζουν δήθεν ξαφνιασμένοι, σαν να θέλουν να πουν: "Τι εννοείς; Δεν έχουμε Δημοκρατία;". Θυμάσαι τότε εκείνον τον τύπο στον σταθμό του Ηλεκτρικού στα Πευκάκια, τον τύπο του Ντωμιέ που λέγαμε: "Οι δουλίτσες μας, ε; Τα συμφέροντά μας, ε;". Και μουρμουρίζεις μέσα σου: "Μόνο οι τρελοί και τα ψώνια μιλάνε".
Αποταμίευμα ποιητικής ύλης
Συλλογικό έργο
Γαβριηλίδης (2002)
Ανθολογούνται τα κείμενα: Ομήρου, αποσπάσματα από την "Οδύσσεια", Ηροδότου, αποσπάσματα περί της ίδρυσης του Μαντείου της Δωδώνης και επιγραφές της Δωδώνης, Θουκυδίδου, "Ξυγγραφή", Καλλιμάχου, "Εις Δήμητρα", Φιλοστράτου, "Τα εις τον Τυανέα Απολλώνιον", Αλκίφρονος, "Επιστολαί" και Μάρκου Αυρηλίου Αντωνίνου, "Εις εαυτόν".
Αποταμίευμα ποιητικής ύλης
Συλλογικό έργο
Γαβριηλίδης (2002)
Ανθολογούνται τα κείμενα: Ομήρου, αποσπάσματα από την "Οδύσσεια", Ηροδότου, αποσπάσματα περί της ίδρυσης του Μαντείου της Δωδώνης και επιγραφές της Δωδώνης, Θουκυδίδου, "Ξυγγραφή", Καλλιμάχου, "Εις Δήμητρα", Φιλοστράτου, "Τα εις τον Τυανέα Απολλώνιον", Αλκίφρονος, "Επιστολαί" και Μάρκου Αυρηλίου Αντωνίνου, "Εις εαυτόν".
Αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Κοτζιά
Συλλογικό έργο
Κέδρος (1994)
Έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που ο Αλέξανδρος Κοτζιάς έφυγε από κοντά μας, και το κενό που άνοιξε ο παράλογος χαμός του γίνεται όλο και βαθύτερο. Το συναισθανόμαστε με οδύνη, εμείς που είχαμε την τιμή να εκδώσουμε το σύνολο του πεζογραφικού του έργου και είδαμε πάντα στο πρόσωπό του όχι μόνον έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς του τόπου, αλλά κι έναν ανεκτίμητο φίλο, ο οποίος δεν έπαφε να μας εμψυχώνει με τη σεμνή ανθρώπινη παρουσία του. Να γιατί, ύστερα από τη μεταθανάτια έκδοση της νουβέλας "Το σοκάκι", με την οποία ολοκληρώθηκε -αλίμονο, οριστικά- αυτό το έ...
Γιάννενα: Μια πόλη στη λογοτεχνία
Μεταίχμιο (2002)
Το τρίτο βιβλίο της σειράς μας προσκαλεί σε ένα λογοτεχνικό ταξίδι στα Γιάννενα με οδηγό και συνοδοιπόρο το Χριστόφορο Μηλιώνη. Ο τίτλος του προλόγου του βιβλίου είναι "Τα δικά μου Γιάννενα". Στον πρόλογο ο συγγραφέας ανακαλεί από τη μνήμη του τις δικές του πρώτες εικόνες από την πόλη των Ιωαννίνων και τις ξαναζεί μέσα από τις συνθήκες της κάθε εποχής. Πρόκειται για μια λογοτεχνική και ταυτόχρονα χρονολογική περιήγηση στην ιστορία των Ιωαννίνων, από το δημοτικό τραγούδι της Κυρα-Φροσύνης και την περίοδο της τουρκοκρατίας, στον Τάσο Αθανασιάδη, τον Δημήτρη Χατζή, τον Γιά...
Γιάννενα: Μια πόλη στη λογοτεχνία
Μεταίχμιο (2011)
Το τρίτο βιβλίο της σειράς μας προσκαλεί σε ένα λογοτεχνικό ταξίδι στα Γιάννενα με οδηγό και συνοδοιπόρο το Χριστόφορο Μηλιώνη. Ο τίτλος του προλόγου του βιβλίου είναι "Τα δικά μου Γιάννενα". Στον πρόλογο ο συγγραφέας ανακαλεί από τη μνήμη του τις δικές του πρώτες εικόνες από την πόλη των Ιωαννίνων και τις ξαναζεί μέσα από τις συνθήκες της κάθε εποχής. Πρόκειται για μια λογοτεχνική και ταυτόχρονα χρονολογική περιήγηση στην ιστορία των Ιωαννίνων, από το δημοτικό τραγούδι της Κυρα-Φροσύνης και την περίοδο της τουρκοκρατίας, στον Τάσο Αθανασιάδη, τον Δημήτρη Χατζή, τον Γιά...
Διετείς διακοπαί: Ένα χρονικό
Συλλογικό έργο
Βιβλιοπωλείον της Εστίας (2014)
Η ιδέα για τις "Διετείς διακοπές" ανήκει στον Ν. Δ. Τριανταφυλλόπουλο. Τα αφηγήματα για το Διδασκαλείο Μέσης Εκπαίδευσης, κατά τη διετία από τον Φεβρουάριο 1972 ως τον Ιανουάριο 1974, δημοσιεύτηκαν στη Νέα Εστία (από το τχ. 1770, Σεπτέμβριος 2004, ως το τχ. 1793 Οκτώβριος 2006). Οι "Διετείς διακοπαί" δεν είναι ωστόσο ένα πολύτιμο μόνο τεκμήριο για την ιστορία της νεοελληνικής εκπαίδευσης, κατά την κρίσιμη περίοδο των δύο τελευταίων χρόνων της δικτατορίας, αλλά παρουσιάζουν ζωηρό ενδιαφέρον και για σημερινά ζητήματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με τρόπο άμεσο (διδασκαλία...
Εισαγωγή στην πεζογραφία του Παπαδιαμάντη
Συλλογικό έργο
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2005)
"O Παπαδιαμάντης είναι ο πιο μεγάλος πεζογράφος της νέας ελληνικής λογοτεχνίας", έγραφε το 1943 ο Σεφέρης· για να τον συγκαταλέξει λίγα χρόνια αργότερα (1952) ανάμεσα στους μεγάλους Έλληνες ποιητές. Αυτός ο διπλός χαρακτηρισμός είναι ενδεικτικός της παπαδιαμαντικής γραφής. Έργο ποιητικό που τυχαίνει να είναι γραμμένο σε πρόζα, ή πεζογραφικό ποιητικής υφής, το έργο του Σκιαθίτη συγγραφέα αποτέλεσε πρόκληση και γόνιμο πεδίο άσκησης για την κριτική. Γι' αυτό και μια ουσιώδης επιλογή κειμένων για το έργο αυτό ήταν απαραίτητη. Η παρούσα ανθολογία περιλαμβάνει 45 κείμενα (σε ακέ...
Η μεσοπολεμική πεζογραφία
Σοκόλη (1996)
Η μεταπολεμική πεζογραφία
Σοκόλη (1996)
Η πόλις άδουσα
Συλλογικό έργο
Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ιωαννίνων (2002)
Υπάρχει μια ιδιομορφία σ' αυτή τη συλλογή. Οι συγγραφείς που περιλαμβάνει δεν προέκυψαν από το επιλεκτικό ή αξιολογικό κριτήριο του γραμματολόγου ή του ειδικού ερευνητή· συνεπώς, οι πιθανές ελλείψεις ή απουσίες δεν υπονοούν καμία απορριπτική κρίση. Στο ανθολόγιο εκπροσωπούνται οι συγγραφείς που έλαβαν μέρος στη "Συνάντηση Ηπειρωτών Λογοτεχνών", τον Αύγουστο του 2000, στα Μαστοροχώρια της Κόνιτσας. Η συνάντηση οργανώθηκε από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και άλλους τοπικούς φορείς, που είχαν και την ευθύνη της επιλογής των συνέδρων. Ανάμεσα στα πολλά και ενδιαφέροντα ζητήματα πο...
Η φωτογένεια
Μηλιώνης Χριστόφορος 1932-2017
Μεταίχμιο (2002)
Το διήγημα του Χριστόφορου Μηλιώνη "Η φωτογένεια" εκφράζει με ειρωνικό τρόπο την αλλοτρίωση στην οποία οδηγούν τους συγγραφείς τα σύγχρονα συστήματα εμπορευματοποίησης της Τέχνης. 15 Διηγήματα από 15 Έλληνες πεζογράφους, που με τις πένες τους αποτελούν και χαρακτηρίζουν αυτό που ονομάζουμε σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Τα διηγήματα τους αυτά δημοσιεύονται για πρώτη φορά σε μορφή βιβλίου, στους πέντε μικρούς τόμους που μόλις κυκλοφόρησαν. Η σειρά είναι στημένη σαν πυραμίδα και η αρίθμηση των βιβλίων συμπίπτει με τον αριθμό των διηγημάτων σε κάθε τόμο. Στις ιστορίες των...
Ήπειρος
Σύνολο (1998)
Στη γη της Ηπείρου, ο επισκέπτης διαβάζει -σαν τους περιηγητές των περασμένων αιώνων- την ιστορία και ανακαλύπτει, πάνω στο χώμα, τα πατήματά της, αρχαία ερείπια, βυζαντινές εκκλησίες, καλοχτισμένα γιοφύρια, αρχοντοχώρια. Κι ολόγυρα το ηπειρώτικο τοπίο με την ανεξάντλητη ποικιλία τους και τα δυνατά χρώματά του: τα βουερά δάση, τα ρουμάνια, τα μεγάλα βουνά και τις βαθιές χαράδρες, όπου κυλούν σκοτεινοί μυθώδεις ποταμοί.
Ιστορία: Αγροτικές εξεγέρσεις στη Λευκάδα. Πεζογραφία: Χριστόφορος Μηλιώνης. Μουσικολογία: Μάρκος Φ. Δραγούμης
Συλλογικό έργο
Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών (2005)
[...] Η θεματική του συμποσίου φέτος αναφέρεται στην Ιστορία, Πεζογραφία και Μουσικολογία. Το θέμα της ιστορίας "Οι αγροτικές εξεγέρσεις στη Λευκάδα", πέρα από τη σημασία που έχει για τον πολίτη της Λευκάδας, έχει καθαυτό μια γενικότερη επικαιρότηα για κάθε άνθρωπο, σε μια εποχή που η αποδιάρθωση της αγροτικής κοινωνίας πραγματοποιείται με τρόπο επώδυνο και τραυματικό. [...] Η δεύτερη ημέρα του συμποσίου είναι αφιερωμένη στον Χριστόφορο Μηλιώνη, διακεκριμένο πεζογράφο, καταγόμενο από τη γείτονα Ήπειρο. [...] Το συμπόσιο κλείνει με την παρουσίαση της προσωπικότητας του Μάρκ...
Καλαμάς κι Αχέροντας
Μηλιώνης Χριστόφορος 1932-2017
Κέδρος (1993)
"... Σ' όλο αυτό το διάστημα αναρωτιόμουν πώς διάβολο να μιλήσεις, πώς να συνεννοηθείς με τους άλλους, αφού -ναι, εντάξει, μιλάς πάνω κάτω την ίδια γλώσσα μ' εκείνους, όμως άλλα πράματα έχει καθένας στο νου του, όταν μιλάει. Κι αν πεις για τον Αχέροντα, εκείνοι φαντάζονται πως θέλεις να πεις για Πλούτωνα και Περσεφόνη, και για τον νάρκισσο που μάζεψε μιαν άνοιξη στο λιβάδι του θανάτου. Κι άλλα τέτοια μυθολογήματα που τα 'χουν χορτάσει από τα παιδικά τους χρόνια - υποτίθεται... Κι ούτε μιλάς για τον Αχέροντα, που σήμερα τον διαβαίνουν οι τουρίστες, όταν ταξιδεύουν με το πούλ...