Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Solomós Dionýsios
Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο το 1798, από αριστοκρατική οικογένεια. Το 1808 στάλθηκε στην Ιταλία για σπουδές και σπούδασε νομικά. Μετά από δέκα χρόνια επιστρέφει στη Ζάκυνθο με γερή φιλολογική μόρφωση. Εκείνη την εποχή γίνεται δεκτός σε μια φιλολογική οργάνωση όπου αναγνωρίζεται ως στιχουργός. Στο τέλος του 1828 εγκαταλείπει τη Ζάκυνθο και εγκαθίσταται στη Κέρκυρα για να αφοσιωθεί στην ποίηση. Το 1833 ένα σοβαρό οικογενειακό γεγονός τον ταράζει, ο ετεροθαλής αδελφός του δηλώνει στις λιμενικές αρχές την κληρονομιά από τον πατέρα του και τη διεκδικεί. Όλα τα χρόνια που έζησε στην Κέρκυρα δεν έκανε ούτε ένα ταξίδι στην ελευθερωμένη Ελλάδα γιατί, όπως υποστηρίζεται, "δεν εσυνηθούσε να θεατρίζει στο εθνικό του φρόνηματα αλλά μες το άγιο βήμα της ψυχής". Όταν ο Σολωμός γύρισε από την Ιταλία, έφερε μαζί του ποιήματα θρησκευτικού περιεχομένου. Αργότερα δημιουργεί αυτοσχέδια σονέτα και τέλος λυρικά ποιήματα. Το πρώτο εκτενές ποίημα του Σολωμού είναι ο "Ύμνος εις την Ελευθερία" που είναι γραμμένος σε τετράστιχες στροφές. Ο Σολωμός πέθανε το Φεβρουάριο του 1857 από εγκεφαλική συμφόρηση. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1865 στη Ζάκυνθο και τοποθετήθηκαν στην αρχή σε ένα μικρό μαυσωλείο στον τάφο του Κάλβου. Επίσης χαρακτηριστικό είναι ότι ο Σολωμός ως ποιητής απέκτησε φήμη από τα νεανικά του χρόνια και ότι με το πέρασμα των δεκαετιών το ποιητικό του έργο δεν ξεπεράστηκε.
Τα τραγούδια του κόσμου που αλλάζει
Συλλογικό έργο
Περί Τεχνών (2004)
[...] Όσα λοιπόν θ' ακουστούν στη συνέχεια είναι τραγούδια ενός κόσμου που αλλάζει. Που με τον τρόπο του το καθένα, τραγουδά την αλλαγή τούτη και τα επακόλουθά της. Έτσι όπως τα νιώθει ο άνθρωπος, καθώς αναζητά απελπισμένα την αιώνια ευτυχία, εκεί που τίποτε αιώνιο δεν μπορεί να υπάρχει. Τραγούδια της αέναης αλλαγής και της ματαιότητας. Τραγούδια του χρόνου, που φέρνει την αλλαγή, και που ο ίδιος είναι η αλλαγή. Τραγούδια του σήμερα, του χθες και του αύριο, της μέρας, της νύχτας, των εποχών. Τραγούδια για τη ζωή και το θάνατο, τα νιάτα και τα γηρατειά. Τραγούδια για τη δημ...
Ρίμες εξ απροόπτου
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Ύψιλον (2004)
Οι "Ρίμες εξ απροόπτου" του Διονυσίου Σολωμού είναι η μοναδική ιταλόγλωσση ποιητική συλλογή που κυκλοφορήθηκε ζώντος του δημιουργού. Τριάντα σονέττα -βιβλικής κυρίως έμπνευσης- πάνω σε δεδομένες ομοιοκαταληξίες: μια επίδειξη δεξιοτεχνίας για τον νεαρό ποιητή, αλλά και μια πειστική υπόσχεση για το μέλλον του. Η νέα τούτη μετάφρασή τους επιδιώκει να τα εγγράψει χωρίς δουλικότητα στον καιρό και τον τόπο τους.
Πεζά και ιταλικά
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Ίκαρος (2005)
Στον δεύτερο αυτόν τόμο χρησιμοποιήθηκαν τα χειρόγραφα του Σολωμού σε πολύ μεγαλύτερη έκταση απ΄ ότι στον πρώτο. Μελετήθηκαν και οι τρεις συλλογές που συγκεντρώνουν σολωμικά χειρόγραφα (αυτόγραφα και αντίγραφα), της Ακαδημίας Αθηνών, της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Τεκτονικής Στοάς Ζακύνθου, και κατορθώθηκε έτσι ν΄ αποκατασταθεί το κείμενο φιλολογικά κι ακόμα να δημοσιευτούν αρκετά κείμενα που είχαν μείνει ως τώρα ανέκδοτα. Οφείλω να εκφράσω τις άπειρες ευχαριστίες μου σε όλους όσους μου έδωσαν την άδεια να μελετήσω και να χρησιμοποιήσω το πολύτιμο αυτό υλικό και με βοήθησ...
Τετράδιο ετών 1829-1833
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2005)
Eξήντα χρόνια μετά τη διατύπωσή του και τριάντα τέσσερα μετά την πραγματοποίησή του, το αίτημα του Λίνου Πολίτη για μια πανομοιότυπη παλαιογραφική ή διπλωματική έκδοση των χειρογράφων του Σολωμού είναι πια δικαιωμένο στη συνείδηση της επιστημονικής κοινότητας. H ανάγκη να ανατυπωθεί η αρχική έκδοση του 1964 έγινε επιτακτική στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν τα "Aυτόγραφα έργα" είχαν γίνει πλέον δυσεύρετα. Για το σκοπό αυτόν συνεργάστηκαν το Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Mορφωτικό Ίδρυμα Eθνικής Tραπέζης. Aπό τη στοργική αλλά αυθαίρετη σύνθεση του Πολυλά...
Τετράδιο ετών 1829-1833
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2005)
Eξήντα χρόνια μετά τη διατύπωσή του και τριάντα τέσσερα μετά την πραγματοποίησή του, το αίτημα του Λίνου Πολίτη για μια πανομοιότυπη παλαιογραφική ή διπλωματική έκδοση των χειρογράφων του Σολωμού είναι πια δικαιωμένο στη συνείδηση της επιστημονικής κοινότητας. H ανάγκη να ανατυπωθεί η αρχική έκδοση του 1964 έγινε επιτακτική στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν τα "Aυτόγραφα έργα" είχαν γίνει πλέον δυσεύρετα. Για το σκοπό αυτόν συνεργάστηκαν το Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Mορφωτικό Ίδρυμα Eθνικής Tραπέζης. Aπό τη στοργική αλλά αυθαίρετη σύνθεση του Πολυλά...
Εις τον θάνατον του Λορδ Μπάιρον
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2005)
Eξήντα χρόνια μετά τη διατύπωσή του και τριάντα τέσσερα μετά την πραγματοποίησή του, το αίτημα του Λίνου Πολίτη για μια πανομοιότυπη παλαιογραφική ή διπλωματική έκδοση των χειρογράφων του Σολωμού είναι πια δικαιωμένο στη συνείδηση της επιστημονικής κοινότητας. H ανάγκη να ανατυπωθεί η αρχική έκδοση του 1964 έγινε επιτακτική στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν τα "Aυτόγραφα έργα" είχαν γίνει πλέον δυσεύρετα. Για το σκοπό αυτόν συνεργάστηκαν το Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Mορφωτικό Ίδρυμα Eθνικής Tραπέζης. Aπό τη στοργική αλλά αυθαίρετη σύνθεση του Πολυλά...
Εις τον θάνατον του Λορδ Μπάιρον
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (2005)
Eξήντα χρόνια μετά τη διατύπωσή του και τριάντα τέσσερα μετά την πραγματοποίησή του, το αίτημα του Λίνου Πολίτη για μια πανομοιότυπη παλαιογραφική ή διπλωματική έκδοση των χειρογράφων του Σολωμού είναι πια δικαιωμένο στη συνείδηση της επιστημονικής κοινότητας. H ανάγκη να ανατυπωθεί η αρχική έκδοση του 1964 έγινε επιτακτική στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν τα "Aυτόγραφα έργα" είχαν γίνει πλέον δυσεύρετα. Για το σκοπό αυτόν συνεργάστηκαν το Aριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και το Mορφωτικό Ίδρυμα Eθνικής Tραπέζης. Aπό τη στοργική αλλά αυθαίρετη σύνθεση του Πολυλά...
Λογοτεχνικό ταξίδι στο Βυζάντιο
Συλλογικό έργο
Μεταίχμιο (2005)
Μια σταχυολόγηση κειμένων και αποσπασμάτων από τον Στρατή Πασχάλη που αναδεικνύει πώς λειτούργησε ως προς την προσωπική κοσμοθεωρία, τη λογοτεχνική ευαισθησία και τη δημιουργική φαντασία μεγάλων νεοελλήνων λογοτεχνών η τόσο παρεξηγημένη εποχή του Βυζαντίου, ενώ φανερώνει ανάγλυφα τις διαφορετικές όψεις που πήρε αυτή η εποχή ανάλογα με τα ιδιαίτερα χρακτηριστικά του κάθε συγγραφέα.
Ποιήματα και πεζά
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Γράμματα (2006)
"Eλεύθεροι Πολιορκημένοι" - "Ο πειρασμός" Έστησ' ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Aπρίλη,/ κι η φύσις ήβρε την καλή και τη γλυκιά της ώρα,/ και μες στη σκιά που φούντωσε και κλει δροσιές και μόσχους/ ανάκουστος κιλαηδισμός και λιποθυμισμένος./ Nερά καθάρια και γλυκά, νερά χαριτωμένα,/ χύνονται μες στην άβυσσο τη μοσχοβολισμένη,/ και παίρνουνε το μόσχο της, κι αφήνουν τη δροσιά τους,/ κι ούλα στον ήλιο δείχνοντας τα πλούτια της πηγής τους,/ τρέχουν εδώ, τρέχουν εκεί, και κάνουν σαν αηδόνια./ Έξ' αναβρύζει κι η ζωή, σ' γη, σ' ουρανό, σε κύμα./ Aλλά στης λίμνης το νερό,...
Η γυναίκα της Ζάκυθος και Η τρίχα
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Εκάτη (2006)
Ο εκδοτικός οίκος Εκάτη, τιμώντας την επέτειο των 150 χρόνων από το θάνατο του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού, κυκλοφόρησε τη σύνθετη έκδοση του ποιητικού αφηγήματος "Η γυναίκα της Ζάκυθος" και της εφιαλτικής σάτιρας "Η τρίχα", δύο σολωμικών κειμένων, λίγο ή ελάχιστα γνωστών. Η κατά καιρούς προσπάθεια αποκρυπτογράφησης και μεταγραφής της "Γυναίκας" από επιστήμονες κύρους οδήγησε τον φιλόλογο και συγγραφέα Παναγιώτη Καρματζό να προσανατολιστεί, αφού ερεύνησε και άλλες εργασίες, στη μελέτη του Στυλιανού Αλεξίου, ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Κρήτης, για να παρουσ...
Διάλογος
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Διάττων (2006)
Ο "Διάλογος" του Διονύσιου Σολώμού είναι το πρώτο από τα δυο πεζά του ποιητή (το δεύτερο είναι "Η γυναίκα της Ζάκυθος"), είναι το στο οποίο ο εθνικός μας ποιητής αναπτύσσει το γλωσσικό του "σύμπαν". Μας υποχρεώνει σε γόνιμους προβληματισμούς για την ανάγκη βαθύτερης μελέτης της γλώσσας μας, ιδιαίτερα σήμερα, στους καιρούς της αλλοτρίωσης και της φθοράς. "Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα". Αυτή τη φράση από το "Διάλογο" μεταφέρει στην ολοσέλιδη χαλκογραφία με το πορτρέτο του Σολωμού ο ζωγράφος - χαράκτης Γιώργης Βαρλάμος, για να μας υπενθυμίσει με τη...
Η γυναίκα της Ζάκυθος
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Κατάρτι (2006)
Το σωτήριο έτος 1826 ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός, ο Ιερομόναχος Διονύσιος, ο εγκάτοικος στο εξωκλήσι του Αγίου Λύπιου -για να δώσουμε τον πρέποντα βιωματικό τόνο στο έργο- εμπνέεται τη "Γυναίκα της Ζάκυθος". Η σύλληψη έγινε στη Ζάκυνθο και, εν ολίγοις, συμπίπτει με τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου (1825-1826), του χώρου όπου αποθεώνεται η σολωμική έννοια της ελευθερίας. Πρόκειται για κείμενο ειδολογικά ιδιόμορφο, πεζόμορφο εξωτερικά, ποιητικό όμως στο ρυθμό, στο βάθος και στην ουσία του, με βιβλικοπροφητικό ύφος που συμπλέκεται, κατά διαστήματα, με την απέριττη λαϊκή...
Ποιος είν' τρελλός από έρωτα
Συλλογικό έργο
Εκδόσεις Καστανιώτη (2007)
Όλων των παθών και όλων των μαρτυρίων τόπος η ποίηση. Αλλά και τόπος προνομιακός του πιο ριζικού μας πάθους και του πιο προσωπικού μας μαρτυρίου. Κι ίσως ίσως και της πιο ολόδικής μας μαρτυρίας - τόπος δηλαδή του έρωτα. Από τα απλούστατα στιχάκια των ημερολογίων στον τοίχο, από τις νεανικές ρίμες των παλιών λευκωμάτων, από τα λόγια των τραγουδιών και, προπαντός, από τους δικούς μας έμμετρους αναστεναγμούς καθώς κοιτάμε στη γωνία το ρολόι, από όλα αυτά τα απολύτως καθημερινά ίσαμε τις πολύτροπες συνθέσεις των ποιητών μας, παντού ο ίδιος, παράξενα ομοιόμορφος, ρυθμός. Παντ...
Τα ιταλικά ποιήματα
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Τρίμορφο (2007)
[...] Για το ιταλόγλωσσο έργο του Δ. Σολωμού ο Tommaseo αναφέρει ότι πρόκειται για "γνήσια άνθη του ιταλικού Παρνασσού", ενώ ο Καλοσγούρος, ο οποίος με το Λ. Πολίτη αποτελούν τους κύριους μεταφραστές του έργου του, σημειώνει: "Στην αλογάριαστη δυστυχία του χαμού ή αφανισμού των χειρογράφων του Σολωμού, πρέπει να θεωρήσουμε μεγάλη παρηγοριά τα λίγα ιταλικά που μας έμειναν της υστερινής εποχής του και είναι σημαντικότατα. Αυτά είναι τα πέντε πεζά σχεδιάσματα: "Η Ελληνίδα Μητέρα", "Η Γυναίκα με το Μαγνάδι", "Το Αηδόνι και Γεράκι", και τα δύο στον "Ορφέα", που, κατά τη μαρτυρία...
"παντ' ανοιχτά, πάντ' άγρυπνα, τα μάτια της ψυχής μου..."
Σολωμός Διονύσιος 1798-1857
Μικρή Άρκτος (2007)
Η παρούσα έκδοση φιλοξενεί μια πολύ ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική συνάντηση: τη, στιγμιαία έστω, συγκατοίκηση του έργου του Διονυσίου Σολωμού με εξήντα πέντε διαφορετικούς συνομιλητές του, με εξήντα πέντε διαφορετικές αναγνώσεις του από ισάριθμους ζωγράφους διαφορετικών γενεών και αναφορών. Η έκθεση των έργων, σε επιμέλεια της Ίριδας Κρητικού, παρουσιάστηκε στο Μεσολόγγι τον Δεκέμβριο του 2007 με αφορμή την επέτειο των 150 ετών από το θάνατο του ποιητή· την άνοιξη του 2008 ταξίδεψε στη Βενετία, σε συνδιοργάνωση με το Ελληνικό Προξενείο στη Βενετία, το Δήμο Βενετίας και το Πανεπ...