Κοινότητα Αναγνωστών Βιβλίων - readers.gr

"Λίγες διδασκαλίες παρέμειναν τόσο εσωτερικές ενώ συνάμα άσκησαν τόσο βαθιά επιρροή όσο εκείνη του Marcel Mauss. Μόνο όσοι γνώρισαν και άκουσαν τον Mauss μπορούν να αποτιμήσουν το χρέος τους απέναντί του και να εκτιμήσουν πλήρως τη γόνιμη σκέψη του· μια σκέψη πυκνή και γι' αυτό ενίοτε αδιαπέραστη, γεμάτη όμως αναλαμπές, με περιστροφικά διαβήματα που έμοιαζαν με εκτροπές τη στιγμή ακριβώς που η πιο απροσδόκητη διαδρομή οδηγούσε στην καρδιά του προβλήματος. Η επίδραση του Mauss δεν περιορίστηκε μόνο στους εθνογράφους, μηδενός εξαιρουμένου, αλλά επεκτάθηκε τόσο στους γλωσσολόγ...

Ο "ξένος", αποξενωμένος από τον εαυτό του και την κοινωνία, δεν μπορεί να βιώσει ούτε τον εαυτό του ούτε τους άλλους σαν "πραγματικότητα". Δημιουργεί ένα ψεύτικο εαυτό και μ' αυτόν αντιμετωπίζει τόσο τον εξωτερικό κόσμο όσο και την δική του απόγνωση. Η αποσύνθεση του πραγματικού του εαυτού συμβαδίζει με την αυξανόμενη εξωπραγματικότητα του ψεύτικου εαυτού του μέχρι που, στα έσχατα όρια της σχιζοφρενικής κατάρρευσης, αποσυντίθεται ολόκληρη η προσωπικότητά του.

Το "Πολιτισμός και πρακτικός λόγος" αποτελεί θεωρητικό δοκίμιο αλλά και εθνογραφία της δυτικής κοινωνίας. Το μεγαλύτερο μέρος του είναι αφιερωμένο στην επεξεργασία της έννοιας του πολιτισμού. Ο Sahlins ξαναγράφει την ιστορία της ανθρωπολογικής σκέψης ως ένα μακρύ αγώνα ανάμεσα στο "συμβολικό" και τον "πρακτικό λόγο". Στις σελίδες αυτού του βιβλίου, επίσης, παρουσιάζονται κριτικά οι συζητήσεις για την ευρετική εμβέλεια της μαρξιστικής θεωρίας και την εφαρμογή της στις λεγόμενες "πρωτόγονες" κοινωνίες, καθώς και το κατά πόσο είναι αναγκαία η ανάπτυξη δύο διακριτών θεωριών για...

Συγκεντρώνοντας δεκαπέντε χρόνων πρωτοποριακές εθνογραφικές μελέτες, η Ερμηνεία των Πολιτισμών έφερε μια τομή που έμελλε να έχει μακρόπνοες συνέπειες. Στο βιβλίο αυτό ο κορυφαίος αμερικανός ανθρωπολόγος Κλίφορντ Γκήρτζ επεξεργάζεται μια ρηξικέλευθη έννοια του πολιτισμού, που αντλεί από τις παραδόσεις της σημειωτικής, της ερμηνευτικής και της πολιτισμικής και κοινωνικής ανθρωπολογίας. Η κλασσική πλέον απόψή του για τον πολιτισμό ως «δίκτυο σημασιών» που φέρονται από σύμβολα εφαρμόζεται εδώ σε πεδία όπως η ιδεολογία, η θρησκεία και η τελετουργία, ο εθνικισμός και το κράτος, η...

Μέσα από τη λεπτομερή ανάλυση των Mauss και Hubert, η μαγεία αναδύεται ως ένα ιδιαίτερο σύνθετο, περίπλοκο και πολλαπλών επιπέδων σύνολο, ένα ολικό, πράγματι, κοινωνικό φαινόμενο. Μολονότι στηρίζεται στην ίδια διανοητική βάση με τη θρησκεία, η μαγεία ούτε ταυτίζεται ούτε συγχέεται μαζί της. Τα μαγικοθρησκευτικά φαινόμενα αποτελούν ένα συνεχές μάλλον, με τη θυσία στο ένα άκρο του και τη μαγγανεία στο άλλο. Αντιτιθέμενοι στις εργαλειακές και ατομοκεντρικές ερμηνείες της εποχής τους, οι συγγραφείς επιμένουν στην κοινωνική διάσταση του φαινομένου. Η μαγεία συνίσταται σε κοινωνι...

Για να γνωρίσει καλύτερα τον άνθρωπο, το βιβλίο αυτό, πιστό στην εθνολογική μέθοδο, κατευθύνει το βλέμμα σε κοινωνίες πολύ απομακρυσμένες από εκείνη του παρατηρητή. Όμως, παρουσιάζεται επίσης και σαν μια σειρά σκέψεων πάνω σε ένα πολύ γενικό πρόβλημα της ανθρώπινης κατάστασης: εκείνο των σχέσεων ανάμεσα στον εξαναγκασμό και την ελευθερία. Ποιο περιθώριο ελιγμών διαθέτει η κουλτούρα μέσα στα όρια που θέτει στον άνθρωπο η βιολογική του φύση, το ίδιο το άτομο στους κόλπους των βασικών κοινωνικών ενοτήτων -οικογένεια, γάμος, συγγένεια- όπου γεννήθηκε και είναι επιφορτισμένο να...

Η πολυδιάστατη αυτή μελέτη του προσκυνήματος στην Παναγία της Τήνου συνδυάζει την εθνογραφική περιγραφή με τη θεωρητική εποπτεία και το προσωπικό βίωμα. Εστιάζοντας υποδειγματικά σ' έναν τόπο-κλειδί της νεοελληνικής θρησκευτικής ζωής, αναδεικνύει το ρόλο της λαϊκής θρησκείας και λατρείας και τη στενή αλληλεπίδραση κοινωνίας, εκκλησίας και πολιτείας στην σύγχρονη Ελλάδα.

Τα "Δοκίμια μεταψυχολογίας" του 1915 αποτελούν την πρώτη προσπάθεια του Φρόυντ να περιγράψει συστηματικά ορισμένες από τις βασικές ψυχοδιανοητικές διαδικασίες από τη δυναμική, τοπογραφική και οικονομική τους πλευρά. Στα πέντε αυτά δοκίμια πραγματεύεται τη θεωρία των Ενορμήσεων, της Απώθησης, του Ασυνείδητου, του Ονείρου, του Πένθους και της Μελαγχολίας, με σκοπό την αποσαφήνιση των θεωρητικών υποθέσεων που μπορούν να θεμελιώσουν ένα ψυχαναλυτικό σύστημα.

Ποια είναι η λειτουργία και το νόημα του δώρου; Πρόκειται για μια ανιδιοτελή κι αυθόρμητη πράξη, για ένα μονοσήμαντο θεσμό; Στη συγκριτική αυτή μελέτη ο Μαρσέλ Μως, ανιχνεύοντας τις παραλλαγές αυτού του θεσμού στις διάφορες «πρωτόγονες» κι αρχαϊκές κοινωνίες, επισημαίνει την ύπαρξη ενός λογικά διατεταγμένου συστήματος επικοινωνίας. Παράλληλα εισάγει στην ανθρωπολογική θεωρία την έννοια του «ολικού Κοινωνικού φαινομένου»: Την έννοια του πολυδιάστατου κοινωνικού φαινομένου που είναι ταυτόχρονα οικονομικό, νομικό, ηθικό, θρησκευτικό, μυθολογικό και αισθητικό.

[...] Οι πρωτότυπες μελέτες Ελλήνων και ξένων ερευνητών που περιέχονται σ' αυτό τον τόμο συμβάλλουν στην ανανέωση της κοινωνικής ιστορίας της νεότερης Ελλάδας από τη σκοπιά μιας πολυσχιδούς ανθρωπολογίας, ανοικτής στα πορίσματα και τη μεθοδολογία της ιστοριογραφίας. Η ανθρωπολογική μελέτη των πολιτισμικών κατασκευών του παρελθόντος προστίθεται έτσι στις κλασικές ιστοριογραφικές ενασχολήσεις με τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά συμβάντα του χθες. [...]

Με βάση το εθνογραφικό υλικό που συγκέντρωσε στα Τροβριανά νησιά της Μελανησίας, ο Μαλινόφσκι επιχειρεί να αξιολογήσει τα πορίσματα της φροϋδικής θεωρίας και να εφαρμόσει τη ψυχαναλυτική μέθοδο στη μελέτη της "πρωτόγονης" κοινωνίας. Το εγχείρημά του αρθρώνεται γύρω από δύο προβλήματα: α) Τη σχέση ανάμεσα στην οικογενειακή οργάνωση και το ψυχισμό - οικουμενικότητα του Οιδιπόδειου και σύγκριση μητρογραμμικής και πατρογραμμικής οργάνωσης και β) τις σχέσεις ανάμεσα στο διαμορφωμένο ψυχισμό, την κοινωνική οργάνωση και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις. Το έργο αυτό συνοψίζει τ...

Περιεχόμενα Τόμος Β΄ - Μαρξισμός και Εξελικτικισμός - Κριτικές παραλλαγές πάνω στην ανάλυση των κοινωνικών δομών: Στρουκτουραλισμός και Μαρξισμός - Το χρήμα και οι μορφές εκφετιχισμού του - Σχετικά με τον φαντασματικό χαρακτήρα των κοινωνικών σχέσεων