Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

Στο βιβλίο αυτό αναλύεται η ψυχοπαθολογία του πολιτικού χώρου, δηλαδή εκείνα τα φαινόμενα μέσα από τα οποία διαφαίνονται οι φαντασιώσεις και τα άγχη των δρώντων υποκειμένων. Ξεκινώντας από μια ψυχαναλυτική θεώρηση του ψυχισμού (έννοιες του Ασυνειδήτου, του Φαντασιακού, του Συμβολικού, του Πραγματικού κ.λπ.), ο συγγραφέας αναλύει στη συνέχεια την ψυχολογία των μαζών, τους μύθους και τις ιδεολογίες, το άγχος, τη φήμη, το ρατσισμό και τον αντισημιτισμό, τις νοοτροπίες, φαινόμενα που παίζουν βασικό ρόλο στην ψυχολογία του πολιτικού χώρου. Βασικό στοιχείο της θεώρησης αυτής είνα...

Ένας διάλογος δύο κοινωνικών επιστημόνων με διαφορετικό προσανατολισμό αλλά κοινά ενδιαφέροντα προκειμένου να εντοπιστεί το άπιαστο αντικείμενο που ονομάζεται "ιδεολογία". Οι συγγραφείς εντοπίζουν τα ίχνη που δείχνουν πως η "ιδεολογία" βρίσκεται στο κομβικό σημείο ανάμεσα στο Κοινωνικό και το Ψυχικό, στη Δομή και στην Ιστορία, στο Λόγο και το Φαντασιακό. Η γνώση αυτή δεν πρόκειται φυσικά να "καταργήσει" τις ιδεολογίες, που ασυνείδητα εκπληρούν τη λειτουργία της συγκάλυψης της Έλλειψης στο πολιτισμικό πεδίο. Θα τις κάνει όμως ίσως πιο τρωτές τώρα που επανέρχονται δριμύτερες...

Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, ο κόσμος μας βρίσκεται σε μια μεγάλη διαδικασία αλλαγών. Αλλαγές έντονες και σε πολλά επίπεδα ταυτοχρόνως μπερδεύουν το τοπίο που γνωρίζαμε, αυτό στο οποίο είχε μάθει να λειτουργεί η αριστερά. Τι συμβαίνει; Είναι οι αλλαγές τόσο μεγάλες ώστε να απαιτείται αναθεώρηση των ερωτημάτων σχετικά με την κατεύθυνση του κόσμου μας και το ρόλο της αριστεράς; Οι μεγάλες κατακτήσεις των ευρωπαϊκών κοινωνιών κινδυνεύουν; Είναι αλήθεια ότι οι αλλαγές είναι μεταξύ τους αντιφατικές. Ενώ η δημοκρατία κερδίζει έδαφος στον κόσμο, όπου σχεδόν δεν υφίσταται πλέον...

Το νέο βιβλίο του Θάνου Λίποβατς περιλαμβάνει μια σειρά άρθρων που εκφράζουν τις αναζητήσεις χρόνων του συγγραφέα, οι οποίες εκ των υστέρων σχηματίζουν ένα συνεκτικό σύνολο. Τα άρθρα συνδιαλέγονται με τους προβληματισμούς και τα αδιέξοδα της μετανεωτερικότητας στον ευρωπαϊκό χώρο. Αναφέρονται στη σχέση του Πολιτικού με τα στερεότυπα και τη βία απέναντι στον Άλλο, στη σχέση ανάμεσα στην παγκοσμιοποίηση και τον ατομικισμό, στη διαμάχη ανάμεσα στον φιλελευθερισμό και τον κοινοτισμό, στη σχέση Ηθικού και Πολιτικού, στην προσφορά του J. Lacan στην φιλοσοφία και στις κοινωνικές ε...

Η έντονη διαμάχη γύρω από τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού έχει χαρακτηρίσει το πνευματικό τοπίο των τελευταίων δεκαετιών και έχει οδηγήσει στην αντίληψη ότι κατά κάποιον τρόπο έχουμε μεταβεί στη λεγόμενη "μεταμοντέρνα" κατάσταση. Τα ερωτήματα που έχουν αναδειχθεί από τη διαμάχη αυτή αφορούν κυρίως το λόγο και το υποκείμενο, την έκφραση μέσα από τις πράξεις των σύγχρονων υποκειμένων, τη σχέση με την εσώτερη και εξώτερη φύση, την ιστορική περίοδο και βέβαια την ελπίδα για κοινωνικοπολιτική συμφιλίωση.

Η έντονη διαμάχη γύρω από τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού έχει χαρακτηρίσει το πνευματικό τοπίο των τελευταίων δεκαετιών και έχει οδηγήσει στην αντίληψη ότι κατά κάποιον τρόπο έχουμε μεταβεί στη λεγόμενη "μεταμοντέρνα" κατάσταση. Τα ερωτήματα που έχουν αναδειχθεί από τη διαμάχη αυτή αφορούν κυρίως το λόγο και το υποκείμενο, την έκφραση μέσα από τις πράξεις των σύγχρονων υποκειμένων, τη σχέση με την εσώτερη και εξώτερη φύση, την ιστορική περίοδο και βέβαια την ελπίδα για κοινωνικοπολιτική συμφιλίωση.

Για εκατομμύρια ανθρώπους, η θρησκεία είναι ένα αντίδοτο στην αγωνία που προκαλούν η ανέχεια, ο πόλεμος, ο κατακερματισμός των κοινωνικών σχέσεων και η επιτάχυνση της καθημερινότητας που επιφέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας. Η στροφή στο Θεό και η υιοθέτηση μορφών θρησκευτικής έκφρασης είναι μεν απόρροια της έλλειψης νοήματος και των ανασφαλειών που γεννά η κοινωνία της διακινδύνευσης, πλην όμως συντελείται σ' ένα κοινωνικό περιβάλλον που δεν επιτρέπει την επικράτηση ενός μόνο θρησκευτικού προτύπου. Το μονοπώλιο της μίας και μοναδικής θρησκείας μέσα σε μια επικράτεια διαδέχετ...

Η μυστική Γνώση, μέσω της αντίθεσης τόσο με τη μονοθεϊστική Πίστη, όσο και με τον ορθό Λόγο, γίνεται αισθητή όταν το υποκείμενο θέτει με επιμονή το ερώτημα του νοήματος της πεπερασμένης ύπαρξης και του κακού στον κόσμο. Τότε το υποκείμενο μπορεί, με την προσπάθεια αντιμετώπισης της υπαρξιακής έλλειψης, να έρθει σε επαφή με τον ορθό Λόγο, τον ηθικό Νόμο και την ιστορικότητα. Η Γνώση, από την ύστερη αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οδηγεί -αντίθετα- στην απάρνηση της πάντοτε ελλειμματικής πραγματικότητας και στη μυστικιστική φυγή από αυτήν. Αποτέλεσε και αποτελεί, δε, μια απάντηση...

Έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε ότι ο Χριστιανισμός είναι προπάντων η θρησκεία η οποία μέσω της πίστης στον ενσαρκωμένο, εσταυρωμένο Θεό δείχνει στους ανθρώπους μια οδό για να βγουν από την απελπισία, ξεπερνώντας την αμαρτωλή τους φύση και την πλάνη της ζωής τους. Αν αποστρέψουμε μια στιγμή το βλέμμα μας από τα κηρύγματα του Χριστιανισμού και το στρέψουμε προς τον τρόπο με τον οποίο κηρύσσει την αλήθεια του, τότε εμφανίζεται σαν θρησκεία που πρεσβεύει το χάσμα ανάμεσα στην πίστη και τη γνώση και παρακινεί τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν για χάρη της σωτήριας πίστης την αναζήτ...

Συγκινήσεις: οικείες κι όμως τόσο παραγνωρισμένες. Λόγω του θετικισμού, η κοινωνική θεωρία απώθησε από νωρίς την ύπαρξη του διχασμένου υποκειμένου, ως κάτι "ενοχλητικό" και "παράλογο". Αποτέλεσμα αυτής της στάσης υπήρξε ο εξοστρακισμός των συναισθημάτων. Η επαγγελία του διαφωτισμού προϋπέθετε το ξεπέρασμα των "παθών", τα οποία δυσφημίστηκαν και υποβαθμίστηκαν τόσο, ώστε ορθός λόγος να θεωρείται ό,τι έχει μείνει από την ανθρώπινη σκέψη μετά την αποστράγγισή τους. Ο ρομαντισμός υπέπεσε στο εξ αντιθέτου παράπτωμα: στην πλήρη αυτονόμηση των συναισθημάτων ενάντια σε κάθε συμβολι...

Κυρίες και Κύριοι, Η βία είναι ένα συνολικό φαινόμενο με βαθιές κοινωνικές ρίζες, υποκείμενο σε πολιτικές και ιδεολογικές χρήσεις· είναι και ένα φαινόμενο με βάθος χρόνου, με ιστορικότητα. Αλλάζει δηλαδή μορφή και περιεχόμενο στο χρόνο - γεννά ο ιστορικός χρόνος νέα βία. Ασφαλώς, οι σκληρότερες εκφράσεις βίας -και καταπίεσης- ανιχνεύονται στα συμφραζόμενα της πολιτικής στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων· μιλώ για την οργανωμένη, κρατική ή και παρακρατική, ένοπλη βία. Και αυτό όχι μόνον επειδή αφήνει πίσω της πολλούς νεκρούς και τραυματίες, αλλά και γιατί βίαια ανατρέπει κοιν...

Αυτό το βιβλίο έχει την πρόθεση να συνεχίσει το στοχασμό που άρχισαν ο Φρόυντ και ο Λακάν με την ψυχανάλυση, ως μιαν ανάλυση του πολιτισμού. Η σκέψη του Φρόυντ, στο βιβλίο του για τον Μωυσή και τη μονοθεϊστική θρησκεία, στρέφεται γύρω από μια προϊστορική τραυματική πράξη και τις συνέπειές της για τη δόμηση της ιστορίας του πολιτισμού. Η πρόοδος στην πνευματικότητα σημαίνει ότι το Υψηλόν, το οποίο απωθήθηκε, επανέρχεται πάλι στο προσκήνιο. Η σκέψη του Λακάν, από την άλλη, στρέφεται γύρω από τον πρωταρχικό λόγο και το Όνομα του Θεού, η ανακοίνωση του οποίου εγκαλεί το ανθρώπι...

Οι συγγραφείς προσεγγίζουν πολιτισμικές πρακτικές και ψυχικές δραστηριότητες που ορίζουν το υποκείμενο σε συνθήκες νεωτερικότητας, με επίκεντρο τα άγχη και τις ελπίδες του. Η ψυχανάλυση, η παιδαγωγική, η υπαρξιακή φιλοσοφία οδηγούν στον εντοπισμό των τόπων της ιδεολογικής απώθησης, της απάρνη-σης και της απόρριψης. Η κριτική θεωρία του πολιτισμού, η αισθητική κριτική και η πολιτική φιλοσοφία αναδεικνύουν μια υποκειμενικότητα που συνδέεται με εκείνη της ψυχαναλυτικής και υπαρξιακής εμπειρίας.

Οι συγγραφείς προσεγγίζουν πολιτισμικές πρακτικές και ψυχικές δραστηριότητες που ορίζουν το υποκείμενο σε συνθήκες νεωτερικότητας, με επίκεντρο τα άγχη και τις ελπίδες του. Η ψυχανάλυση, η παιδαγωγική, η υπαρξιακή φιλοσοφία οδηγούν στον εντοπισμό των τόπων της ιδεολογικής απώθησης, της απάρνη-σης και της απόρριψης. Η κριτική θεωρία του πολιτισμού, η αισθητική κριτική και η πολιτική φιλοσοφία αναδεικνύουν μια υποκειμενικότητα που συνδέεται με εκείνη της ψυχαναλυτικής και υπαρξιακής εμπειρίας.

O ορθόδοξος κόσμος δεν μετείχε οργανικά στη διαμόρφωση της νεωτερικότητας. Δεν έζησε από μέσα την Aναγέννηση, τη Mεταρρύθμιση και Aντιμεταρρύθμιση, τους θρησκευτικούς πολέμους και το Διαφωτισμό, τη Γαλλική και Bιομηχανική επανάσταση, την ανάδυση του υποκειμένου, τα δικαιώματα του ανθρώπου και το ουδετερόθρησκο εθνικό κράτος. Ό,τι χαρακτηρίστηκε ως θεμελιακό κεκτημένο της νεωτερικότητας, μοιάζει να παρέμεινε ουσιαστικά ξένο προς την Oρθοδοξία, γεγονός που, για πολλούς, ερμηνεύει και τη δυσκολία επικοινωνίας της με το σύγχρονο (μετα-)νεωτερικό κόσμο. H Oρθοδοξία λοιπόν σταμ...