Χατζηκυριάκος - Γκίκας Νίκος 1906-1994
Chatzikyriákos - Gkíkas Níkos
Ο Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας (Αθήνα 1906 - 1994) γεννήθηκε στην Αθήνα στις 26 Φεβρουαρίου του 1906. Από μικρός έδειξε ιδιαίτερη κλίση στο σχέδιο και έτσι, μαθητής ακόμα, πήρε μαθήματα ζωγραφικής από τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Το 1922 πήγε στο Παρίσι, όπου παράλληλα με τις σπουδές του στη γαλλική φιλολογία και την αισθητική στη Σορβόνη, παρακολούθησε μαθήματα ζωγραφικής και χαρακτικής στην Academie Ranson, με δασκάλους τον Bissiere και τον Δ. Γαλάνη. Το 1934, καταξιωμένος ήδη καλλιτέχνης, εγκατέλειψε το Παρίσι και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Στα 1935 - 1937 συνεργάστηκε με τον αρχιτέκτονα Πικιώνη, τον ποιητή Παπατζώνη και το σκηνοθέτη Καραντινό στην έκδοση του περιοδικού Το Τρίτο Μάτι. Το 1941 εξελέγη καθηγητής στην έδρα του Σχεδίου της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, όπου και δίδαξε έως το 1958. Το 1973 εξελέγη μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, το 1979 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το 1986 εξελέγη μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου. Ο Χατζηκυριάκος - Γκίκας εκτός από τη ζωγραφική ασχολήθηκε ακόμη με τη γλυπτική, τη χαρακτική, την εικονογράφηση βιβλίων, με τη σκηνογραφία, ενώ έδωσε πολλές διαλέξεις και δημοσίευσε μελέτες και άρθρα για την αρχιτεκτονική και την αισθητική, καθώς και δοκίμια για την ελληνική τέχνη.
Ghika και η ευρωπαϊκή πρωτοπορία του μεσοπολέμου
Παΐσιος Ν. Π.
Έφεσος (2004)
Συμπληρώθηκαν δέκα χρόνια από το θάνατο του Νίκου Χατζηκυριάκου - Γκίκα (26 Φεβρουαρίου 1906 - 3 Σεπτεμβρίου 1994), διάστημα ικανό και αναγκαίο για να αρχίσει η συστηματική και ψύχραιμη, κριτική αποτίμηση του έργου του. Τώρα που, με τη χρονική απόσταση και αποστασιοποίηση, τα πράγματα έχουν κατασταλάξει, πρέπει να ξεκινήσει η διαλογή, αξιολόγηση και ανάδειξη των ζώντων στοιχείων, η σκιαγράφηση σχέσεων, ακολουθιών, εξαρτήσεων, ανταλλαγών, επαγωγών, όλων όσων γενικότερα χαρτογραφούν την πορεία του Γκίκα. Ο Άγγελος Δεληβορριάς είχε την εμπνευσμένη ιδέα να μελετηθεί η πρώτη ε...
Ghika, τα εργαστήρια του καλλιτέχνη
Μουσείο Μπενάκη (1999)
Ανίχνευση της ελληνικότητος
Χατζηκυριάκος - Γκίκας Νίκος 1906-1994
Ευθύνη (1994)
[...] Όμως δεν έπαψα ούτε και τότε να γράφω, μόνο τώρα έγραφα για τον εαυτό μου σκέψεις, στοχασμούς, απορίες, προβλήματα τεχνικής, συγκρίσεις, παρομοιώσεις, θεωρίες περί τέχνης, εκθέσεις, μουσεία, βιβλία, ταξίδια. Σ' αυτή την προσπάθεια διανοητικής αμεροληψίας κυριαρχούσαν οι παραβολές ανάμεσα σε διαφόρους πολιτισμούς δυτικού-ανατολικού, βορρά-νότου, αρχαϊκού-παρακμής. Σ' αυτόν τον κυκεώνα των νέων γνώσεων με οδηγούσε ένας μίτος της Αριάδνης: πορευόμουν απάνω στα ίχνη της ελληνικότητας. Αυτός ήταν ο σκοπός και το τέρμα και ο στόχος για τα βέλη της φαρέτρας μου. Ακόμη μια...
Αντιστοιχίες: Λουλούδια από την ελληνική τέχνη
Συλλογικό έργο
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2007)
[...] Τα έργα της εκθέσεως, εκτός από τη Συλλογή Έργων Τέχνης της Τραπέζης, προέρχονται από την Εθνική Πινακοθήκη, από ιδιωτικές συλλογές, καθώς και από τους ίδιους τους καλλιτέχνες και παρουσιάζονται στον Πολιτιστικό χώρο της Alpha Bank και στο παράρτημα Ναυπλίου της Εθνικής Πινακοθήκης. Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως τη διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης κυρία Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα για τη συνεργασία και τη γενναιοδωρία της, καθώς και τους συνεργάτες της στην Αθήνα και το Ναύπλιο, που συντέλεσαν στην πραγματοποίηση της εκθέσεως. Ευελπιστούμε να συνεχίσουμε και στο μέλλον μία...
Από το ποιητικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη
Καζαντζάκης Νίκος 1883-1957
Εκδόσεις Καζαντζάκη (2010)
Στο παρόν βιβλίο ανθολογούνται η "Οδύσσεια" και τα δράματα του Νίκου Καζαντζάκη, επίσης οι "Τερτσίνες", διεξοδικά ποιήματα αφιερωμένα σε μεγάλες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας και σε πρόσωπα που αγάπησε ο ποιητής. Ένα απευθύνεται στον εαυτό του. Δίνονται περιλήψεις των ανθολογουμένων έργων.
Από τον Picasso στον Koons: Κοσμήματα καλλιτεχνών
Μουσείο Μπενάκη (2012)
Η έκθεση παρουσίαζε μια επιλογή κοσμημάτων σχεδιασμένων από μερικούς από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του δεύτερου μισού του 20ού και του 21ου αιώνα. Τα έργα των Stephen Antonakos, Bernar Venet, Louise Bourgeois, Georges Braque, Alexander Calder, Cesar, Giorgio de Chirico, Jean Cocteau, Max Ernst, Ablerto Giacometti, Keith Haring, Jeff Koons, Fernand Leger, Roy Lichtenstein, Pablo Picasso και Man Ray, που παρουσιάζονταν μεταξύ άλλων στην έκθεση, προέρχονται στην πλειοψηφία τους από την προσωπική συλλογή της επιμελήτριας της έκθεσης Diane Venet και θέτουν εκ νέου το ζήτη...
Άρωμα γυναίκας στην ελληνική ζωγραφική
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2008)
Η γυναικεία μορφή, με τη χάρη, την ομορφιά, την περιβολή, τα ανθηρά της χρώματα, προσθέτει ένα δυνατό και πάντα αισθητό άρωμα στη ζωγραφική. Δίκαια λοιπόν επιλέξαμε αυτό τον τίτλο για τον τρίτο τόμο της σειράς "Θησαυροί της Εθνικής Πινακοθήκης", που είναι αφιερωμένος στη γυναίκα. Η γυναίκα υπήρξε ένα ανεξάντλητο ορυχείο έμπνευσης για τους καλλιτέχνες από τότε που δημιουργήθηκε η τέχνη. Οι γλαφυρές φόρμες του γυναικείου σώματος, πλούσιες σε συμβολισμούς ευκαρπίας και μητρότητας, αποτέλεσαν το κοινό θεμέλιο θρησκείας και τέχνης από τις προϊστορικές μητέρες-θεές ως την Αφροδίτ...
Γιάννης Μόραλης, Γιάννης Τσαρούχης, Νίκος Χατζηκυριάκος - Γκίκας
Συλλογικό έργο
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (1998)
Γράμματα Δημήτρη Πικιώνη - Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα
Πικιώνης Δημήτρης 1887-1968
Ίκαρος (1996)
Τα δεκαπέντε γράμματα, που προέρχονται από το αρχείο του Μουσείου Μπενάκη και το αρχείο Πικιώνη, συγκεντρώνουν το σύνολο της σωζόμενης αλληλογραφίας του μεγάλου αρχιτέκτονα και στοχαστή με τον κορυφαίο ζωγράφο. Μέσα από αυτά σκιαγραφούνται οι δεσμοί φιλίας που ένωσαν επί 40 χρόνια τους δύο φίλους και συνεργάτες και αποτυπώνονται οι απόψεις τους για ζητήματα τέχνης της εποχής.
Γράμματα στην Τίγκη
Χατζηκυριάκος - Γκίκας Νίκος 1906-1994
Εκδόσεις Καστανιώτη (1991)
[Αθήνα] 25 Μαρτίου [19]54 Χρόνια πολλά και ευτυχισμένα, να μου ζήσεις, να σε χαίρομαι και να ιδείς όλα να πάνε καλά όπως τα θέλεις, υγεία και επιτυχία σου εύχομαι και δόξα και επιτέλους και χρήματα. Δεν ήθελα να περάσει η μέρα χωρίς να σου γράψω έστω και δυο λόγια. Χτες βράδυ πήγα στη Μητρόπολη και άναψα δυο κεριά, και έτυχε να είναι κολλημένα μαζί· τα άφησα έτσι και τα άναψα μαζί. Σήμερα κάλεσα το μεσημέρι τ' αδέρφια σου και τη Μαρί. Τους είχα γλώσσες au gratin και πουλιά γεμισμένα και φρυγανιές. Ήπιαμε στην υγεία σου, αλλά ήταν μελαγχολικά γιατί έλειπες. Όλο τ...
Γυρισμένα λόγια
Το Ροδακιό (1994)
Όλοι έχουμε καταραστεί -μία τουλάχιστον φορά. Κάθε κατάρα φανερώνει, και κρύβει, ένα περιστατικό της ζωής, μια ιστορία γεμάτη πάθος, μένος, αγριότητα και αδιαλλαξία. Η κατάρα προκύπτει από κάποια σύγκρουση. Χρειάζεται, για να εκστομιστεί, μια ισχυρή αιτία, που οδηγεί σ' εκείνη την εκρηκτική και οριακή κατάσταση όπου ο αναθεματιστής, επειδή νιώθει ριζική αδυναμία ώστε να υπερασπιστεί το ατομικό δίκαιο -ας σημειωθεί πως εξισώνει το επιμέρους αυτό δίκαιο το καθολικό: το Δίκαιο- με θεμιτό και φυσικό τρόπο απέναντι στον αναθεματιζόμενο, που ζήτησε να προξενήσει, προσωπικό του...
Ελληνική ζωγραφική
Συλλογικό έργο
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2007)
[...] Η παρουσίαση μιας μόνιμης συλλογής που παρακολουθεί την ιστορία της νεότερης ελληνικής τέχνης από τα μεταβυζαντινά χρόνια έως σήμερα, με έμφαση στη συμβολή των καλλιτεχνών της Επτανησιακής Σχολής, εκπληρώνει την ιδρυτική φιλοδοξία του παραρτήματος της Εθνικής Πινακοθήκης στην Κέρκυρα: να προικίσει το νησί με τη μεγάλη πνευματική παράδοση μ' ένα μουσείο νεότερης ελληνικής τέχνης που θα χρησιμεύσει κυρίως ως παιδαγωγικό όργανο για τα σχολεία και το πανεπιστήμιο. Μια μόνιμη συλλογή δίνει την ευκαιρία και το χρόνο στους δασκάλους, στους καθηγητές και στους μουσειοπαιδαγωγ...
Ενώπιον άλλων
Χατζηκυριάκος - Γκίκας Νίκος 1906-1994
Ευθύνη (1990)
Στον τόμο αυτό, πέμπτο στη σειρά των κωδικοποιημένων πλέον κειμένων τον κορυφαίου νεοέλληνα ζωγράφου Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα, συνάχθηκαν οι πλέον εξέχουσες και πλούσιες σε απόψεις και πληροφορίες συνεντεύξεις που έδωσε στον Ελληνικό Τύπο και στο Ραδιόφωνο στα τελευταία 35 περίπου χρόνια. Μέσα από τις συνεντεύξεις αυτές φωτίζεται πολυμερώς και πολυτρόπως και η φυσιογνωμία και το έργο του διάσημου δημιουργού που παρέχει, με τον τρόπο του, τις κλείδες που το διερμηνεύουν και το αποκρυπτογραφούν. Αλλά στα κείμενα αυτά που γεννήθηκαν από τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων και δ...
Έργα τέχνης της Βουλής των Ελλήνων
Χρήστου Χρύσανθος Α.
Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων (2010)
[...] Η Συλλογή Έργων Τέχνης, ηλικίας μόλις 15 ετών, αριθμεί, πλέον, εκατοντάδες έργα της νεοελληνικής κυρίως τέχνης του 19ου και του 20ού, αλλά και του 21ου αιώνα. Φυσικά, μπορεί κανείς να εντοπίσει ανισότητες και κενά, ωστόσο, η αντιπροσωπευτικότητα σε δημιουργούς, στυλιστικές τάσεις και θεματικές κατηγορίες καλύπτεται σε ικανοποιητικό βαθμό. Η Συλλογή έχει σαφή στόχευση: την ελληνική εικαστική παράδοση, με την ευρύτερη δυνατή έννοια, καθώς περιλαμβάνει και έργα ξένων καλλιτεχνών με θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος (ιστορικά, φιλελληνικά, ελληνικά τοπία και μνημεία). Στη...
Η αρχαία Ελλάδα του Ν. Χατζηκυριάκου - Γκίκα
Κριτσέλη - Προβίδη Ιωάννα
Σχήμα και Χρώμα (1995)
Παντοδύναμες είναι οι επιδράσεις της ελληνικής παράδοσης στην πορεία του ευρωπαϊκού πνεύματος, του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού στη δυτική λογοτεχνία και στις καλές τέχνες. Σε όλες τις εποχές η παράδοση αυτή μεταφύτευσε στην τέχνη παλιούς μύθους αρχέγονους σκοπούς, αποτελώντας τον παιδαγωγό, το "γυμνάσιον" στην δυτική εικαστική ιστορία. Ήρωες και μυθικές φυσιογνωμίες, ο Ορφέας, ο Οδυσσέας, ο Μινώταυρος, η Ευρώπη, μεταμορφώνονται με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά, γίνονται κτήμα της ευρωπαϊκής τέχνης και ξαναζωντανεύουν δίνοντας την αίσθηση ότι όλα είναι όπως τρεις χιλιάδες χρό...
Ημερολόγιο 2012, Από τους θησαυρούς της Εθνικής Πινακοθήκης
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2011)
[...] Η ανθολογία από πίνακες που παρουσιάζουμε στο ημερολόγιο του 2012 περιλαμβάνει γνωστά και άγνωστα έργα. Η επιλογή τους έγινε με κριτήρια καθαρά αισθητικά και όχι ιστορικά. Θελήσαμε κάθε βδομάδα να υποδέχεται τον χρήστη του ημερολογίου μια ευχάριστη έκπληξη. Ένα έργο που θα μπορούσε με την ομορφιά του να ευφραίνει το βλέμμα και την ψυχή και να εμπνεύσει αισιοδοξία, ιδιαίτερα στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε. [...] (Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, από το προλογικό κείμενο)
Θησαυροί της Εθνικής Πινακοθήκης
Εθνική Πινακοθήκη - Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου (2006)
Η Εθνική Πινακοθήκη γιόρτασε το 2000 την εκατοστή επέτειο των γενεθλίων της. Μέσα σ' αυτό τον αιώνα ιστορίας το σημαντικότερο μουσείο νεοελληνικής τέχνης κατάφερε να συγκεντρώσει περισσότερα από 15.000 έργα που καλύπτουν κάθε μορφή τέχνης. Την πλούσια αυτή συγκομιδή την οφείλουμε στην φιλοπατρία των Ελλήνων της δωρητών και στην οξυδερκή πολιτική αγορών των εκάστοτε διευθυντών. Σε μια χώρα που κατακλύζεται από αρχαιολογικά μουσεία αρχαίας και βυζαντινής τέχνης με αμύθητους θησαυρούς, ένα μουσείο που εκπροσωπεί τη νεότερη ελληνική δημιουργία αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Οι ιστο...