Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

[...] Οι μεταφράσεις μου και στην περίπτωση των τραγωδιών του Σοφοκλή ακολουθούν τον κανόνα της ισοσυλλαβίας κατά στίχο αρχαίου κειμένου και αντιστοίχου στίχου της μετάφρασης. Τον κανόνα αυτόν εφήρμοσα για πρώτη φορά στις τραγωδίες του Αισχύλου και επεχείρησα να τον επαναλάβω και στη μεταφραστική προσπάθεια που παρουσιάζεται στην παρούσα έκδοση. Ευτυχώς τούτο κατέστη δυνατό και στις επτά τραγωδίες. [...] Οι επτά σωζόμενες τραγωδίες του Σοφοκλή κατά χρονολογική σειρά διδαχής τους είναι: "Αίας" (460-450 π.Χ.), "Αντιγόνη" (442), "Τραχίνιαι" (438) "Οιδίπους Τύραννος" (434-43...

Η "Αντιγόνη" του Σοφοκλή είναι έργο πυκνού πολιτικού προβληματισμού. Η ηρωίδα αρθρώνει διαυγή πολιτικό λόγο, δρα πολιτικά. Είναι η βασιλοκόρη που δε διστάζει να συγκρουστεί με την εξουσία και να πληρώσει το τίμημα. Μιλά, όταν όλοι σιωπούν. Επαναστατεί, όταν όλοι υπακούουν. Αυτή, μία γυναίκα. Η νέα μετάφραση του εμβληματικού έργου του Σοφοκλή, γειωμένη στον λόγο του σήμερα, υπάκουη στον εσωτερικό ποιητικό ρυθμό, υπήρξε παραγγελία του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος για την παράσταση της Νεανικής Σκηνής το 2009-2010.

Η παρούσα επανέκδοση των επτά σωζόμενων τραγωδιών του Σοφοκλή σε μετάφρασή μου, γίνεται σε συνεργασία με την Real Media ΑΕ, σε μια προσπάθεια να γίνουν προσιτά σε ευρύτερο κοινό τα αθάνατα αυτά έργα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των μεταφράσεων αυτών, πέραν της μεγαλύτερης δυνατής πιστότητας και ακρίβειας, είναι η ισοσυλλαβία κατά στίχο αρχαίου κειμένου και αντίστοιχου στίχου της μετάφρασης. Την ισοσυλλαβία επεδίωξα για πρώτη φορά στην μετάφραση της τραγωδίας του Αισχύλου "Προμηθεύς δεσμώτης", και την ακολούθησα ως κανόνα και μεταφραστικό εργαλείο στις λοιπές τις τραγωδίες...

Η Αντιγόνη θάβει τον αδελφό της Πολυνείκη παρά την απαγορευτική διαταγή του βασιλιά Κρέοντα, που θεωρεί τον Πολυνείκη προδότη της πόλης. Η Αντιγόνη συλλαμβάνεται και τιμωρείται. Ο Κρέοντας νιώθει δικαιωμένος. Είναι όμως έτσι; Η μεταφορά ενός έργου από μια μορφή τέχνης σε άλλη προϋποθέτει τη διάσπαση της αρχικής μορφής στα επιμέρους συστατικά της και την ανασύνθεσή της με βάση τους κανόνες που επιβάλλει η καινούργια μορφή. Η "Ιφιγένεια" και η "Αντιγόνη" δεν είναι αυτούσιες οι τραγωδίες των Ευριπίδη και Σοφοκλή που γράφτηκαν για να παρασταθούν στο θέατρο. Εδώ τα έργα αυτά,...

Είναι δύσκολο να σταθεί κανείς με νηφαλιότητα απέναντι σ’ ένα κείμενο, όπως η Αντιγόνη του Σοφοκλή, που έχει καθαγιαστεί από αιώνες θεατρικών και φιλολογικών αναγνώσεων. Ακόμα δυσκολότερο είναι να μην επιχειρήσει να το αποφλοιώσει ιδεολογικά νομίζοντας πως έτσι θα το κατανοήσει βαθύτερα. Αν όσοι επιδόθηκαν κατά καιρούς με πάθος στην ανάλυση της περίφημης τραγωδίας μπορούσαν να μπουν στο μυαλό του δημιουργού της, τον καιρό που αυτός το παρουσίαζε στο Αθηναϊκό κοινό, το 442/441 π.Χ., σίγουρα θα απογοητεύονταν. Όμως η ποίηση, ακόμα και η δραματική ποίηση, είναι η τέχνη του σ...

Η Αντιγόνη, το παλαιότερο από τα σωζόμενα δράματα του Σοφοκλή, είναι, κατά την κρίση του Hegel, το εξοχότερο και αρτιότερο έργο στον αρχαίο και σύγχρονο κόσμο. Στην εποχή μας ζυμώθηκε μέσα στους μεγάλους πολέμους του 20ού αιώνα, στους άταφους νεκρούς, την ενοχή εκείνων που επέζησαν· πέρασε στα χέρια σπουδαίων δημιουργών - R. Rolland, J. Anouilh, B. Brecht, A. Gide, H. Boll, M. Yourcenar, S. Heavey, Γ. Ρίτσου, Άρη Αλεξάνδρου - φωτίζοντας το "δεινόν" του ανθρώπου, τη "δαιμόνια μηχανή¨ όλων των εκδοχών της εξουσίας. Ο G. Steiner κατέγραψε τις εκατοντάδες Αντιγόνες που παίχτηκα...

Στο "Ανθολόγιο θεατρικών μονολόγων: Αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς" ανθολογούνται τα έργα των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων από την κλασική μέχρι και την ύστερη αρχαιότητα. Υπάρχουν εισαγωγές στην τραγωδία, την αρχαία, μέση, νέα κωμωδία, το μίμο, και στα είδη των ελληνιστικών χρόνων μέσω των βιογραφικών στοιχείων των συγγραφέων, ή της παρουσίασης των μύθων, ή της ενότητας έργων (π.χ. Θεών Διάλογοι, Εταιρικοί Διάλογοι), τα οποία παρατίθενται σε κάθε περίπτωση, οι μονόλογοι που έχουν επιλεγεί απ' το κάθε ένα ξεχωριστά και τέλος η ταυτότητα της έκδοσης και του μεταφραστή που επιλέχθ...

Η δομή του "Αίαντα" είναι σαφής και ευσύνοπτη. Η σύντομη αλλά δραματική προλογική σκηνή βοηθεί αποφασιστικά να φωτιστεί η καταστροφή και να παρουσιαστεί η μορφή του Αίαντα, καθώς και του Οδυσσέα. Από διπλή σκοπιά, και του ανθρώπου και του Θεού, δηλώνεται η αστάθεια της ανθρώπινης ύπαρξης. Το πρώτο και κύριο μέρος διαγράφει την πορεία του Αίαντα από την ασφυκτική απόγνωση ως την πτώση πάνω στο ξίφος του. Η επιβράδυνση με την παραπλανητική ρήση διακόπτει αυτή τη γραμμή, προκαλώντας καινούργια κλιμάκωση με την ένταση που φέρνει η προφητεία του Κάλχαντα. Ένα δεύτερο μέρος, συντ...

Ο Αίας ηττάται κατά την «κρίση των όπλων» και καταλαμβάνεται από παραφροσύνη. Όταν συνέρχεται, νιώθει ντροπή για τις πράξεις που έκανε κατά τη διάρκεια του πάθους του και αυτοκτονεί. Ο Αγαμέμνων προσπαθεί να παρεμποδίσει την ταφή του, αλλά επεμβαίνει η Αθηνά. Το δίκαιο, ο ανθρωπισμός και η επικράτησή τους είναι το εξαγόμενο.

Ο Σοφοκλής είναι ο δεύτερος της τριάδας των μεγάλων ποιητών της δραματικής ποίησης της αρχαίας Ελλάδας. Παρουσιάζει στα έργα του πρόσωπα εξιδανικευμένα που προβάλλουν ως πρότυπα για την ανθρώπινη αυμπεριφορά. Η πλοκή των έργων του είναι τεχνικότατη και η διαγραφή των χαρακτήρων των προσώπων εναργής και ζωηρή. Από το πλούσιο έργο του μας σώζονται επτά τραγωδίες: "Αίας", "Αντιγόνη", "Ηλέκτρα", "Οιδίπους τύραννος", "Τραχίνιαι", "Φιλοκτήτης", "Οιδίπους επί Κολωνώ". Η συνολική επεξεργασία του τόμου έγινε με την επιμέλεια του φιλολόγου Θ.Γ. Μαυροπούλου και περιλαμβάνει: πρόλογ...

Ο "Αίας" είναι το αρχαιότερο από τα σωζόμενα δράματα του Σοφοκλή. Ο μύθος του Αίαντα πέρασε από το ομηρικό έπος στη λυρική ποίηση και από εκεί στην τραγωδία. Κατά το μύθο, μετά το θάνατο του Αχιλλέα οι Έλληνες προκήρυξαν αγώνα με έπαθλο τα όπλα του νεκρού ήρωα, για να αναδειχθεί ο πρώτος στην ανδρεία. Το έπαθλο το διεκδίκησαν ο Οδυσσέας και ο Αίας, και οι κριτές έδωσαν τελικά τα όπλα του Αχιλλέα στον Οδυσσέα. Ο Αίας, οργισμένος για την αδικία που έγινε εις βάρος του, βγήκε τη νύχτα αποφασισμένος να εξολοθρεύσει τους αντιπάλους του. Αλλά η θεά Αθηνά του θόλωσε το νου και τον...

[...] Οι μεταφράσεις μου και στην περίπτωση των τραγωδιών του Σοφοκλή ακολουθούν τον κανόνα της ισοσυλλαβίας κατά στίχο αρχαίου κειμένου και αντιστοίχου στίχου της μετάφρασης. Τον κανόνα αυτόν εφήρμοσα για πρώτη φορά στις τραγωδίες του Αισχύλου και επεχείρησα να τον επαναλάβω και στη μεταφραστική προσπάθεια που παρουσιάζεται στην παρούσα έκδοση. Ευτυχώς τούτο κατέστη δυνατό και στις επτά τραγωδίες. [...] Οι επτά σωζόμενες τραγωδίες του Σοφοκλή κατά χρονολογική σειρά διδαχής τους είναι: "Αίας" (460-450 π.Χ.), "Αντιγόνη" (442), "Τραχίνιαι" (438) "Οιδίπους Τύραννος" (434-43...

Από όλους τους ήρωες της αττικής τραγωδίας η εποχή μας περισσότερο θαυμάζει τον σοφόκλειο Αίαντα. "Ευγενής" αποκαλείται και "λαμπρός" και πολλοί αναγνωρίζουν, και ανάμεσά τους και ο Kitto, ότι είναι "η ασύγκριτα καλύτερη μορφή από όλους". Αυτή η σπουδαία μορφή είχε ένα σκοτεινό και ντροπιαστικό τέλος. Επειδή στερήθηκε τα όπλα του Αχιλλέα, ξεκίνησε τη νύχτα να σκοτώσει τους Ατρείδες και τον Οδυσσέα. Η Αθηνά όμως τον αποτρέλανε και ο Αίας έπεσε πάνω στα κοπάδια των Αχαιών σφάζοντάς τα. Όταν συνήλθε, μη αντέχοντας την ντροπή, αυτοκτόνησε. Παρά τα σφάλματά του, πολλοί βρίσκο...

[...] Και ο Αίας; Λοιπόν, ο Αίας, γιος του βασιλιά της Σαλαμίνας Τελαμώνα, συνοδευόμενος από τον ετεροθαλή αδελφό του Τεύκρο, ακολουθεί με δώδεκα πλοία τους Έλληνες στην Τροία, όπου καταλαμβάνει στη συνείδηση του στρατεύματος τη δεύτερη θέση, μετά τον Αχιλλέα. Πρόκειται για γιγαντόσωμο πολεμιστή, με υπεράνθρωπη σωματική δύναμη, πρακτικό πνεύμα και ηθική ακεραιότητα. Η γενναιότητα και η αυταπάρνηση του τον καθιστούν πολύτιμο στους Έλληνες πολιορκητές. Μετά το θάνατο του Αχιλλέα και αφού καταφέρει να αποσπάσει το σώμα του ήρωα από τον εχθρό, περι-μένει να του δοθεί ο πολύτιμο...

Η έκδοση αυτή εντάσσεται στη σειρά Θεατρική Βιβλιοθήκη, η οποία χρηματοδοτείται από το κληροδότημα Αλέξη Μινωτή εις μνήμην Κατίνας Παξινού. Ο "Αίας" είναι η αρχαιότερη από τις σωζόμενες τραγωδίες του Σοφοκλή και η ακριβέστερη χρονολόγησή της θα πρέπει να αναζητηθεί γύρω στα 450 π.Χ. Ο μύθος και η πλοκή του δράματος προϋποθέτουν την Ιλιάδα και την Οδύσσεια αλλά και άλλα έπη του τρωικού κύκλου. Οι λεπτομέρειές τους ανάγονται μάλλον στο γνωστό επεισόδιο του επικού κύκλου που ονομάζεται Όπλων κρίσις. Με αυτό το θεματικό υλικό, ίσως και με κάποιες πρόσθετες δραματικές πρωτοβουλί...